Chronische en acute alvleesklierontsteking (pancreatitis)

Chronische alvleesklierontsteking, ook wel chronische pancreatitis genoemd, en acute alvleesklierontsteking, ook wel acute pancreatitis genoemd zijn, zijn twee verschillende ontstekingen aan de alvleesklier. Pancreatitis is de medische benaming voor alvleesklierontsteking. De medische benaming voor alvleesklier is namelijk pancreas. Het is een aandoening die leidt tot het slechter functioneren van de alvleesklier. De oorzaken en symptomen van de ontstekingen worden in dit artikel besproken.

Alvleesklier

Pancreatitis is de medische benaming voor chronische alvleesklierontsteking, pancreas is een ander woord voor alvleesklier. De alvleesklier ligt iets achter de maag en de twaalfvingerige darm. Daarnaast komt het orgaan ook in contact met de linker nier en de bijnier. Het orgaan is belangrijk in het verteringsproces. De alvleesklier is ongeveer 13 cm lang en ongeveer 85 gram zwaar, deze waarden kunnen lichtelijk verschillen per persoon.

De alvleesklier heeft twee kerntaken uit te voeren in je lichaam. De endocriene en exocriene functie.

Endocriene functie

Deze functie is vooral belangrijk bij het regelen van de bloedsuikerspiegel. De alvleesklier produceert insuline en glucagonhormoon die het bloedsuikerspiegel in evenwicht moeten houden. Insuline en glucagon doen precies het tegenovergestelde van elkaar. Insuline zorgt ervoor dat suiker uit het bloed wordt opgeslagen in cellen van de lever. Hierdoor daalt de bloedsuikerspiegel. Glucagon haalt juist het suiker uit de cellen van de lever. Hierdoor stijgt de bloedsuikerspiegel weer. Zo houden insuline en glucagon de bloedsuikerspiegel in evenwicht.

Exocriene functie

Deze functie is belangrijk bij het verteren van voedsel, de spijsvertering. In de alvleesklier wordt een sap geproduceerd dat helpt bij de spijsvertering. Het sap stroomt uiteindelijk naar de twaalfvingerige darm. In de twaalfvingerige darm werkt het sap in op de voedingstoffen om de vertering op gang te helpen. Er wordt ongeveer 1,2 liter sap per dag aangemaakt door de alvleesklier.

Chronische alvleesklierontsteking (chronische pancreatitis)

Voor chronische alvleesklierontsteking is eigenlijk geen genezing. Deze "ziekte" heb je wanneer je alvleesklier langdurig ontstoken is. De ontsteking zorgt ervoor dat de alvleesklier in mindere mate gaat functioneren dit bevordert op zijn beurt de ontsteking weer. De twee functies die de alvleesklier heeft worden bij een ontsteking minder goed uitgevoerd. De alvleesklier is permanent ontstoken bij de chronische alvleesklierontsteking. Bij deze permanente ontsteking wordt het gezonde klierweefsel in de alvleesklier vervangen voor littekenweefsel, hierdoor vermindert het functioneren van de alvleesklier langzaam. Een ontsteking aan de alvleesklier is meestal erg pijnlijk en kan uiteindelijk tot vervelende complicaties leiden.

Oorzaak van Chronische alvleesklierontsteking

De oorzaak is meestal het drinken van veel alcohol. Een andere oorzaak, die veel minder vaak voorkomt, is het hebben van veel vetten in het bloed of grote hoeveelheden ijzer in het lichaam. In veel gevallen is het onduidelijk wat de oorzaak precies is.

Symptomen van Chronische alvleesklierontsteking

Aanvankelijk zijn er geen klachten, later kun je last krijgen van:

• Aanhoudende pijn in de bovenbuik
• Misselijkheid en overgeven
• Geen eetlust

Een chronische ontsteking aan de alvleesklier wordt vaak pas ontdekt na 10 jaar. Dit komt omdat de vermindering van de productie van enzymen en hormonen niet gelijk tot complicaties leidt. De reden hiervoor is dat een gezonde alvleesklier teveel enzymen en hormonen produceert. Wanneer de ontsteking wordt ontdekt is het orgaan meestal al erg aangetast. Wanneer het orgaan te weinig enzymen produceert neemt het lichaam de voedingstoffen minder goed op. Dit kan leiden tot een vettige volumineuze ontlasting, vitaminetekort en gewichtsverlies. Wanneer het orgaan minder insuline produceert kan er diabetes melitis ontstaan. Dit verhoogt de kans op alvleesklierkanker. Een chronische alvleesklierontsteking is een serieuze aandoening, want ongeveer 20% van de mensen die chronische alvleesklierontsteking hebben overlijden er aan.

Acute alvleesklierontsteking (acute pancreatitis)

Acute alvleesklierontsteking oftewel acute pancreatitis is een plotselinge ontsteking van de alvleesklier. Deze ontsteking wordt veroorzaakt door beschadiging aan de eigen enzymen. Wanneer de alvleesklier ontsteekt kan het buikpijn veroorzaken. Een acute alvleesklierontsteking is een levensbedreigende aandoening.

Oorzaak van acute alvleesklierontsteking

De oorzaken kunnen zijn, alcoholgebruik, galsteen of bepaalde medicijnen en Thiazide-diuretica.

Overmatig alcoholgebruik

Overmatig alcoholgebruik kan instant een alvleesklierontsteking veroorzaken. Waarom dit een ontsteking veroorzaakt is niet helemaal duidelijk. Ongeveer een halve tot hele dag na het overmatig consumeren van de alcohol kan er al een ontsteking ontstaan aan de alvleesklier. Bijna 90% van alle gevallen van acute alvleesklierontsteking komt door alcohol.

Galsteen

Galsteen kan acute alvleesklierontsteking veroorzaken, omdat de galstenen het kanaal in de twaalfvingerige darm verstopt. Hierdoor worden de spijsverteringssappen afgegeven aan de twaalfvingerige darm. De blokkade van het kanaal zorgt ervoor dat de spijsverteringsenzymen in het alvleesklierweefsel komt.

Medicijnen en Thiazide-diuretica

Thiazide-diuretica behoren tot de vochtafdrijvende middelen. Vaak worden deze middelen ingenomen bij een te hoge bloeddruk.

Naast deze drie belangrijkste oorzaken zijn er nog oorzaken die zelden alvleesklierontsteking veroorzaken als, virusinfectie van de alvleesklier, vetachtige stoffen in het bloed of een genetische afwijking.

Symptomen van acute alvleesklierontsteking

• Erge buikpijn, vooral in de onderbuik. Dit kan doortrekken naar de rug, linkerzij of linkerschouder, bewegen kan dit nog eens verergeren.
• Er is sprake van misselijkheid en overgeven, eten kan dit verergeren.
• Bloeduitstorting onder de huid.
• Als de oorzaak galstenen zijn, kan er ook geelzucht ontstaan.
• Ook kan er ileus ontstaan, hierbij stoppen de peristaltische bewegingen in de darm, wat gevolgen geeft als koorts, shock en opgeblazen buik.