Angina pectoris (pijn op de borst)

Angina pectoris ofwel pijn op de borst is een van de meest voorkomende hartklachten. Angina pectoris ontstaat vaak door vernauwingen in de kransslagaderen. De aandoening heeft vaak te maken met een ongezonde leefstijl. Angina pectoris kan worden voorkomen. Klachten van pijn op de borst dienen altijd serieus te worden genomen. Ook het ontstaan, de oorzaak en de behandeling van angina pectoris klachten komen aan bod.

• Symptomen
• Wat is angina pectoris
• Hoe ontstaat angina pectoris
• Risico op een hartinfarct
• Risicofactoren
• Diagnose
• Behandeling van angina pectoris
• Bétablokkers
• Nitraten
• Calciumantagonisten
• Plaatjesremmers en antistollingsmiddelen
• Cholesterolverlagende middelen
• Dotterbehandeling of bypassoperatie
• Het voorkomen van angina pectoris

Symptomen

Angina pectoris is de benaming van de typische “pijn op de borst”. De symptomen die bij angina pectoris ofwel hartkramp horen hoeven niet altijd pijnlijk te zijn. Soms is een licht drukkend gevoel op de borst het enige symptoom van angina pectoris. Het pijnlijke, benauwde gevoel zit bij angina vaak middenvoor in de borst met uitstraling naar de hals, armen en rug. Angina pectoris kan samengaan met zweten, misselijkheid of braken.

De klachten van angina pectoris verschillen per persoon. Ze kunnen plotseling of heel geleidelijk ontstaan. Angina pectoris ontstaat plotseling bijvoorbeeld tijdens inspanning, heftige emoties of na een zware maaltijd of wanneer men in een keer van de warmte in de kou komt. De pijn op de borst klachten ebben na enkele minuten rust langzaam weg.

Sommige mensen met angina pectoris hebben alleen last van hun hart bij zware inspanning. Ze kunnen rustig een blokje wandelen zonder maar iets te voelen. Maar een snelle heftige inspanning is er niet bij. De extra inspanning doet een te grote aanslag op de capaciteit van de toevoerende bloedvaten dat ze gelijk pijn op de borst krijgen. Andere mensen hebben al last van pijn op de borst bij een geringe inspanning.

Wat is angina pectoris

Zoals de naam hartkramp al zegt, is angina pectoris een soort kramp van de hartspier. Vergelijk het maar met verzuurde beenspieren. Als u veel kniebuigingen achter elkaar aan maakt worden de spieren op een gegeven moment pijnlijk en willen ze niet meer. Dit komt doordat de aanvoer van bloed de vraag van de spieren niet meer aankan. Hierdoor krijgen de spieren niet voldoende zuurstof. Dit kan bij het hart ook gebeuren, dit noemt men angina pectoris.

Hoe ontstaat angina pectoris

Bij angina pectoris ontstaat het zuurstof tekort doordat de kransslagaders die het hart van zuurstof moeten voorzien vernauwd zijn. Door aderverkalking (atherosclerose) zijn de kransslagaders van binnen dichtgeslibd. Er kunnen beschadigingen in deze kransslagaderen zitten waardoor vetachtige stoffen zoals cholesterol zich aan de aderwand gaan hechten. Door deze ophopingen ook wel plaque genoemd worden de kransslagaders steeds nauwer. Langs een plaque (vernauwing) kan steeds minder bloed stromen, hierdoor krijgt het hart minder zuurstof dan het op dat moment nodig heeft. U voelt dit als vermoeidheid bij inspanning of als pijn op de borst.

Bij een instabiele vorm van angina pectoris waarbij de klachten ook in rust optreden bestaan ernstige risico’s. Hierbij kunnen plotseling stolsels ontstaan in de vernauwde coronairen (kransslagaderen). Ook kunnen de kransslagaderen verkrampen zonder dat daar aanleiding voor is. Stabiele angina pectoris is voorspelbaar: de klachten treden op wanneer het hart om meer zuurstof vraagt. Rusten geeft dan vaak al verlichting. Instabiele angina pectoris komt onverwacht meestal in rust.

Risico op een hartinfarct

Angina pectoris is een waarschuwingssignaal van het hart. Ze duiden erop dat de bloedvoorziening van het hart niet in orde is. Een vernauwde kransslagader loopt ook het risico volledig dicht te slibben. Als een losgeschoten stukje plaque of een bloedstolsel de vernauwing niet kan passeren stopt de bloedtoevoer via die slagader. Het deel van de hartspier dat dan geen bloed meer krijgt, sterft af. Dit is een hartinfarct (hartaanval). Dit is een groot risico van onbehandelde klachten. Bij een dreigend hartinfarct voelt u meteen een veel ergere pijn dan bij een aanval van angina pectoris.

Risicofactoren

De risicofactoren zijn:

• Stress
• Overgewicht
• Roken
• Hoge bloeddruk (hypertensie)
• Erfelijkheid (familieleden met een te hoog cholesterol)
• Te weinig lichaamsbeweging
• Te veel verzadigde vetten in het eten
• Diabetes mellitus (suikerziekte)

Een aantal van deze factoren kunnen ook erfelijk zijn.

Diagnose

Om te achterhalen of de pijn op de borstklachten inderdaad worden veroorzaakt door slagaderverkalking kunnen er een aantal onderzoeken worden gedaan. Er wordt bijna altijd een ECG gemaakt, dit is een hartfilmpje. Ook kan er een bloedonderzoek plaatsvinden om te kijken of er aanwijzingen zijn voor bloedarmoede, lever- en nierfunctiestoornissen, suiker en cholesterol. Meestal wordt er ook een inspanningstest gedaan. Omdat de stabiele vorm van angina pectoris optreedt bij inspanning laat men u een fietstest doen. Tijdens dit fietsen wordt een ECG gemaakt. Op dit ECG kan men dan zien of er problemen zijn met de zuurstoftoevoer van het hart. Als men verdenkingen vindt voor vernauwde kransslagaderen dan kan men een hartkatheterisatie doen. Hierbij gaat men via een katheter (is een soort dun slangetje) door de bloedvaten naar de kransslagaders. In de kransslagaders spuit men een contrastvloeistof. Na het inspuiten van de contrastvloeistof kan op de röntgen worden gezien waar de kransslagaders zijn vernauwd. Andere onderzoeken die gedaan kunnen worden zijn: Een echo van het hart, een isotopen onderzoek of hartscan en een DNA onderzoek i.v.m. genetisch bepaalde oorzaken.

Behandeling van angina pectoris

In de eerste plaats wordt geprobeerd te behandelen met medicatie. Er zijn verschillende medicijnen om de oorzaken van angina pectoris te bestrijden. Er zijn medicijnen die de zuurstofbehoefte van het hart verminderen. Bij de onstabiele vorm van angina pectoris worden vaak plaatjesremmers en antistollingsmiddelen voorgeschreven. We verdelen de medicijnen in een aantal verschillende groepen. De belangrijkste zijn: nitraten, bétablokkers, calciumantagonisten, plaatjesremmers en antistollingsmiddelen en cholesterolverlagers. Daarnaast zijn er nog medicijnen die een verhoogde bloeddruk of een verminderde hartfunctie tegengaan.

Bétablokkers

Bétablokkers werken op de prikkels die de hartslag regelen. Bétablokkers zorgen ervoor dat de hartslag minder oploopt bij inspanning en emotie. Er zijn verschillende bétablokkers in omloop met verschillende bijwerkingen.

Nitraten

Nitraten zorgen voor een verwijding van de bloedvaten. Hierdoor krijgt de hartspier meer zuurstof. Het bekende spraypompje en het “tabletje onder de tong” zijn nitraten. Deze medicijnen worden vaak gebruikt op het moment dat pijn op de borst bij angina pectoris ontstaat.

Calciumantagonisten

Spieren trekken sterker samen als er meer calcium in aanwezig is. Calcium antagonisten worden ook wel calciumblokkers genoemd zij remmen de opname van calcium in de spiercellen. Sommige van deze calciumantagonisten werken rechtstreeks op de hartspier.

Plaatjesremmers en antistollingsmiddelen

Plaatjesremmers en antistollingsmiddelen worden vaak bloedverdunners genoemd. Ze zorgen ervoor dat de kans op het ontstaan van stolsels verminderd.

Cholesterolverlagende middelen

Cholesterolverlagende middelen remmen de slagaderverkalking af. Ze houden de wanden van de bloedvaten in conditie zodat plaques niet meer aangroeien. De kans op een infarct neemt zo af.

Dotterbehandeling of bypassoperatie

Wanneer een gezonde leefstijl en medicatie niet afdoende werken zal er nader onderzoek nodig zijn en moet u misschien worden gedotterd. Bij het dotteren maakt een interventiecardioloog met behulp van een ballonnetje de vernauwde kransslagader wijder. Vaak wordt hierbij ook een stent geplaatst die de vaatwand ondersteund zodat deze open blijft staan. Soms is het nodig om een omleiding te maken. Dit noemt men een bypassoperatie. Hierbij wordt met een stukje ader een omleiding vanaf de aorta tot voorbij de vernauwing gemaakt. Het stukje ader dat hiervoor wordt gebruikt wordt vaak uit uw been gehaald.

Het voorkomen van angina pectoris

Het belangrijkste om dichtslibbende kransslagaders te voorkomen is een gezonde leefstijl. Zorg ervoor dat u regelmatig beweegt en geen overgewicht heeft. Gezond eten is ook heel belangrijk om angina pectoris te voorkomen. Minder eten, minder snoepen en minder vet eten zijn de belangrijkste zaken. Probeer niet teveel verzadigde vetten binnen te krijgen en gebruik niet teveel zout.
Stress is een belangrijke veroorzaker van allerlei kwalen, waaronder angina pectoris. Probeer stress zoveel mogelijk te vermijden en zorg regelmatig voor ontspanning. Roken werkt direct vaatvernauwend. Roken bij pijn op de borst klachten is dan ook heel gevaarlijk. Het beste is het om helemaal te stoppen met roken.

Lees verder

• Het hart, een complex orgaan uitgelegd
• Boezemfibrilleren: de meest voorkomende hartritmestoornis
• De Implanteerbare Cardioverter Defibrillator (ICD)
• Wat is een hartaanval