Pancreasabces: Verzameling van pus in alvleesklier

Een pancreasabces is een gebied gevuld met pus in de alvleesklier (het pancreas). Een ernstige alvleesklierontsteking (pancreatitis) of pseudocysten in de alvleesklier zijn meestal de oorzaak van deze abcessen, al zijn ook andere oorzaken bekend. Buikpijn, koorts en braken zijn enkele symptomen van een alvleesklierabces. Naast een grondige medische geschiedenis en een bloedonderzoek, zijn beeldvormende onderzoeken nodig voor het diagnosticeren van de ernstige aandoening. De arts moet het pus afvoeren via een operatie zodat de patiënt kan herstellen. Onbehandeld leiden pancreasabcessen tot slot vaak tot de dood.

• Oorzaken van verzameling van pus in alvleesklier
• Pseudocysten
• Alvleesklierontsteking
• Andere oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties van pancreasabcessen
• Preventie van alvleesklierabces

Oorzaken van verzameling van pus in alvleesklier

Pseudocysten

Een pancreasabces is een verzameling pus in de alvleesklier. Pancreasabcessen ontwikkelen zich meestal bij patiënten met pancreaspseudocysten die geïnfecteerd raken. Een pseudocyste is geen echte cyste, omdat de wand van het zakje met pus niet bestaat uit een specifieke bekleding van cellen die kenmerkend zijn voor een echte cyste.

Alvleesklierontsteking

Voorts ontstaat een met pus gevuld gebied in de alvleesklier ook bij patiënten met ernstige pancreatitis (alvleesklierontsteking). Circa 3% van de patiënten met acute pancreatitis ontwikkelt een abces in de alvleesklier.

Andere oorzaken

Andere oorzaken zijn onder meer galstenen of alcoholgebruik en sporadisch ook drugsgebruik, een stomp trauma en een ander abces aan nabijgelegen structuren.

Ziektekiemen
De meest voorkomende veroorzaken ziektekiemen zijn onder meer E. coli, Klebsiella, Enterococcus, Staphylococcus, Streptococcus en Pseudomonas-soorten, maar ook schimmels veroorzaken mogelijk een abces.

Symptomen

Bekende symptomen van een abces in de alvleesklier omvatten buikpijn (epigastrische pijn = pijn in het midden van de bovenbuik), koude rillingen, koorts, het onvermogen om te eten, gewichtsverlies, voedingsintolerantie en een algemeen ziek gevoel. Sommige patiënten ervaren een zwelling in de buik (tastbare malse massa). Misselijkheid en braken zijn ook andere mogelijke tekenen.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek
De meeste patiënten die pancreasabcessen ontwikkelen, hebben pancreatitis gehad, meestal met een langdurig beloop. De ontwikkeling van de complicatie duurt echter vaak zeven of meer dagen. De arts heeft bijgevolg een volledige medische geschiedenis nodig.

Diagnostisch onderzoek
Verder is een bloedonderzoek nodig. Het aantal witte bloedcellen is namelijk verhoogd, wat duidt op de aanwezigheid van een abces kan duiden. Een abdominale CT-scan (CT-scan van de buik), MRI-scan en echografie zijn nuttig bij het verkrijgen van duidelijke beelden van de binnenkant van de buik. Deze beeldvormende testen onthullen de aanwezigheid van geïnfecteerde necrose die zich nog niet tot een abces heeft ontwikkeld. Daarom bestelt de arts meestal herhaalde beeldvormende onderzoeken bij patiënten met acute pancreatitis bij wie de buikpijn verergert en die tekenen van abdominale obstructie (een verstopping in de buik) ontwikkelen.

Differentiële diagnose
Een buikabces en alvleesklierkanker zijn differentiële diagnoses voor een alvleesklierabces.

Behandeling

De arts moet eerst het abces via de huid (percutaan) draineren (pus afvoeren) zodat de patiënt kan herstellen. Hiervoor is meestal een chirurgische ingreep vereist om dood weefsel af te voeren en het pus af te voeren. Een abcesdrainage is in sommige gevallen mogelijk via een endoscoop met behulp van endoscopische echografie. Tot slot zet de arts af en toe breedspectrumantibiotica in, al is deze behandeling omstreden.

Prognose

De vooruitzichten voor patiënten met een abces in de alvleesklier zijn over het algemeen gebaseerd op de ernst van de infectie. Het is echter een ernstige complicatie die soms leidt tot de dood van de patiënt als hij de juiste behandeling niet krijgt. Patiënten lopen het risico op sepsis (bloedvergiftiging) en meervoudig orgaanfalen. Als de arts het geïnfecteerde abces niet operatief verwijdert, loopt het sterftecijfer op tot 100%.

Complicaties van pancreasabcessen

Een niet-verwijderd geïnfecteerd abces leidt mogelijk tot sepsis. Soms verschijnen tevens meerdere abcessen. Andere complicaties omvatten de vorming van fistels en terugkerende pancreatitis.

Preventie van alvleesklierabces

In sommige gevallen is het mogelijk om abcessen te voorkomen. De arts kan namelijk een bestaande pseudocyste draineren omdat deze waarschijnlijk ontstoken raakt en dan leidt tot een pancreasabces. In de meeste gevallen is de totstandkoming van abcessen in de alvleesklier echter niet te voorkomen.

Lees verder

• Acute pancreatitis: Ontsteking alvleesklier met pijn in buik
• Pancreatitis: Alvleesklierontsteking met buikpijn
• Abces in huid of lichaam: Pus door infectie met bacteriën
• Abces (zakje met pus door bacteriële infectie) afvoeren
• Necrotiserende pancreatitis: Afsterven van delen pancreas