Bloed ophoesten (hemoptyse): Oorzaken van bloedspuwing
Het ophoesten van bloed, ook wel hemoptyse genoemd, kan diverse oorzaken hebben en is vaak een aanwijzing voor een ernstiger probleem met de luchtwegen of longen. Dit symptoom varieert van milde hoeveelheden bloed tot ernstige bloedingen. Het optreden van andere symptomen, zoals piepende ademhaling en koorts, kan de arts helpen bij het stellen van een diagnose. Vroegtijdige opsporing en behandeling zijn cruciaal voor een effectieve behandeling en een betere prognose. Patiënten die behandeld moeten worden voor hemoptyse worden doorgaans in het ziekenhuis opgenomen totdat de oorzaak is vastgesteld en de dreiging van ernstige bloeding is verminderd.- Synoniemen voor bloed ophoesten
- Epidemiologie
- Mechanisme
- Oorzaken
- Oorzaken van bloed ophoesten
- Bronchiëctasieën en bloed ophoesten
- Bloed ophoesten door medisch ingrijpen
- Hart- en bloedvatproblemen en hemoptyse
- Infecties en ophoesten van bloed
- Ingeademde voorwerpen en verwondingen (trauma)
- Kanker, tumoren en bloedspuwing
- Longembolie en bloedhoest
- Omgevingsfactoren
- Onbekende oorzaak van hemoptyse
- Ontsteking en abnormale weefselafzettingen
- Ophoesten van bloed door problemen buiten de longen
- Risicofactoren
- Risicogroepen
- Geassocieerde symptomen van bloedspuwen
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling
- Bronchiale slagaderembolisatie
- Bronchoscopie
- Chirurgie
- Prognose
- Complicaties
- Preventie
- Praktische tips voor het omgaan met bloed ophoesten
- Begrijp de oorzaak van bloed ophoesten
- Raadpleeg onmiddellijk een arts bij hevig bloed ophoesten
- Monitor je symptomen en houd een dagboek bij
- Vermijd irriterende stoffen en triggerfactoren
- Zorg voor een rustige ademhaling en hoesttechnieken
- Blijf gehydrateerd om irritatie te verminderen
- Volg het medische behandelplan nauwkeurig
- Overweeg behandeling bij onderliggende aandoeningen
- Misvattingen rond bloed ophoesten
- Bloed ophoesten betekent altijd longkanker
- Bloed ophoesten komt alleen door een longaandoening
- Een kleine hoeveelheid bloed is nooit ernstig
- Bloed ophoesten wordt altijd veroorzaakt door een infectie
- Roken veroorzaakt geen bloed ophoesten als er geen andere klachten zijn
- Bloed ophoesten is zeldzaam en altijd levensbedreigend
Synoniemen voor bloed ophoesten
Hemoptyse wordt ook aangeduid met verschillende synoniemen:- bloedspuwen / bloedspuwing
- hemoptoë
- bloedhoest
- haemoptysis
- hemoptysis
- hemoptyse
Epidemiologie
Bloed ophoesten, ook wel hemoptoë genoemd, is een aandoening die varieert in prevalentie afhankelijk van de onderliggende oorzaken. Het komt voor bij zowel acute als chronische aandoeningen van de luchtwegen en kan een teken zijn van ernstige medische problemen.Algemene prevalentie
De incidentie van bloed ophoesten is moeilijk te schatten vanwege de verscheidenheid aan oorzaken, variërend van benigne aandoeningen zoals bronchitis tot ernstige aandoeningen zoals longkanker. Het komt voor in zowel ontwikkelde als ontwikkelingslanden, hoewel de frequentie van bepaalde oorzaken zoals tuberculose in ontwikkelingslanden hoger is.
Leeftijd en geslacht
Bloed ophoesten komt vaker voor bij volwassenen, vooral bij ouderen die lijden aan chronische longziekten zoals COPD of longfibrose. Mannen hebben vaak een hogere incidentie van bloed ophoesten dan vrouwen, vooral in verband met risicofactoren zoals roken.
Relatie met risicofactoren
Bloed ophoesten komt vaker voor bij patiënten die roken, of die een voorgeschiedenis hebben van luchtwegaandoeningen of cardiovasculaire ziekten. In sommige gevallen kan het ook een complicatie zijn van infecties of andere medische aandoeningen zoals trombose of longembolie.
Mechanisme
Het mechanisme van bloed ophoesten kan variëren afhankelijk van de oorzaak, maar het kan het gevolg zijn van bloeding in de luchtwegen als gevolg van schade aan bloedvaten of een aandoening die de bloedstolling beïnvloedt.Oorsprong van het bloed
Bloed ophoesten komt meestal uit de lagere luchtwegen, zoals de longen of bronchiën. De bloeding kan het gevolg zijn van een ontsteking, infectie of beschadiging van de luchtwegen door bijvoorbeeld tumorvorming of trauma. In andere gevallen kan de bloeding afkomstig zijn van de kleinere bloedvaten in de longen.
Pathofysiologie
De bloeding wordt vaak veroorzaakt door ontstekingsprocessen die de bloedvaten in de luchtwegen verzwakken, zoals bij infecties of chronische longziekten. Bij ernstige aandoeningen zoals longkanker kan de bloeding voortkomen uit tumoren die bloedvaten vernietigen.
Oorzaken
Er zijn veel verschillende oorzaken van bloed ophoesten, variërend van acute infecties tot chronische aandoeningen en tumoren.Oorzaken van bloed ophoesten
Bronchiëctasieën en bloed ophoesten
Bronchiëctasieën zijn aandoeningen waarbij de luchtwegen verwijd zijn en geïrriteerd raken, wat leidt tot een verhoogde slijmproductie. Het belangrijkste symptoom is een natte hoest met veel sputum (slijm), waarbij soms ook bloed wordt opgehoest. Dit bloed is meestal in kleine hoeveelheden en komt af en toe voor. In zeldzame gevallen kan er een grote hoeveelheid bloed worden opgehoest. De oorzaken van bronchiëctasieën zijn onder andere eerdere ernstige longinfecties, erfelijke aandoeningen en andere aandoeningen die een deel van de luchtwegen beschadigen.Bloed ophoesten door medisch ingrijpen
Bloed ophoesten kan soms optreden na medische ingrepen, zoals een bronchoscopie (kijkonderzoek van de luchtwegen), een longbiopsie (het nemen van een weefselmonster van de longen) of een katheterisatie van de longslagader.Hart- en bloedvatproblemen en hemoptyse
Ernstig hartfalen kan leiden tot vochtophoping in de longen, een aandoening die bekend staat als longoedeem. Dit kan gepaard gaan met kortademigheid en schuimig, bloedend slijm. Sommige zeldzame bloedvatproblemen kunnen ook bloedingen in de luchtwegen of longen veroorzaken.Infecties en ophoesten van bloed
Acute en chronische bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen) en longontsteking (infectie van het longweefsel) zijn veelvoorkomende oorzaken van milde hemoptyse. Andere luchtweginfecties kunnen ook hemoptyse veroorzaken, vaak vermengd met speeksel. Bij deze infecties komen vaak ook symptomen zoals koorts en hoesten voor. Gewoonlijk verdwijnt het ophoesten van bloed zodra de infectie is behandeld. Tuberculose kan eveneens hemoptyse veroorzaken.Ingeademde voorwerpen en verwondingen (trauma)
Het inademen van vreemde voorwerpen, zoals een pindanoot of klein speeltje, kan de luchtwegen beschadigen en leiden tot hemoptyse. Trauma's aan de longen of luchtwegen, zoals schotwonden of auto-ongevallen, kunnen ook bloedspuwing veroorzaken.
Roken is een risicofactor voor longkanker / Bron: Geralt, PixabayKanker, tumoren en bloedspuwing
Longkanker, die vaak ontstaat uit de cellen van de bronchiën (luchtpijpvertakkingen), kan zich manifesteren als het ophoesten van bloed of bloederig sputum. Dit kan soms het eerste symptoom zijn, nog voordat andere symptomen zich ontwikkelen. Longkanker komt vaker voor bij mensen boven de vijftig die roken, hoewel sommige vormen van longkanker ook bij jongere niet-rokers kunnen voorkomen. Bepaalde goedaardige longtumoren, zoals een bronchusadenoom, kunnen af en toe ook hemoptyse veroorzaken.Longembolie en bloedhoest
Een longembolie is een ernstige aandoening waarbij een bloedstolsel een bloedvat in de longen blokkeert. Dit kan leiden tot pijn op de borst en kortademigheid, maar ook hemoptyse kan voorkomen.Omgevingsfactoren
Risicofactoren voor hemoptyse omvatten het gebruik van bloedverdunners (antistollingsmiddelen) en drugsmisbruik (zoals crack of cocaïne).Onbekende oorzaak van hemoptyse
Bij ongeveer één op de acht patiënten blijft de oorzaak van het ophoesten van bloed onbekend. Dit wordt idiopathische hemoptyse genoemd. De arts sluit andere mogelijke oorzaken uit, en als er geen duidelijke oorzaak kan worden gevonden, wordt de hemoptyse als idiopathisch beschouwd.Ontsteking en abnormale weefselafzettingen
Sommige aandoeningen die ontstekingen of abnormale weefselafzettingen in verschillende delen van het lichaam veroorzaken, kunnen het longweefsel of de luchtwegen aantasten. Dit kan leiden tot bloeden en het ophoesten van bloed. Voorbeelden van dergelijke aandoeningen zijn:- broncholithiasis
- het syndroom van Goodpasture (ziekte met symptomen aan nieren en longen)
- het syndroom van Churg-Strauss
- lupus pneumonitis
- pulmonale endometriose
- pulmonale hemosiderose
- syndroom van Behçet (aandoening met onder andere zweren en uveitis)
- Wegener-granulomatose
Ophoesten van bloed door problemen buiten de longen
Hemoptyse kan ook voortkomen uit bloedingen buiten de luchtwegen en longen. Ernstige neusbloedingen of braken van bloed uit de maag (bijvoorbeeld door een maagbloeding) kunnen ervoor zorgen dat bloed in de luchtpijp terechtkomt en als bloedspuwing wordt opgehoest. Bij veel patiënten kan de arts geen specifieke oorzaak vinden voor hemoptyse. Bij de meeste patiënten met onverklaarde hemoptyse verdwijnen de symptomen binnen zes maanden.Risicofactoren
Er zijn verschillende risicofactoren die het risico op bloed ophoesten verhogen, waaronder rookgedrag, blootstelling aan schadelijke stoffen, en bestaande longziekten.Roken
Roken is de belangrijkste risicofactor voor veel longziekten die bloed ophoesten kunnen veroorzaken, zoals COPD, chronische bronchitis, en longkanker. Rokers hebben een hogere kans op het ontwikkelen van aandoeningen die de longen beschadigen.
Longziekten en infecties
Patiënten met een voorgeschiedenis van chronische luchtwegaandoeningen of frequente luchtweginfecties hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van bloed ophoesten.
Bloedstollingsstoornissen
Mensen met bloedstollingsstoornissen of die bloedverdunners gebruiken, lopen een groter risico op bloed ophoesten, zelfs bij relatief kleine verwondingen van de luchtwegen.
Risicogroepen
Sommige groepen patiënten lopen een hoger risico op het ontwikkelen van bloed ophoesten door hun medische geschiedenis, leeftijd of levensstijl.Ouderen
Oudere patiënten, vooral die met chronische longziekten of cardiovasculaire aandoeningen, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van bloed ophoesten. Naarmate de luchtwegen ouder worden, neemt de kans op beschadiging van de bloedvaten toe.
Rokers
Rokers zijn bijzonder vatbaar voor longziekten zoals COPD en longkanker, die beide veelvoorkomende oorzaken zijn van bloed ophoesten.
Patiënten met chronische longziekten
Patiënten met aandoeningen zoals COPD, bronchiectasieën, of longfibrose lopen een aanzienlijk verhoogd risico op het ontwikkelen van bloed ophoesten door schade aan de luchtwegen.
Patiënten met kanker
Patiënten met longkanker of andere vormen van kanker die zich naar de longen hebben verspreid, lopen een verhoogd risico op bloed ophoesten door tumoren die de bloedvaten beschadigen.
Pijn op de borst kan optreden bij het ophoesten van bloed / Bron: Pexels, PixabayGeassocieerde symptomen van bloedspuwen
Bij hemoptyse kunnen andere symptomen optreden, zoals:- andere longgerelateerde symptomen
- piepende ademhaling
- hoesten
- koorts
- kortademigheid
- pijn op de borst
- algemeen onwel voelen
De aanwezigheid en het type van deze symptomen zijn belangrijk voor de arts om de mogelijke oorzaak van de hemoptyse te bepalen. Soms zijn er aanvankelijk geen andere symptomen aanwezig.
Alarmsymptomen
Er zijn verschillende alarmsymptomen die wijzen op een ernstige oorzaak van bloed ophoesten, waarvoor onmiddellijke medische hulp nodig is.Plotselinge, zware bloedingen
Een plotselinge, overvloedige bloeding kan wijzen op een ernstige aandoening zoals een longembolie, longkanker of ernstige infecties. Dit vereist onmiddellijke medische aandacht.
Kortademigheid en pijn op de borst
In combinatie met bloed ophoesten kunnen kortademigheid en pijn op de borst wijzen op een longembolie of een ernstige longziekte die onmiddellijke behandeling vereist.
Bleekheid en duizeligheid
Bleekheid, duizeligheid of flauwvallen kunnen wijzen op aanzienlijke bloedverlies en vereisen onmiddellijke medische evaluatie.
Diagnose en onderzoeken
De arts stelt vragen over de aard van het bloed en andere symptomen, en voert een lichamelijk onderzoek uit. Afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak kunnen aanvullende onderzoeken worden uitgevoerd, zoals een röntgenfoto, een CT-scan, een bronchoscopie, een pulsoximetrie (bepaling van het zuurstofgehalte in het bloed), een urineonderzoek en/of een bloedonderzoek.Behandeling
De behandeling van hemoptyse richt zich op het aanpakken van de onderliggende oorzaak van het bloed ophoesten. Mogelijke behandelingen zijn:Bronchiale slagaderembolisatie
Bij deze procedure wordt een katheter via een bloedvat in het been ingebracht en naar de slagaders van de longen geleid. Een kleurstof wordt geïnjecteerd om de slagaders zichtbaar te maken op een videoscherm. De arts kan vervolgens de bron van de bloeding identificeren en de slagader blokkeren met metalen spoelen of andere materialen. Deze procedure stopt meestal het bloeden, aangezien andere slagaders het geblokkeerde bloedvat compenseren.Bronchoscopie
Met een endoscoop kan de arts in de luchtwegen kijken en bepaalde behandelingen uitvoeren, zoals het opblazen van een ballon in de luchtweg om het bloeden te stoppen.Chirurgie
In gevallen van ernstige en levensbedreigende hemoptyse kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn. Dit kan het verwijderen van een long (pneumonectomie) inhouden.Andere behandelingen voor hemoptyse zijn:
- Antibiotica voor longontsteking of tuberculose
- Chemotherapie en/of radiotherapie voor longkanker
- Corticosteroïden (ontstekingsremmers) voor inflammatoire aandoeningen
- Bloedtransfusie voor patiënten met bloedarmoede door medicatie om bloedverlies te compenseren
Prognose
De prognose van bloed ophoesten is sterk afhankelijk van de oorzaak, de tijdige diagnose en de behandeling.Goede prognose
Als bloed ophoesten wordt veroorzaakt door een behandelbare aandoening zoals een luchtweginfectie, kan de prognose goed zijn, vooral met tijdige behandeling.
Ernstige gevallen
Bij ernstige aandoeningen zoals longkanker of longembolie kan de prognose slechter zijn, afhankelijk van de ernst van de aandoening en de behandelingsmogelijkheden.
Complicaties
Bloed ophoesten kan leiden tot verschillende complicaties, afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de bloeding.Bloedverlies en shock
Een groot verlies van bloed kan leiden tot hypovolemische shock, wat onmiddellijke medische aandacht vereist.
Luchtweginfecties
Bloed ophoesten kan de luchtwegen verder irriteren, wat het risico op secundaire infecties verhoogt.
Chronische longbeschadiging
Langdurig bloed ophoesten kan bijdragen aan chronische schade aan de longen, vooral bij patiënten met bestaande longziekten.
Preventie
De preventie van bloed ophoesten richt zich voornamelijk op het aanpakken van de onderliggende oorzaken en het beheersen van risicofactoren.Rookstop
Stoppen met roken is de belangrijkste preventieve maatregel voor het verminderen van het risico op bloed ophoesten als gevolg van longziekten.
Beheer van chronische aandoeningen
Patiënten met chronische luchtwegaandoeningen moeten hun ziekte goed beheren met medicatie en regelmatige controles om complicaties zoals bloed ophoesten te voorkomen.
Vermijden van blootstelling aan schadelijke stoffen
Het vermijden van blootstelling aan schadelijke stoffen, zoals luchtvervuiling of chemische dampen, kan helpen het risico op bloed ophoesten te verminderen.
