Hamstringblessure: Aandoening met scheur van hamstringspier

De hamstringspieren is de groep van drie spieren die langs de achterkant van de dij lopen. Bij een hamstringblessure ontstaat een scheur in een pees of grote spier aan de achterkant van de dij. Deze verwonding komt vaak voor bij sporters die plots moeten starten en stoppen, zoals voetballers. Plotselinge, scherpe pijn en zwelling zijn enkele symptomen van deze verwonding. Voldoende rust nemen, ijs toepassen, het been omhoog brengen en vrij verkrijgbare pijnstillers nemen zijn enkele behandelingen voor deze aandoening. Soms is echter een chirurgische ingreep vereist om te herstellen van een verwonding aan de hamstrings, De vooruitzichten zijn goed als de patiënt voldoende rust neemt, want dan verdwijnt de aandoening vanzelf.

• Wat zijn de hamstrings?
• Oorzaken en risicofactoren van verwonding
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van scheur van hamstringspier
• Rusten en herstellen
• Omhoog brengen en ijs toepassen
• Verband aanbrengen
• Medicatie nemen
• Zachte oefeningen en rekoefeningen
• Chirurgie
• Prognose van hamstringblessures
• Complicaties van aandoening aan been
• Preventie van verwonding aan hamstrings

Wat zijn de hamstrings?

De hamstrings zijn pezen (taaie vezels) aan de achterkant van de dijen die de grote spier van de dij op het bot bevestigen. Het woord hamstring verwijst vaak naar deze spier. De hamstringspier loopt over de dij, beginnend net onder de billen, waardoor het bekken wordt verbonden met het been onder de knie. Hamstringspieren worden niet veel gebruikt bij het staan of wandelen, maar ze zijn erg actief bij het rennen, springen en klimmen, namelijk wanneer mensen de knie moeten buigen.

Oorzaken en risicofactoren van verwonding

Wanneer spanning op de hamstring ontstaat, raken één of meer van deze spieren overbelast, waardoor de spieren mogelijk gaan scheuren. Dit gebeurt sneller tijdens activiteiten waarbij de patiënt veel rent, springt of plotseling stopt en start. Hamstringblessures komen vaak voor bij atleten en sporters, zoals tennissers, voetballers, skaters en basketbalspelers.

Een hamstringblessure ontstaat ook sneller in volgende omstandigheden:

• niet opwarmen voor de training
• strakke spieren aan de voorkant van de dij (de quadriceps) bij het naar voren trekken van het bekkengebied; hierdoor gebeurt een aanspanning van de hamstrings
• zwakke bilspieren: de bilspieren en hamstrings werken samen; zwakke bilspieren doen de hamstrings overbelasten en aanspannen

Symptomen

Door plotseling uit te wijken, te rennen of te springen ontstaan mogelijk scheurtjes in de hamstringpezen of spieren. De patiënt voelt of hoort dan een soort knal en heeft onmiddellijk daarna pijn. De spier verkrampt en voelt strak en pijnlijk aan. In ernstige gevallen ervaart de patiënt een zwelling en blauwe plekken. De mate van pijn en andere symptomen hangen af van de ernst van de scheur. Een scheur van graad 1 is slechts een kleine blessure, maar bij graad 3 is de spier volledig gescheurd. In het ernstige stadium (stadium 3) heeft de patiënt hevige pijn en is hij gedurende een aantal maanden niet in staat om een activiteit uit te voeren. Ook rechtstaan is soms zelf onmogelijk.

Diagnose en onderzoeken

Om een hamstringblessure te diagnosticeren, zal een arts of fysiotherapeut een grondig lichamelijk onderzoek uitvoeren waarbij hij het been in verschillende posities plaatst. Hij of zij stelt specifieke vragen over hoe het been gewond is geraakt.

Behandeling van scheur van hamstringspier

Rusten en herstellen

De patiënt kan volledig herstellen van een hamstringblessure door voldoende rust te nemen. Een (sport)fysiotherapeut geeft individueel advies over het herstelproces. Rusten houdt in dat de patiënt niet mag rennen of springen, maar wandelen, zwemmen en fietsen zijn wel mogelijk als de pijn dit toelaat. Het gebruik van krukken of een loopstok is aanbevolen zodat het volle gewicht dan niet op het been terechtkomt.

Omhoog brengen en ijs toepassen

De pijn en zwelling verlicht de patiënt door het been op te heffen en een ijszak op de aangetaste dij te plaatsen (een zak bevroren erwten gewikkeld in een theedoek is de beste optie). De patiënt voert deze zelfzorgmaatregel gedurende de eerste twee dagen om de paar uur gedurende telkens tien minuten uit.

Verband aanbrengen

Het aanbrengen van een elastisch verband / compressieverband rond het been vermindert de zwelling.

Medicatie nemen

Niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), zoals ibuprofen (Advil, Motrin) of naproxen (Aleve, Naprosyn) verminderen de pijn en zwelling. Deze pijnstillers hebben echter bijwerkingen, zoals een verhoogd risico op bloedingen en huidzweren. De patiënt mag deze geneesmiddelen enkel op korte termijn gebruiken, tenzij de arts een ander advies geeft.

Zachte oefeningen en rekoefeningen

Het is belangrijk om niet te lang inactief te zijn, want hierdoor gaan de krimpen en ontstaat littekenweefsel rond de scheur. Zodra de pijn gezakt is, en de patiënt enkele dagen gerust heeft, moet hij regelmatig lichte hamstringoefeningen doen. Daarna is een programma met zachte oefeningen nodig, zoals wandelen en fietsen. Ook hamstringversterkende oefeningen zijn belangrijk. Een (sport)fysiotherapeut stelt een geschikt, uitgebreid trainingsprogramma op dat is afgestemd voor de patiënt. Een verwijzing naar een fysiotherapeut is daarom belangrijk. De patiënt mag enkel terugkeren naar de vroegere activiteiten wanneer de hamstringspieren sterk genoeg zijn, zodat hij zichzelf niet opnieuw verwondt. Als de patiënt weer wil gaan hardlopen, moet hij dit geleidelijk opnieuw in het trainingsprogramma invoeren. De fysiotherapeut geeft hierover eveneens advies. Het is voorts belangrijk om op te warmen en zich uit te rekken voor het begin van een training. Bij een terugkeer van de pijn is het tot slot belangrijk om onmiddellijk te stoppen.

Chirurgie

In ernstige gevallen waarbij de spier is gescheurd, is misschien een operatie nodig. De chirurg herstelt de spieren en bevestigt ze opnieuw.

Prognose van hamstringblessures

De hersteltijd is afhankelijk van de ernst van de hamstringblessure. Een lichte blessure van klasse 1 geneest binnen een paar dagen, terwijl een blessure van graad 3 veel langer duurt duren om te genezen of een operatie nodig heeft. Mogelijk bedraagt de hersteltijd dan enkele maanden.

Complicaties van aandoening aan been

Indien de patiënt de activiteit herneemt wanneer de blessure nog niet volledig genezen is, keert de hamstringblessure mogelijk terug.

Preventie van verwonding aan hamstrings

Volgende tips helpen om hamstringblessures te voorkomen:

• de intensiteit van een fysieke activiteit langzaam verhogen; niet meer dan een stijging van 10% per week.
• hamstrings rekken en versterken als een preventieve maatregel
• opwarmen voor en uitrekken na een fysieke activiteit.
• stoppen met trainen bij het voelen van pijn in de achterkant van de dij

Lees verder

• Tennissen: Veel voorkomende tennisblessures
• Hamstring tendinitis: Peesontsteking van hamstrings met pijn