Wrijvingsbrandwonden op de huid door wrijving en warmte

Een wrijvingsbrandwonde ontstaat wanneer de huid wordt afgeschraapt door contact met een hard voorwerp, zoals de weg, een vloer, tapijt, touw, enzovoort. Dit type brandwonde is zowel een schaafwond door wrijving als een brandwond door warmte. Vaak ontstaan milde wrijvingsbrandwonden, waarbij pijn en roodheid van de huid optreden, maar blaarvorming is ook mogelijk. In milde gevallen zijn zelfzorgmaatregelen vaak voldoende, terwijl ernstige brandwonden mogelijk chirurgische ingrepen vereisen. Het is cruciaal om een goede wondverzorging toe te passen om infecties te voorkomen.

• Epidemiologie van wrijvingsbrandwonden
• Oorzaken: Huidschade door wrijving en warmte
• Risicofactoren
• Symptomen aan de huid
• Locatie
• Tekenen
• Behandeling van wrijvingsbrandwonden
• Prognose van wrijvingsbrandwonden
• Complicaties van brandwonden door wrijving
• Preventie

Epidemiologie van wrijvingsbrandwonden

De incidentie van wrijvingsbrandwonden is relatief hoog, maar veel patiënten zoeken geen medische hulp omdat de brandwonden vaak klein en oppervlakkig zijn. Epidemiologische gegevens over brandwonden door wrijving zijn echter beperkt, en specifieke statistieken zijn niet goed gedocumenteerd (vanaf oktober 2020).

Oorzaken: Huidschade door wrijving en warmte

Een wrijvingsbrandwonde is een vorm van schaafwond die ontstaat wanneer de huid over een hard oppervlak schuurt. Wrijving genereert warmte, en in extreme gevallen kan dit leiden tot verbranding van de bovenste huidlagen. Schurende oppervlakken zoals kleding, tapijt of touw kunnen ook wrijvingsbrandwonden veroorzaken. Zelfs de huid zelf kan als schurend oppervlak functioneren, zoals bij huid-op-huid contact tussen de dijen of onder de oksels.

Risicofactoren

Wrijvingsbrandwonden komen vaak voor bij atleten die vallen op harde oppervlakken zoals vloeren, banen of kunstgras. Motorrijders en fietsers die geen beschermende kleding dragen en betrokken raken bij een ongeval, lopen ook een verhoogd risico op deze brandwonden.

Symptomen aan de huid

Locatie

Wrijvingsbrandwonden kunnen op elk deel van het lichaam voorkomen, maar ze treffen vaak benige gebieden zoals de handen, onderarmen, ellebogen, knieën en schenen. Minder ernstige wrijvingsbrandwonden kunnen ook optreden op gevoelige huidoppervlakken, zoals de geslachtsorganen.

Tekenen

Bij een wrijvingsbrandwonde worden de bovenste huidlagen (stratum corneum, stratum granulosum, stratum spinosum, en stratum basale) afgeschraapt, waardoor de lederhuid bloot komt te liggen. Dit kan leiden tot (ernstige) pijn, roodheid van de huid en bloedingen. Bij ernstigere wrijvingsbrandwonden, zoals bij een touw dat snel door de handen wordt getrokken, kunnen diepere huidlagen beschadigd raken, wat leidt tot blaarvorming.

Behandeling van wrijvingsbrandwonden

Milde brandwonden
De meeste wrijvingsbrandwonden zijn oppervlakkige brandwonden van de eerste graad die weinig medische behandeling vereisen. Voor milde brandwonden kan het aanbrengen van een ontstekingsremmende crème en het nemen van pijnstillende medicatie voldoende zijn om de symptomen te verlichten.

Ernstige brandwonden
Bij ernstigere brandwonden, zoals die opgelopen worden bij verkeersongevallen door glijdende wrijving, kan een zeer hoge mate van warmte-energie betrokken zijn. Dit kan leiden tot derdegraads brandwonden die een chirurgisch debridement (verwijderen van dood weefsel) vereisen. Goede wondverzorging is essentieel om complicaties te voorkomen.

Prognose van wrijvingsbrandwonden

De prognose voor wrijvingsbrandwonden hangt af van de ernst van de brandwond, de locatie en de tijdigheid van de behandeling:

Milde wrijvingsbrandwonden (Eerste graad)
Deze brandwonden, die alleen de bovenste laag van de huid (epidermis) aantasten, genezen meestal binnen 1 tot 2 weken zonder blijvende schade. De huid kan tijdelijk rood en pijnlijk zijn, maar herstelt meestal volledig zonder littekens.

Matige wrijvingsbrandwonden (Tweede graad)
Deze brandwonden, die zowel de epidermis als de bovenste laag van de lederhuid (dermis) aantasten, kunnen enkele weken tot een paar maanden duren om te genezen. Ze kunnen leiden tot blaarvorming en bij genezing mogelijk littekens veroorzaken. Goede wondverzorging is cruciaal om complicaties te voorkomen en het genezingsproces te versnellen.

Ernstige wrijvingsbrandwonden (Derde graad)
Hoewel zeldzaam voor wrijvingsbrandwonden, kunnen ernstige gevallen die de volledige dikte van de huid aantasten, aanzienlijke littekens en huidbeschadiging veroorzaken. De genezing kan maanden duren en kan vereisen dat huidtransplantaties worden uitgevoerd. Deze brandwonden vereisen vaak gespecialiseerde medische behandeling en revalidatie om functionele en cosmetische resultaten te optimaliseren.

Langdurige gevolgen
In sommige gevallen kunnen patiënten langdurige huidproblemen ondervinden, zoals hyperpigmentatie of hypopigmentatie (verkleuring van de huid), en mogelijk aanhoudende gevoeligheid op de aangedane plek.

Over het algemeen is de prognose voor wrijvingsbrandwonden goed als de brandwonden op tijd worden behandeld en goed worden verzorgd. Ernstige gevallen kunnen echter complexer zijn en vereisen een uitgebreide behandeling en opvolging.

Complicaties van brandwonden door wrijving

Patiënten met wrijvingsbrandwonden die leiden tot verlies van de bovenste huidlaag of blaarvorming lopen een verhoogd risico op wondinfecties. Het is daarom belangrijk om de huid schoon en droog te houden. Bovendien kunnen wrijvingsbrandwonden leiden tot tijdelijke of permanente littekens op de huid.

Preventie

Om wrijvingsbrandwonden te voorkomen, kunnen de volgende maatregelen worden genomen:

Beschermende kleding
Draag geschikte beschermende kleding tijdens activiteiten met een verhoogd risico op wrijvingsbrandwonden, zoals motor rijden, fietsen of intensieve sportactiviteiten. Speciaal ontworpen kleding kan helpen om de huid te beschermen tegen schurende oppervlakken en wrijvingsletsel.

Gebruik van verzorgingsproducten
Gebruik vochtinbrengende crèmes en beschermende zalven om de huid te beschermen tegen overmatige wrijving. Dit is vooral nuttig bij langdurig contact met ruwe materialen of bij activiteiten die wrijving veroorzaken.

Goede technieken en voorzorgsmaatregelen
Pas technieken en voorzorgsmaatregelen aan om het risico op wrijvingsbrandwonden te verminderen. Vermijd bijvoorbeeld het dragen van schurende kleding of het uitvoeren van activiteiten die huid-op-huid wrijving veroorzaken zonder bescherming.

Regelmatige inspectie en zorg
Inspecteer regelmatig de huid op tekenen van irritatie of schade, vooral na activiteiten die wrijving kunnen veroorzaken. Zorg ervoor dat eventuele beschadigde huid snel wordt behandeld om verdere complicaties te voorkomen.

Door deze preventieve maatregelen toe te passen, kan het risico op wrijvingsbrandwonden worden verminderd en kan de huid beter worden beschermd tegen schade door wrijving en warmte.

Lees verder

• EHBO bij brandwonden: Koelen met water
• Thermische brandwonden: Oorzaken, symptomen en behandeling
• Chemische brandwonden: Behandeling van chemische verbranding
• Schaafwonden: Symptomen en behandeling van schaafplekken