Bloed ophoesten (hemoptyse): Oorzaken van bloedspuwing

Het ophoesten van bloed, ook wel hemoptyse genoemd, kan diverse oorzaken hebben en is vaak een aanwijzing voor een ernstiger probleem met de luchtwegen of longen. Dit symptoom varieert van milde hoeveelheden bloed tot ernstige bloedingen. Het optreden van andere symptomen, zoals piepende ademhaling en koorts, kan de arts helpen bij het stellen van een diagnose. Vroegtijdige opsporing en behandeling zijn cruciaal voor een effectieve behandeling en een betere prognose. Patiënten die behandeld moeten worden voor hemoptyse worden doorgaans in het ziekenhuis opgenomen totdat de oorzaak is vastgesteld en de dreiging van ernstige bloeding is verminderd.

• Synoniemen voor bloed ophoesten
• Geassocieerde symptomen van bloedspuwen
• Ophoesten van bloed door problemen buiten de longen
• Bronchiëctasieën en bloed ophoesten
• Bloed ophoesten door medisch ingrijpen
• Hart- en bloedvatproblemen en hemoptyse
• Infecties en ophoesten van bloed
• Ingeademde voorwerpen en verwondingen (trauma)
• Kanker, tumoren en bloedspuwing
• Longembolie en bloedhoest
• Omgevingsfactoren
• Onbekende oorzaak van hemoptyse
• Ontsteking en abnormale weefselafzettingen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Bronchiale slagaderembolisatie
• Bronchoscopie
• Chirurgie

Synoniemen voor bloed ophoesten

Hemoptyse wordt ook aangeduid met verschillende synoniemen:

• bloedspuwen / bloedspuwing
• hemoptoë
• bloedhoest
• haemoptysis
• hemoptysis
• hemoptyse

Geassocieerde symptomen van bloedspuwen

Bij hemoptyse kunnen andere symptomen optreden, zoals:

• andere longgerelateerde symptomen
• piepende ademhaling
• hoesten
• koorts
• kortademigheid
• pijn op de borst
• algemeen onwel voelen

De aanwezigheid en het type van deze symptomen zijn belangrijk voor de arts om de mogelijke oorzaak van de hemoptyse te bepalen. Soms zijn er aanvankelijk geen andere symptomen aanwezig.

Ophoesten van bloed door problemen buiten de longen

Hemoptyse kan ook voortkomen uit bloedingen buiten de luchtwegen en longen. Ernstige neusbloedingen of braken van bloed uit de maag (bijvoorbeeld door een maagbloeding) kunnen ervoor zorgen dat bloed in de luchtpijp terechtkomt en als bloedspuwing wordt opgehoest. Bij veel patiënten kan de arts geen specifieke oorzaak vinden voor hemoptyse. Bij de meeste patiënten met onverklaarde hemoptyse verdwijnen de symptomen binnen zes maanden.

Bronchiëctasieën en bloed ophoesten

Bronchiëctasieën zijn aandoeningen waarbij de luchtwegen verwijd zijn en geïrriteerd raken, wat leidt tot een verhoogde slijmproductie. Het belangrijkste symptoom is een natte hoest met veel sputum (slijm), waarbij soms ook bloed wordt opgehoest. Dit bloed is meestal in kleine hoeveelheden en komt af en toe voor. In zeldzame gevallen kan er een grote hoeveelheid bloed worden opgehoest. De oorzaken van bronchiëctasieën zijn onder andere eerdere ernstige longinfecties, erfelijke aandoeningen en andere aandoeningen die een deel van de luchtwegen beschadigen.

Bloed ophoesten door medisch ingrijpen

Bloed ophoesten kan soms optreden na medische ingrepen, zoals een bronchoscopie (kijkonderzoek van de luchtwegen), een longbiopsie (het nemen van een weefselmonster van de longen) of een katheterisatie van de longslagader.

Hart- en bloedvatproblemen en hemoptyse

Ernstig hartfalen kan leiden tot vochtophoping in de longen, een aandoening die bekend staat als longoedeem. Dit kan gepaard gaan met kortademigheid en schuimig, bloedend slijm. Sommige zeldzame bloedvatproblemen kunnen ook bloedingen in de luchtwegen of longen veroorzaken.

Infecties en ophoesten van bloed

Acute en chronische bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen) en longontsteking (infectie van het longweefsel) zijn veelvoorkomende oorzaken van milde hemoptyse. Andere luchtweginfecties kunnen ook hemoptyse veroorzaken, vaak vermengd met speeksel. Bij deze infecties komen vaak ook symptomen zoals koorts en hoesten voor. Gewoonlijk verdwijnt het ophoesten van bloed zodra de infectie is behandeld. Tuberculose kan eveneens hemoptyse veroorzaken.

Ingeademde voorwerpen en verwondingen (trauma)

Het inademen van vreemde voorwerpen, zoals een pindanoot of klein speeltje, kan de luchtwegen beschadigen en leiden tot hemoptyse. Trauma's aan de longen of luchtwegen, zoals schotwonden of auto-ongevallen, kunnen ook bloedspuwing veroorzaken.

Kanker, tumoren en bloedspuwing

Longkanker, die vaak ontstaat uit de cellen van de bronchiën (luchtpijpvertakkingen), kan zich manifesteren als het ophoesten van bloed of bloederig sputum. Dit kan soms het eerste symptoom zijn, nog voordat andere symptomen zich ontwikkelen. Longkanker komt vaker voor bij mensen boven de vijftig die roken, hoewel sommige vormen van longkanker ook bij jongere niet-rokers kunnen voorkomen. Bepaalde goedaardige longtumoren, zoals een bronchusadenoom, kunnen af en toe ook hemoptyse veroorzaken.

Longembolie en bloedhoest

Een longembolie is een ernstige aandoening waarbij een bloedstolsel een bloedvat in de longen blokkeert. Dit kan leiden tot pijn op de borst en kortademigheid, maar ook hemoptyse kan voorkomen.

Omgevingsfactoren

Risicofactoren voor hemoptyse omvatten het gebruik van bloedverdunners (antistollingsmiddelen) en drugsmisbruik (zoals crack of cocaïne).

Onbekende oorzaak van hemoptyse

Bij ongeveer één op de acht patiënten blijft de oorzaak van het ophoesten van bloed onbekend. Dit wordt idiopathische hemoptyse genoemd. De arts sluit andere mogelijke oorzaken uit, en als er geen duidelijke oorzaak kan worden gevonden, wordt de hemoptyse als idiopathisch beschouwd.

Ontsteking en abnormale weefselafzettingen

Sommige aandoeningen die ontstekingen of abnormale weefselafzettingen in verschillende delen van het lichaam veroorzaken, kunnen het longweefsel of de luchtwegen aantasten. Dit kan leiden tot bloeden en het ophoesten van bloed. Voorbeelden van dergelijke aandoeningen zijn:

• broncholithiasis
• het syndroom van Goodpasture (ziekte met symptomen aan nieren en longen)
• het syndroom van Churg-Strauss
• lupus pneumonitis
• pulmonale endometriose
• pulmonale hemosiderose
• syndroom van Behçet (aandoening met onder andere zweren en uveitis)
• Wegener-granulomatose

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt vragen over de aard van het bloed en andere symptomen, en voert een lichamelijk onderzoek uit. Afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak kunnen aanvullende onderzoeken worden uitgevoerd, zoals een röntgenfoto, een CT-scan, een bronchoscopie, een pulsoximetrie (bepaling van het zuurstofgehalte in het bloed), een urineonderzoek en/of een bloedonderzoek.

Behandeling

De behandeling van hemoptyse richt zich op het aanpakken van de onderliggende oorzaak van het bloed ophoesten. Mogelijke behandelingen zijn:

Bronchiale slagaderembolisatie

Bij deze procedure wordt een katheter via een bloedvat in het been ingebracht en naar de slagaders van de longen geleid. Een kleurstof wordt geïnjecteerd om de slagaders zichtbaar te maken op een videoscherm. De arts kan vervolgens de bron van de bloeding identificeren en de slagader blokkeren met metalen spoelen of andere materialen. Deze procedure stopt meestal het bloeden, aangezien andere slagaders het geblokkeerde bloedvat compenseren.

Bronchoscopie

Met een endoscoop kan de arts in de luchtwegen kijken en bepaalde behandelingen uitvoeren, zoals het opblazen van een ballon in de luchtweg om het bloeden te stoppen.

Chirurgie

In gevallen van ernstige en levensbedreigende hemoptyse kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn. Dit kan het verwijderen van een long (pneumonectomie) inhouden.

Andere behandelingen voor hemoptyse zijn:

• Antibiotica voor longontsteking of tuberculose
• Chemotherapie en/of radiotherapie voor longkanker
• Corticosteroïden (ontstekingsremmers) voor inflammatoire aandoeningen
• Bloedtransfusie voor patiënten met bloedarmoede door medicatie om bloedverlies te compenseren

Lees verder

• Hoesten: Oorzaken, soorten en behandeling van kuchen
• Natte (productieve) hoest: Oorzaken van hoesten met slijm