Handpijn: Oorzaken van en symptomen bij een pijnlijke hand

Pijn aan de hand is een lastig symptoom dat veel dagelijkse activiteiten kan verstoren. Handpijn kan verschillende oorzaken hebben, zoals artritis, een beknelde zenuw of andere aandoeningen. Gelukkig is handpijn vaak goed te behandelen, waardoor de symptomen verlicht worden en de handfunctie hersteld kan worden. Het is echter verstandig om een arts te raadplegen als de pijn aanhoudt of als er geen verbetering optreedt.

• Artritis, artrose en pijn aan de hand
• Breuk en handpijn
• Carpaal tunnel syndroom en pijnlijke hand
• Ganglioncyste en pijnlijke hand
• Reumatoïde artritis en pijn aan handen
• Tenosynovitis
• Trigger finger of duim
• Ziekte van De Quervain
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Artritis, artrose en pijn aan de hand

Artritis (gewrichtsontsteking) is een veelvoorkomende aandoening die pijn en ontsteking in de gewrichten veroorzaakt. De meest voorkomende vorm van artritis is artrose. Artrose tast vaak drie hoofdgebieden van de hand aan: de basis van de duim, de gewrichten dicht bij de vingertoppen, en de middelste gewrichten van de vingers. De symptomen van artrose zijn stijfheid, pijn (vingerpijn), en zwelling. Soms ontstaan er bultjes op de vingergewrichten, zoals bij handartrose. De pijn kan na verloop van tijd verminderen, hoewel zwelling en bultjes soms langer aanhouden. Bij de aangetaste gewrichten kunnen de vingers een beetje zijwaarts buigen. Er kunnen ook pijnlijke cysten ontstaan op de rug van de vingers of een knobbeltje aan de basis van de duim, wat kan leiden tot moeilijkheden bij handmatige taken zoals schrijven of het openen van een blik.

Breuk en handpijn

Een gebroken vinger of pols veroorzaakt intense pijn in de hand, vaak vergezeld van zwelling en gevoeligheid rond de plaats van de breuk. Een breuk kan de beweging en functie van de hand ernstig beïnvloeden, en medische behandeling is doorgaans noodzakelijk om de breuk te stabiliseren en het herstel te bevorderen.

Carpaal tunnel syndroom en pijnlijke hand

Het carpaal tunnel syndroom is een veelvoorkomende aandoening die pijn, gevoelloosheid, en een tintelend gevoel in de hand en vingers veroorzaakt. Deze symptomen ontwikkelen zich vaak geleidelijk en verergeren tijdens de nacht. Meestal zijn de duim, wijsvinger, middelvinger en de helft van de ringvinger aangetast. Het carpaal tunnel syndroom ontstaat door compressie (druk) op de zenuw (beknelde zenuw) die verantwoordelijk is voor gevoel en beweging in de hand. In sommige gevallen kan de aandoening vanzelf verbeteren, maar indien nodig kan het dragen van een polsspalk helpen. Als deze maatregel niet effectief is, kan de arts corticosteroïden injecteren. Chirurgie is meestal alleen aangewezen voor patiënten met ernstige klachten of wanneer de symptomen langer dan zes maanden aanhouden en andere behandelingen niet succesvol zijn geweest.

Ganglioncyste en pijnlijke hand

Een ganglioncyste is een met vloeistof gevuld zakje dat zich ontwikkelt nabij een gewricht of pees. De grootte kan variëren van een erwt tot een golfbal. De cyste voelt aan als een zachte, gevoelige bult onder de huid en bevat een dikke, geleiachtige vloeistof (synoviale vloeistof), die helpt bij de smering en demping van de bewegingen rond gewrichten en pezen. Ganglioncysten komen het vaakst voor op de polsen (vooral aan de achterkant), de handen en de vingers. Hoewel ganglioncysten meestal goedaardig zijn, kunnen ze soms veel pijn veroorzaken, vooral als ze zich naast een zenuw bevinden.

Reumatoïde artritis en pijn aan handen

De handen en polsen kunnen getroffen worden door reumatoïde artritis. Deze auto-immuunziekte valt de gewrichten aan en veroorzaakt vaak kloppende en intense pijn. De pijn is vaak het ergst in de ochtend en na perioden van inactiviteit. Reumatoïde artritis kan ook leiden tot zwelling, stijfheid en schade aan de gewrichten.

Tenosynovitis

Tenosynovitis is een aandoening waarbij de schede rond een pees ontstoken raakt, wat pijn en zwelling veroorzaakt. Dit komt relatief zelden voor bij handpijn, maar kan de pols of vingers aantasten. De oorzaak van tenosynovitis kan variëren van herhaalde kleine verwondingen, eerdere verwondingen, overbelasting, een infectie tot reumatoïde artritis. Het is belangrijk om de hand te laten rusten en de pezen te ontlasten om het herstel te bevorderen. Toepassing van warmte of koude kan de klachten verlichten. Niet-steroïdale anti-inflammatoire medicijnen (NSAID's), zoals ibuprofen, kunnen helpen bij het verminderen van pijn en ontsteking. Corticosteroïdeninjecties kunnen ook nuttig zijn. Indien tenosynovitis door een infectie wordt veroorzaakt, zijn antibiotica nodig. Na herstel zijn versterkende oefeningen belangrijk om herhaling van de blessure te voorkomen. De arts of fysiotherapeut kan instructies geven over deze oefeningen.

Trigger finger of duim

Trigger finger is een aandoening waarbij de buigpezen die de vingers en duim bewegen, ontstoken en verdikt raken. Dit belemmert het soepel strekken of buigen van de vinger of duim. De vinger of duim kan plotseling vast komen te zitten in een gebogen positie. Hoewel de exacte oorzaak van trigger finger niet altijd duidelijk is, hebben mensen met jicht, diabetes, en reumatoïde artritis een verhoogd risico op deze aandoening. Symptomen omvatten pijn, stijfheid, een klikkend geluid (gewrichtsgeluiden), en een kleine knobbel aan de basis van de getroffen vinger of duim. Bij sommige patiënten kan trigger finger vanzelf verbeteren zonder behandeling.

Ziekte van De Quervain

De ziekte van De Quervain is een aandoening waarbij de polspezen aan de basis van de duim geïrriteerd of ontstoken raken. Deze aandoening ontstaat vaak door herhaalde activiteiten of overmatig gebruik van de hand. De pijn kan geleidelijk ontstaan of plotseling optreden en verergert bij activiteiten zoals het maken van een vuist, het vasthouden van voorwerpen, of het draaien van de pols. De exacte oorzaak van de ziekte van De Quervain is niet volledig begrepen, maar rust en het vermijden van de veroorzakende activiteit kunnen milde gevallen verbeteren. Een polsspalk of een corticosteroïdeninjectie kan ook nuttig zijn. Bij ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn om de tunnel te vergroten waar de pees doorheen gaat.

Alarmsymptomen

Raadpleeg een arts in de volgende situaties:

• De pijn aan één of beide handen aanhoudt, zelfs na voldoende rust en het gebruik van pijnstillers.
• Er bijkomende symptomen optreden, zoals koorts, ernstige zwelling, of beperking van de functie.
• De oorzaak van de pijnlijke hand(en) onbekend is of niet duidelijk kan worden vastgesteld.

Diagnose en onderzoeken

Bij de diagnose van handpijn speelt een grondige medische evaluatie een cruciale rol. De arts zal beginnen met een gedetailleerde anamnese en lichamelijk onderzoek. Veel voorkomende diagnostische stappen zijn:

• Fysiek onderzoek: Inspectie en palpatie van de hand om zwelling, pijnlijke plekken, en beweging te evalueren.
• Röntgenfoto's: Worden vaak gebruikt om botbreuken, artritis of andere skeletafwijkingen te identificeren.
• MRI (Magnetic Resonance Imaging): Helpt bij het visualiseren van zachte weefsels, zoals pezen en zenuwen, en kan nuttig zijn bij het diagnosticeren van aandoeningen zoals een carpaal tunnel syndroom of ganglioncyste.
• Echografie: Kan worden gebruikt om peesontstekingen, ganglioncysten, of zenuwcompressie te beoordelen.
• Bloedonderzoek: Soms noodzakelijk om ontstekingsmarkers of auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis, te identificeren.

Behandeling

De behandeling van handpijn hangt af van de onderliggende oorzaak en kan verschillende benaderingen omvatten:

• Medicatie: NSAID's zoals ibuprofen kunnen helpen bij het verminderen van pijn en ontsteking. Corticosteroïdeninjecties kunnen in bepaalde gevallen ook nuttig zijn.
• Fysiotherapie: Revalidatie-oefeningen en technieken kunnen de functie en sterkte van de hand verbeteren en helpen bij het herstel van pezen en gewrichten.
• Chirurgie: In gevallen van ernstige aandoeningen, zoals carpaal tunnel syndroom of complexe fracturen, kan een operatie noodzakelijk zijn om de druk op zenuwen te verlichten of beschadigde structuren te herstellen.
• Rust en immobilisatie: Het dragen van een spalk of brace kan helpen bij het rusten van de getroffen gebieden en het bevorderen van genezing.
• Warmte- en koudebehandeling: Toepassing van warmte of koude kan helpen bij het verlichten van pijn en zwelling.

Prognose

De prognose van handpijn hangt sterk af van de oorzaak en de effectiviteit van de behandeling. Over het algemeen:

• Goedaardige aandoeningen: Veel gevallen van handpijn, zoals die door een ganglioncyste of een lichte verstuiking, hebben een goede prognose en kunnen volledig herstellen met geschikte behandeling.
• Chronische aandoeningen: Voor aandoeningen zoals artrose of reumatoïde artritis kan de prognose variëren. Behandeling kan de symptomen beheersen en de voortgang vertragen, maar volledige genezing is vaak niet mogelijk.
• Infecties of ernstige letsels: Bij snelle en effectieve behandeling van infecties of ernstige letsels kan de prognose goed zijn, hoewel langdurige gevolgen mogelijk zijn, afhankelijk van de ernst van de schade.

Complicaties

Bij onvoldoende behandeling of ernstige gevallen van handpijn kunnen verschillende complicaties optreden:

• Chronische pijn: Langdurige pijn of ongemak kan voortduren, vooral bij aandoeningen zoals artrose of tenosynovitis.
• Functionele beperkingen: Onbehandelde aandoeningen kunnen leiden tot blijvende beperkingen in de handfunctie, zoals verminderde kracht of beweeglijkheid.
• Infectie: Bij open verwondingen of na een operatie kan er een risico zijn op infectie.
• Zenuwschade: Ernstige of langdurige compressie van zenuwen, zoals bij carpaal tunnel syndroom, kan leiden tot blijvende gevoelloosheid of zwakte.

Preventie

Om handpijn te voorkomen of te verminderen, kunnen de volgende maatregelen nuttig zijn:

• Ergonomische aanpassingen: Zorg voor een goede werkhouding en gebruik ergonomische hulpmiddelen om overbelasting te voorkomen.
• Regelmatige pauzes: Neem regelmatig pauzes tijdens activiteiten die de handen zwaar belasten om vermoeidheid en overbelasting te voorkomen.
• Oefeningen: Voer regelmatig rekoefeningen en handversterkende oefeningen uit om de kracht en flexibiliteit van de handen te behouden.
• Veilige technieken: Gebruik veilige technieken bij het uitvoeren van repetitieve taken en til zware voorwerpen op de juiste manier.

Bij aanhoudende of ernstige symptomen is het essentieel om een zorgverlener te raadplegen voor een grondige evaluatie en een op maat gemaakte behandelingsstrategie.

Lees verder

• Trigger finger: Vastzittende positie van gebogen vinger
• Handkrampen: Oorzaken en behandeling van krampen in hand
• De Quervain tendinitis: Pijn bij bewegen van duim
• Carpaal tunnel syndroom: Tintelingen en/of zwakte in de hand
• Handartrose: Gewrichtsaandoening met pijn en stijfheid