Pijn in knieholte (posterieure kniepijn): Oorzaken

Pijn achter de knie (posterieure kniepijn, pijn in de knieholte) is een relatief vaak voorkomende klacht. Deze scherpe en hevige of milde en doffe pijn is te wijten aan tal van mogelijke oorzaken, zoals een ontsteking of een cyste. De pijn treedt acuut op, bijvoorbeeld na een sportblessure, terwijl de pijn bij anderen geleidelijk verschijnt. De pijn in de knieholte gaat mogelijk gepaard met een zwelling en andere symptomen. De meeste oorzaken van pijn in de knieholte zijn mild en behoeven geen behandeling of zijn te verhelpen met thuisremedies. Andere oorzaken van een pijnlijke knieholte hebben mogelijk wel (dringend) medische aandacht nodig.

• Achterste kruisbandletsel en pijn achter knie
• Artrose en pijn in knieholte
• Bakers’ cyste
• Diep veneuze trombose
• Gescheurde meniscus
• Hamstringblessure
• Zenuwpijn
• Andere oorzaken
• Geassocieerde symptomen bij posterieure kniepijn
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling

Achterste kruisbandletsel en pijn achter knie

Een achterste kruisbandletsel is het gevolg van een overstrekking of scheur van dit ligament, dat over de knie loopt van de dij tot het scheenbeen. Dit resulteert vaak uit een zware klap op de voorkant van een gebogen knie, soms door naar voren te vallen of tijdens een contactsport, zoals rugby. Bij een achterste kruisbandletsel is het gebruikelijk om ook andere knieblessures te hebben. Maar als een patiënt alleen lijdt aan een achterste kruisbandletsel, ervaart de patiënt vaag ongemak of instabiliteit in de knie. Pijn in de knieholte en soms ook pijn aan de voorkant van de knie is aanwezig. Verder is pijn ook aanwezig bij het knielen. Een chronisch achterste kruisbandletsel veroorzaakt pijn bij het vertragen van het hardlopen, het bergaf lopen of het trappen aflopen.

Artrose en pijn in knieholte

Artrose van de knie is een veel voorkomende oorzaak van kniepijn en pijn aan de knieholte. Het gladde, glanzende kraakbeen dat het kniegewricht bekleedt, verslijt en wordt ruw. Dit veroorzaakt na verloop van tijd pijn en toenemende schade aan de knie. Knieartrose treft vooral vijftigplussers. Artrose veroorzaakt meestal pijn wanneer een patiënt gewicht draagt, wat wordt verlicht door rust. Stijfheid en bewegingsverlies zijn vaak het ergste in de ochtend (ochtendstijfheid) of na een tijdje zitten en neemt af zodra de patiënt begint te bewegen.

Bakers’ cyste

Een Bakers’ cyste is een met gewrichtsvloeistof gevulde ruimte in de knieholte. De cyste is vaak geassocieerd met andere knieaandoeningen, waaronder artrose, reumatoïde artritis, kraakbeenletsels en een ontsteking van het kniegewricht. Veel soorten letsels veroorzaken mogelijk een verzameling vloeistof. Vaak is dit te wijten aan een zware slag aan de voorkant van de knie, een val naar voren of het spelen van een contactsport. Het natuurlijke mechanisme van de knie duwt deze overtollige vloeistof naar achteren en dan hoopt dit zich op in de knieholte waardoor een cyste ontstaat. De cyste veroorzaakt een zwelling aan de achterkant van de knie. Bij een zeer grote zwelling is de patiënt niet in staat om het been volledig recht te maken. De zwelling kan komen en gaan, vergroot of krimpt juist na verloop van tijd. Als de cyste barst, ontstaat een zwelling en pijn in de kuit. Bij het barsten van de cyste is een ploffend geluid te horen en voelt de patiënt dat zich warmte over de kuit verspreidt. Daarnaast kampt de patiënt met roodheid of blauwe plekken, van de achterkant van de knie tot aan de enkel en de bovenkant van de voet. Een Bakers’ cyste verbetert vaak spontaan en dan is een verdere behandeling niet nodig.

Diep veneuze trombose

Een diep veneuze trombose is geen veel voorkomende oorzaak van pijn en zwelling, maar het is mogelijk wel een zorgelijke oorzaak van posterieure kniepijn. Een diep veneuze trombose is een bloedstolsel in één van de diepe beenaders. Als het stolsel afbreekt, leidt dit mogelijk tot een hartaanval of beroerte. Bekende oorzaken zijn langdurige inactiviteit, bepaalde medische aandoeningen, een zwangerschap, obesitas, en genetica. Een diep veneuze trombose veroorzaakt mogelijk pijn in de achterkant van de knie, maar de pijn is niet vaak geïsoleerd aan de achterkant van de knie. Een patiënt ervaart meestal kuitpijn, een gezwollen kuit en misschien ook dijpijn. Meestal treedt de pijn van een diep veneuze pijn ook op aan de achterkant van de kuit of het dijbeen. De meeste patiënten met een diep veneuze trombose hebben ook een zwelling in de kuit of het been (gezwollen been).

Gescheurde meniscus

Wortelscheuren van de meniscus komen veel voor. De ‘wortel’ van een meniscus is de plaats waar de meniscus zich hecht aan het scheenbeen. Net zoals een boom in de grond wortelt, heeft de meniscus ook een stevige, diepe hechting aan de botten. Deze bevestigingspunten of wortels verzwakken in de loop van de jaren, waardoor deze uiteindelijk gaat scheuren. Bij een wortelscheur van de meniscus heeft een patiënt zich vaak voorovergebogen of heeft hij geknield en voelde hij vervolgens een ploffend geluid in de knieholte. Dezelfde dag of twee dagen later is de knie gezwollen en is de kniepijn ernstig. De pijn van wortelscheuren neemt vaak af in de komende weken tot maanden.

Hamstringblessure

Hamstringblessures zoals hamstring tendinitis (peesontsteking) en een verrekking van de hamstrings zijn verwondingen die één van de drie hamstringspieren aan de achterkant van het dijbeen treffen (de biceps femoris spier, semitendinosus spier en semimembranosus spier). Deze spieren laten de knieën buigen en een blessure aan deze locatie uit zich mogelijk in pijn aan de knieholte, een zwelling, blauwe plekken of merkbare zwakte aan de achterkant va het been. Hamstringblessures zijn een veel voorkomende blessure in de sport. Plotselinge, snelle bewegingen zoals sprinten en springen veroorzaken van dit type verwonding. Hamstringblessures treden meestal hoger op en in de achterkant van de dij nabij het bekken. Het is ook mogelijk om de hamstring aan de achterkant van je knie te verwonden. Meestal is de pijn van een hamstringblessure ter hoogte van de knieholte ongeveer vier à zes centimeter boven de knie aanwezig. De pijn van een lagere hamstringblessure zal het ergst zijn onmiddellijk na de blessure en verbetert binnen een paar weken. Het is belangrijk om strekoefeningen te doen met de hamstrings zodra dit mogelijk is om gewrichtsstijfheid te voorkomen.

Zenuwpijn

Zenuwpijn is mogelijk aanwezig in de achterkant van de knie. Zenuwpijn straalt meestal naar de achterkant van de knie van hoger op het been of het bilgebied uit naar de knieholte. De zenuwen zijn zelden een oorzaak van pijn die geïsoleerd is aan de achterkant van de knie en nergens anders uitstraalt. Dit gebeurt sporadisch bij ischias (pijn en zwakte aan been en rug).

Andere oorzaken

Er zijn een aantal andere oorzaken van pijn die voelbaar is achter de knie:

• een goedaardige of kwaadaardige tumor (dit is zeer zeldzaam)
• een verstuikte knie
• een ontsteking of infectie in het kniegewricht
• reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen)

Geassocieerde symptomen bij posterieure kniepijn

De symptomen die optreden naast scherpe en hevige of milde en doffe posterieure kniepijn, hangen af van de oorzaak. Vaak ervaren patiënten een zwelling, een vol gevoel, stijfheid of pijn bij het maken van bepaalde bewegingen en een beperkt bewegingsbereik. Bij een gezwollen en gevoelige kuit is het belangrijk om een arts te raadplegen omdat de zwelling ook mogelijk het gevolg is van een bloedstolsel in het been (diep veneuze trombose), dat dringend moet worden behandeld.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek

De arts stelt een geschiedenis op door het bevragen van de patiënt over het soort pijn, wanneer de pijn startte en ook of de pijn komt en gaat of constant aanwezig is. Verder wil de arts weten hoe actief de patiënt is. Ook moet de arts op de hoogte zijn van elke activiteit, elk ongeval of elk letsel dat mogelijk geleid heeft tot de pijn achter de knie.

Diagnostisch onderzoek

De arts zet meestal diverse mogelijke beeldvormende onderzoeken in om een oorzaak te detecteren van de posterieure kniepijn zoals een echografie, een röntgenfoto en/of een MRI-scan.

Behandeling

De patiënt plaatst best zo weinig mogelijk gewicht op het been. Verder mag hij koude (ijspak) toepassen en vrij verkrijgbare pijnstillers nemen, zoals ibuprofen. Mogelijk heeft een patiënt krukken, een kniebrace, speciale verbanden of andere orthopedische hulpmiddelen nodig. In een aantal gevallen is een medische behandeling vereist, die bestaat uit fysiotherapie, sterkere pijnstillers en/of chirurgie.

Lees verder

• Baker’s cyste: Ophoping van gewrichtsvloeistof in knieholte
• Knieartrose: Pijn en stijfheid door slijtage van kraakbeen
• Kniepijn: Oorzaken pijnlijke knie (pijn aan kniegewricht)
• Gezwollen knie: Oorzaken & behandeling van zwelling van knie
• Verstuikte knie: Oorzaken en behandeling van knieverstuiking