Complicaties diabetes mellitus (suikerziekte): Handproblemen

Diabetes mellitus is een veelvoorkomende aandoening die wereldwijd een aanzienlijk aantal mensen treft. Ongeveer 463 miljoen volwassenen waren in 2019 wereldwijd gediagnosticeerd met diabetes mellitus, en dit aantal wordt naar verwachting verder verhoogd door vergrijzing en veranderingen in levensstijl. De prevalentie van diabetes mellitus verschilt tussen landen en regio's, waarbij de hoogste aantallen worden gevonden in ontwikkelde landen en opkomende economieën.

• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Beperkte beweging van de gewrichten
• Carpaaltunnelsyndroom: Handaandoening bij patiënten met suikerziekte
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose
• Behandeling
• Trigger finger: Oorzaken en symptomen bij suikerziekte
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose
• Behandeling
• Ziekte van Dupuytren: Handproblemen bij diabetes mellitus
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose
• Behandeling

Epidemiologie

Diabetes mellitus is een veelvoorkomende aandoening die wereldwijd een aanzienlijk aantal mensen treft. Ongeveer 463 miljoen volwassenen waren in 2019 wereldwijd gediagnosticeerd met diabetes mellitus, en dit aantal wordt naar verwachting verder verhoogd door vergrijzing en veranderingen in levensstijl. De prevalentie van diabetes mellitus verschilt tussen landen en regio's, waarbij de hoogste aantallen worden gevonden in ontwikkelde landen en opkomende economieën.

Oorzaken

De oorzaken van diabetes mellitus variëren afhankelijk van het type diabetes. Type 1 diabetes wordt gekarakteriseerd door een auto-immuunreactie die de insulineproducerende β-cellen in de pancreas vernietigt. Type 2 diabetes wordt vaak veroorzaakt door insulineresistentie en een verminderde insulineproductie. Beide typen diabetes hebben genetische, omgevings- en levensstijlfactoren als bijdragende oorzaken.

Risicofactoren

De risicofactoren voor diabetes mellitus zijn divers en omvatten genetische aanleg, obesitas, lichamelijke inactiviteit, ongezonde voeding, en een familiegeschiedenis van diabetes. Voor type 2 diabetes zijn leeftijd, etniciteit, en een sedentaire levensstijl ook significante risicofactoren.

Symptomen

De symptomen van diabetes mellitus kunnen variëren afhankelijk van het type en de ernst van de aandoening. Algemene symptomen zijn frequent urineren, overmatige dorst, vermoeidheid, en ongewenst gewichtsverlies. Type 1 diabetes kan plotseling ontstaan met ernstige symptomen, terwijl type 2 diabetes vaak geleidelijk verloopt met mildere symptomen die over een langere periode kunnen verschijnen.

Alarmsymptomen

Bij patiënten met diabetes mellitus kunnen de alarmsymptomen wijzen op een mogelijke verergering van de aandoening of op complicaties zoals ketoacidose of hyperglykemische hyperosmolairiteit. Deze symptomen omvatten ernstige dorst, frequent urineren, ernstige vermoeidheid, verwarring, en snelle ademhaling.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van diabetes mellitus wordt gesteld door middel van bloedonderzoeken die de bloedglucosespiegels meten. De meest gebruikte tests zijn de nuchtere glucosetests, de orale glucosetolerantietest, en de HbA1c-test. Het is belangrijk om de diagnose te bevestigen door meerdere tests uit te voeren, vooral bij twijfelachtige resultaten.

Behandeling

De behandeling van diabetes mellitus richt zich op het reguleren van de bloedglucosespiegels om complicaties te voorkomen. Dit kan worden bereikt door middel van dieet, lichaamsbeweging, medicatie, en insuline. De behandeling moet gepersonaliseerd worden om te voldoen aan de specifieke behoeften van de patiënt en om de beste controle over de aandoening te bereiken.

Prognose

De prognose voor diabetes mellitus hangt af van de ernst van de aandoening en de effectiviteit van de behandeling. Met een goede controle van de bloedglucosespiegels en het beheren van risicofactoren kunnen patiënten een normale levensduur hebben. Onbehandelde of slecht gecontroleerde diabetes kan leiden tot ernstige complicaties zoals hartziekten, nierfalen, en neuropathie.

Complicaties

Diabetes mellitus heeft een groot aantal complicaties, zoals nefropathie (nieraandoening) of neuropathie (zenuwaandoening). Ook komen handproblemen sneller voor bij patiënten met suikerziekte. De meest voorkomende handaandoeningen bij patiënten met diabetes mellitus zijn het carpaaltunnelsyndroom, een beperkte beweging van de gewrichten, een trigger finger en de ziekte van Dupuytren. Elk van deze vier aandoeningen komt ook voor bij patiënten zonder suikerziekte, maar in mindere mate. Patiënten met diabetes mellitus type 1 hebben een groter risico op deze aandoeningen dan patiënten met type 2. Hoe langer de patiënt diabetes mellitus heeft, hoe meer kans hij heeft om een handaandoening te krijgen.

Preventie

Om complicaties bij diabetes mellitus te voorkomen, zijn er verschillende preventieve maatregelen die kunnen worden genomen:

Regelmatige medische controle: Regelmatige bezoeken aan een arts en periodieke bloedglucosecontroles helpen bij het vroegtijdig opsporen en behandelen van eventuele complicaties.

Goede glykemische controle: Het handhaven van een goede controle over de bloedglucosespiegels door middel van dieet, medicatie en levensstijlaanpassingen is cruciaal voor het voorkomen van complicaties.

Lichaamsbeweging en dieet: Regelmatige lichaamsbeweging en een gezond dieet zijn essentieel voor het beheren van gewicht en het verbeteren van de insulinegevoeligheid.

Vroegtijdige interventie: Bij het optreden van symptomen van complicaties moeten patiënten onmiddellijk medische hulp zoeken om verdere schade te voorkomen.

Beperkte beweging van de gewrichten

Door een verbetering in de diabetesmellituszorg komt een verminderde gewrichtsmobiliteit minder voor dan vroeger. Een beperkt bewegingsbereik van de gewrichten in de hand komt vaker tot uiting bij patiënten met diabetische retinopathie (zenuwschade aan netvlies van oog) en diabetische neuropathie (zenuwschade door suikerziekte). Een veel te hoge bloedglucosespiegel (hyperglykemie) verhoogt het risico op een beperkt bewegingsbereik. Het behandelen van beperkte gewrichtsmobiliteit is mogelijk, maar is zelden nodig omdat ernstige problemen vrijwel niet tot uiting komen. Er is een operatie mogelijk, maar dit is dan nodig voor elk gewricht van elke vinger, waardoor een operatie geen goede optie is.

Carpaaltunnelsyndroom: Handaandoening bij patiënten met suikerziekte

Oorzaken

Het carpaaltunnelsyndroom is het gevolg van een overmatige druk op de middelste zenuw (mediane zenuw) in de pols. Deze zenuw zorgt voor het gevoel en de beweging in diverse handgebieden. Diabetes mellitus is verantwoordelijk voor 5 tot 16 procent van alle gevallen van het carpaaltunnelsyndroom. Collageenglycatie speelt een rol bij de totstandkoming van deze aandoening. Een andere mogelijkheid is dat diabetische neuropathie en zenuwaandoeningen de zenuwen in de hand beschadigen, waardoor ze vatbaarder worden voor het carpaaltunnelsyndroom.

Symptomen

De meeste patiënten met het carpaaltunnelsyndroom kunnen hun handen en vingers niet volledig bewegen, vooral niet bij het hanteren van een object met een geringe sterkte. Symptomen zoals een tinteling of een doof gevoel in de hand en vingers kunnen optreden, vooral 's nachts. Het is mogelijk dat er pijn, gevoelloosheid, en een verzwakte grip zijn in de hand.

Diagnose

De diagnose van het carpaaltunnelsyndroom kan worden gesteld door middel van lichamelijk onderzoek, waarbij de arts op zoek gaat naar symptomen zoals pijn en gevoelloosheid bij druk op de pols. Elektroneurografie kan worden gebruikt om de zenuwgeleiding te meten en te bevestigen of er sprake is van carpaaltunnelsyndroom.

Behandeling

Behandeling van het carpaaltunnelsyndroom kan bestaan uit conservatieve maatregelen zoals het dragen van polsbraces, corticosteroïdinjecties en fysiotherapie. In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn om de druk op de zenuw te verlichten door het vrijmaken van de carpaaltunnel.

Trigger finger: Oorzaken en symptomen bij suikerziekte

Oorzaken

Het trigger finger is een aandoening waarbij een vinger vast kan komen te zitten in een gebogen positie en vervolgens weer 'triggert' naar een rechte positie. Bij patiënten met suikerziekte kunnen deze symptomen vaker voorkomen door veranderingen in de collageenstructuur en verhoogde ontstekingsreacties in de hand. De aandoening kan ook verergeren door langdurige hoge bloedglucosespiegels.

Symptomen

Symptomen van trigger finger omvatten pijn en stijfheid in de vinger, een vergrendeling van de vinger in een gebogen positie, en een 'klikkend' geluid bij het bewegen van de vinger. De aandoening kan hinderlijk zijn bij dagelijkse activiteiten.

Diagnose

De diagnose van trigger finger wordt meestal gesteld door lichamelijk onderzoek en het identificeren van de typische symptomen. Soms kunnen aanvullende beeldvormingstests nodig zijn om andere mogelijke aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling

Behandeling van trigger finger kan bestaan uit rust, het dragen van een vingerbrace, en het toepassen van ontstekingsremmende medicatie. In sommige gevallen kan een corticosteroïdinjectie helpen. Bij aanhoudende symptomen kan een operatie noodzakelijk zijn om de verstopte peesring te verhelpen.

Ziekte van Dupuytren: Handproblemen bij diabetes mellitus

Oorzaken

De ziekte van Dupuytren is een aandoening waarbij het bindweefsel in de handpalm dikker wordt en verkort, wat leidt tot een kromming van de vingers. Diabetes mellitus kan de ernst van deze aandoening verhogen door veranderingen in het bindweefsel en verhoogde niveaus van bepaalde eiwitten die bijdragen aan het proces van fibrose.

Symptomen

De symptomen van de ziekte van Dupuytren omvatten een verdikking van het bindweefsel in de handpalm en een kromming van de vingers. In een gevorderd stadium kan het moeilijk zijn om de vingers recht te krijgen, wat het functioneren van de hand belemmert.

Diagnose

De diagnose van de ziekte van Dupuytren wordt gesteld door lichamelijk onderzoek van de hand en het beoordelen van de mate van kromming van de vingers. Soms kan echografie of andere beeldvormingstechnieken worden gebruikt om de betrokkenheid van het bindweefsel te beoordelen.

Behandeling

Behandeling van de ziekte van Dupuytren kan variëren afhankelijk van de ernst van de aandoening. In milde gevallen kan fysiotherapie helpen om de beweeglijkheid van de vingers te behouden. Bij ernstigere gevallen kan een operatie nodig zijn om het verdikte bindweefsel te verwijderen en de vingers weer recht te maken.

Lees verder

• Carpaal tunnel syndroom: Tintelingen en/of zwakte in de hand
• Contractuur van Dupuytren: Pijnloze handmisvorming
• Trigger finger: Vastzittende positie van gebogen vinger
• Diabetische neuropathie: Zenuwschade door diabetes met pijn
• Complicaties diabetes mellitus: Been- en voetproblemen