Pijn op de borst of angina pectoris: symptomen, behandeling

Bij angina pectoris is er sprake van pijn op de borst, afkomstig van het hart. Het doet zich meestal voor bij inspanning en verdwijnt weer snel als iemand rust neemt. Je hebt meer kans op angina pectoris met het toenemen van de leeftijd. Tot zestig jaar komt het vaker bij mannen voor, daarna is de kans hetzelfde voor mannen en vrouwen. Er zijn een aantal risicofactoren zoals roken en vet eten. Wat zijn de oorzaken en de symptomen (klachten) van angina pectoris? Hoe wordt de diagnose gesteld, hoe kan het behandeld worden en hoe is de prognose?

Inhoud artikel

• Angina pectoris
• Vrouwen onder de zestig jaar hebben vaak minder last van angina pectoris
• Oorzaken angina pectoris
• Symptomen angina pectoris
• Complicaties angina pectoris
• Diagnose angina pectoris
• Behandeling angina pectoris
• Prognose
• Isordil, Nitrospray (let op!)

Angina pectoris

Angina pectoris is pijn op de borst die optreedt als de hartspier harder moet werken, bijvoorbeeld als iemand zich inspant, bij overgang van warmte naar koude, bij hevige emoties. In rust wordt de pijn snel minder. De pijn die je voelt komt door onvoldoende toevoer van bloed richting het hart. De laatste dertig jaar is het aantal gevallen van angina pectoris gedaald in de westerse wereld. Dit komt omdat men gezonder is gaan leven, nieuwe medicatie speelt een rol en de operatietechnieken zijn verbeterd.

Vrouwen onder de zestig jaar hebben vaak minder last van angina pectoris

Zowel mannen als vrouwen kunnen angina pectoris krijgen, maar vrouwen jonger dan zestig jaar krijgen er minder vaak mee te maken omdat het hormoon oestrogeen hen bescherming biedt. Het beschermende effect wordt langzaam minder na de menopauze.

Oorzaken angina pectoris

• Een coronaire hartziekte is de meest voorkomende oorzaak van angina pectoris. Een vernauwing van de kransslagaders die zuurstof verzorgen voor de hartspieren. Meestal komt die vernauwing door aanslag van vet op de binnenkant van de wanden van de slagaders. De bloedstroom kan voldoende zijn voor het hart als het lichaam in rust is, maar niet voldoende bij inspanning. Als er niet voldoende zuurstofrijk bloed door het hart stroomt, dan krijgt de hartspier niet genoeg zuurstof. Giftige stoffen hopen zich op in de hartspier en zorgen voor pijn. Deze pijn kun je omschrijven als: samentrekkend, kramperig.
• Angina pectoris kan ook komen door onwillekeurige samentrekkingen van de kransslagaders. Deze worden dan korte tijd nauwer.
• Mensen met een hoog gehalte aan cholesterol in het bloed, hypertensie of diabetes mellitus hebben meer kans om arteriosclerose en angina pectoris te krijgen.
• Bloedarmoede kan de oorzaak zijn van angina pectoris, het bloed kan dan niet genoeg zuurstof opnemen. Maar dit is zelden de oorzaak.
• Het kan ook komen door een niet goed functionerende hartklep die de bloedstroom naar het hart hindert.

Symptomen angina pectoris

• De pijn kan verschillen van licht tot heftig.
• De pijn verschijnt meestal bij inspanning en verdwijnt weer na even rusten.
• Het vervelende gevoel in het midden van de borst wordt ervaren als drukkend, beklemmend, zwaar.
• De pijn kan uitstralen naar de keel of de armen, met name de linkerarm.
• Angina pectoris treedt buiten vaak sneller op als het koud weer is of als er veel wind staat.

Complicaties angina pectoris

Het is belangrijk om als je voor het eerst de pijn ervaart de huisarts te raadplegen. Ook direct aan de bel trekken als de klachten steeds vaker voorkomen. Als de klachten erger worden, kan dat wijzen op een bloedprop in de kransslagader en op volledige afsluiting. Er is kans om een hartinfarct te krijgen. Is een aanval van angina pectoris langdurig en zwaar, dan kan dit duiden op een hartinfarct.

Diagnose angina pectoris

• Op grond van de klachten kan een arts de diagnose stellen. Maar soms kan het moeilijk zijn om er zeker van te zijn dat angina pectoris de pijn veroorzaakt. Het kan bijvoorbeeld ook gaan om iets heel anders zoals reflux naar de slokdarm.
• De bloeddruk zal gemeten worden om te kijken of er sprake is van een hoge bloeddruk.
• Het bloed zal onderzocht worden op bloedarmoede of een hoge waarde van cholesterol.
• ECG: de elektrische activiteit van het hart wordt bekeken. Het ECG in rust kan normaal zijn, maar het inspannings-ECG zal, als je angina pectoris hebt, waarschijnlijk afwijkend zijn. Een ECG kan ook aantonen dat iemand een hartinfarct heeft doorgemaakt.
• Als onderzoeken laten zien dat de bloedtoevoer naar het hart niet goed is, dan kan er een coronair angiogram (contrastvloeistof in kransslagaderen) worden gemaakt.

Behandeling angina pectoris

De behandeling hangt af hoe ernstig de situatie is.

• Plotselinge aanvallen van pijn kunnen worden tegengegaan door medicijnen en ook de frequentie en de heftigheid van de aanvallen kan verminderd worden. Een acute aanval wordt veelal aangepakt met nitraten. Nitraten ontlasten het hart door het verwijden van de vaten en ze maken de kransslagaders wijder. Snel werkende nitraten kun je als spray of oplosbare tabletten onder de tong voorgeschreven krijgen. Langzaam werkende nitraten worden ingezet over een langere tijd om aanvallen tegen te gaan.
• Er zijn ook medicijnen die de behoefte aan zuurstof van het hart verminderen (betablokkers).
• Een arts kan ook een lage dagelijkse dosis salicylzuur adviseren. Salicylzuur remt de bloedplaatjes, de kans op vorming van bloedstolsels in de slagaders wordt kleiner.
• Het kan nodig zijn om de manier van leven aan te passen: stoppen met roken (minder roken is niet voldoende), voeding met weinig verzadigde vetten nuttigen, indien nodig afvallen (gewicht).
• Waarschijnlijk schrijft een arts medicijnen voor om het gehalte aan cholesterol van het bloed te verminderen. Om het voortgaan van coronaire hartziekten af te remmen.
• Doe geregeld oefeningen, zoveel als je aankunt, maar houd je wel aan de grenzen die de arts aangeeft!
• Mocht de angina pectoris erger worden ondanks medicatie dan kan een arts besluiten dat er een operatieve ingreep nodig is om de slagaders wijder te maken of om de stroom van het bloed naar het hart te bevorderen.
• Dotteren kan ook een optie zijn. Er wordt een ballonnetje aangebracht in het deel wat vernauwd is en opgeblazen om de slagaders wijder te maken. Meestal mag je na deze ingreep dezelfde dag of de dag erna weer naar huis.
• Als er meerdere kransslagaders vernauwd zijn, dan wordt in eerste instantie gedotterd. Maar als dit niet het gewenste resultaat heeft, dan kan er gekozen worden voor een coronaire bypassoperatie. Het is een zware operatie, je komt na de operatie op de intensive care te liggen. Meestal duurt de opname in het ziekenhuis een week. Het gehele herstel duurt een poos, denk aan twee tot drie maanden.

Prognose

De vooruitzichten hangen af van de fase van de coronaire hartziekte. Gaat het om een lichte angina pectoris dan zijn de vooruitzichten goed. Dan moet je wel de veranderingen aanbrengen in de manier van leven die nodig zijn en het is belangrijk om de aanbevelingen van de arts op te volgen. De meeste mensen hebben geen verschijnselen meer nadat de behandeling is gestart. Misschien zijn er beperkingen bij inspanning. Zijn de slagaders flink aangetast dan zijn de vooruitzichten minder goed.

Isordil, Nitrospray (let op!)

Volg de voorschriften van arts, apotheek. Het is belangrijk dat je rustig gaat zitten of liggen als je de medicijnen neemt. Wacht een poos en ga zeker niet direct rondlopen, dan kun je je erg naar gaan voelen. Door het vaatverwijdend effect van deze medicijnen kunnen hoofdpijn, hartkloppingen of duizeligheid optreden.