Diep veneuze trombose: Pijn en zwelling aan been of bekken

Een diep veneuze trombose (DVT) is een aandoening waarbij een bloedstolsel zich vormt in een diep gelegen ader, vaak in de benen, maar ook in andere delen van het lichaam zoals de armen en het bekken. Deze aandoening kan leiden tot ernstige complicaties zoals een longembolie, waarbij het bloedstolsel naar de longen reist. Symptomen van DVT omvatten pijn, zwelling en een warm gevoel in het getroffen lichaamsdeel. De behandeling bestaat doorgaans uit antistollingsmedicatie om de vorming van nieuwe stolsels te voorkomen en om de bestaande stolsel op te lossen. Vroege diagnose en behandeling zijn cruciaal om ernstige gevolgen te voorkomen. Preventieve maatregelen kunnen helpen om het risico op DVT te verlagen.

• Epidemiologie van diep veneuze trombose
• Oorzaken van diep veneuze trombose
• Risicofactoren voor DVT
• Symptomen van diep veneuze trombose
• Behandeling van diep veneuze trombose
• Prognose
• Complicaties van diep veneuze trombose
• Preventie van diep veneuze trombose

Epidemiologie van diep veneuze trombose

Een diep veneuze trombose komt vooral voor bij ouderen, met een hogere frequentie bij mensen ouder dan 60 jaar. De jaarlijkse incidentie van DVT bedraagt ongeveer 1 op de 1000 volwassenen. Oudere mannen hebben een iets hogere incidentie dan oudere vrouwen. Hoewel de aandoening op elke leeftijd kan optreden, is de kans op DVT aanzienlijk hoger bij oudere volwassenen en mensen met bepaalde risicofactoren.

Oorzaken van diep veneuze trombose

Bij diep veneuze trombose vormt zich een bloedstolsel (trombus) in een diepgelegen ader. Dit gebeurt vaak in de aderen van de benen of het bekken, maar kan ook in de armen voorkomen. De aandoening kan ontstaan door een medische aandoening of behandeling, langdurige immobilisatie of omgevingsfactoren.

Risicofactoren voor DVT

De vorming van bloedstolsels kan versneld worden door verschillende factoren, waaronder medische aandoeningen, behandelingen en omgevingsomstandigheden.

Medische aandoeningen en behandelingen

Een diep veneuze trombose in de benen komt vaak voor na chirurgische ingrepen, zoals een prostaatverwijdering of na een beroerte. Ongeveer 10% van de patiënten met een hartinfarct ontwikkelen DVT. Andere medische aandoeningen en behandelingen die het risico op DVT verhogen zijn onder meer:

• Auto-immuunaandoeningen zoals lupus
• Breuken in het bekken of de benen
• Een familiegeschiedenis van bloedstolsels
• Inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa
• Een langdurig aanwezige katheter in een bloedvat
• Een pacemaker-katheter die via de liesader gaat
• Hartfalen (verminderde bloedcirculatie door hartfalen)
• Het Hughes-syndroom
• Kanker en kankerbehandelingen zoals chemotherapie en radiotherapie
• Polycythemia vera (teveel bloedcellen door het beenmerg) of andere bloedstollingsaandoeningen
• Recente operaties, zoals heup-, knie- of bekkenoperaties
• Trombofilie

Langdurige immobilisatie

Langdurige immobilisatie, zoals bij lange vliegtuig- of autoreizen, of bedrust na een operatie of ongeval, kan leiden tot DVT. Dit gebeurt doordat de bloedcirculatie vertraagt door gebrek aan beweging.

Omgevingsfactoren
Omgevingsfactoren die het risico op DVT verhogen zijn onder andere zwangerschap of de periode na de bevalling, het gebruik van oestrogenen of anticonceptiepillen, roken, overgewicht en een leeftijd boven de zestig jaar.

Symptomen van diep veneuze trombose

De symptomen van DVT zijn vaak het gevolg van een bloedstolsel dat de bloedstroom blokkeert. Veelvoorkomende symptomen zijn pijn en zwelling van het getroffen lichaamsdeel. De symptomen kunnen variëren afhankelijk van de locatie van de trombose.

Symptomen in het been

Een veelvoorkomend symptoom van DVT in het been is pijn, vaak met zwelling van de enkel of voet, roodheid en gezwollen oppervlakkige aderen. De getroffen kuit kan warmer aanvoelen en er kan enkeloedeem optreden. Pijn bij het bewegen van de voet kan aanwezig zijn, maar is geen specifiek diagnostisch criterium. Daarnaast kunnen tintelingen aan het been optreden.

Symptomen in het bekkengebied

DVT in het bekkengebied kan gepaard gaan met ernstige pijn, maar vaak zijn de fysieke tekenen beperkt tot zwelling van de dij of enkeloedeem.

Als een grote ader volledig is afgesloten, kan dit leiden tot een blauwachtige verkleuring van het ledemaat en ernstig oedeem, wat in sommige gevallen kan resulteren in veneuze gangreen (afsterven van weefsel met zwarte verkleuring).

Diagnostisch onderzoek

De diagnose van DVT kan worden bevestigd met behulp van echografie of Doppler-echografie, die een gevoeligheid en specificiteit van ongeveer 90% hebben. Voor trombose ter hoogte van de knie wordt vaak een venografie uitgevoerd in combinatie met echografie, met een betrouwbaarheid van ongeveer 70%. Bij een venogram wordt contrastmiddel in een ader geïnjecteerd om de bloedstolsels zichtbaar te maken.

Differentiële diagnose

Bij de diagnose van DVT moet rekening worden gehouden met andere aandoeningen die vergelijkbare symptomen kunnen vertonen:

• Baker's cyste (ophoping van gewrichtsvloeistof in de knieholte)
• Cellulitis (huidinfectie met pijnlijke, rode en gezwollen huid)
• Congestief hartfalen
• Een longembolie
• Het Budd-Chiari Syndroom (afsluiting van een leverader)
• Oppervlakkige tromboflebitis (lokale oppervlakkige aderontsteking met pijn)
• Septische tromboflebitis

Behandeling van diep veneuze trombose

De belangrijkste doelstelling van de behandeling is het voorkomen van een longembolie. Patiënten met DVT krijgen antistollingsmedicatie, meestal heparine, gedurende drie tot zes maanden. Deze medicijnen helpen het bloed te verdunnen en de vorming van nieuwe stolsels te voorkomen. Tijdens de behandeling wordt vaak bedrust aanbevolen totdat de medicatiekuur voltooid is. Na de behandeling kunnen compressiekousen worden aanbevolen om de bloedcirculatie te ondersteunen en verdere complicaties te voorkomen.

Prognose

De meeste patiënten herstellen goed van een DVT, hoewel de aandoening soms kan terugkeren. Sommige patiënten ervaren langdurige symptomen, zoals pijn en zwelling in het been, wat wordt aangeduid als het “post-flebitis-syndroom” of “post-trombotisch syndroom”. Symptomen zoals pijn, zwelling, huidskleurveranderingen en huidzweren kunnen onmiddellijk na de genezing optreden, of pas maanden of jaren later. Het dragen van steunkousen kan helpen deze symptomen te verlichten.

Complicaties van diep veneuze trombose

Longembolie
Een longembolie is de meest voorkomende complicatie van DVT. Wanneer een bloedstolsel losraakt, kan het naar de longen verplaatsen en de bloedstroom blokkeren. Dit kan leiden tot ernstige ademhalingsproblemen en andere symptomen zoals bloed ophoesten, duizeligheid, flauwvallen, een snelle hartslag, pijn op de borst die verergert bij hoesten of diep ademhalen, en plotselinge, onverklaarbare kortademigheid. Longembolieën kunnen optreden bij elke vorm van DVT, maar komen vaker voor bij trombose in het heupgebied.

Pijn en andere complicaties

In sommige gevallen kan de destructie van de diepe veneuze trombus leiden tot pijnlijke, gezwollen ledematen, wat gepaard gaat met oedeem en soms veneuze eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid). Dit komt voor bij ongeveer de helft van de patiënten met klinisch symptomatische DVT. Bij deze patiënten kunnen elastische steunkousen levenslang nodig zijn.

Preventie van diep veneuze trombose

Patiënten met hartfalen, een myocardinfarct of een recente operatie aan de benen of het bekken ontvangen vaak preventieve medicatie om DVT te voorkomen. Het is ook belangrijk dat patiënten beenoefeningen doen en niet langdurig immobiel blijven na een operatie. Bij patiënten met een hoog risico, zoals die met een geschiedenis van DVT of obesitas, kunnen elastische steunkousen worden aanbevolen om de kans op trombose te verminderen.

Lees verder

• Bloedstolsels: Oorzaken, soorten en symptomen van trombus
• Bekkenpijn: Pijn in het bekkengebied bij mannen en vrouwen
• Gezwollen benen: Oorzaken & behandeling van zwelling been
• Trombose: Soorten, symptomen en risicofactoren bloedstolsel