Bloedstolsels: Oorzaken, soorten en symptomen van trombus
Bloed stroomt constant en soepel door het lichaam. Bloedstolsels zijn gezond en levensreddend wanneer ze het bloeden van een snede of verwonding stoppen. Een bloedstolsel (trombus, bloedprop, bloedklonter) is een gelachtige massa gevormd door bloedplaatjes en fibrine in het bloed om het bloeden te stoppen. Wanneer bloedproppen zich onnodig vormen, veroorzaken ze ernstige problemen, zoals een hartaanval, een beroerte of andere medische aandoeningen. Meestal treedt een bloedstolsels op in de benen (diep veneuze trombose) of de longen (longembolie), maar ook andere locaties zijn mogelijk getroffen. Nadat de diagnose is gesteld, volgt een zeer snelle behandeling om complicaties te voorkomen. Onbehandeld leiden trombi namelijk mogelijk tot de dood.
Oorzaken en soorten bloedstolsels
Bloedstolsels ontstaan wanneer schade ontstaat aan de bekleding van een bloedvat, een slagader of een ader. De schade is soms duidelijk, zoals een snede of een scheur, maar soms is het probleem niet zichtbaar voor het blote oog. Het bloed gaat stollen als het niet meer beweegt en stagneert. Ook bij een aantal ziekten gebeurt een abnormale bloedstolling waardoor sneller bloedklonters ontstaan.
Ader
Bloedstolsels in een ader (veneuze
trombose) treden op wanneer een patiënt niet meer kan bewegen en de spieren niet samentrekken om het bloed terug naar het hart te duwen. Dit stilstaande bloed begint kleine stolsels langs de wanden van de ader te vormen. Deze eerste bloedstolsel groeit geleidelijk waardoor de ader gedeeltelijk of volledig geblokkeerd wordt, zodat het bloed niet meer kan terugkeren naar het hart.
Slagader
Bloedproppen in een slagader (arteriële trombi) komen voor bij patiënten met
slagaderverkalking (atherosclerose). Hierbij vormen zich plaque-afzettingen langs de rand van de ader en gaan de afzettingen groeien. De slagader gaat hierdoor vernauwen. Dit ziekteproces leidt mogelijk tot een
hartaanval, een
beroerte of een
perifere aderziekte. Als een plaque scheurt, vormt zich op de plaats van de scheur een bloedstolsel en is de bloedstroom op dat moment geheel of gedeeltelijk geblokkeerd.

Overgewicht is een risicofactor voor een bloedstolsel /
Bron: Tobyotter, Flickr (CC BY-2.0)Risicofactoren van trombus
Een aantal factoren verhogen het risico op het ontwikkelen van een bloedstolsel:
Symptomen en locatie van trombi
De symptomen van bloedstolsels hangen af van de locatie in het lichaam. Sommige bloedstolsels veroorzaken geen symptomen totdat ze scheuren of losraken en door de bloedsomloop reizen naar andere plaatsen.
Been of arm
De onderbenen zijn het vaakst aangetast door een trombus. Een
diep veneuze trombose treft meestal dit gebied. Volgende tekenen komen voor bij een bloedstolsel in het been of de arm:
Darmen
Symptomen van mesenterische
ischemie (
bloedstolsel in een slagader die de darm voorziet) omvatten
buikpijn,
misselijkheid, een
opgeblazen gevoel en
bloed in de ontlasting.
Hart
Symptomen van een hartaanval (bloedstolsel in een kransslagader) zijn
pijn op de borst,
kortademigheid, misselijkheid,
indigestie (maagklachten na het eten of drinken) en
zweten. Vrouwen, patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) en ouderen ervaren soms andere niet-specifieke symptomen.

Bij een bloedstolsel in de hersenen (beroerte) ontstaat mogelijk een wazig of verminderd gezichtsvermogen /
Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)Hersenen
Bij een beroerte ontstaat een bloedstolsel in de
hersenen. Symptomen van een beroerte (bloedstolsel in een slagader van de hersenen) omvatten mogelijk een verlies van spraak, een verlies van of wijzigingen in het gezichtsvermogen,
duizeligheid en zwakte aan één kant van het lichaam.
Longen
Een stolsel dat naar de longen reist, staat bekend als een
longembolie. Tekenen van een bloedstolsel in de longen omvatten:
Diagnose en onderzoeken
De diagnose van een bloedprop gebeurt op basis van de
medische geschiedenis en een lichamelijk onderzoek. De bevestiging van de aandoening gebeurt met behulp van
beeldvormende onderzoeken zoals een
echografie, een venografie, een
elektrocardiografie (meting van de elektrische activiteit van het hart) en/of een
CT-scan. Ook een
bloedonderzoek is soms inzetbaar.
Behandeling
Afhankelijk van de locatie van het bloedstolsel en de oorzaak daarvan, bestaat de behandeling uit chirurgie,
bloedverdunners of een combinatie van beiden.
Complicaties
Bloedstolsels verhinderen een juiste circulatie van bloed. Een diep veneuze trombose van het been of de arm veroorzaakt mogelijk permanente schade aan de aderen zelf en leidt dan tot een aanhoudende zwelling van de ledemaat (post-flebitis syndroom). De diepe aderklonters in een arm of been breken mogelijk af en komen dan terecht in de longen (longembolie) waardoor de longfunctie en zuurstofvoorziening van het bloed aangetast zijn. een arteriële trombus is vaak een levensbedreigende situatie, omdat organen en cellen niet genoeg zuurstof krijgen wanneer ze geen zuurstof krijgen. Sommige patiënten komen hieraan te overlijden.

Stoppen met roken is belangrijk /
Bron: Geralt, PixabayPreventie
De preventie van bloedstolsels is gerelateerd met de risicofactoren voor vaatziekten. De patiënt vermijdt roken en houdt de bloeddruk, het cholesterolgehalte en eventueel diabetes mellitus levenslang onder controle.
Lees verder