Terugkerende pseudokroep bij baby's en kinderen

Pseudokroep (ofwel laryngitis subglottica) is een vervelende, meestal onschuldige aandoening, die soms bij kinderen 'tussen de leeftijd van 3 maanden en 5 jaar' voorkomt. Pseudokroep wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een virus, waardoor de slijmvliezen van de bovenste luchtwegen opzwellen. De meeste kinderen maken pseudokroep een paar keer mee, maar bij sommige kinderen is er sprake van terugkerende pseudokroep. Dit wordt spasmodische kroep genoemd. Soms hebben kinderen een aandoening aan de luchtwegen die dezelfde verschijnselen geven als pseudokroep of verband lijken te houden met terugkerende pseudokroep. Dit komt niet vaak voor.

Wat is pseudokroep?

Pseudokroep (ofwel laryngitis subglottica) ontstaat in de meeste gevallen door een virusinfectie van het slijmvlies in de keel en de luchtpijp. Pseudokroep is een ontsteking in de bovenste luchtwegen. De ziekte komt het meest voor bij baby's en kinderen tussen de 3 maanden en 5 jaar. De ziekte komt het meest voor tijdens de herfst en de winter maak kan eigenlijk het hele jaar voorkomen.
Doordat de slijmvliezen opzwellen kunnen er s'avonds aanvallen ontstaan, waarbij baby's en kinderen last krijgen van een heftige blafhoest, een piepende inademing, benauwdheid en heesheid.

Wanneer is er sprake van terugkerende pseudokroep

Er is sprake van terugkerende pseudokroep (spasmodische kroep) als kinderen vaker dan 7x per jaar pseudokroep ontwikkelen.
Kinderen met terugkerende pseudokroep lijken in ieder seizoen vatbaar. Bij deze kinderen komen pseudokroep aanvallen ook vaker overdag voor en niet hoofdzakelijk in de avond of nacht. Ook duren de aanvallen meestal langer in tijd, zijn er meerdere aanvallen per 24 uur en verlopen de aanvallen soms ernstiger.

Wat zijn de symptomen bij pseudokroep

• Heesheid en vervormd stemgeluid
• Een gierend of piepend geluid bij de inademing (stridor)
• Een stevige blafhoest
• Een zware ademhaling
• Benauwdheid
• Geen of milde koorts tot 38,5 graden

Kinderen die zeer benauwd zijn maken gebruik van hulpademhalingsspieren die normaal niet gebruikt worden.
Hierdoor zijn zogenoemde intrekkingen tussen de ribben en onder de ribben te zien. Ook kan er een kuiltje 'bij de inademing' zichtbaar worden in de hals. Intrekkingen tonen aan hoeveel kracht een kind moet gebruiken bij de ademhaling.
Het is erg belangrijk dat ouders de signalen van benauwdheid herkennen.

Welke behandeling is er voor pseudokroep

• Blijf rustig en raak als ouder zijnde niet in paniek. Paniek bij de ouders kan namelijk paniek veroorzaken bij het kind, wat de benauwdheid doet toenemen. Blijf rustig en stel uw kind gerust. Eventueel kunt u het kind uit bed nemen en samen een boekje lezen of iets anders doen zodat het kind kalmeert.
• Zet de douche aan 'op een hete stand' en ga samen met uw kind in de badkamer zitten, met de deur dicht. Uiteraard gaat u niet met uw kind onder de hete douche zitten. De warme en vochtige lucht kan de hoestprikkel soms wat verminderen. De werking van stomen bij pseudokroep is niet wetenschappelijk bewezen, maar het op deze manier samen met uw kind bezig zijn kan al veel rust geven.
• Geef uw kind iets te drinken dat de keel verzacht, bijvoorbeeld warme thee met honing of suiker. Geef geen honing aan kinderen jonger dan één jaar.

Neemt de benauwdheid niet af, of maakt u zich zorgen, waarschuw dan een arts. Ook als het kind suf of erg onrustig is, of hoge koorts (boven de 39 graden) heeft is het verstandig om een arts te raadplegen.

Naar het ziekenhuis

Meestal zijn medicijnen bij pseudokroep niet nodig.
Mocht de benauwdheid niet afnemen en raakt het kind uitgeput, dan kunnen er medicijnen worden gegeven die de zwelling doen afnemen. Het kind wordt verneveld met budesonide of krijgt corticosteroïden in de vorm van dexamethason drank.
Antibiotica hebben geen effect in geval van pseudokroep. Heel soms is het nodig dat het kind korte tijd voor observatie in het ziekenhuis wordt opgenomen.

Verloop

In de meeste gevallen gaat een aanval van pseudokroep vanzelf over. Binnen enkele uren zijn de klachten dan verdwenen en kan het kind weer gaan slapen. De ziekte kan maximaal 2 weken aanhouden, maar duurt meestal maar 2 - 3 dagen. Meestal zijn kinderen rond de leeftijd van 5 jaar over pseudokroep heen gegroeid omdat de luchtpijp dan harder en steviger is geworden.

Oorzaken van terugkerende pseudokroep

In de meeste gevallen ontstaat pseudokroep door een virus. Doorgaans is een infectie met para-influenzavirus de oorzaak.
Maar er zijn ook andere virussen die pseudokroep kunnen veroorzaken. Sommige kinderen lijken bij elke virusinfectie pseudokroep door te maken.
Terugkerende pseudokroep wordt ook wel spasmodische kroep genoemd. Er wordt dan ook wel gesproken over recidiverende pseudokroep of laryngitis subglottica. De luchtpijp van kinderen wordt steviger na het vijfde levensjaar. Kinderen groeien over het algemeen dus over pseudokroep heen.

Er is geprobeerd om te onderzoeken of pseudokroep mogelijk verband kan houden met astma. Ook bestaan er een aantal aandoeningen die dezelfde klachten kunnen geven als pseudokroep. Als kinderen constant last hebben van ernstige terugkerende aanvallen van pseudokroep en het vermoeden bestaat op een onderliggende aandoening, dan zal het kind meestal worden verwezen naar een specialist. In de meeste gevallen is het echter zo dat pseudokroep veroorzaakt wordt door virussen en dat er geen sprake is van een onderliggende aandoening.

Mogelijk verband tussen terugkerende pseudokroep en later optredend astma

Zowel bij astma, als bij pseudokroep worden aanvallen uitgelokt door een overmatige reactie van de luchtwegen op prikkels zoals virussen en allergenen. In het verleden is meerdere malen een poging gedaan om een verband 'tussen beiden ziektebeelden' aan te tonen. Uit onderzoeken in het verleden, is gebleken dat kinderen met astma vaker pseudokroep hadden in het verleden dan kinderen zonder astma en dat kinderen met pseudokroep in de voorgeschiedenis een 3 keer hogere kans hebben om astma te ontwikkelen. Wanneer er bovendien astma in de familie voorkomt, is de kans zelfs 9 keer zo groot. Uit recent onderzoek is echter gebleken dat alleen kinderen die een piepende ademhaling hadden tijdens pseudokroep een verhoogde kans hebben op het ontwikkelen van astma. (Dr. E.H.D. Longarts, Academisch ziekenhuis Leiden, 2008)

terugkerende pseudokroep bij Reflux

Reflux is het terugstromen van maaginhoud in de slokdarm. Als de zure maaginhoud 'bijvoorbeeld melk' het strottenhoofd en de keel passeert, dan kan het slijmvlies van het strottenhoofd en de stembanden ontstoken raken. Dit veroorzaakt meestal een hese stem. Een ontstoken strottenhoofd ten gevolge van reflux komt nauwelijks voor bij kinderen.

Afwijkingen van de luchtpijp en/of het strottenhoofd

Daarnaast kunnen benauwdheidsverschijnselen ook ontstaan doordat er een aangeboren vernauwing is aan het strottenhoofd en/of de luchtpijp. Voorbeelden hiervan zijn; tracheamalacie, laryngomalacie of larynxstenose. Ook afwijkend verlopende vaten kunnen druk uitoefenen op de luchtpijp en/of de slokdarm. Voorbeelden hier van zijn een vaatring of het arteria anonyma compressie syndroom.
Bij al deze aandoeningen is het strottenhoofd of de luchtpijp nauwer aangelegd. Bij een vernauwing kan een kind eerder pseudokroep ontwikkelen omdat naast de aangeboren vernauwing ook de slijmvliezen opzwellen door een virus. Hierdoor wordt de luchtpijp nog nauwer en kan er sprake zijn van terugkerende pseudokroep.

Diagnose bij een aangeboren vernauwing
Als een arts een aangeboren vernauwing vermoed, dan worden deze meestal doorgestuurd naar een specialist zoals de KNO-arts of een kinder(long)-arts. Om de diagnose te bevestigen kan een arts dan in samenspraak met de ouders besluiten om een bronchoscopie of een laryngo-tracheoscopie te verrichten bij het kind. Bij deze onderzoeken brengt een arts, een slangetje met een camera in de luchtpijp. Op deze manier kan gezien worden of er daadwerkelijk sprake is van een vernauwing in het strottenhoofd of de luchtpijp.

Dit onderzoek gebeurt onder algehele anesthesie (narcose). Een minder ingrijpend onderzoek is een laryngoscopie. De KNO arts brengt dan - terwijl het kind bij bewustzijn is - een dun slangetje met camera in de neus en kan op deze manier afwijkingen aan het strottenhoofd en/of de stembanden zien.

Tot slot

Pseudokroep is een aandoening die voorkomt bij kinderen tussen de 3 maanden en de 5 jaar. Pseudokroep komt het meest voor in de herfst en de winter. Meestal wordt het kind s'avonds benauwd 'met een gierende inademing' wakker. Pseudokroep ontstaat meestal door een virusinfectie en de meeste kinderen maken het een paar keer in hun jonge leventje mee. Soms is er sprake van terugkerende pseudokroep (spasmodische kroep). Meestal is daar geen duidelijke oorzaak voor, maar soms is het een aanwijzing voor een afwijking van het strottenhoofd en/of de luchtpijp.