Nitraten: Medicijnen voor behandeling van pijn op de borst

Nitraten of nitraatmedicijnen zijn medicijnen die de arts voorschrijft ter voorkoming of behandeling van angina pectoris (hartpijn of pijn op de borst) veroorzaakt door hart- en vaatziekten. De medicijnen zijn vasodilatoren: Ze verwijden (dilateren) de bloedvaten, verbeteren de doorbloeding en laten meer zuurstofrijk bloed de hartspier bereiken. Nitraten ontspannen ook de aderen om de belasting van het hart te verlichten wanneer bloed vanuit de armen en benen terugkeert naar het hart. In bepaalde omstandigheden is het gebruik van deze geneesmiddelen niet geïndiceerd. De medicijnen zijn in verschillende toedieningswijzen beschikbaar. Vaak voorkomende bijwerkingen van nitraten zijn onder meer blozen, misselijkheid en een lage bloeddruk.

• Indicatie: Behandeling van pijn op de borst
• Tegenindicatie van geneesmiddelen
• Niet aanbevolen
• Nitraten tijdens de zwangerschap of tijdens het geven van borstvoeding?
• Werking van nitraatmedicijnen
• Bijwerkingen van nitraten
• Interactie met andere medicijnen
• Toedieningswijze van nitraten

Indicatie: Behandeling van pijn op de borst

Nitraten zijn medicijnen die de arts inzet voor de behandeling of preventie van hartpijn (angina pectoris: pijn op de borst). Bij deze hartaandoeningen zijn de slagaders naar het hart geblokkeerd of vernauwd. De geneesmiddelen ontspannen de slagaders zodat het bloed gemakkelijker naar het hart kan stromen.

Tegenindicatie van geneesmiddelen

Niet aanbevolen

In volgende situaties is het gebruik van nitraten niet aanbevolen:

• een verleden hebben van ernstige allergische reacties op geneesmiddelen (medicatie-allergie) met nitroglycerine of isosorbide
• hypertrofische obstructieve cardiomyopathie (hartspieraandoening), aortastenose (vernauwing van de aortaklep in het hart), constrictieve pericarditis (soort ontsteking van het hartzakje), mitralisklepstenose
• medicijnen gebruiken voor erectiestoornissen zoals Cialis (tadalafil), Levitra (vardenafil) of Viagra (sildenafil)
• gesloten hoek-glaucoom hebben

Nitraten tijdens de zwangerschap of tijdens het geven van borstvoeding?

Nitraten mogen alleen aan zwangere vrouwen worden gegeven als dit duidelijk nodig is. Het is anno oktober 2020 niet bekend of nitraten in de moedermelk komen; daarom moeten nitraten voorzichtig worden gebruikt bij vrouwen die borstvoeding geven.

Werking van nitraatmedicijnen

Angina (angina pectoris of hartpijn) is het gevolg van een onvoldoende stroom van bloed (en zuurstof) naar de hartspier. Nitraten zijn vasodilatoren (vaatverwijders); ze verwijden met andere woorden de diameter van bloedvaten waardoor het bloed gemakkelijker kan stromen. Bloed dat uit het lichaam in de aderen terugkeert, moet door het hart door de longen en in de aderen van het lichaam worden gepompt tegen de hoge druk in de slagaders. Hiervoor moet de hartspier energie (brandstof) produceren en gebruiken, en dit vereist zuurstofverbruik dat door het bloed wordt geleverd. Nitraten (inclusief isosorbidedinitraat) verhogen de bloed- en zuurstofstroom naar het hart en verhogen daardoor de hoeveelheid werk die het hart kan doen door de aderen in het lichaam te verwijden. De uitzetting (verwijding) van de aderen vermindert de hoeveelheid bloed die terugkeert naar het hart die moet worden gepompt, terwijl verwijding van de slagaders de druk in de slagaders verlaagt waartegen het hart moet pompen. Als gevolg van beide effecten werkt het hart minder en heeft het minder bloed en zuurstof nodig.

Bijwerkingen van nitraten

Vaak voorkomende bijwerkingen van nitraten zijn onder meer:

• blozen
• duizeligheid
• een brandende tong en tintelingen onder de tong
• een droge mond (zelden)
• een huiduitslag en schilfering (zelden)
• een lage bloeddruk (hypotensie)
• een wazig gezichtsvermogen (zelden)
• hoofdpijn
• jeuk
• lokale allergische reacties bij het gebruik van een topicale (op de huid aangebrachte) pleister
• misselijkheid

Interactie met andere medicijnen

Nitraten vertragen mogelijk het metabolisme van cabergoline en ergonovine, wat resulteert in een toename van de systolische bloeddruk en een verhoogde kans op angina-symptomen. Sildenafil (Viagra), tadalafil (Cialis) en vardenafil (Levitra) verhogen de bloeddrukverlagende effecten van nitraten en veroorzaken mogelijk een overmatige bloeddrukverlaging. Mannen die nitraten nemen, mogen geen sildenafil (Viagra), tadalafil (Cialis) of vardenafil (Levitra) gebruiken.

Toedieningswijze van nitraten

Nitraten zijn verkrijgbaar in verschillende formules:

• actuele (op de huid aangebrachte) zalf
• actuele pleister
• een intraveneuze (via een ader) oplossing
• isosorbide-mononitraat en isosorbidedinitraat zijn beschikbaar als tabletten met onmiddellijke en verlengde afgifte
• orale (via de mond ingenomen) capsule
• sublinguale spray
• tablet voor sublinguaal (onder de tong) gebruik

De arts gebruikt enkel sublinguale tabletten, intraveneuze tabletten of tabletten met onmiddellijke afgifte voor de onmiddellijke behandeling van angina pectoris omdat het begin van de werking van de andere formules niet snel genoeg is.

Lees verder

• Angina pectoris: Pijn op de borst, teken van hartaanval
• Pijn op de borst: Oorzaken en symptomen van borstpijn