MRI-scan: Dwarsdoorsneden van het lichaam via een magneet

MRI staat voor magnetic resonance imaging. Dit is een beeldvormend onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van een krachtige magneet en radiogolven om gedetailleerde beelden van de interne structuren van het lichaam te verkrijgen. Het onderzoek visualiseert dwarsdoorsneden van organen, weefsels en bloedvaten zonder het gebruik van röntgenstralen, wat het een veilige en niet-invasieve techniek maakt. Een MRI-scan wordt veelvuldig toegepast binnen verschillende medische disciplines voor zowel diagnose als monitoring van aandoeningen.

• Synoniemen MRI-scan
• Indicaties voor een MRI-onderzoek
• Aandoeningen en letsels opsporen met MRI
• Contra-indicaties voor een MRI-scan
• Voorbereiding op een MRI-onderzoek
• Het MRI-onderzoek: Verloop en procedure
• Na het MRI-onderzoek
• Risico’s en Bijwerkingen van een MRI-onderzoek
• Nieuwe ontwikkelingen en trends anno augustus 2024

Synoniemen MRI-scan

Een MRI-scan is eveneens bekend onder de volgende synoniemen:

• KST: Kernspin Tomografie
• Magnetic resonance imaging
• MR: Magnetische resonantie
• MRI: Magnetic Resonance Imaging
• MRT: Magnetresonanztomographie
• NMR: Nuclear Magnetic Resonance (oude benaming)

Indicaties voor een MRI-onderzoek

Een MRI-scan wordt gebruikt om diverse aandoeningen en letsels op te sporen en te diagnosticeren. Enkele van de belangrijkste toepassingen zijn:

• Abdominale MRI: Onderzoek van de buikorganen zoals lever, nieren en darmen.
• Cervicale MRI: Onderzoek van de nek en hals, inclusief het ruggenmerg.
• Thoracale MRI: Visualisatie van de borstkas, inclusief het hart en de longen.
• Craniale MRI: Beeldvorming van de hersenen en schedelstructuren.
• Lumbale MRI: Onderzoek van de lendenwervelkolom.
• Bekken MRI: Visualisatie van organen in het bekken zoals de baarmoeder, eierstokken, prostaat en blaas.

Hierdoor kunnen artsen gedetailleerde informatie verkrijgen over structuren zoals de hersenen, het ruggenmerg, botten, gewrichten, borstweefsel, hart, bloedvaten en interne organen zoals de lever, baarmoeder of prostaat.

Aandoeningen en letsels opsporen met MRI

Met een MRI-scan kunnen onder andere de volgende aandoeningen en letsels worden opgespoord of gediagnosticeerd:

• Aandoeningen van het bewegingsapparaat: Pezen, spieren en gewrichten.
• Bot- en weke delen aandoeningen: Tumoren, ontstekingen en infecties.
• Spinale aandoeningen: Hernia's, stenosen en ruggenmergletsels.
• Hersen- en zenuwaandoeningen: Tumoren, beroertes, multiple sclerose, en dementie.
• Cardiovasculaire aandoeningen: Hartafwijkingen, vaatproblemen zoals aneurysma's.
• Prostaatproblemen: Diagnostiek van prostaatkanker en ontstekingen.
• Maag-darmproblemen: Ontstekingen, tumoren, en andere afwijkingen.
• Vrouwelijke bekkenproblemen: Endometriose, myomen, en andere gynaecologische aandoeningen.

Contra-indicaties voor een MRI-scan

Niet alle patiënten komen in aanmerking voor een MRI-onderzoek. Contra-indicaties zijn onder andere:

• Pacemakers, geïmplanteerde defibrillatoren of kunstmatige hartkleppen.
• Cochleaire implantaten (gehoorimplantaten).
• Recent geplaatste kunstgewrichten of aneurysmaclips.
• Metaalsplinters in het oog of andere metalen voorwerpen in het lichaam.
• Programmeerbare shunts voor hydrocefalie.
• Patiënten met ernstige nierproblemen die dialyse ondergaan (bij gebruik van contrastvloeistof).
• Zwangere vrouwen, tenzij strikt noodzakelijk.
• Herstel na recente operaties (minder dan acht weken geleden).

De sterke magnetische velden tijdens een MRI-scan kunnen de werking van metalen implantaten verstoren of ervoor zorgen dat metalen voorwerpen in het lichaam verschuiven. Het gebruik van contrastvloeistof kan schadelijk zijn voor patiënten met nierproblemen.

Voorbereiding op een MRI-onderzoek

De voorbereiding op een MRI-scan verschilt afhankelijk van het type onderzoek, maar over het algemeen gelden de volgende richtlijnen:

Algemene Voorbereidingen

De meeste patiënten hoeven geen speciale voorbereidingen te treffen. Het is echter belangrijk om alle metalen voorwerpen zoals sieraden, horloges, gehoorapparaten, en kleding met metalen ritsen of drukknopen thuis te laten of in een kluisje op te bergen. Deze voorwerpen kunnen namelijk het beeld vervormen of zelfs schade veroorzaken door het sterke magnetische veld.

Claustrofobie en Kalmeringsmiddelen

Patiënten met ernstige claustrofobie kunnen een kalmeringsmiddel krijgen, aangezien de smalle tunnel van de MRI-scanner als beklemmend kan worden ervaren. Dit is vooral belangrijk omdat de patiënt tijdens het onderzoek stil moet blijven liggen om duidelijke beelden te krijgen.

Contrastvloeistof

In sommige gevallen krijgt de patiënt een contrastmiddel toegediend via een infuus vlak voor het onderzoek. Dit middel helpt om bepaalde structuren, zoals bloedvaten, beter zichtbaar te maken. Patiënten met nierproblemen moeten dit vooraf melden, omdat contrastmiddelen schadelijk kunnen zijn voor de nieren.

Vasten

Sommige MRI-onderzoeken vereisen dat de patiënt nuchter is, vooral bij scans van de buik of het bekken. Dit betekent dat de patiënt enkele uren voor het onderzoek niet mag eten of drinken.

Het MRI-onderzoek: Verloop en procedure

Tijdens het MRI-onderzoek ligt de patiënt op een smalle onderzoekstafel die langzaam in de scanner wordt geschoven. De scanner is een grote cilindrische buis met aan beide uiteinden openingen.

Positionering

De patiënt wordt gepositioneerd op een kussen of deken om het comfort te verhogen, aangezien de onderzoekstafel vaak hard en koud kan aanvoelen. Soms worden er spoelen rond het te onderzoeken gebied geplaatst om de beeldkwaliteit te verbeteren.

Duur en Geluid

Een MRI-scan duurt doorgaans tussen de 10 en 90 minuten, afhankelijk van het te onderzoeken gebied en de benodigde beeldkwaliteit. Tijdens de scan hoort de patiënt harde kloppende of tikkende geluiden die worden veroorzaakt door de stroom in de spoelen. Oordopjes of een hoofdtelefoon worden verstrekt om het geluid te dempen.

Communicatie

De patiënt kan tijdens het onderzoek communiceren met de technoloog via een intercomsysteem. De technoloog en andere medische staf bevinden zich in een aangrenzende controlekamer waar ze de voortgang van het onderzoek kunnen volgen.

Na het MRI-onderzoek

Na het MRI-onderzoek kan de patiënt doorgaans direct zijn normale activiteiten hervatten, tenzij er een kalmeringsmiddel is toegediend. In dat geval is het raadzaam om rust te nemen en niet deel te nemen aan activiteiten die alertheid vereisen, zoals autorijden.

Resultaten en Bespreking

De beelden worden verwerkt en beoordeeld door een radioloog. Vervolgens wordt een gedetailleerd verslag opgesteld en doorgestuurd naar de behandelende arts. Deze bespreekt de resultaten met de patiënt tijdens een vervolgafspraak. De meeste ziekenhuizen kunnen de resultaten binnen 24 uur beschikbaar stellen.

Risico’s en Bijwerkingen van een MRI-onderzoek

Een MRI-scan is over het algemeen een veilige procedure met weinig risico's. In tegenstelling tot röntgen- en CT-scans maakt MRI geen gebruik van ioniserende straling, wat betekent dat er geen stralingsgerelateerde risico's zijn.

Contrastvloeistof

Hoewel zeldzaam, kunnen allergische reacties op het contrastmiddel voorkomen. Patiënten met ernstige nierproblemen lopen risico op nefrogene systemische fibrose (NSF), een zeldzame maar ernstige bijwerking van het contrastmiddel.

Metaal in het Lichaam

Patiënten met metalen implantaten moeten hun arts altijd informeren, aangezien het magnetische veld de werking van deze implantaten kan verstoren of metalen voorwerpen kan verplaatsen.

Nieuwe ontwikkelingen en trends anno augustus 2024

Anno augustus 2024 zijn er diverse technologische vooruitgangen in MRI-onderzoeken. Innovaties zoals ultra-hoge veld MRI-scanners (7 Tesla en hoger) bieden een ongekend detailniveau, wat vooral nuttig is bij neurologische en musculoskeletale onderzoeken. Er wordt ook steeds meer gebruik gemaakt van functionele MRI (fMRI) voor het in kaart brengen van hersenactiviteit in real-time, wat toepassingen heeft bij het bestuderen van neurodegeneratieve aandoeningen en psychiatrische stoornissen.

Daarnaast wordt er gewerkt aan snellere MRI-technieken die de scantijd aanzienlijk kunnen verkorten zonder verlies van beeldkwaliteit, wat het comfort voor de patiënt verbetert. Dit is vooral belangrijk voor patiënten die moeite hebben om langdurig stil te liggen.

Tot slot is er een toenemende aandacht voor MRI-vriendelijk medisch materiaal, waardoor patiënten met bepaalde implantaten, zoals nieuwe generatie pacemakers, toch veilig een MRI-scan kunnen ondergaan.