Pijn op de borst: Oorzaken en symptomen van borstpijn

Pijn op de borst wordt vaak geassocieerd met hartproblemen, maar het kan ook voortkomen uit aandoeningen van de longen, het spijsverteringskanaal, de spieren, de botten en de slokdarm. Andere aandoeningen kunnen eveneens pijn in de borststreek veroorzaken. De pijn kan geleidelijk of plotseling optreden en kan vergezeld gaan van andere symptomen. De aard van de pijn varieert van scherp tot dof, brandend, stekend, knellend, verpletterend of strak. In sommige gevallen kan de pijn uitstralen naar de nek, kaak, rug of andere lichaamsdelen. Het is cruciaal om pijn in de borststreek niet te negeren, vooral als er andere symptomen optreden, zoals ademhalingsproblemen, wat onmiddellijke medische hulp vereist. Behandeling kan zowel medicamenteus als chirurgisch zijn, afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

• Oorzaken van pijn in de borst
• Hartaandoeningen en pijn op de borst
• Angina pectoris
• Aortadissectie
• Coronaire arteriedissectie
• Hartaanval
• Hypertrofische cardiomyopathie
• Mitralisklepprolaps
• Myocarditis (ontsteking van de hartspier)
• Pericarditis
• Longaandoeningen en pijn op de borst
• Astma
• Bronchitis
• Longontsteking (pneumonie)
• Pleuritis
• Pneumothorax (klaplong)
• Pulmonale hypertensie
• Tuberculose
• Slokdarmaandoeningen en pijn aan de borststreek
• Slokdarmsamentrekkingsaandoeningen
• Slokdarmruptuur
• Spier- en botproblemen en pijn in de borstkas
• Costochondritis
• Gewonde ribben
• Spierpijn
• Spijsverteringsaandoeningen en pijn op het borstgebied
• Galblaasaandoeningen
• Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)
• Slokdarmspasmen
• Maagbreuk
• Maagzweren
• Pancreatitis (alvleesklierontsteking)
• Andere oorzaken
• Gordelroos
• Paniekaanval
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken

Oorzaken van pijn in de borst

Medicinenet meldt dat de volgende anatomische structuren mogelijke bronnen van pijn in de borststreek kunnen zijn:

• de aorta
• de borstwand, inclusief ribben, spieren en huid
• de longen, het borstvlies (de bekleding van de longen), of de luchtpijp
• de rug, inclusief de wervelkolom, zenuwen en rugspieren
• de slokdarm
• het hart, inclusief het pericardium (het hartvlies)
• het middenrif (de spier die de borst- en buikholten scheidt)
• uitstralingspijn vanuit de buikholte door problemen met de maag, galblaas of alvleesklier (pancreas), evenals irritatie van het diafragma door een infectie, bloeding of andere vloeistoffen.

Hartaandoeningen en pijn op de borst

Angina pectoris

Angina pectoris is een symptoom van coronaire hartziekte, waarbij het hart tijdelijk onvoldoende zuurstofrijk bloed ontvangt, wat leidt tot een knellende pijn of druk op de borst. Deze pijn kan ook uitstralen naar de schouders, rug, nek, armen of kaak. Risicofactoren voor angina pectoris zijn:

• diabetes mellitus (suikerziekte)
• een familiegeschiedenis van coronaire hartziekte
• hoge bloeddruk (hypertensie)
• hoog cholesterolgehalte
• overgewicht
• roken

De behandeling van angina pectoris omvat meestal medicatie en het aanpakken van risicofactoren.

Aortadissectie

Een aortadissectie ontstaat wanneer de binnenste lagen van de aorta (de grote slagader die het hart verlaat) van elkaar scheiden, waardoor bloed zich ophoopt en de slagader kan scheuren. Risicofactoren voor aortadissectie zijn:

• cocaïnegebruik
• hoge bloeddruk
• polycystische nierziekte (veel cysten in de nieren)
• zwangerschap
• Ehlers-Danlos-syndroom (aandoening met symptomen aan huid en gewrichten)
• Marfan-syndroom (aandoening met symptomen aan hart, ogen en skelet)

Aortadissectie is levensbedreigend en vereist onmiddellijke medische interventie.

Coronaire arteriedissectie

Een plotselinge, intense scheurende pijn in de borst, nek, rug of buik kan wijzen op een coronaire arteriedissectie, een zeldzame maar ernstige aandoening waarbij de kransslagader scheurt.

Hartaanval

Borstpijn is een van de belangrijkste symptomen van een hartaanval. Andere symptomen kunnen zijn:

• een licht gevoel in het hoofd of zwakte
• kortademigheid
• pijn in de armen (armpijn) of schouders (schouderpijn)
• pijn in de kaak (kaakpijn), de nek (nekpijn) of de rug (rugpijn)

Bij vrouwen kan een hartaanval gepaard gaan met plotselinge vermoeidheid, misselijkheid of braken. Het is belangrijk om eerste hulp bij een hartaanval te bieden. Snelle behandeling verhoogt de overlevingskans en kan de schade aan het hart beperken.

Hypertrofische cardiomyopathie

Hypertrofische cardiomyopathie is een aandoening waarbij de hartspier abnormaal verdikt is, vaak door genetische factoren. Deze verdikking bemoeilijkt de bloedafvoer uit het hart. Symptomen zijn borstpijn, kortademigheid, duizeligheid en flauwvallen.

Mitralisklepprolaps

Bij mitralisklepprolaps sluit een klep in het hart niet goed, waardoor bloed terugstroomt naar de linkerboezem. Symptomen kunnen borstpijn, hartkloppingen en duizeligheid zijn. Milde gevallen kunnen asymptomatisch zijn.

Myocarditis (ontsteking van de hartspier)

Myocarditis is een ontsteking van de hartspier, met symptomen die lijken op die van een hartaanval:

• ademhalingsproblemen
• hartkloppingen
• koorts
• pijn op de borst
• vermoeidheid

Pericarditis

Bij pericarditis is het hartvlies (het membraan rond het hart) ontstoken, wat leidt tot scherpe pijn op de borst die verergert bij ademhalen of liggen. Behandeling kan bestaan uit het afnemen van vloeistof met een naald of een operatie.

Longaandoeningen en pijn op de borst

Astma

Astma is een chronische aandoening van de luchtwegen die gepaard gaat met ontsteking en vernauwing, wat leidt tot pijn op de borst, kortademigheid, hoesten en piepende ademhaling (stridor).

Bronchitis

Acute bronchitis wordt vaak veroorzaakt door dezelfde virussen die verkoudheid veroorzaken. Soms kan bronchitis ook het gevolg zijn van bacteriële infecties of blootstelling aan verontreinigende stoffen zoals rook of industriële dampen. Symptomen omvatten een droge, hoest, vermoeidheid en slijm. Behandeling van virale bronchitis is ondersteunend, terwijl bacteriële bronchitis behandeld wordt met antibiotica.

Longontsteking (pneumonie)

Longontsteking kan pijn op de borst veroorzaken die kan verergeren bij hoesten of ademhalen. Andere symptomen zijn koorts, ademhalingsmoeilijkheden en zwakte. Behandeling kan bestaan uit antibiotica, antivirale middelen of andere geneesmiddelen, afhankelijk van de oorzaak van de infectie.

Pleuritis

Pleuritis, ook bekend als borstvliesontsteking, is een ontsteking van het membraan dat de longen bedekt. Dit resulteert vaak in scherpe pijn op de borst, die verergert bij diep ademhalen. De behandeling van pleuritis bestaat meestal uit het gebruik van ontstekingsremmende medicijnen zoals ibuprofen om de ontsteking te verminderen. In sommige gevallen kan een thoracentese, waarbij vloeistof uit de borstholte wordt verwijderd, nodig zijn als er zich teveel vocht heeft opgehoopt.

Pneumothorax (klaplong)

Een pneumothorax, of klaplong, ontstaat wanneer lucht zich ophoopt tussen de longen en de borstwand. Dit kan leiden tot een instorting van de longen. Symptomen zijn plotselinge pijn op de borst bij het ademen, kortademigheid, vermoeidheid en tachycardie (snelle hartslag). Een kleine pneumothorax vereist mogelijk geen directe behandeling, maar wordt nauwlettend gevolgd. Bij een grotere pneumothorax plaatst de arts vaak een thoraxslang via de borstwand om de lucht af te voeren en de negatieve druk in de pleuraholte te herstellen.

Pulmonale hypertensie

Pulmonale hypertensie is een aandoening waarbij de bloeddruk in de longslagaders abnormaal hoog is. Dit kan leiden tot pijn op de borst en andere symptomen zoals kortademigheid en vermoeidheid. Behandeling richt zich vaak op het verlagen van de bloeddruk in de longen en kan bestaan uit medicijnen, zuurstoftherapie en andere interventies.

Tuberculose

Tuberculose is een ernstige bacteriële infectie waarbij de bacteriën zich voornamelijk in de longen vermeerderen. Symptomen kunnen een chronische hoest, het ophoesten van bloed of slijm, en pijn op de borst omvatten. Behandeling bestaat uit een lange kuur met antituberculose-medicijnen.

Slokdarmaandoeningen en pijn aan de borststreek

Slokdarmsamentrekkingsaandoeningen

Bij slokdarmsamentrekkingsaandoeningen komen er spasmen (krampen) voor in de slokdarm, wat kan leiden tot pijn en ongemak op de borst. Deze aandoeningen kunnen het slikken bemoeilijken en pijn veroorzaken die soms lijkt op hartpijn. Behandeling kan medicatie en dieetveranderingen omvatten om de symptomen te verlichten.

Slokdarmruptuur

Een slokdarmruptuur is een zeldzame maar ernstige aandoening waarbij een scheur in de slokdarm optreedt, vaak door intensief braken of trauma tijdens een operatie. Dit kan leiden tot plotselinge, intense pijn op de borst en vereist onmiddellijke medische interventie om complicaties te voorkomen.

Spier- en botproblemen en pijn in de borstkas

Costochondritis

Costochondritis is een ontsteking van het kraakbeen dat de ribben aan het borstbeen verbindt. Dit kan scherpe pijn in de borststreek veroorzaken die verergert bij bepaalde houdingen of fysieke activiteiten. Behandeling omvat vaak het gebruik van ontstekingsremmende medicijnen zoals ibuprofen en het aanbrengen van warme of koude kompressen. Het herstel kan enkele weken duren.

Gewonde ribben

Verwondingen aan de ribben, zoals gekneusde of gebroken ribben, kunnen leiden tot pijn op de borst. Deze pijn kan acuut zijn en gepaard gaan met een krakend geluid bij de breuk. Behandeling omvat meestal rust, pijnbestrijding met medicatie, en het aanbrengen van ijs om zwelling te verminderen. De meeste ribblessures genezen binnen drie tot zes weken.

Spierpijn

Spierpijn in de borststreek kan ontstaan door ontsteking van de spieren en pezen rond de ribben. Dit leidt vaak tot aanhoudende pijn die verergert bij fysieke activiteit. Spierpijn kan worden verlicht met rust, pijnstillers, en fysiotherapie.

Spijsverteringsaandoeningen en pijn op het borstgebied

Galblaasaandoeningen

Galblaasaandoeningen, zoals galstenen en ontsteking van de galblaas (cholecystitis), kunnen leiden tot buikpijn die uitstraalt naar de borstkas. Deze uitstralende pijn kan worden verward met pijn veroorzaakt door hartproblemen. Behandeling kan bestaan uit het verwijderen van de galblaas of het gebruik van medicatie om de ontsteking te verminderen.

Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)

Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) veroorzaakt brandend maagzuur en pijn op de borst door het terugvloeien van maagzuur in de slokdarm. Symptomen zijn onder andere zuurbranden, slikproblemen, en hoesten. Behandeling kan bestaan uit antacida, dieetveranderingen, en andere medicatie om de symptomen te verlichten.

Slokdarmspasmen

Slokdarmspasmen zijn pijnlijke samentrekkingen van de slokdarmspier die ongemak en pijn op de borst kunnen veroorzaken. Behandeling omvat vaak medicatie en aanpassingen in dieet en levensstijl om de frequentie en ernst van de spasmen te verminderen.

Maagbreuk

Een maagbreuk, of hiatale hernia, ontstaat wanneer een deel van de maag door het diafragma omhoog in de borstholte glijdt. Hoewel deze aandoening vaak asymptomatisch is, kan het leiden tot brandend maagzuur en pijn op de borst, vooral na het eten. Behandeling kan bestaan uit medicatie en in sommige gevallen een operatie.

Maagzweren

Maagzweren zijn zweren in de maagwand die doorgaans milde tot matige pijn veroorzaken. Ze kunnen echter leiden tot herhaald ongemak op de borst. Antacida en andere maagzuurremmers kunnen de symptomen verlichten en helpen bij het genezen van zweren.

Pancreatitis (alvleesklierontsteking)

Een zeldzaam symptoom van pancreatitis is pijn op de borst die verergert bij plat liggen. Pancreatitis is een ontsteking van de alvleesklier die vaak gepaard gaat met ernstige buikpijn en kan behandeling met medicatie, vloeistoftherapie, en in sommige gevallen chirurgie vereisen.

Andere oorzaken

Gordelroos

Gordelroos wordt veroorzaakt door het varicella zoster-virus en leidt tot een scherpe, bandachtige pijn in het borstgebied voordat er enkele dagen later een kenmerkende huiduitslag verschijnt. De behandeling omvat antivirale medicijnen zoals aciclovir (Zovirax) en pijnstillers. Gordelroos kan leiden tot postherpetische neuralgie, een aandoening waarbij de pijn aanhoudt na de uitslag is verdwenen, wat kan vereisen dat de patiënt aanvullende pijnbehandelingen ondergaat.

Paniekaanval

Een paniekaanval kan pijn op de borst veroorzaken samen met andere symptomen zoals misselijkheid, duizeligheid, zweten, een snelle hartslag, en een gevoel van angst. Het is belangrijk om paniekaanvallen te onderscheiden van andere medische aandoeningen die pijn op de borst veroorzaken.

Alarmsymptomen

Symptomen die onmiddellijke medische hulp vereisen zijn onder andere:

• een snelle ademhaling (tachypneu)
• een verpletterend gevoel op het borstbeen
• een versnelde hartslag
• pijn op de borst die uitstraalt naar de kaak, de linkerarm, of de rug
• verwardheid

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Het vraaggesprek met de patiënt is cruciaal voor de arts om een diagnose te stellen. De arts vraagt naar de aard, duur en frequentie van de pijn, welke activiteiten de pijn beïnvloeden, andere aanwezige ziekten en bijkomende symptomen. De arts meet de vitale functies van de patiënt, zoals bloeddruk en zuurstofsaturatie (de hoeveelheid zuurstof in het bloed). Daarnaast onderzoekt de arts de nek en het hoofd, zoekt naar tekenen van verstoorde nekaderen, en luistert naar de halsslagaders voor eventuele abnormale hartgeluiden. De arts palpeert ook de buik, ribben en spieren en controleert op tekenen van huiduitslag die kunnen wijzen op gordelroos. Door het auscultatie van de longen en het hart kan de arts abnormale ademgeluiden en hartgeluiden opsporen.

Diagnostisch onderzoek
Om de oorzaak van pijn op de borst vast te stellen, kunnen verschillende onderzoeken worden uitgevoerd, zoals:

• bloedonderzoek
• een coronaire hartkatheterisatie (angiografie)
• CT-scan
• echocardiografie (onderzoek van het hart met geluidsgolven)
• elektrocardiografie (meting van de elektrische activiteit van het hart)
• inspanningstest
• röntgenfoto

Lees verder

• Angina pectoris: Pijn op de borst, teken van hartaanval
• Nitraten: Medicijnen voor behandeling van pijn op de borst