Het verzorgen van kleine wonden

Iedereen loopt al eens een kleine kwetsuur op. Is een ontsmettingsmiddel wel noodzakelijk om problemen te voorkomen? Velen vinden van wel, maar klopt dat ook?

Ai, gekwetst

Het gebeurt niet alleen met kinderen tijdens het spelen of het ravotten. Ook volwassenen kunnen zich kwetsen door te vallen, ergens tegenaan te stoten, in zijn vinger te snijden of zich te schrammen. Je ziet wat bloed of de schaafwonden doen pijn en je wil meteen in actie schieten om ontsteking te voorkomen. Heeft men je niet geleerd dat zo de genezing versneld wordt en de wonde sneller heelt? Aldus wordt er snel naar een ontsmettingsmiddel gegrepen als eosine of ontsmettingsalcohol vanwege zijn antibacteriële werking, daar waar dit in se strikt noodzakelijk is. Er zijn geen studies die uitwijzen dat je dit moet doen om problemen te voorkomen. En het is niet omdat je moeder je dat heeft aangeraden en zij het op haar beurt van haar moeder heeft overgenomen, dat je die raad moet volgen.

Een antisepticum wordt wel gebruikt in ziekenhuizen bij operaties of als er sprake is van serieuze verwondingen, maar zeker niet voor lichte kwetsuren.

Hoe ga je best tewerk bij kleine wonden?

Met kleine wonden bedoelen we in de eerste plaats open wondjes, schrammen, snijwondjes waarbij er weinig bloedverlies is dat normalerwijze na enkele minuutjes stopt.

• Eerst stelp je het bloeden door met een kompres of een schoon doekje op de wonde te drukken, zonodig enkele minuten. Mocht de wonde toch blijven bloeden is het wellicht aangewezen naar de dokter te stappen.
• Daarna maak je de wonde schoon met water. Als het echter een vuile wonde betreft mag er ook zeep gebruikt worden om al het vuil grondig te verwijderen. Altijd goed spoelen met water zodat de zeep verwijderd is om irritatie en vertraagde genezing te voorkomen.
• Vervolgens droog je de wonde met een kompres of een niet pluizend doekje. Ontsmetten hoeft eigenlijk niet.
• Daarna kleef je een pleister op de wonde zodat die vochtig blijft en er geen korstje op komt zodat de genezing voorspoediger verloopt. Zo zal de wonde ook zuiver blijven. Als de pleister vochtig wordt dien je hem te vervangen, desnoods verschillende keren.

Brandwonden

Voor brandwonden hangt het af in welke graad je verbrand bent. In elk geval houd je de wonde een twintig minuten onder de kraan met koud of eventueel zeer lauw water. Bij oppervlakkige wonden kun je er een pleister op doen of een verband aanbrengen. Ook hier is een ontsmettingsmiddel niet nodig. Heb je je echter ernstig verbrand is het aangewezen om de dokter te raadplegen.

Toch nood aan een antisepticum?

Wie niet gerust slaapt als hij geen ontsmettingsmiddel heeft gebruikt kan voor een wateroplossing kiezen met zo min mogelijk alcohol. Het beste is een kleine verpakking te kiezen. Bij een grote fles verdampt de inhoud langzamerhand waardoor je van het middel nog weinig heilende werking kan verwachten als de vervaldatum is overschreden. Een tweede mogelijkheid is chloorhexidine, wat een antibacteriële werking heeft. Het irriteert niet en is niet erg giftig. Ook best in eenheidsdosissen aankopen. Een derde keuze is povidonjood. Dit product is een goed ontsmettingsmiddel en is ook maar beperkt giftig. Iso-Betadine bijvoorbeeld is algemeen bekend.