Buikpijn: Veelvoorkomende oorzaken van pijn in buikstreek

Buikpijn beschrijft de pijn die afkomstig is van organen in de buikholte (bijvoorbeeld onder de huid en spieren). Deze organen omvatten de maag, dunne darm, dikke darm, lever, galblaas en alvleesklier. Af en toe is pijn in de buikstreek afkomstig van organen die dicht bij maar niet in de buikholte liggen. Deze uitstralingspijn is dan bijvoorbeeld te wijten aan een probleem in de nieren, de baarmoeder of de eierstokken. Een pijnlijke buik treedt acuut en plotseling op, of is chronisch. Soms is pijn in het buikgebied mild van aard, terwijl bij andere patiënten de buikpijn zeer ernstig is. De kenmerken, locatie, timing, duur, frequentie en bijkomende tekenen zijn belangrijk bij het diagnosticeren van de oorzaak. Zeer veel oorzaken zijn gekend voor buikpijn, zoals onder andere een infectie, een ontstekingsaandoening, de zwangerschap en enkele vormen van kanker.
Veelvoorkomende aandoeningen leiden mogelijk tot pijn in de buikstreek. De vaakst optredende ziekten zijn opgesomd in dit artikel, maar daarnaast zijn ook nog andere oorzaken bekend voor een pijnlijk buikgebied. Patiënten met ernstige, aanhoudende of steeds terugkerende buikpijn, en eventuele (ernstige) bijkomende tekenen, raadplegen het beste een arts voor verder onderzoek.

• Alvleesklierziekten en pijnlijke buikstreek
• Acute en chronische pancreatitis
• Alvleesklier neuro-endocriene tumoren (eilandceltumoren)
• Exocriene pancreasinsufficiëntie (EPI)
• Arseenvergiftiging
• Buikproblemen en darmziekten
• Appendicitis (ontsteking van het aanhangsel van de blindedarm)
• Prikkelbare darmsyndroom
• Buikmigraine
• Buikslagaderaneurysma
• Buikverklevingen (littekenweefsel)
• Colitis
• Colitis ulcerosa
• Constipatie
• Darmgas (boeren, opgeblazen gevoel, winderigheid)
• Diverticulitis
• Encopresis
• Fecale impactie
• Intussusceptie
• Lactose-intolerantie
• Microscopische colitis (Lymfatische colitis en collagene colitis)
• Ziekte van Crohn
• Ziekte van Hirschsprung
• Diabetische ketoacidose
• Erfelijk angio-oedeem
• Galstenen
• Graft Versus Host Disease (GVHD)
• Gynaecologische aandoeningen
• Baarmoedergezwellen
• Bekkenontsteking
• Eierstokcysten
• Eileiderontsteking
• Endometriose
• Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS)
• Zwangerschap
• Hartziekten en pijnlijk buikgebied
• Aortadissectie
• Ziekte van Takayasu
• Henoch-Schonlein Purpura
• Hernia
• Infecties door bacteriën, virussen, schimmels, wormen of parasieten
• Ascariasis
• Brucellose
• Buikgriep (gastro-enteritis)
• Buiktyfus
• Buikvliesontsteking (peritonitis)
• Capnocytophaga canimorsus
• Clostridium difficile-infectie
• Coxsackievirus-infectie
• Cysticercose (varkensvleeslintworminfectie)
• Ebola (Ebola-virusziekte of Ebola-hemorragische koorts)
• Enterovirus (niet-polio enterovirusinfectie)
• Escherichia coli (E. coli)-infectie
• Gele koorts
• Giardia lamblia
• Hantavirus
• Helicobacter Pylori-infectie (H. pylori)
• Hepatitis (virale hepatitis, A, B, C, D, E, G)
• Lassa-koorts
• Leptospirose
• Marburg-virusziekte
• Miltvuur (antrax)
• Mucormycose
• Norovirus
• Q-koorts
• Rocky Mountain spotted Fever
• Rotavirusinfectie
• Shigellose
• Streptokokkeninfecties
• Tyfus
• Ziekte van Chagas
• Kanker
• Alvleesklierkanker
• Burkitt-lymfoom
• Carcinoïde syndroom (Carcinoïde tumor)
• Darmkanker
• Eierstokkanker
• Galwegkanker (Cholangiocarcinoom)
• Leverkanker
• Liposarcoom
• Maagkanker
• Non-Hodgkin-lymfoom
• Longontsteking
• Maagaandoeningen
• Gastro-oesofageale reflux (zure oprispingen, maagzuur)
• Maagzweer
• Marfan-syndroom
• Miltvergroting
• Mucoviscidose (taaislijmziekte)
• Nierstenen (nefrolithiasis)
• Stress
• Trauma (verwonding, letsel) aan buik
• Urineweginfecties
• Voedselallergie en buikpijn
• Ziekte van Still
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Alvleesklierziekten en pijnlijke buikstreek

Acute en chronische pancreatitis

Pancreatitis is een zeldzame ziekte waarbij de alvleesklier ontstoken raakt. Er zijn twee soorten pancreatitis: acuut en chronisch. Patiënten met pancreatitis ervaren onder meer buikpijn, koorts, misselijkheid, braken en een snelle pols. De behandeling van pancreatitis vereist vaak een ziekenhuisopname. Een intraveneuze (via een ader) vochttoediening en zuurstoftoediening, pijnstilling en een operatie zijn enkele mogelijke behandelingsopties voor een alvleesklierontsteking.

Alvleesklier neuro-endocriene tumoren (eilandceltumoren)

Er zijn veel soorten pancreas neuro-endocriene tumoren (NET) zoals een gastrinoom, een insulinoom, een glucagonoom, een VIPoom en een somatostatinoom. De symptomen zijn afhankelijk van het type pancreas NET. Standaardbehandelingen omvatten chirurgie, chemotherapie, hormoontherapie, chemo-embolisatie, gerichte therapie en ondersteunende zorg.

Exocriene pancreasinsufficiëntie (EPI)

Exocriene pancreasinsufficiëntie of EPI is een aandoening waarbij de alvleesklier bepaalde enzymen niet in het maagdarmkanaal kan produceren of afscheiden, wat resulteert in het onvermogen om sommige mineralen, vitaminen en vetten uit voedsel te verteren en te absorberen. Een patiënt kampt met één of meer van volgende verschijnselen: diarree, een opgeblazen gevoel, overmatig gas, botpijn en een stinkende stoelgang. De arts zet pancreasenzymvervangingstherapie in voor deze aandoening. Mogelijk zijn ook pijnstillers nodig.

Arseenvergiftiging

Arseen bestaat in twee vormen met name anorganisch en organisch. Organische arseenvergiftiging is meestal niet giftig voor mensen; anorganisch arseen in voldoende grote hoeveelheden leidt echter tot een shock en de dood. Symptomen van een arseenvergiftiging zijn onder andere: misselijkheid, buikpijn, diarree, uitdroging, donkere urine, duizeligheid, delirium, een shock en de dood. De behandeling voor arseenvergiftiging bestaat uit hemodialyse en diverse geneesmiddelen.

Buikproblemen en darmziekten

Appendicitis (ontsteking van het aanhangsel van de blindedarm)

Appendicitis is een ontsteking van de appendix (wormvorming aanhangsel van de blindedarm). Appendicitis veroorzaakt vaak zingt en symptomen zoals buikpijn in het kwadrant rechtsonder, misselijkheid, braken, een gevoelige buik, koorts en een verlies van eetlust. Wanneer de operatie niet snel gebeurt, scheurt de appendix met mogelijk ernstige complicaties.

Prikkelbare darmsyndroom

Het prikkelbare darmsyndroom is een spijsverteringsaandoening met tekenen zoals chronische buikpijn, een opgeblazen gevoel, toegenomen gas (winderigheid), buikkrampen, diarree, constipatie en voedselintolerantie. Bepaalde voedingsmiddelen, medicijnen en hormoonspiegels veroorzaken mogelijk een episode van symptomen, zoals vette voedingsmiddelen, zuivelproducten, voedingsmiddelen in grote hoeveelheden eten, voedingsmiddelen die veel sorbitol bevatten, voedingsmiddelen die darmgas produceren (broccoli, uien, kool en bonen), chocolade, cafeïne, fysiologische stress, sommige antibiotica, sommige antidepressiva, medicijnen met sorbitol en menstruatiepijn. Om uitbarstingen te verminderen, zijn aanpassingen in de voeding, medicijnen en andere levensstijlveranderingen nodig.

Buikmigraine

Buikmigraine (abdominale migraine) is een variant van migraine (aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn). Buikmigraine bij kinderen komt meestal voor bij kinderen met een familiegeschiedenis van migraine. De oorzaken van buikmigraine zijn niet bekend anno oktober 2020. Belangrijke symptomen van buikmigraine zijn onder meer acute, ernstige buikpijn, misselijkheid, braken, bleekheid en het onvermogen om te eten. De arts schrijft tricyclische antidepressiva en triptanen voor om deze aandoening te behandelen.

Buikslagaderaneurysma

Een buikslagaderaneurysma staat voor een verwijding of uitstulping van de hoofdslagader (de aorta) terwijl deze door de buik stroomt. De meeste aneurysmata van de abdominale aorta veroorzaken geen symptomen. Een afwachtend beleid is vaak voldoende, maar soms is een chirurgische reparatie nodig wanneer het aneurysma snel groeit, openscheurt of bloed lekt. Een klamme huid, een acute buik, zweten, een snelle hartslag en een shock zijn dan enkele mogelijke symptomen.

Buikverklevingen (littekenweefsel)

Abdominale verklevingen (littekenweefsel in de buik) zijn banden van littekenweefsel die zich vormen tussen buikorganen en weefsels. Bekken- of buikpijn komen hierbij tot uiting. Abdominale verklevingen aan de darmen veroorzaken mogelijk een darmobstructie, wat een medisch noodgeval is. De arts verwijdert de verklevingen via een operatie. Bij een eventuele darmobstructie is ook een chirurgische ingreep nodig..

Colitis

Colitis verwijst naar een ontsteking van de binnenwand van de dikke darm. Colitis heeft veel verschillende oorzaken waaronder een infectie, ischemie van de dikke darm, inflammatoire darmaandoeningen (ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, infectieuze colitis zoals C. difficile of microscopische colitis). Sommige soorten colitis zijn besmettelijk en sommige zijn niet besmettelijk. Symptomen van de ontsteking van de dikke darmwand zijn diarree, buikpijn, krampen en bloed in de ontlasting. De behandeling hangt af van de oorzaak van colitis en het aanwezige type.

Colitis ulcerosa

Colitis ulcerosa is een chronische ontsteking van de dikke darm. De symptomen van deze ontstekingsziekte van de darmen bestaan uit onder meer buikpijn, diarree en rectale bloedingen. De behandeling hangt af van het gediagnosticeerde type colitis ulcerosa.

Constipatie

Constipatie duidt op minder dan drie ontlastingen per week. Van ernstige constipatie is sprake wanneer de patiënt minder dan één ontlasting per week heeft. Constipatie resulteert vaak uit de langzame beweging van de stoelgang door de dikke darm. Er zijn veel oorzaken van constipatie, waaronder medicijnen, slechte darmgewoonten, vezelarme diëten, het misbruik van laxeermiddelen en hormonale stoornissen en ziekten voornamelijk in andere lichaamsdelen die ook de dikke darm aantasten.

Darmgas (boeren, opgeblazen gevoel, winderigheid)

Iedereen heeft gas en elimineert dit door boeren of het laten van winden (winderigheid). Een opgeblazen gevoel of opgezette buik is een subjectief gevoel dat de maag groter of voller is dan normaal. Boeren treedt op wanneer gas uit de maag via de mond wordt uitgestoten. Winderigheid verschijnt wanneer darmgas uit de anus komt. Bekende oorzaken van boeren zijn te snel drinken, angst, het drinken van koolzuurhoudende dranken, en het inslikken van lucht.

Diverticulitis

Diverticulitis is een aandoening waarbij diverticuli in de dikke darm scheuren. De breuk resulteert in een infectie in de weefsels die de dikke darm omringen. De meeste patiënten met diverticulose hebben weinig of geen symptomen. Wanneer patiënten tekenen van diverticulose (een divertikelziekte) ervaren, kampen ze met buikpijn, buikkrampen, diarree, constipatie en een opgeblazen gevoel. Mogelijke behandelingen voor diverticulitis omvatten voorgeschreven medicijnen, een aangepaste voeding en af en toe is chirurgie nodig.

Encopresis

Encopresis is een aandoening waarbij stoelgang terecht komt op andere plaatsen dan het toilet. Dit is meestal het gevolg van een vezelarm voedingspatroon zijn, een gebrek aan lichaamsbeweging, angst voor het gebruik van onbekende toiletten of veranderingen in de toiletroutines. Kinderen met encopresis ervaren volgende mogelijke tekenen: buikpijn, een waterige ontlasting, krabben aan het anale gebied of een verlies van eetlust. De behandeling is gericht op het stimuleren van goede stoelgang en het voorkomen van constipatie.

Fecale impactie

Fecale impactie duidt op een grote, harde massa ontlasting die in de dikke darm of endeldarm vast komt te zitten. Hierdoor is het voor de patiënt moeilijk om deze brok stoelgang uit te persen. Constipatie, het regelmatig gebruik van laxeermiddelen, het gebruik van sommige opioïde medicijnen die pijn behandelen, weinig beweging en weinig naar het toilet gaan zijn enkele bekende oorzaken van deze darmaandoening. Naast constipatie treden mogelijk andere tekenen op zoals:

• pijn in de buikstreek
• zeer waterige diarree of explosieve diarree
• misselijkheid
• braken
• rugpijn
• uitdroging
• weinig plassen of niet kunnen plassen
• een gezwollen buik
• ademhalingsproblemen
• een te snelle hartslag (tachycardie)
• een lage bloeddruk
• duizeligheid
• zweten
• koorts
• verwardheid

De patiënt is gebaat met een klysma, al moet de arts af en toe de brok ontlasting handmatig verwijderen.

Intussusceptie

Intussusceptie is de telescopische (verzakking) van een deel van de darm in een ander onmiddellijk aangrenzend deel van de darm. Intussusceptie treft kinderen tussen de leeftijd van drie maanden en vijf jaar oud. De oorzaken van intussusception zijn niet duidelijk anno oktober 2020. Intussusceptie gaat vergezeld met volgende mogelijke klachten: braken, een 'kriebelige ontlasting' en koliekachtige buikpijn. Intussusception is een noodgeval en vereist onmiddellijke aandacht.

Lactose-intolerantie

Lactose-intolerantie is een veel voorkomend probleem waarbij het spijsverteringsstelsel geen lactose kan verteren. Misselijkheid, diarree, gas, buikpijn, een opgeblazen gevoel en een opgezette buik zijn enkele veel voorkomende klachten. De behandeling bestaat meestal uit voedingsaanpassingen en supplementen.

Microscopische colitis (Lymfatische colitis en collagene colitis)

Microscopische colitis (lymfocytaire colitis en collagene colitis) is een ziekte van ontsteking van de dikke darm. Microscopische colitis is alleen zichtbaar wanneer de bekleding van de dikke darm onder een microscoop wordt onderzocht. De oorzaak van microscopische colitis is niet bekend anno oktober 2020. Symptomen van microscopische colitis zijn chronische waterige diarree en buikpijn of krampen. De diagnose van microscopische colitis gebeurt via biopsieën van verschillende delen van de dikke darm. Er is geen standaard behandeling voor microscopische colitis; het elimineren van NSAID's en medicatie zoals Imodium, Lomotil, Petpo-Bismol, Entocort EC en mesalamine (Asacol) zijn bij sommige patiënten wel nuttig.

Ziekte van Crohn

De ziekte van Crohn is een chronische ontstekingsziekte, voornamelijk van de dunne en dikke darm, maar soms ook van andere delen van het spijsverteringsstelsel. Buikpijn, diarree, braken, koorts en gewichtsverlies zijn veel voorkomende symptomen van deze inflammatoire darmaandoening.

Ziekte van Hirschsprung

De ziekte van Hirschsprung is een erfelijke aangeboren aandoening waarbij de zenuwen van delen van de dikke darm ontbreken. Het primaire symptoom is constipatie. Andere symptomen bij pasgeborenen en peuters zijn diarree (vaak met bloed), braken, een opgezette buik, misselijkheid en braken, gewichtsverlies, sepsis, groeiproblemen, een darmobstructie en een verstandelijke handicap. De behandeling voor de ziekte van Hirschsprung is een operatie. De meeste pasgeborenen en peuters voelen zich veel beter na de operatie.

Diabetische ketoacidose

Diabetische ketoacidose (DKA) is een complicatie van diabetes mellitus type 1 (suikerziekte) die levensbedreigend is. Diabetische ketoacidose treedt op wanneer de insulinespiegel in het bloed gevaarlijk laag (hypoglykemie) wordt. De patiënt ervaart volgende mogelijke klachten: uitdroging, buikpijn, verwardheid, misselijkheid en braken. Diabetische ketoacidose heeft een dringende professionele medische behandeling nodig en is niet thuis te behandelen.

Erfelijk angio-oedeem

Erfelijk angio-oedeem is een genetische ziekte waarbij een zwelling van de huid en de weefsels daaronder ontstaat. De patiënt kampt met onder meer kortademigheid, stemmingswisselingen, larynxoedeem (zwelling van de luchtpijp = een medisch noodgeval), een zwelling van de handen en voeten, spierpijn en tintelingen aan de huid. De behandeling van erfelijk angio-oedeem bestaat uit medicatie en het vermijden van uitlokkende factoren.

Galstenen

Galstenen zijn stenen die ontstaan wanneer stoffen in de gal verharden. Galstenen (gevormd in de galblaas) kunnen zo klein zijn als een zandkorrel of zo groot als een golfbal. Er kan slechts één grote steen zijn, honderden kleine stenen of elke combinatie. De meeste galstenen veroorzaken geen symptomen. Patiënten die toch tekenen ervaren, kampen voornamelijk met galkoliek. Andere symptomen van galkoliek zijn constante pijn gedurende 15 minuten tot 4-5 uur die mogelijk varieert in intensiteit, misselijkheid, ernstige pijn die niet verergert met beweging en pijn onder het borstbeen. De behandeling van galstenen is afhankelijk van de oorzaken en de aard van de symptomen.

Graft Versus Host Disease (GVHD)

Graft versus host disease (GVHD) is een aandoening die optreedt wanneer immuuncellen van getransplanteerd donorweefsel de weefsels van de ontvanger aanvallen. Tekenen van acute GVHD zijn enteritis (ontsteking van de dunne darm), hepatitis en dermatitis (huidontsteking). Chronische symptomen van de ziekte zijn onder andere een huiduitslag, een huidverkleuring, een droge mond of droge ogen, geelzucht, vermoeidheid en een piepende ademhaling. De standaard van GVHD-behandeling bestaat uit immunosuppressiva (medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken).

Gynaecologische aandoeningen

Baarmoedergezwellen

Goedaardige baarmoedergezwellen zijn weefselvergrotingen van de vrouwelijke baarmoeder. Drie soorten goedaardige baarmoedertumoren zijn vleesbomen, adenomyose (pijnlijke menstruatie door verdikte baarmoeder) en baarmoederpoliepen. Vrouwen met goedaardige tumoren in de baarmoeder krijgen mogelijk te maken met een drukkend gevoel op de buik, buikpijn, bekkenpijn, pijn tijdens de geslachtsgemeenschap en pijn tijdens het maken van stoelgang. De behandeling van goedaardige baarmoedergezwellen hangt af van het type gezwel.

Bekkenontsteking

Een bekkenontsteking is de meest voorkomende en ernstige complicatie van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's), naast aids, bij vrouwen. De tekenen van een bekkenontsteking bestaan uit onder meer koorts, een vaginale afscheiding met een vieze geur, buikpijn, inclusief pijn tijdens geslachtsgemeenschap en onregelmatige vaginale bloedingen. Soms beschadigt een bekkenontstekingsziekte de eileiders, eierstokken en aanverwante structuren. Complicaties hiervan zijn een buitenbaarmoederlijke zwangerschappen, vrouwelijke onvruchtbaarheid, chronische bekkenpijn en andere ernstige gevolgen. Een bekkenontsteking behandelt de arts met verschillende soorten antibiotica.

Eierstokcysten

Eierstokcysten zijn met vloeistof gevulde, zakachtige structuren in een eierstok. Symptomen van eierstokcysten zijn pijn in de buik of het bekkengebied, een gevoel van stoelgang te moeten maken, dringend moeten urineren en pijn tijdens geslachtsgemeenschap. Er zijn verschillende oorzaken en soorten cysten in de eierstokken en de behandeling hangt af van het type cyste.

Eileiderontsteking

Bij een eileiderontsteking (salpingitis) zijn één of beide eileiders ontstoken. Dit resulteert uit een bacteriële infectie die is overgedragen door de geslachtsgemeenschap. Diverse soa's leiden tot salpingitis zoals chlamydia en gonorroe. Vaak plassen, pijn in de buikstreek, lage rugpijn, diarree, braken, rillingen, een opgeblazen gevoel, wijzigingen in de vaginale afscheiding, pijn tijdens het vrijen en onvruchtbaarheid zijn enkele mogelijke klachten van een eileiderontsteking. Antibiotica en pijnstilling zijn nodig. Soms ontstaat een abces hetgeen de arts dan moet draineren (pus afvoeren).

Endometriose

Bij endometriose bevindt het baarmoederweefsel zich niet in de baarmoeder, maar wel daarbuiten namelijk op de eierstokken, de eileiders, de buitenoppervlakken van de baarmoeder of darmen en op de oppervlaktebekleding van de bekkenholte. Ook de vagina, baarmoederhals en blaas zijn mogelijk getroffen door endometriose. Endometriose produceert mogelijk geen symptomen. Vrouwen met klachten ervaren meestal bekkenpijn die verergert vlak voor de menstruatie en verbetert aan het einde van de menstruatie. Andere symptomen van endometriose zijn pijn tijdens de seks, pijn bij een gynaecologisch onderzoek, krampen of pijn tijdens het maken van stoelgang of urineren en onvruchtbaarheid. De arts zet medicatie of een operatie in voor het behandelen van endometriose.

Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS)

Het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS, Stein-Leventhal syndroom) is een hormonale aandoening waarbij vrouwen verschillende symptomen hebben, waaronder een onregelmatige menstruatie of geen menstruatie, acne, obesitas en een overmatige haargroei. De behandeling van PCOS hangt gedeeltelijk af van de levensfase van de vrouw en de symptomen van PCOS.

Zwangerschap

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap (ectopische zwangerschap)
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is een zwangerschap buiten de binnenwand van de baarmoeder. Het merendeel van de buitenbaarmoederlijke zwangerschappen vindt plaats in de eileider. Tekenen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zijn onder meer buikpijn, een afwezige menstruatie (amenorroe), vaginale bloedingen, flauwvallen, duizeligheid en een lage bloeddruk. Behandelingsopties voor een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zijn observatie, medicatie of chirurgie.

Gewone zwangerschapspijnen
Zwangere vrouwen ervaren mogelijk enkele tekenen, klachten en pijnen, zoals een gemiste menstruatie, stemmingswisselingen, hoofdpijn, pijn in de lage rug, vermoeidheid, misselijkheid, gevoelige borsten en brandend maagzuur. Tekenen in de late zwangerschap zijn onder meer een zwelling van de benen en kortademigheid. Opties voor een verlichting van zwangerschapssymptomen zijn lichaamsbeweging, voedingsaanpassingen en andere veranderingen in de levensstijl.

Miskraam
Het meest voorkomende symptoom van een miskraam is bloeden. Dit varieert van een lichte vlek tot een bruine afscheiding of een zware bloeding, die erger is dan een normale menstruatie. Milde tot ernstige pijn en krampen in de buik zijn andere tekenen van een miskraam, die mogelijk maar niet altijd vergezeld gaan met de abnormale vaginale bloedingen. Een (stinkende) vloeistofafscheiding uit de vagina duidt mogelijk ook op een miskraam. Lage rugpijn en hevige menstruatiekrampen komen ook voor. Verder voelen vrouwen soms aan dat ze niet meer zwanger zijn. De zwangerschapssymptomen zoals gevoelige borsten zijn mogelijk verdwenen. Sommige vrouwen hebben helemaal geen tekenen wanneer hun baby is overleden en ontdekken het verlies op wanneer ze naar de arts gaan voor een standaard zwangerschapsechografie.

Hartziekten en pijnlijk buikgebied

Aortadissectie

Bij aortadissectie ontstaat een kleine scheur in de aorta die bloed naar het lichaam levert. Er zijn twee soorten aortadissectie, type 1 en type 2. Een patiënt kampt met scheurende pijn, misselijkheid, zwakte, kortademigheid, zweten of flauwvallen. De behandeling hangt af van het type aortadissectie en de ernst van de scheur in de aorta.

Ziekte van Takayasu

De ziekte van Takayasu (ook wel Takayasu-arteritis genoemd) is een chronische ontsteking van de aorta en zijn aftakaders. De ziekte van Takayasu komt het meest voor bij vrouwen van Aziatische afkomst en begint meestal tussen de 10 en 30 jaar oud. Symptomen zijn onder meer pijnlijke ledematen, duizeligheid, hoofdpijn, pijn op de borst, pijn in het buikgebied en lichte koorts. De arts schrijft corticosteroïden voor om de ontsteking te onderdrukken.

Henoch-Schonlein Purpura

Bij Henoch-Schonlein Purpura ontstaat een ontsteking van de bloedvaten, hetgeen resulteert in een uitslag, artritis en af en toe buikkrampen en buikpijn. De aandoening verdwijnt vaak spontaan. De arts behandelt gewrichtspijn met ontstekingsremmende medicijnen en corticosteroïden.

Hernia

Een hernia treedt op wanneer een orgaan of stuk weefsel uitsteekt uit de ruimte waarin het zich normaal bevindt. Symptomen van een hernia zijn pijn, misselijkheid, braken, een darmobstructie (verstopping van de darmen) en koorts. Hernia's diagnosticeert de arts door middel van een lichamelijk onderzoek en beeldvormende onderzoeken. Sommige hernia's kunnen op hun plaats worden gehouden met een ondersteunende riem. Andere hernia's vereisen een chirurgische reparatie. De prognose van geopereerde patiënten is meestal goed.

Infecties door bacteriën, virussen, schimmels, wormen of parasieten

Ascariasis

Een parasiet met de naam Ascaris lumbricoides veroorzaakt ascariasis. Een patiënt met deze worminfectie heeft onder meer last van buikpijn, een zwelling van de buik, misselijkheid, braken, koorts en parasieten en eieren in de ontlasting. De patiënt moet via de mond ingenomen medicijnen nemen en dit gedurende één tot drie dagen.

Brucellose

De bacterie Brucella veroorzaakt brucellose, een besmettelijke zoönotische ziekte bij de mens. Belangrijke tekenen zijn onder meer vermoeidheid, koorts, zweten en een verlies van eetlust. De voorkeursbehandeling is doxycycline (soort antibioticum) en rifampine gedurende zes tot acht weken.

Buikgriep (gastro-enteritis)

Buikgriep verwijst naar verschillende infecties die optreden in het maagdarmkanaal. Deze aandoening is het gevolg van virussen (bijvoorbeeld het norovirus), bacteriën (bijvoorbeeld Salmonella en E. coli), parasieten (bijvoorbeeld Giardiasis of Giardia lamblia), medicijnen zoals antibiotica, voedselallergieën en toxines (gifstoffen). Veel voorkomende symptomen van buikgriep zijn braken, diarree, misselijkheid en buikpijn. Over het algemeen is een thuisbehandeling voldoende. Patiënten moeten voldoende blijven drinken om uitdroging te voorkomen. Af en toe is een ziekenhuisopname nodig bij ernstige uitdrogingsverschijnselen.

Buiktyfus

Buiktyfus is een ziekte die wordt veroorzaakt door de Salmonella typhi-bacterie. De ziekte komt tot stand door het innemen van bacteriën in besmet water of voedsel. De ziekte gaat gepaard met volgende mogelijke tekenen: hoofdpijn, koorts, diarree, lethargie (slaperigheid), pijnen en een slechte eetlust. De behandeling is gericht op het doden van de Salmonella-bacterie met antibiotica.

Buikvliesontsteking (peritonitis)

Een buikvliesontsteking treedt op wanneer het peritoneum (de dunne laag weefsel die de binnenwand van de buik en de buikorganen bedekt) geïrriteerd of ontstoken raakt. Dit is meestal te wijten aan een bacteriële infectie of schimmelinfectie. In sommige gevallen is peritonitis het gevolg van iets anders in de buik, zoals een gescheurde appendix of ontstoken of geperforeerde diverticula (kleine zakjes in de dikke darm). Belangrijke symptomen zijn onder meer diarree, intense buikpijn, constipatie, hartkloppingen, een abnormale ademhaling, misselijkheid en braken. De behandeling gebeurt meestal met antibiotica, al is mogelijk ook chirurgie nodig om de bron van de infectie weg te halen. Onbehandeld is de ziekte mogelijk dodelijk.

Capnocytophaga canimorsus

De bacterie Capnocytophaga canimorsus komt veel voor in de mond van katten, mensen en honden. Patiënten met een zwak immuunsysteem lopen het risico om Capnocytophaga-infecties op te lopen. Rond de bijtwonde ontstaan blaren. Ook roodheid, zwelling, een pusafscheiding of pijn rond de bijtwonde zijn mogelijk. Koorts, diarree, buikpijn, braken, hoofdpijn, verwardheid, spierpijn en gewrichtspijn zijn andere mogelijke klachten. Antibiotica doden deze bacterie.

Clostridium difficile-infectie

Clostridium difficile (C. diff) is een bacterie die de dikke darm infecteert. C. diff-bacteriën zijn te vinden op meubels, badkamervloeren, telefoons, vingernagels, sieraden, toiletbrillen en andere plaatsen. Symptomen van C. diff-infectie zijn koorts, buikpijn en krampen. Niet alle mensen die besmet zijn met C. diff hebben echter symptomen. Behandelingen voor C. diff omvatten in sommige gevallen antibiotica en chirurgie.

Coxsackievirus-infectie

Coxsackievirussen zijn in te delen in twee groepen. Type A veroorzaakt hand-, voet- en mondziekte en conjunctivitis (oogbindvliesontsteking), terwijl type B pleurodynie veroorzaakt. Beide soorten veroorzaken soms meningitis, myocarditis (ontsteking van de hartspier) en pericarditis (ontsteking van het hartzakje). Er is anno oktober 2020 geen specifieke behandeling voor deze ziekte.

Cysticercose (varkensvleeslintworminfectie)

Cysticercose is een infectie veroorzaakt door Taenia solium, de lintworm van varkensvlees. Symptomen zijn onder meer epileptische aanvallen, lethargie, misselijkheid en braken, hoofdpijn, veranderingen in het gezichtsvermogen, zwakte en verwardheid. De behandeling hangt af van de symptomen en het stadium van de infectie. De behandeling bestaat uit anthelmintica (wormdodende medicatie), corticosteroïden, anticonvulsiva en/of chirurgie.

Ebola (Ebola-virusziekte of Ebola-hemorragische koorts)

Ebola is een vorm van hemorragische koorts is een zeer besmettelijke en vaak dodelijke virale ziekte die wordt overgedragen via direct contact. De incubatietijd (tijd tussen het oplopen van de infectie en het tot uiting komen van de klachten) van ebola varieert van 2 tot 21 dagen. Belangrijke tekenen van ebola omvatten koorts, hoofdpijn, braken, diarree, keelpijn, buikpijn, bloedingen, een huiduitslag en rode ogen. Er is geen standaardbehandeling voor ebola anno oktober 2020.

Enterovirus (niet-polio enterovirusinfectie)

Non-polio enterovirussen veroorzaken verschillende infecties, waaronder aseptische meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een stijve nek), de hand-, voet- en mondziekte, herpangina (milde virusziekte met blaasjes in de mond en keel) en verkoudheid. Symptomen van een enterovirusinfectie zijn hypoxie (tekort aan zuurstof in de weefsels), oogpijn, kortademigheid, pijn op de borst en koorts. De behandeling van niet-polio enterovirusinfectie omvat ondersteunende zorgen die de klachten verminderen, omdat er geen antivirale medicijnen zijn voor het behandelen van deze ziekte.

Escherichia coli (E. coli)-infectie

E. coli is een infectie die wereldwijd wordt aangetroffen. Er zijn verschillende subtypen van de E.coli-soort. E. coli verspreidt zich van persoon tot persoon via besmet voedsel of water. Bekende symptomen van een E. coli-infectie zijn diarree, maagkrampen en soms koorts. Antibiotica behandelen een E. coli-infectie.

Gele koorts

Gele koorts is een besmettelijke ziekte die wordt overgedragen door besmette muggen. De symptomen bestaan uit onder meer koorts, koude rillingen, rugpijn, misselijkheid, braken en hoofdpijn. De behandeling is gericht op het verlichten van de symptomen.

Giardia lamblia

Giardiasis (Giardia lamblia) is een parasiet die verantwoordelijk is voor een veel voorkomende vorm van infectieuze diarree. De parasiet leeft in twee fasen: trofozoïeten en cysten. Mensen die risico lopen op giardiasis wonen in gebieden waar er onvoldoende sanitaire voorzieningen of een zuivering van drinkwater is. Giardiasis is ook een veel voorkomende oorzaak van uitbraken van diarree in kinderdagverblijven. Mogelijke tekenen van giardiasis zijn onder meer buikpijn, maagkrampen, een opgeblazen gevoel, misselijkheid en vermoeidheid. Antibiotica behandelen giardiasis.

Hantavirus

Het hantavirus pulmonaal syndroom (HPS) is een ziekte die wordt overgedragen door knaagdieren. Een patiënt kampt met onder meer een droge hoest, een pijnlijke buikstreek, koorts en spierpijn. De patiënt mag paracetamol nemen. HPS kan worden voorkomen door ingangen voor knaagdieren af te dichten, ratten en muizen op te sluiten met een geschikte klikval en voedselbronnen voor knaagdieren op te ruimen.

Helicobacter Pylori-infectie (H. pylori)

Helicobacter pylori (H. pylori) is een bacterie die chronische ontsteking (gastritis) van de binnenwand van de maag veroorzaakt en is ook wereldwijd de meest voorkomende oorzaak van maagzweren. Ongeveer 50% van de patiënten in de wereld draagt of is besmet met H. pylori. Veel voorkomende symptomen van een H. pylori-infectie zijn buikpijn, een opgeblazen gevoel, boeren, misselijkheid en braken. Een H. pylori-infectie is moeilijk uit te roeien en daarom is een behandeling met twee of meer antibiotica vereist.

Hepatitis (virale hepatitis, A, B, C, D, E, G)

Hepatitis (leverontsteking) is meestal viraal en veroorzaakt door één van de hepatitisvirussen (A, B, C, D, E, F (niet bevestigd) en G) of een ander virus (zoals het Epstein-Barr-virus dat leidt tot klierkoorts, het cytomegalovirus). De belangrijkste niet-virale oorzaken van hepatitis zijn alcoholmisbruik en drugsmisbruik. Veel patiënten geïnfecteerd met hepatitis A, B en C hebben weinig of geen symptomen. Patiënten met symptomen van virale hepatitis ervaren voornamelijk griepachtige symptomen, waaronder een verlies van eetlust, misselijkheid, braken, koorts, zwakte, vermoeidheid en pijn in de buik. De behandeling van virale hepatitis is afhankelijk van het type hepatitis.

Lassa-koorts

Lassa-koorts is een virale hemorragische koorts die griepachtige symptomen veroorzaakt. Ribavirine is de standaardbehandeling voor Lassa-koorts. Gehoorverlies is een veel voorkomende complicatie van Lassa-koorts.

Leptospirose

Leptospirose is een besmettelijke ziekte die symptomen veroorzaakt zoals koorts, hoofdpijn en koude rillingen. Voor de behandeling voor leptospirose is antibiotica vereist.

Marburg-virusziekte

De Marburg-virusziekte is een zoönotische infectie die symptomen veroorzaakt zoals koude rillingen, hoofdpijn, koorts en spierpijn. De behandeling van de ziekte van Marburg omvat ondersteunende zorg. Barrière- en isolatietechnieken zijn de beste preventieve maatregelen voor Marburg-infecties.

Miltvuur (antrax)

Antrax is een dodelijke infectieziekte die door besmette dieren of door biologische oorlogsvoering op mensen kan worden overgedragen. Er zijn drie soorten antrax: huid, inhalatie (inademing) en maagdarmkanaal. Symptomen van cutane (huid) antrax zijn onder meer gezwollen klieren, spierpijn, hoofdpijn, koorts, misselijkheid, braken en een roodbruine verhoogde plek die vergroot, blaren en een zweerkrater met zwarte korst. Griepachtige symptomen zijn kenmerkend bij inhalatie-miltvuur. Deze leiden mogelijk tot ademnood, een shock, een coma en de dood. De symptomen van gastro-intestinale miltvuur bestaan uit een verlies van eetlust, bloederige diarree en buikpijn. De arts schrijft penicilline, tetracycline, erytromycine en ciprofloxine voor wanneer de huid getroffen is. Inhalatie-antrax vereist een intraveneuze behandeling met antibiotica.

Mucormycose

Mucormycose (zygomycosis) is een schimmelinfectie veroorzaakt door Zygomycetes. Veel voorkomende klachten zijn koorts, hoofdpijn, hoesten, kortademigheid, buikpijn, bloederig braaksel en een veranderde mentale toestand. De behandeling omvat meestal een chirurgisch debridement (verwijderen van geïnfecteerd weefsel) en antischimmelmiddelen.

Norovirus

Een norovirusinfectie is een zeer besmettelijke ziekte die symptomen van voedselvergiftiging veroorzaakt bij geïnfecteerde patiënten. De overdracht van het norovirus gebeurt via direct en indirect contact. Diarree, misselijkheid, maagkrampen, braken, buikpijn, hoofdpijn, koude rillingen, koorts, spierpijn en lichaamspijnen zijn bekende symptomen van een norovirusinfectie. De infecties verdwijnen meestal binnen 24-72 uur. Patiënten moeten tijdens een infectie voldoende blijven drinken om uitdroging te voorkomen.

Q-koorts

Q-koorts is een zeer besmettelijke ziekte die hoge koorts, diarree, hoesten en zweten veroorzaakt. Geïnfecteerde dieren kunnen Q-koorts op mensen overdragen. Antibiotica behandelen Q-koorts.

Rocky Mountain spotted Fever

Rocky Mountain spotted fever is een door teken overgedragen ziekte die koorts, een huiduitslag, hoofdpijn en spierpijn veroorzaakt. Het antibioticum doxycycline is de standaardbehandeling voor deze tekenziekte.

Rotavirusinfectie

Een rotavirusinfectie is de meest voorkomende oorzaak van ernstige diarree bij zuigelingen en kinderen over de hele wereld. Bijna alle kinderen zijn op hun derde verjaardag besmet geraakt met rotavirus. Herhaalde infecties met verschillende virale stammen zijn mogelijk en de meeste kinderen hebben verschillende afleveringen van een rotavirusinfectie in de eerste levensjaren. Kinderen tussen de leeftijd van 6 en 24 maanden lopen het grootste risico op het ontwikkelen van een ernstige ziekte door rotavirusinfectie. Rotavirus-symptomen zijn onder meer: koorts, braken, waterige diarree en buikpijn. Een rotavirus-infectie gaat mogelijk gepaard met ernstige uitdroging bij zuigelingen en kinderen.

Shigellose

Shigellose is een ziekte veroorzaakt door de Shigella-bacterie. Bloedige diarree, maagkrampen en koorts zijn veel voorkomende symptomen. Milde infecties verdwijnen meestal vanzelf. Antibiotica behandelen ernstigere infecties.

Streptokokkeninfecties

Groep A streptokokkeninfecties zijn het gevolg van groep A streptokokken, een bacterie die verschillende gezondheidsproblemen veroorzaakt, waaronder een keelontsteking, impetigo (bacteriële huidinfectie met symptomen aan gezicht en ledematen), cellulitis (huidinfectie met rode en gezwollen huid), erysipelas (vuurrode huiduitslag met verhoogde rand) en roodvonk (keelpijn en een huiduitslag). Jaarlijks zijn er meer dan 10 miljoen groep A streptokokkeninfecties.

Tyfus

Tyfus (bacteriële infectie door besmette insectenbeet) is een ziekte die wordt veroorzaakt door Rickettsia-bacteriën. Koorts, hoofdpijn, misselijkheid, braken, diarree en een huiduitslag zijn enkele tekenen van de bacteriële infectie. Antibiotica zijn de standaard behandeling voor endemische en epidemische tyfusinfecties.

Ziekte van Chagas

De ziekte van Chagas is een infectie veroorzaakt door de T. cruzi-parasiet. Veel voorkomende symptomen van de ziekte van Chagas zijn een huiduitslag, gezwollen lymfeklieren, koorts, vermoeidheid, misselijkheid en braken. De behandeling hangt af van de fase van de ziekte en de leeftijd van de patiënt maar bestaat meestal uit antiparasitaire medicatie.

Kanker

Alvleesklierkanker

Bij alvleesklierkanker ontstaat een kwaadaardige tumor in de alvleesklier. Vroege pancreaskanker veroorzaakt meestal geen symptomen. Meestal is pancreaskanker reeds uitgezaaid (verspreid naar aangrenzende organen, zoals de lever) tegen de tijd dat de meeste patiënten een diagnose van pancreaskanker krijgen. De symptomen verschijnen meestal later in de loop van de ziekte en omvatten geelzucht, rugpijn, misselijkheid, gewichtsverlies, jeuk en een verlies van eetlust. De behandeling hangt af van het type pancreaskanker maar bestaat uit chirurgie, chemotherapie en/of radiotherapie.

Burkitt-lymfoom

Burkitt-lymfomen zijn soorten non-Hodgkin-lymfoom die het beenmerg en het centrale zenuwstelsel aantasten. Er zijn meerdere soorten Burkitt-lymfoom. Genetische mutaties (veranderingen), malaria en het Epstein-Barr-virus (EBV) verhogen het risico op deze vormen van kanker. Enkele vaak voorkomende tekenen van dit type lymfoom bestaan uit misselijkheid, braken, hoofdpijn, vermoeidheid, vergrote lymfeklieren. De diagnose bestaat uit laboratoriumtesten, beeldvormende onderzoeken en een patiëntgeschiedenis. De behandeling bestaat uit chemotherapie. De prognose van dit type kanker is meestal gunstiger bij kinderen dan bij volwassenen.

Carcinoïde syndroom (Carcinoïde tumor)

Een carcinoïde tumor is een tumor die ontstaat uit enterochromaffinecellen. Het belangrijke kenmerk van carcinoïde tumoren dat hen onderscheidt van andere gastro-intestinale tumoren, is dat ze het carcinoïde syndroom kunnen veroorzaken. Lokale symptomen zijn een pijnlijke buik, een darmbloeding, blozen, een gastro-intestinale bloeding, opvliegers, ascites (vochtophoping in de buik) en diarree. Vaak zijn de symptomen van het carcinoïdesyndroom ernstiger dan de lokale symptomen. Er zijn veel opties voor de behandeling van carcinoïde tumoren en carcinoïdesyndroom zoals onder andere medicatie, chirurgie, een laserembolisatie (bloedtoevoer naar levertumor verwijderen), radiofrequente ablatie (kanker doden via warmte) en cryotherapie (kanker doden via bevriezing).

Darmkanker

Darmkanker ontstaat in de binnenwand van de dikke darm. De meeste vormen van dikkedarmkanker ontstaan als gevolg van darmpoliepen (goedaardige darmgezwellen die soms een voorloper van kanker zijn). De arts verwijdert de poliepen via een colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm) om darmkanker te voorkomen.

Eierstokkanker

Er zijn veel soorten eierstokkanker waaronder een epitheelcarcinoom. Vrouwen met een familiegeschiedenis van eierstokkanker hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van de ziekte. Sommige late symptomen van eierstokkanker zijn onder meer buikpijn, misselijkheid, diarree, constipatie en abnormale vaginale bloedingen. Een vroege diagnose is belangrijk voor een succesvolle behandeling.

Galwegkanker (Cholangiocarcinoom)

Galwegkanker (cholangiocarcinoom) is een zeldzame vorm van kanker die ontstaat uit cellen die het afvoersysteem van de lever en de galblaas naar de darm voeren. Symptomen van galwegkanker zijn onder meer geelzucht, jeuk, gewichtsverlies en buikpijn. Een lichamelijk onderzoek, gespecialiseerde bloedtesten en beeldvormende onderzoeken diagnosticeren galwegkanker. De behandeling voor galwegkanker bestaat uit chemotherapie, radiotherapie en fotodynamische therapie omvatten. Galwegkanker heeft meestal een slechte prognose. Het voorkomen van leverschade verlaagt het risico op galwegkanker.

Leverkanker

Leverkanker is kanker van de levercellen (hepatocellulair carcinoom) of van de kanalen in de lever (cholangiocarcinoom). Leverkanker ontstaat vaak als gevolg van leverschade, cirrose (littekens) veroorzaakt door alcoholgebruik / misbruik, hepatitis B of hepatitis C. Leverkanker veroorzaakt mogelijk geen symptomen. Leverkanker diagnosticeert de arts met een bloedonderzoek, beeldvormende onderzoeken en een leverbiopsie. De behandeling voor leverkanker bestaat uit chirurgie, ablatie, embolisatie, radiotherapie, chemotherapie en/of gerichte therapie.

Liposarcoom

Een liposarcoom is een kankergezwel dat zich ontwikkelt in de zachte diepe vetcellen van het weefsel. De patiënt heeft onder meer een groeiende bult onder de huid, buikpijn, een verminderd bewegingsbereik in de ledematen en vergrote spataderen. De behandeling omvat chirurgie en mogelijk ook nog chemotherapie.

Maagkanker

Hoewel de oorzaak van maagkanker onbekend is anno oktober 2020, omvatten risicofactoren voor maagkanker een H. pylori-infectie, roken, gastritis (maagontsteking), maagoperaties, een familiegeschiedenis en pernicieuze anemie (falen van absorptie van vitamine B12). De patiënt krijgt onder andere te maken met maagklachten, een vol gevoel na een kleine maaltijd, misselijkheid, braken en gewichtsverlies. De behandeling is afhankelijk van het kankerstadium maar bestaat uit (een combinatie van) chirurgie, radiotherapie en/of chemotherapie.

Non-Hodgkin-lymfoom

Een non-Hodgkin-lymfoom is kanker van het lymfestelsel, een vitaal onderdeel van het immuunsysteem van het lichaam. De symptomen bestaan uit onder meer gezwollen lymfeklieren, koorts, nachtelijk zweten, hoesten, zwakte, pijn op de borst, onverklaarbaar gewichtsverlies en buikpijn. De behandeling hangt af van het type non-Hodgkin-lymfoom, het kankerstadium, de leeftijd van de patiënt, de groeisnelheid van de kanker en andere mogelijke gezondheidsproblemen.

Longontsteking

Een longontsteking is een ontstekingsaandoening van de long die vooral de longblaasjes aantast. Meestal ligt een virale of bacteriële infectie aan de basis van een ontsteking van de longen, al zijn soms ook andere micro-organismen geïdentificeerd. Verder leiden sommige medicijnen en aandoeningen zoals auto-immuunziekten tot een longontsteking. Belangrijke risicofactoren voor een longontsteking zijn taaislijmziekte, een chronische obstructieve longziekte (COPD), astma (chronische ontsteking van luchtwegen in de longen), diabetes mellitus, hartfalen, een voorgeschiedenis van roken, een slecht hoestvermogen zoals na een beroerte en een zwak immuunsysteem. Veel voorkomende tekenen omvatten en combinatie van een natte hoest of droge hoest, pijn op de borst, koorts en ademhalingsproblemen, maar ook buikpijn is een mogelijk symptoom. De diagnose van een ontsteking van e long(en) gebeurt op basis van de aanwezige tekenen, een lichamelijk onderzoek, een röntgenfoto van de borstkas, een bloedonderzoek, en een sputumcultuur (onderzoek van het slijm). De behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak maar bestaat meestal uit medicijnen en zuurstoftherapie. Er zijn vaccins beschikbaar om bepaalde soorten longontsteking te voorkomen. Andere preventiemethoden zijn de handen wassen en niet roken.

Maagaandoeningen

Gastro-oesofageale reflux (zure oprispingen, maagzuur)

GERD (gastro-oesofageale refluxziekte) is een aandoening waarbij de zure vloeibare inhoud van de maag zich terugtrekt in de slokdarm. De symptomen van ongecompliceerde GERD zijn: brandend maagzuur, oprispingen en misselijkheid. Maagzuurremmers en enkele veranderingen in de leef- en voedingsstijl behandelen gastro-oesofageale reflux.

Maagzweer

De vorming van maagzweren is gerelateerd aan H. pylori-bacteriën in de maag, het gebruik van ontstekingsremmende medicijnen en het roken van sigaretten. Symptomen van maagzweren zijn onder meer buikpijn of hongerpijn, indigestie en buikpijn na de maaltijd. De behandeling voor maagzweren is afhankelijk van de oorzaak.

Marfan-syndroom

Het Marfan-syndroom is een erfelijke (genetische) bindweefselaandoening. Een patiënt met het Marfan-syndroom vertoont volgende mogelijke symptomen: dislocatie (verplaatsing) van één of beide ooglenzen, een uitstekend of ingesprongen borstbeen, scoliose (zijdelingse kromming van de wervelkolom), platvoeten, aortadilatatie (verwijding van de aorta), durale ectasie (een probleem met de zak rond het ruggenmerg), striemen, een hernia en een klaplong. Hoewel er anno oktober 2020 geen remedie is voor het Marfan-syndroom, zijn er behandelingen die sommige complicaties minimaliseren en soms voorkomen.

Miltvergroting

Een vergrote milt (splenomegalie) is mogelijk te wijten aan onder andere een infectie, bloedkanker, cirrose of een andere leverziekte, en diverse soorten bloedarmoede. Vermoeidheid, snel bloeden, pijn of een voel gevoel in de linkerbovenbuik en vermoeidheid zijn enkele symptomen, al ervaren sommige patiënten helemaal geen tekenen. Niet altijd is een behandeling nodig. Wanneer echter ernstige complicaties ontstaan of de arts de oorzaak niet kan bepalen, is soms een chirurgische verwijdering van de milt (splenectomie) noodzakelijk.

Mucoviscidose (taaislijmziekte)

Mucoviscidose is een erfelijke ziekte van het slijm en de zweetklieren. De uitkomst van de ziekte zorgt ervoor dat het lichaam ondervoed is, waardoor een dikke en stinkende ontlasting, vitaminetekorten, gas, een pijnlijke of gezwollen buik, onvruchtbaarheid, gevoelig voor hitte en ademhalingsproblemen tot stand komen. Er is anno oktober 2020 geen remedie voor taaislijmziekte, behandeling van symptomen wordt gebruikt om de ziekte onder controle te houden.

Nierstenen (nefrolithiasis)

Nierstenen zijn massieve kristallijne stoffen die zich in de nieren vormen. Nierstenen veroorzaken pijn, misselijkheid, braken en soms ook koorts en koude rillingen. Nierstenen diagnosticeert de arts via een CT-scan en gespecialiseerde röntgenfoto's. Behandeling van nierstenen omvat het drinken van veel vloeistoffen en het nemen van vrij verkrijgbare pijnstillers voor medische interventie, waaronder voorgeschreven medicijnen, lithotripsie (nierstenen vergruizen) en soms zelfs een operatie.

Stress

Veel patiënten die stress ervaren, voelen dit letterlijk in de darmen. De hersendarmas, een deel van het zenuwstelsel, is de reden voor pijn in de buikstreek. De hersenen werken samen met de rest van het lichaam via het zenuwstelsel, dat verschillende belangrijke onderdelen heeft. Het enterische zenuwstelsel is één van deze onderdelen. Dit zenuwstelsel helpt de spijsvertering te reguleren. In situaties van leven of dood, activeren de hersenen de 'vecht- of vluchtreactie'. Hierdoor vertraagt ​​de spijsvertering of stopt deze zelfs volledig, zodat het lichaam al zijn interne energie kan richten op de dreiging. Bij minder ernstige vormen van stress, zoals ruzie, spreken in het openbaar of rijden in het verkeer, vertraagt het spijsverteringsproces eveneens of is dit verstoord, wat een pijnlijke buik en andere maag- en darmklachten tot gevolg heeft. Diverse mogelijkheden zijn bekend om stress te verminderen en maag- en buikpijn te verlichten. Deze omvatten cognitieve gedragstherapie en ontspanningstechnieken om het lichaam te kalmeren.

Trauma (verwonding, letsel) aan buik

Een stomp trauma (bijvoorbeeld door een directe klap of door het stoten tegen een veiligheidsgordel) of een doordringend trauma (schotwonde of steekwonde) leidt mogelijk tot een verwonding aan het buikgebied, met pijn in de buik als gevolg. Een snelle behandeling verhoogt de overlevingskansen. Dit bestaat uit eventuele reanimatie, een laparotomie (chirurgische inspectie van de buikholte) met een bijhorende antibioticakuur, en verdere ondersteunende zorgen.

Urineweginfecties

Urineweginfecties komen zeer vaak voor, vooral bij kinderen. Enkele typische klachten zijn onder meer koorts en buikpijn. Bijbehorende tekenen zijn bijvoorbeeld flankpijn, braken en bloed in de urine. De behandeling bestaat uit antibioticatherapie.

Voedselallergie en buikpijn

De meest voorkomende voedselallergieën zijn eieren, noten, melk, pinda's, vis, schaaldieren, aardbeien en tomaten. Belangrijke symptomen omvatten misselijkheid, braken, diarree, buikpijn, jeuk, netelroos, eczeem, astma, duizeligheid en anafylaxie (ernstige allergische reactie). Hoewel het vermijden van voeding mogelijk voldoende is voor milde allergieën, is het gebruik van een Epipen (injectie met adrenaline) noodzakelijk voor de behandeling van ernstige voedselallergieën.

Ziekte van Still

De ziekte van Still (systemische juveniele reumatoïde artritis met aanvang) is een aandoening die zich kenmerkt door een ontsteking met hoge koortspieken, vermoeidheid, een zalmkleurige huiduitslag en/of artritis (gewrichtsontsteking met gewrichtspijn, gewrichtsstijfheid en gezwollen gewrichten).De oorzaak van de ziekte is nog niet bekend anno oktober 2020. Veel symptomen van de ziekte van Still zijn vaak te behandelen met ontstekingsremmende medicijnen.

Epidemiologie

Buikpijn is een veelvoorkomend symptoom dat mensen van alle leeftijden kan treffen. Het kan variëren van mild ongemak tot ernstige pijn en kan verschillende onderliggende oorzaken hebben. Het komt vaak voor in de huisartsenpraktijk en kan zowel acuut als chronisch zijn.

Oorzaken

De oorzaken van buikpijn zijn divers en kunnen variëren van eenvoudige spijsverteringsproblemen tot ernstige aandoeningen zoals blindedarmontsteking, maagzweren, of darmobstructies. Infecties, ontstekingen en andere interne aandoeningen kunnen ook bijdragen aan buikpijn.

Risicofactoren

Risicofactoren voor buikpijn omvatten voedingskeuzes, stress, en een voorgeschiedenis van gastro-intestinale aandoeningen. Leeftijd, geslacht en genetische aanleg kunnen ook bijdragen aan de frequentie en ernst van buikpijn.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van buikpijn omvatten ernstige of aanhoudende pijn, pijn die verergert, en symptomen zoals koorts, braken, of veranderingen in ontlasting. Pijn die gepaard gaat met gewichtsverlies of bloed in de ontlasting moet ook serieus worden genomen.

Diagnose en onderzoeken

Diagnose van buikpijn vereist vaak een gedetailleerde medische anamnese en lichamelijk onderzoek. Verdere diagnostische tests zoals bloedonderzoek, echografie, of endoscopie kunnen nodig zijn om de onderliggende oorzaak van de pijn te identificeren.

Behandeling

Behandeling van buikpijn hangt af van de onderliggende oorzaak. Dit kan variëren van het aanpassen van voedingspatroon en levensstijl tot het gebruik van medicatie en chirurgische ingrepen. Het adresseren van de oorzaak is cruciaal voor effectieve verlichting van de symptomen.

Prognose

De prognose voor buikpijn hangt af van de oorzaak en de effectiviteit van de behandeling. Veel gevallen van buikpijn kunnen succesvol worden behandeld, maar chronische of ernstige aandoeningen kunnen langdurige behandeling en monitoring vereisen.

Complicaties

Complicaties kunnen onder andere een verslechtering van de onderliggende aandoening omvatten en invloed hebben op de algehele gezondheid en levenskwaliteit. Ernstige aandoeningen kunnen leiden tot ziekenhuisopnames of noodoperaties.

Preventie

Preventie van buikpijn omvat het handhaven van een gezond voedingspatroon, het vermijden van risicovolle gedragingen en het zoeken naar medische hulp bij vroege symptomen. Regelmatige medische controles en een gezonde levensstijl kunnen ook bijdragen aan het voorkomen van veelvoorkomende oorzaken van buikpijn.

Lees verder

• Chronische buikpijn: Oorzaken van aanhoudende pijn in buik
• Buikpijn of maagpijn na het eten: Oorzaken en symptomen
• Buikkrampen: Oorzaken van krampaanvallen in buikstreek