Brachiale plexopathie: Zenuwpijn of zwakte in arm of hand

De brachiale plexus is een zenuwnetwerk dat signalen van het ruggenmerg naar de schouder, arm en hand stuurt. Wanneer schade aan de zenuwen van de brachiale plexus ontstaat, is sprake van brachiale plexopathie (brachiale plexus neuropathie). De zenuwschade komt onder andere tot stand door een trauma, radiotherapie en een tumor. De patiënt kampt met kortstondige of aanhoudende spierproblemen, gevoelsstoornissen pijn en/of zwakte aan de arm of hand. Een behandeling is niet altijd vereist maar soms is medicatie, chirurgie en/of een andere medische procedure nodig om de beschadigde zenuw te herstellen.

• Epidemiologie van aandoening
• Oorzaken: Door schade aan plexus brachialis
• Risicofactoren van zenuwschade
• Symptomen: Zenuwpijn of zwakte in arm of hand
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van brachiale plexopathie
• Medicatie
• Chirurgie
• Fysiotherapie en ergotherapie
• Andere therapieën
• Prognose
• Complicaties

Epidemiologie van aandoening

De incidentie van brachiale plexopathie bedraagt 2 tot 3 per 100.000. Traumatische letsels die leiden tot de aandoening komen vaker voor bij mannen van 15 tot 25 jaar.

Oorzaken: Door schade aan plexus brachialis

De plexus brachialis (vlechtwerk van de arm) is een groep zenuwen die van de lagere nek door het bovenste schoudergebied loopt. Deze zenuwen zorgen voor het gevoel en de beweging van de schouder, de arm, de onderarm en de hand. Brachiale plexopathie is een vorm van perifere neuropathie (schade aan zenuwen met pijn en zwakte). De aandoening treedt op als bij schade aan de plexus brachialis omdat de zenuw is uitgerekt, samengedrukt, is gescheurd of van het ruggenmerg is afgescheurd. Door de zenuwschade ontstaan spier- en gevoelsstoornissen.

Risicofactoren van zenuwschade

In sommige gevallen is de arts niet in staat om een risicofactor voor de schade aan de plexus brachialis te identificeren. Maar enkele omgevingsfactoren en aandoeningen zijn wel bekend voor de zenuwschade zoals:

• algemene anesthesie, gebruikt tijdens chirurgie
• de blootstelling aan toxines, chemicaliën of medicijnen
• druk door tumoren in het gebied (vooral door longtumoren)
• een direct letsel aan de zenuw
• een moeilijke geboorte (hoog geboortegewicht, stuitligging, een langdurige bevalling; de schouders van de baby komen dan mogelijk vast te liggen in het geboortekanaal)
• een samendrukking
• een trauma (meestal door een auto-ongeluk of een contactsport)
• geboorteafwijkingen die druk uitoefenen op de nek
• ontstekingsaandoeningen, veroorzaakt door een virus of een auto-immuunziekte
• schade door radiotherapie

Symptomen: Zenuwpijn of zwakte in arm of hand

De symptomen van een brachiaal plexusletsel variëren sterk, afhankelijk van de ernst en locatie van de zenuwschade. Meestal is slechts één arm aangetast. De patiënt heeft door de schade zenuwpijn, een verlies van gevoel, een doof gevoel of zwakte in de arm of hand. Verder heeft hij problemen met het bewegen van de arm. De patiënt heeft voorts een gebrek aan spiercontrole in de arm, de hand of de pols.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek
De arts bevraagt de patiënt over de duur van de symptomen en de kenmerken van de pijn, sensorische veranderingen, zwakte en spieratrofie (spierverlies). De arts wil ook op de hoogte zijn van onderliggende infecties, letsels of activiteiten die geleid hebben tot de klachten. De patiënt meldt best ook aan de arts of de symptomen wijzigen bij verandering van de hoofd-, nek- of armpositie. Bovendien wil de arts op de hoogte zijn van medicatiegebruik, een zwangerschap of andere omgevingsfactoren. De arts wil tot slot weten of de symptomen een invloed hebben op de dagelijkse activiteiten.

Lichamelijk onderzoek en diagnostisch onderzoek
De arts test de spierkracht, het gevoel en de reflexen van de schouders, handen, armen en polsen. Hij identificeert misvormingen, verminderde reflexen in de arm, minder spierkracht, een spierafbraak en een beperkt bewegingsbereik. Een bloedonderzoek is niet nodig voor het stellen van de diagnose van brachiale plexopathie, maar de arts voert dit laboratoriumonderzoek toch uit om andere aandoeningen van zwakte uit te sluiten. Een CT-scan, een MRI-scan, een elektromyografie (meting van de elektrische spieractiviteit) en een zenuwgeleidingsonderzoek zijn inzetbare beeldvormende onderzoeken om de zenuwschade in beeld te brengen.

Behandeling van brachiale plexopathie

Soms is de zenuwschade maar tijdelijk en herstelt de patiënt spontaan waardoor een medische behandeling niet nodig is.

Medicatie

Voor het behandelen van neuropathische pijn secundair aan brachiale plexopathie zet de arts (een combinatie van) medicijnen in zoals vrij verkrijgbare pijnstillers, anti-epileptica, tricyclische antidepressiva en opioïden (krachtige pijnstillende geneesmiddelen).

Chirurgie

Een chirurgische ingreep (is soms nodig voor het behandelen van de spierzwakte. Deze operatie moet binnen het half jaar na de start van de zenuwschade plaatsvinden omdat de slagingspercentages dan beter zijn.

Fysiotherapie en ergotherapie

Fysiotherapie is nodig om de spieren goed te laten werken, het bewegingsbereik te behouden of vergroten en gewrichtsstijfheid te voorkomen. Ergotherapie en functionele braces / orthesen zijn ook inzetbaar.

Andere therapieën

Andere pijnbestrijdende behandelingen zijn:

• desensibilisatietherapie
• gepulseerde radiofrequente ablatie / thermocoagulatie
• ruggenmergstimulator of perifere zenuwstimulator
• sympathische blokkade
• topische (op de huid aangebrachte) middelen zoals Lidocaïnepleisters of zalf
• transcutane elektrische zenuwstimulatie, H-golftherapie

Prognose

De symptomen duren afhankelijk van de oorzaak een paar seconden of minuten, maar bij sommige patiënten houden de klachten veel langer aan. De meeste patiënten herstellen van de zenuwschade met weinig of geen restschade. Soms ontstaat blijvende zwakte of ervaart de patiënt chronische pijn. In ernstige gevallen is de arm blijvend volledig verlamd en verliest de patiënt de volledige armfunctie.

Complicaties

Volgende complicaties komen voor bij

• blijvende invaliditeit
• brandwonden of andere verwondingen door gevoelloosheid
• chronische pijn
• spieratrofie
• stijve gewrichten

Lees verder

• Perifere neuropathie: Schade aan zenuwen met pijn en zwakte
• Zenuwpijn (neuralgie): Pijn door zenuwschade
• Neuropathische pijn: Pijn door schade aan zenuwstelsel
• Handpijn: Oorzaken van en symptomen bij een pijnlijke hand