Bloed ophoesten kind: oorzaken, symptomen en behandeling

Het ophoesten van bloed, ofwel hemoptoë, maakt veel mensen ongerust en angstig, omdat zij vaak van het ergste uitgaan. Bij kinderen is hemoptoë een zeldzaam verschijnsel. Vaak is hemoptoë bij kinderen gering en gaat het vanzelf over. Toch is enige kennis van de mogelijke onderliggende oorzaken van het ophoesten van bloed door kinderen van belang, om tijdig en adequaat in te kunnen grijpen bij acuut levensbedreigend bloedverlies. De oorzaak van hemoptoë bij kinderen is vaak moeilijk vast te stellen.

Bloed ophoesten kind

• Wat is hemoptoë?
• Definitie
• Hematemesis
• Bloed uit luchtpijp of longen
• Wat kunnen de oorzaken zijn van bloed ophoesten bij kinderen?
• Schema van mogelijke oorzaken van hemoptoë bij kinderen¹
• Hoe wordt de diagnose gesteld?
• Hoe wordt hemoptoë behandeld?

Wat is hemoptoë?

Definitie

Hemoptoë verwijst naar het ophoesten van bloed afkomstig uit de lage luchtwegen, dus van onder de stembanden. Hemoptoë moet onderscheiden worden van hematemesis, waarbij het gaat om bloed uit het gastro-intestinale gebied (het maag-darmstelsel of spijsverteringsstelsel). De kleur van het bloed kan helpen dit onderscheid te maken. Bij hemoptoë is dit vaak roze tot rood met een schuimende consistentie en vermengd met sputum.

Hematemesis

Bij hematemesis is de kleur van het bloed bruin tot zwart, een cola-kleur en bevat het soms voedselresten. Ook is bij bloed afkomstig uit het maagdarmstelsel, de betrokkene vaak misselijk en moet hij braken. Bij bloed ophoesten is er meestal een stipje of streepje bloed in het slijm aanwezig.

Bloed uit luchtpijp of longen

Bij hemoptoë is het opgehoeste bloed afkomstig uit de luchtpijp of longen. Wanneer het bloed afkomstig is uit het kno-gebied, bijvoorbeeld uit de neus, dan spreekt men ook niet van hemoptoë.

Wat kunnen de oorzaken zijn van bloed ophoesten bij kinderen?

In ontwikkelingslanden zijn chronische infectie, zoals tuberculose (tbc), de meestvoorkomende oorzaak van hemoptoë. Bij kinderen in Europese landen zijn veelvoorkomende oorzaken:

• bronchiëctasieën, wat wijst op een abnormale verwijding van de bronchiën hetgeen resulteert in een hardnekkige hoest met veel slijm, wat frequent wordt gezien bij cystische fibrose, ook wel bekend als taaislijmziekte;
• traumata door bijvoorbeeld hard hoesten (bij onder andere verkoudheid of griep) en corpus alienum of vreemd lichaam.

Zeldzame oorzaken van hemoptoë bij kinderen zijn onder meer:

• auto-immuunziekten;
• stollingsstoornissen;
• nieuwvormingen (tumor);
• longembolieën;
• pulmonale vaatmalformaties (weeffoutjes bij de aanleg van vaten in de longen);
• congenitale (aangeboren) hartafwijkingen;
• idiopathische pulmonale hemosiderose (een longziekte).

In ongeveer 20 procent van de gevallen wordt geen oorzaak gevonden.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose kan worden gesteld op basis van:

• het afnemen van de anamnese;
• het verrichten van lichamelijk onderzoek;
• zo nodig aanvullend onderzoek, zoals:
• bloedonderzoek;
• sputumkweken (het sputum wordt onderzocht op bacteriën die een eventuele ontsteking kunnen veroorzaken);
• beeldvormend onderzoek (zoals een thoraxfoto, een röntgenfoto van de borstkas) om te onderzoeken waar de bloeding vandaan komt; een thoraxfoto kan aanwijzingen opleveren voor aandoeningen van hart of longen;
• bronchoscopie (een onderzoek waarbij de luchtwegen van binnen worden bekeken met een bronchoscoop -een slang met aan het uiteinde een camera- die wordt ingebracht via je mond of neus).

Hoe wordt hemoptoë behandeld?

Veelal eindigt het ophoesten van bloed zonder behandeling en het is zelden levensbedreigend. Onderzoek naar onderliggende aandoeningen is bij kinderen die bloed ophoesten vrijwel altijd nodig, tenzij er sprake is van geringe hemoptoë met een bekende oorzaak.² Bij een ongecompliceerde acute lage-luchtweginfectie gaan de klachten vaak vanzelf over. Als het kind bloed blijft ophoesten nà een lage-luchtweginfectie, of als er andere klachten ontstaan zoals kortademigheid of gewichtsverlies, dan is het van belang de huisarts in te schakelen. Neem direct contact op met de huisarts of huisartsenpost wanneer het kind veel bloed ophoest. Bij acuut levensbedreigend bloedverlies moet snel gehandeld worden om de oorzaak te achterhalen en te behandelen.

Noten:

1. G.A. (Linda) Hoevenaren, Sanne F. Kloosterman, Marleen L. Kingma en Arwen J. Sprij. Kinderen die bloed ophoesten. Ned Tijdschr Geneesk. 2015;159:A8408
2. Ibid.

Lees verder

• Bloed ophoesten: oorzaken van het ophoesten van bloed
• Geel of groen slijm ophoesten en bloed hoesten: oorzaken
• Kleur van snot: geel, oranje, groen, bruin en bloederig snot
• Slijm ophoesten: wit, geel, grijs, rood sputum ophoesten
• Chronisch hoesten: oorzaken aanhoudende hoest, kriebelhoest