Anticonceptiepillen voor vrouwen: Typen en bijwerkingen

Anticonceptiepillen voor vrouwen: Typen en bijwerkingen Anticonceptiepillen zijn pillen die een vrouw dagelijks inneemt om zo een zwangerschap te voorkomen. De pillen, die door de mens gemaakte vormen van de hormonen oestrogeen en progestageen bevatten, zorgen er voor dat sperma niet in de baarmoeder kan binnendringen. Naar schatting gebruikt anno 2020 zo'n zestig procent van alle vrouwen in de vruchtbare jaren een vorm van anticonceptie om een zwangerschap te voorkomen. Veel vrouwen kiezen anticonceptiepillen vanwege hun gebruiksgemak, beschikbaarheid, veiligheid, meestal beperkte bijwerkingen, extra gezondheidsvoordelen en effectiviteit. Een uitgebreid overleg met en onderzoek door de arts is nodig alvorens de arts deze op voorschrift verkrijgbare medicijnen voorschrijft.

Synoniemen van anticonceptiepillen

Anticonceptiepillen staan ook bekend als ‘orale anticonceptiva’, ‘orale contraceptiva’ of 'de pil'. 'Orale' betekent: via de mond.

Werking

Dankzij de pil is het mogelijk om een zwangerschap te voorkomen / Bron: PublicDomainPictures, PixabayDankzij de pil is het mogelijk om een zwangerschap te voorkomen / Bron: PublicDomainPictures, Pixabay

Zwangerschap

Een vrouw raakt zwanger wanneer een eicel die vrijkomt uit haar eierstok wordt bevrucht door het sperma van een man. De bevruchte eicel hecht zich aan de binnenkant van de baarmoeder van een vrouw, waar het wordt gevoed en zich ontwikkelt tot een baby. Hormonen in het lichaam van de vrouw regelen de vrijgave van de eicel uit de eierstok (eisprong = ovulatie) en bereiden het lichaam voor op het accepteren van de bevruchte eicel.

Functie van pillen

Hormonale contraceptiva zoals de pil bevatten door de mens gemaakte vormen van twee hormonen, met name oestrogeen en progestageen. Deze hormonen worden van nature aangemaakt in de eierstokken van een vrouw. Anticonceptiepillen bevatten beide hormonen of alleen progestageen. Deze hormonen werken om de natuurlijke cyclische hormonen van het lichaam te remmen om zwangerschap te voorkomen. Zwangerschap wordt voorkomen door een combinatie van factoren.
  • Beide hormonen voorkomen dat de eierstok van een vrouw een eicel vrijgeeft tijdens haar menstruatiecyclus (ovulatie: eisprong).
  • De hormonen veranderen daarnaast de niveaus van de natuurlijke hormonen die het lichaam aanmaakt.
  • Progestinen maken tevens het slijm rond de baarmoederhals van een vrouw dik en plakkerig. Hierdoor kan sperma de baarmoeder niet binnendringen.

Typen anticonceptie voor vrouwen

Combinatiepil

Dit type pil bevat zowel oestrogeen als progestageen. Combinatiepillen voor anticonceptie voorkomen dat de eierstokken een eicel vrijgeven. Ze vertragen ook de voortgang van een eicel door de eileiders, verdikken baarmoederhalsslijm en verdunnen de bekleding van de baarmoeder (endometrium). Hierdoor voegt het sperma zich niet bij de eicel. Er is een grote verscheidenheid aan combinatiepillen. Dit hangt af van hoe vaak een vrouw wenst te menstrueren alsook van de dosis hormonen die het beste past bij de vrouw.

Standaard pil
Standaard verpakkingen van de pil bevatten gewoonlijk 21 actieve pillen en 7 inactieve pillen, of 24 actieve pillen en 4 inactieve pillen. Een vrouw ervaart elke maand een bloeding bij de inname van de inactieve pillen.

Pil met verlengde cyclus / continue dosering
Een andere optie voor hormonale anticonceptiva is de pil met verlengde cyclus. Dit bevat dezelfde hormonen als andere anticonceptiepillen, maar de vrouw neemt de hormonen in een langere cyclus in. Dat vermindert het aantal menstruatieperioden van dertien menstruatieperiodes per jaar naar slechts vier per jaar. Dat betekent dat een vrouw die deze pil gebruikt, maar één keer per seizoen menstrueert. Dit soort orale contraceptiva bevat dezelfde combinatie van twee hormonen die vaak worden gebruikt in andere hormonale anticonceptiva. Maar de vrouw moet deze pil gedurende twaalf weken continu innemen, gevolgd door één week inactieve pillen, wat resulteert in een menstruatiecyclus. Er zijn ook andere vormen van pillen met een verlengde cyclus waarbij gebruik wordt gemaakt van dezelfde hormonen. Deze pillen gebruiken oestrogeen in de laatste week.

Monofasische pillen en meerfasenpillen
Combinatiepillen worden ook ingedeeld op basis van de dosis hormonen in de actieve pillen (hetzelfde of variabel). Bij monofasische combinatiepillen bevat elke actieve pil dezelfde hoeveelheden oestrogeen en progestageen. Bij meerfasenpillen variëren de hoeveelheden hormonen in actieve pillen.

Minipil

De ‘minipil’ is een type anticonceptiepil dat alleen progestageen en geen oestrogeen bevat. Dit zijn pillen die slechts één hormoon (progestageen) bevatten. In elke verpakking met pillen bevatten alle pillen dezelfde hoeveelheid progestageen en zijn alle pillen actief. De arts schrijft deze pillen voor aan vrouwen die borstvoeding geven of aan vrouwen die last hebben van misselijkheid of andere bijwerkingen van oestrogeen. Minipillen verdikken het baarmoederhalsslijm, zodat het sperma de eicel niet kan bereiken. Het hormoon in de pillen verandert ook het baarmoederslijmvlies, waardoor een bevruchte eicel zich waarschijnlijk niet kan innestelen. In sommige gevallen voorkomen minipillen de vrijgave van een eicel. Als een vrouw de minipillen consequent en correct gebruikt, zijn ze ongeveer 95% effectief (iets minder effectief dan standaard anticonceptiepillen).

De arts moet op de hoogte zijn van het medicatiegebruik van de vrouw / Bron: Stevepb, PixabayDe arts moet op de hoogte zijn van het medicatiegebruik van de vrouw / Bron: Stevepb, Pixabay

Overleg met en onderzoek bij de arts

Het is belangrijk om vooraf goed met de arts te overleggen of en ook welk type contraceptiva het meest geschikt is. Hij adviseert de vrouw over wat ze van de pillen mag verwachten en wat de mogelijke bijwerkingen zijn. Hiervoor moet hij de levensstijl en voorkeuren van e vrouw kennen. De arts moet bovendien op de hoogte zijn van het gebruik van voorgeschreven maar ook vrij verkrijgbare medicatie, vitaminen, supplementen en kruiden. Sommige medicijnen, waaronder antibiotica en anti-epileptica verminderen namelijk de effectiviteit van anticonceptiepillen. Voorts is de medische geschiedenis van een vrouw essentieel omdat de pil soms niet aanbevolen is. Alle vrouwen die orale anticonceptiva gebruiken, hebben minstens één keer per jaar een medische controle door de arts nodig. Vrouwen moeten ook drie maanden na de start van de pilinname hun bloeddruk laten controleren.

Inname

Combinatiepillen

Anticonceptiepillen werken alleen goed als de vrouw haar pil dagelijks inneemt zonder één dag te missen. Het is het beste om de pillen elke dag op hetzelfde tijdstip in te nemen. Een vrouw mag de pil op elk moment van de dag innemen, maar als ze de pil voor het ontbijt of voor het slapengaan inneemt, is dit gemakkelijker te onthouden.

Minipil

Het is erg belangrijk om de minipillen (alleen progestageen) elke dag op exact hetzelfde tijdstip in te nemen. Als een vrouw een pil mist of meer dan drie uur te laat is voor een pilinname, moet ze de pil innemen zodra ze er aan denkt en een back-upmethode gebruiken (zoals een condoom of zaaddodend middel) gedurende de volgende 48 uur.

Verlengde cyclus

De vrouw begint de pil in te nemen op de eerste zondag nadat de menstruatie is begonnen. Als de menstruatie op een zondag begint, begint de vrouw de inname van de pil op die dag. Daarna neemt een vrouw 84 dagen achtereen één actieve tablet per dag in. Afhankelijk van het type pil dat ze gebruikt, heeft ze zeven dagen de tijd om één placebo- of oestrogeenpil per dag in te nemen.

Effectiviteit

Wanneer een vrouw de pillen inneemt zoals voorgeschreven, zijn ze meestal effectief in de eerste maand na inname. Voor de zekerheid raden sommige artsen het gebruik van een andere vorm van anticonceptie aan gedurende de eerste maand (zoals condooms). Na de eerste maand mag een vrouw vertrouwen op de pil voor anticonceptie.

Vergeten

Als een vrouw is vergeten een anticonceptiepil in te nemen, neemt ze deze in zodra ze er aan denkt. Denkt ze er de volgende dag pas aan dat ze deze vergeten in te nemen is de dag voordien, dan neemt ze die dag twee pillen. Twijfelt de vrouw of vergeet ze gedurende meerdere dagen om de pil in te nemen, dan kan ze het beste contact opnemen met de arts. Elke keer dat ze de orale anticonceptie vergeet in te nemen, is het belangrijk om een ander anticonceptiemiddel te gebruiken om een zwangerschap te voorkomen.

Tegenindicatie van de orale contraceptiva

De meeste vrouwen kunnen anticonceptiepillen veilig innemen. Ze zijn echter niet aanbevolen voor vrouwen ouder dan 35 jaar die roken. Niet-rokende vrouwen mogen tot de menopauze hormonale anticonceptiva gebruiken. Bovendien zijn geen hormonale anticonceptiva niet aanbevolen bij:

Hoofdpijn is een mogelijke bijwerking van de pil / Bron: Concord90, PixabayHoofdpijn is een mogelijke bijwerking van de pil / Bron: Concord90, Pixabay

Bijwerkingen van de pil

Anticonceptiepillen veroorzaken mogelijk veel bijwerkingen. Deze omvatten:

Anticonceptiepillen zonder oestrogeen veroorzaken deze problemen veel minder. Het risico is groter voor vrouwen die roken of een voorgeschiedenis hebben van een hoge bloeddruk (hypertensie), stollingsstoornissen of ongezonde cholesterolwaarden. De risico's van het ontwikkelen van deze complicaties zijn echter veel lager bij beide typen pil dan bij een zwangerschap.
© 2020 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
nieuws uitgelichtNieuwe anticonceptiepil: de natuurlijke pilDe anticonceptiepil is een van de meest gebruikte en betrouwbaarste anticonceptie voor vrouwen. Miljoenen vrouwen gebrui…
Bijwerkingen van de pil Microgynon 30Bijwerkingen van de pil Microgynon 30We weten allemaal dat de pil zwangerschap voorkomt, maar wat we niet allemaal weten is dat anticonceptie pillen ook veel…
Bijwerkingen van “de pil” Diana-35Bijwerkingen van “de pil” Diana-35Diana-35 is een vreemde eend in de bijt als het aankomt tot anticonceptiepillen. Oorspronkelijk is Diana-35 namelijk bed…
Bijwerkingen van de pil YasminBijwerkingen van de pil YasminYasmin is een anticonceptiepil die al een tijd meegaat en door een hoop vrouwen dagelijks genomen wordt. Indien je overw…

Spiertrekkingen in de arm: oorzaken spiertrillingen in armenSpiertrekkingen in de arm: oorzaken spiertrillingen in armenAls er een spiertrekkingen in de arm te voelen zijn, dan komt dit doordat zenuwimpulsen willekeurig de spiercellen stimu…
Erectieproblemen bij mannen: Oorzaken en behandelingErectieproblemen bij mannen: Oorzaken en behandelingSeksueel opgewonden mannen krijgen dankzij de goede samenwerking van hormonen, spieren, bloedvaten en zenuwen een erecti…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: GabiSanda, Pixabay
  • Geraadpleegd op 6 september 2020:
  • Birth Control Pills (Oral Contraceptives) List of Names and Side Effects, https://www.medicinenet.com/oral_contraceptives_birth_control_pills/article.htm
  • Birth control pills, https://www.medlineplus.com/ency/article/007460.htm
  • Birth Control Pills, https://www.webmd.com/sex/birth-control/birth-control-pills
  • Birth Control: The Pill, https://my.clevelandclinic.org/health/drugs/3977-birth-control-the-pill
  • Choosing a birth control pill, https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/birth-control/in-depth/best-birth-control-pill/art-20044807
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • The best birth control pill for you: A guide to contraceptive options, https://www.singlecare.com/blog/best-birth-control-pill-contraceptive-guide/
  • Afbeelding bron 1: PublicDomainPictures, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Stevepb, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Concord90, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Gepubliceerd: 07-09-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.