Chronische buikpijn: Oorzaken van aanhoudende pijn in buik

Patiënten met chronische buikpijn ervaren aanhoudende of terugkerende pijn die ten minste drie maanden aanhoudt. Deze pijn kan zich overal in de buik manifesteren, van de onderkant van de ribbenkast tot het bekkenbeen. Chronische buikpijn kan ontstaan door problemen met buikorganen zoals de maag, de lever, de galblaas, de alvleesklier (pancreas), de dunne darm en/of de dikke darm. Vaak blijft de exacte oorzaak onbekend, wat resulteert in wat bekend staat als ‘functionele buikpijn’. Na uitgebreid onderzoek kan de arts de onderliggende oorzaak vaststellen en een passende behandeling voorschrijven.

• Epidemiologie van chronische buikpijn
• Oorzaken van chronische buikpijn
• Alvleesklier: Chronische pancreatitis
• Bloed
• Darmen
• Galblaas: Chronische cholecystitis
• Kanker
• Lever: Hepatitis
• Maag
• Nieren en urinewegen
• Psychische problemen
• Systemische aandoeningen
• Vergiftiging: Loodvergiftiging
• Voortplantingsorgaan bij vrouwen
• Symptomen
• Bekende oorzaak
• Onbekende oorzaak
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Lever: Hepatitis
• Maag
• Nieren en urinewegen
• Psychische problemen
• Systemische aandoeningen
• Vergiftiging: Loodvergiftiging
• Voortplantingsorganen bij vrouwen
• Symptomen
• Bekende oorzaak
• Onbekende oorzaak
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van aanhoudende buikpijn
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie van chronische buikpijn

Chronische buikpijn komt vooral voor bij kinderen ouder dan vijf jaar. Ongeveer 10 tot 15% van de kinderen tussen de vijf en zestien jaar heeft last van chronische of terugkerende buikpijn. Meisjes lijken iets vaker getroffen dan jongens. Bij volwassenen komt chronische buikpijn voor bij ongeveer 2% van de bevolking, met een hogere prevalentie onder vrouwen.

Oorzaken van chronische buikpijn

Alvleesklier: Chronische pancreatitis

Chronische pancreatitis is een langdurige ontsteking van de alvleesklier, waarbij naast ontsteking ook vernietiging van de orgaanweefsels optreedt. Dit kan leiden tot ernstige buikpijn in het bovenste midden van de buik, vaak gepaard met diarree en vette ontlasting. Alcoholmisbruik is verantwoordelijk voor ongeveer 70% van de gevallen van chronische pancreatitis. Andere oorzaken zijn onder meer auto-immuunziekten, mucoviscidose (taaislijmziekte), chronisch nierfalen, hyperparathyroïdie (overmatige werking van de bijschildklieren), primaire biliaire cirrose (galwegaandoening met levercirrose) en tumoren in of nabij de alvleesklier. De behandeling varieert afhankelijk van de oorzaak van de aandoening.

Bloed

Immunoglobuline A-geassocieerde vasculitis (Henoch-Schönlein purpura)
Bij Henoch-Schönlein purpura ontstaat een huiduitslag die variëert van kleine puntjes (petechiën) tot grotere vlekken (purpura). De uitslag verschijnt vaak op de armen, benen, billen en de bovenkant van de voeten. Patiënten kunnen ook last hebben van pijnlijke en gezwollen gewrichten, misselijkheid, braken, diarree en bloed in de ontlasting.

Sikkelcelziekte
Patiënten met sikkelcelziekte ervaren vaak ernstige buikpijn die langer dan één dag aanhoudt. Deze aandoening gaat vaak gepaard met terugkerende pijn in andere lichaamsdelen, zoals de rug, borst, armen en/of benen. Kinderen met een Afrikaanse, Caribische of mediterrane achtergrond worden vaker getroffen.

Darmen

Coeliakie
Ongeveer één op de 133 mensen heeft coeliakie. Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij gluten, een eiwit in tarwe, rogge en gerst, een agressieve immuunreactie in de dunne darm veroorzaakt. Dit leidt tot beschadiging van de darmvlokken en verminderde opname van voedingsstoffen, wat resulteert in buikpijn, winderigheid, gewichtsverlies en een opgeblazen gevoel. Het vermijden van gluten in de voeding is cruciaal voor herstel.

Infecties
Chronische buikpijn kan ook voortkomen uit onbehandelde infecties, zoals infectieuze gastro-enteritis (buikgriep) of parasitaire infecties zoals giardia. Giardia komt vaak voor bij reizigers naar ontwikkelingslanden die besmet water hebben gedronken. De infectie veroorzaakt vaak krampen, winderigheid en diarree.

Inflammatoire darmziekten
Inflammatoire darmziekten zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn zijn chronische aandoeningen die episodische buikpijn veroorzaken. Colitis ulcerosa beperkt zich tot de dikke darm en het rectum en gaat vaak gepaard met bloederige diarree en krampachtige pijn. De ziekte van Crohn kan elk deel van het spijsverteringskanaal aantasten, maar treft meestal de dunne darm, met symptomen van diarree en buikpijn.

Verklevingen
Na buikoperaties kunnen verklevingen van littekenweefsel rond de darmen ontstaan, wat aanhoudende buikpijn kan veroorzaken. Andere symptomen zijn krampen, misselijkheid en soms braken.

Andere darmproblemen
Andere darmaandoeningen die kunnen leiden tot chronische buikpijn zijn:

• Prikkelbaredarmsyndroom
• Constipatie
• Subacute darmobstructie
• Peutz-Jeghers syndroom (aandoening met symptomen aan de dunne darm en op de huid)
• Lactasedeficiëntie
• Lactose-intolerantie

Galblaas: Chronische cholecystitis

Chronische cholecystitis is een ontsteking van de galblaas, vaak veroorzaakt door galstenen (). Deze ontsteking leidt tot littekenvorming en verkrompeling van de galblaas, wat resulteert in episodische galblaaspijn, meestal in de rechterbovenbuik. Symptomen zijn misselijkheid en een [ARTIKEL=195438]gevoelige buik. Koorts komt vaak niet voor bij de chronische vorm. Een cholecystectomie (chirurgische verwijdering van de galblaas) kan noodzakelijk zijn.

Kanker

Verschillende kankersoorten kunnen leiden tot chronische buikpijn.

Alvleesklierkanker
Alvleesklierkanker () kan ernstige, constante pijn in de bovenbuik veroorzaken, vaak uitstralend naar de rug. Andere symptomen kunnen gewichtsverlies en [ARTIKEL=184500]geelzucht zijn.

Dikkedarmkanker
Bij dikkedarmkanker zijn buikklachten vaak afwezig, maar bij gedeeltelijke blokkade van de dikke darm (darmobstructie) kunnen krampen optreden. Er kan ook bloed in de ontlasting aanwezig zijn.

Eierstokkanker
Eierstokkanker () veroorzaakt vaak een opgeblazen gevoel. Soms kan een tumor in het bekken worden ontdekt tijdens een medisch onderzoek, omdat deze kankervorm vaak weinig symptomen vertoont.

Maagkanker
[ARTIKEL=189211]Indigestie (maagklachten na het eten of drinken) of milde pijn komt voor bij patiënten met maagkanker. Verder zijn er vaak kleine hoeveelheden bloed in de ontlasting aanwezig. Ouderen zijn het vaakst getroffen door kanker in de maag.

Lever: Hepatitis

Leveraandoeningen zoals chronische hepatitis leiden mogelijk ook tot aanhoudende buikpijn en dan vooral in de rechterbovenhoek van de buik. Andere symptomen van de ontsteking van de lever zijn:

• een algemeen gevoel van ziekte (malaise)
• een verlies van eetlust
• geelzucht (ongebruikelijk)

Maag

Brandend maagzuur
Brandend maagzuur (gastro-oesofageale reflux) beschrijven patiënten als een soort brandende pijn die begint in de bovenbuik en zich verplaatst naar de keel, soms met een zure smaak in de mond. De patiënt kampt mogelijk nog met pijn op de borst, hoesten en/of heesheid. De symptomen verergeren soms door te gaan liggen. Maagzuurremmers verlichten deze aandoening.

Maagzweer
Patiënten met een maagzweer ervaren maagpijn (branderige pijn in de maag) waardoor ze ’s nachts mogelijk ontwaken. Het gebruik van NSAID’s (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) is vaak een risicofactor. Het eten van voedsel en het nemen van antacida (maagzuurremmers) verlichten de klachten.

Andere oorzaken
Andere maaggerelateerde klachten die soms leiden tot chronische buikpijn zijn:

• indigestie (dyspepsie) door maagzweren of medicijnen zoals aspirine of niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID’s)
• maagirritatie, veroorzaakt door aspirine of NSAID's, coladranken (zuurgraad) en pittig voedsel
• maagkanker

Nieren en urinewegen

Nierstenen
Een patiënt met nierstenen ervaart pijn in de zijkant (pijn in de flank) die komt en gaat, soms ook koorts en vaak ook donkere urine of bloed in de urine.

Urinewegen
Door bepaalde aangeboren urinewegafwijkingen heeft een kind vaak urineweginfecties waardoor aanhoudende buikklachten ontstaan.

Psychische problemen

Stress of angst veroorzaken functionele buikpijn. De pijn verschijnt tijdens perioden van stress of verandering, zoals de geboorte van een nieuw broertje of zus, een ziekte van een familielid of starten met school.

Systemische aandoeningen

Acute porfyrieën
Patiënten met terugkerende aanvallen presenteren zich met hevige buikpijn en braken. Soms komen spierzwakte, toevallen en mentale stoornissen (zoals irritatie of agitatie) tot uiting. Bij sommige soorten porfyrie ervaart de patiënt blaarvorming van de huid bij blootstelling aan zonlicht (langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht).

Familiale mediterrane koorts
Patiënten met familiale mediterrane koorts hebben afleveringen van buikpijn gedurende 48 tot 72 uur die vaak gepaard gaand met koorts. De aandoening die bij familieleden aanwezig is, begint tijdens de kindertijd of adolescentie.

Voedselallergie
De symptomen van een voedselallergie waaronder buikpijn ontwikkelen zich alleen na het eten van bepaalde voedingsmiddelen zoals zeevruchten of melk.

Vergiftiging: Loodvergiftiging

Patiënten (meestal werknemers) met een langdurige blootstelling aan lood kampen met loodvergiftiging. Hierbij ontstaat aanhoudende krampachtige buikpijn. Ook andere symptomen treden op zoals:

• braken
• een verlies van eetlust
• gewrichtspijn
• mentale veranderingen zoals concentratieproblemen, verwardheid en gedragsveranderingen
• obstipatie

Voortplantingsorgaan bij vrouwen

Een eierstokcyste veroorzaakt vaag ongemak in de onderbuik. Ook endometriose veroorzaakt chronische buikpijn, en dit vooral vóór of tijdens de menstruatie

Symptomen

Bekende oorzaak

Symptomen van chronische buikpijn veroorzaakt door een onderliggende aandoening zijn:

• aanzienlijk braken, obstipatie, diarree, een opgeblazen gevoel of winderigheid
• bloed in de ontlasting
• bloeden in de urine (hematurie)
• een gevoelige buik of een vol aanvoelende buik
• onbedoeld gewichtsverlies of een vertraagde groei (hoogte)
• pijn bij het plassen (dysurie)
• pijn die de patiënt wakker maakt
• veranderingen in de stoelgang of blaasfunctie

Onbekende oorzaak

Symptomen van chronische buikpijn met een onbekende oorzaak (functionele buikpijn) zijn:

• pijn die gewoonlijk geen verband houdt met maaltijden, een activiteit of stoelgang
• pijn die meestal minder dan een uur duurt
• pijn die moeilijk te beschrijven en lokaliseren is, of gecentreerd is rond de navel

Alarmsymptomen

Wanneer één of meer van volgende symptomen optreden, is het belangrijk om een arts te raadplegen:

• bloed braken
• bloed de urine
• bloed in de ontlasting
• buikpijn die na enkele dagen niet verbetert
• een verlies van eetlust en gewicht
• een zwelling van de buik en/of benen
• ernstig of frequent braken of diarree
• geelzucht (geelverkleuring van de huid en het wit van de ogen)
• koorts
• pijn waardoor de patiënt ’s nachts ontwaakt
• slikproblemen

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek
De arts stelt eerst vragen aan de patiënt over de aanwezige klachten (start, duur, locatie, ernst, wanneer erger of beter, …), de medische geschiedenis, de familiale geschiedenis van buikklachten, het medicatiegebruik en eerdere onderzoeken of behandelingen. De arts krijgt zo al een eerste indruk van de mogelijke oorzaak van de chronische buikpijn. Treden de klachten bijvoorbeeld na het eten of drinken van zuivelproducten op, dan wijst dit mogelijk op lactose-intolerantie, hetgeen vaak optreedt.

Lichamelijk onderzoek
Vervolgens voert de arts een lichamelijk onderzoek uit. Eerst kijkt hij naar de huidskleur van de patiënt, want een gele huidskleur duidt op geelzucht. De arts betast tevens de buik en zoekt gevoelige gebieden op. Hij identificeert mogelijk ook vergrote organen of gezwellen in de buik. Vrouwen krijgen vaak een gynaecologisch onderzoek. De patiënt moet tussen de vervolgonderzoeken vaak informatie noteren inzake de pijn, stoelgang, de voeding, alle activiteiten die wellicht pijn veroorzaken, mogelijke oplossingen en de effecten van de behandelingen.

Diagnostisch onderzoek
Op basis van de resultaten van het vraaggesprek en het klinisch onderzoek, bestelt de arts vaak verdere onderzoeken om de aanhoudende pijnlijke buik te kunnen verklaren:

• een bariumsliktest (röntgenfoto voor het opsporen van problemen met de maag of slokdarm)
• een biopsie (chirurgisch verwijderen van weefselmonster en in een laboratorium laten onderzoeken)
• een bloedonderzoek
• een colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm)
• een CT-scan van de buik
• een echografie
• een eliminatiedieet (voedsel schrappen en dan weer introduceren)
• een genetisch onderzoek
• een laparoscopie (chirurgisch onderzoek van de buikholte en het bekkengebied)
• een röntgenfoto
• een sigmoïdoscopie (inwendig kijkonderzoek van het laatste stuk van de dikke darm)
• een urineonderzoek
• een waterstofademtest (test voor het opsporen van lactosegevoeligheid)

Maagkanker
Patiënten met maagkanker kunnen symptomen ervaren zoals indigestie (buikklachten na het eten of drinken) of milde buikpijn. Vaak zijn er ook kleine hoeveelheden bloed in de ontlasting aanwezig. Maagkanker komt voornamelijk voor bij ouderen en kan gepaard gaan met andere symptomen zoals onverklaarbaar gewichtsverlies en vermoeidheid. Maagkanker wordt vaak laat gediagnosticeerd, wat de behandeling bemoeilijkt.

Lever: Hepatitis

Chronische hepatitis is een ontsteking van de lever die kan leiden tot aanhoudende buikpijn, vooral in de rechterbovenbuik. Naast buikpijn kunnen de volgende symptomen optreden:

• Een algemeen gevoel van malaise
• Verlies van eetlust
• Geelzucht (afwijkende geelverkleuring van de huid en ogen)

Hepatitis kan veroorzaakt worden door virale infecties, alcoholmisbruik of auto-immuunziekten. Het is belangrijk om hepatitis tijdig te behandelen om ernstige complicaties te voorkomen.

Maag

Brandend maagzuur
Brandend maagzuur, ook bekend als gastro-oesofageale reflux, wordt door patiënten vaak beschreven als een branderige pijn die begint in de bovenbuik en omhoog naar de keel trekt, soms vergezeld van een zure smaak in de mond. Andere symptomen kunnen pijn op de borst, hoesten en heesheid omvatten. De symptomen verergeren vaak wanneer de patiënt gaat liggen. Maagzuurremmers zoals protonpompremmers kunnen verlichting bieden door de productie van maagzuur te verminderen.

Maagzweer
Patiënten met een maagzweer ervaren vaak branderige pijn in de maag, die soms zo intens kan zijn dat het de patiënt 's nachts wakker maakt. Het gebruik van NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) is een bekende risicofactor. Het eten van voedsel en het nemen van antacida (maagzuurremmers) kunnen de klachten vaak tijdelijk verlichten.

Andere oorzaken
Andere maaggerelateerde klachten die kunnen bijdragen aan chronische buikpijn zijn:

• Indigestie (dyspepsie) door maagzweren of het gebruik van medicijnen zoals aspirine en andere NSAID's
• Maagirritatie door aspirine, NSAID's, frisdranken (door hun zuurgraad) en pittig voedsel
• Maagkanker

Nieren en urinewegen

Nierstenen
Een patiënt met nierstenen ervaart vaak pijn in de zijkant, ook wel pijn in de flank genoemd, die komt en gaat. Andere symptomen kunnen koorts, donkere urine of bloed in de urine zijn.

Urinewegen
Bij bepaalde aangeboren afwijkingen van de urinewegen kunnen kinderen vaak last hebben van urineweginfecties, wat kan leiden tot aanhoudende buikklachten en ongemak.

Psychische problemen

Stress en angst kunnen leiden tot functionele buikpijn. Deze pijn verschijnt vaak tijdens perioden van stress of belangrijke veranderingen, zoals de geboorte van een nieuw broertje of zusje, ziekte van een familielid, of de overgang naar een nieuwe school.

Systemische aandoeningen

Acute porfyrieën
Patiënten met acute porfyrieën ervaren vaak terugkerende aanvallen van hevige buikpijn en braken. Soms kunnen ook spierzwakte, toevallen en mentale stoornissen zoals irritatie of agitatie optreden. Bij sommige soorten porfyrie kan huidblaarvorming optreden bij blootstelling aan zonlicht (langdurige blootstelling aan schadelijke UV-stralen van zonlicht).

Familiale mediterrane koorts
Patiënten met familiale mediterrane koorts hebben vaak aanvallen van buikpijn die 48 tot 72 uur kunnen duren, vaak vergezeld van koorts. Deze aandoening komt vaak voor in families en begint meestal in de kindertijd of adolescentie.

Voedselallergie
Symptomen van een voedselallergie, zoals buikpijn, ontwikkelen zich meestal na het eten van allergische voedingsmiddelen zoals zeevruchten of melk.

Vergiftiging: Loodvergiftiging

Loodvergiftiging, vaak gezien bij mensen met langdurige blootstelling aan lood zoals werknemers in bepaalde industrieën, kan leiden tot aanhoudende krampachtige buikpijn. Andere symptomen zijn:

• Braken
• Verlies van eetlust
• Gewrichtspijn
• Mentale veranderingen zoals concentratieproblemen, verwardheid en gedragsveranderingen
• Obstipatie

Voortplantingsorganen bij vrouwen

Een eierstokcyste kan vaag ongemak in de onderbuik veroorzaken. Ook endometriose kan leiden tot chronische buikpijn, vooral vóór of tijdens de menstruatie.

Symptomen

Bekende oorzaak

Symptomen van chronische buikpijn veroorzaakt door een onderliggende aandoening kunnen omvatten:

• Aanzienlijk braken, obstipatie, diarree, een opgeblazen gevoel of winderigheid
• Bloed in de ontlasting
• Bloed in de urine (hematurie)
• Een gevoelige buik of een vol aanvoelende buik
• Onbedoeld gewichtsverlies of vertraagde groei (hoogte)
• Pijn bij het plassen (dysurie)
• Pijn die de patiënt wakker maakt
• Veranderingen in de stoelgang of blaasfunctie

Onbekende oorzaak

Symptomen van chronische buikpijn met een onbekende oorzaak (functionele buikpijn) zijn vaak:

• Pijn die niet duidelijk verband houdt met maaltijden, activiteiten of stoelgang
• Pijn die meestal minder dan een uur duurt
• Pijn die moeilijk te beschrijven en te lokaliseren is, of gecentreerd is rond de navel

Alarmsymptomen

Wanneer één of meer van de volgende symptomen optreden, is het cruciaal om een arts te raadplegen:

• Braken van bloed
• Bloed in de urine
• Bloed in de ontlasting
• Buikpijn die na enkele dagen niet verbetert
• Verlies van eetlust en gewicht
• Zwelling van de buik en/of benen
• Ernstig of frequent braken of diarree
• Geelzucht (geelverkleuring van de huid en ogen)
• Koorts
• Pijn waardoor de patiënt 's nachts wakker wordt
• Slikproblemen

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek
De arts start met een gedetailleerd vraaggesprek over de symptomen van de patiënt, inclusief start, duur, locatie, ernst, en wanneer de symptomen erger of beter zijn. Ook worden de medische geschiedenis, familiale geschiedenis van buikklachten, medicatiegebruik en eerdere onderzoeken of behandelingen besproken. Dit helpt de arts om een eerste indruk te krijgen van de mogelijke oorzaak van de chronische buikpijn.

Lichamelijk onderzoek
De arts voert vervolgens een lichamelijk onderzoek uit. Hierbij wordt gekeken naar de huidskleur, waarbij een gele huidskleur kan wijzen op geelzucht. De buik wordt betast om gevoelige gebieden, vergrote organen of gezwellen te identificeren. Vrouwen ondergaan vaak een gynaecologisch onderzoek. Het is nuttig voor de patiënt om tijdens de vervolgonderzoeken informatie te noteren over de pijn, stoelgang, voeding, activiteiten die mogelijk pijn veroorzaken, en de effecten van behandelingen.

Diagnostisch onderzoek
Op basis van het vraaggesprek en het klinisch onderzoek kan de arts verdere diagnostische tests aanvragen om de oorzaak van de buikpijn te achterhalen:

• Bariumsliktest (röntgenfoto voor het opsporen van problemen met de maag of slokdarm)
• Biopsie (verwijdering en laboratoriumonderzoek van een weefselmonster)
• Bloedonderzoek
• Colonoscopie (inwendig onderzoek van de dikke darm)
• CT-scan van de buik
• Echografie
• Eliminatiedieet (voedsel schrappen en vervolgens herintroduceren)
• Genetisch onderzoek
• Laparoscopie (chirurgisch onderzoek van de buikholte en het bekken)
• Röntgenfoto
• Sigmoïdoscopie (inwendig onderzoek van het laatste deel van de dikke darm)
• Urineonderzoek
• Waterstofademtest (test voor lactose-intolerantie)

Behandeling van aanhoudende buikpijn

De behandeling van aanhoudende buikpijn is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. De behandeling kan variëren van medicatie en veranderingen in levensstijl tot chirurgie, afhankelijk van de specifieke diagnose. Hieronder worden de verschillende behandelingsopties besproken:

Chirurgische Ingrepen
In bepaalde gevallen van aanhoudende buikpijn kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn om de onderliggende oorzaak te verhelpen. Chirurgische behandelingen kunnen variëren van het verwijderen van aangetaste organen tot het herstellen van interne verwondingen en het aanpakken van ernstige aandoeningen. Hier zijn enkele voorbeelden van chirurgische ingrepen die kunnen worden overwogen:

• Cholecystectomie – Verwijdering van de galblaas bij galstenen of galblaasontsteking. Deze ingreep is vaak nodig bij patiënten met chronische galstenen die niet reageren op medicatie of dieetveranderingen.
• Reparatie van darmverklevingen – Chirurgische ingreep om verklevingen in de darmen te verhelpen die darmobstructies of -pijn veroorzaken. Dit kan essentieel zijn voor het herstellen van een normale darmfunctie en het verminderen van buikpijn.
• Resectie van darmtumoren – Verwijdering van tumoren in de darmen bij darmkanker of andere tumoren. Deze ingreep kan noodzakelijk zijn om kanker te behandelen en verdere verspreiding te voorkomen.
• Herstel van interne verwondingen – Bij trauma of interne verwondingen kan een chirurgische ingreep nodig zijn om beschadigd weefsel te herstellen en de normale functie van de organen te herstellen.
• Maagoperaties – Bij ernstige gevallen van maagzweren of maagkanker kan een operatie noodzakelijk zijn om beschadigd weefsel te verwijderen en de symptomen te verlichten.

Chirurgische ingrepen worden vaak als laatste redmiddel ingezet wanneer andere behandelingen niet effectief zijn gebleken. Het doel van de ingreep is om de oorzaak van de buikpijn te verhelpen, de symptomen te verminderen en de algehele gezondheid te verbeteren. Beslissingen over chirurgie worden meestal genomen na uitgebreid onderzoek en evaluatie door een specialist.

Gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan effectief zijn bij de behandeling van chronische buikpijn die samenhangt met stress en psychische factoren. Deze vorm van psychotherapie helpt patiënten om hun gedachten en gedragingen te veranderen, wat kan bijdragen aan een vermindering van pijn en angst. Andere vormen van psychotherapie, zoals mindfulness en stressmanagement, kunnen ook nuttig zijn.

Medicatie
Medicijnen spelen een cruciale rol bij de behandeling van chronische buikpijn door gerichte verlichting van symptomen en behandeling van onderliggende oorzaken. De keuze van medicatie is afhankelijk van de specifieke oorzaak van de buikpijn en kan de volgende opties omvatten:

• Pijnstillers – Medicijnen zoals paracetamol of ibuprofen worden vaak ingezet voor pijnverlichting. Ze zijn effectief bij het verlichten van milde tot matige pijn, maar kunnen onvoldoende zijn voor ernstige pijn die mogelijk een onderliggende aandoening vereist.
• Antibiotica – Worden voorgeschreven voor de behandeling van bacteriële infecties die buikpijn veroorzaken, zoals infecties van de maag of darmen. Het is belangrijk om de volledige kuur te volgen, zelfs als de symptomen verbeteren.
• Antacida – Deze middelen worden gebruikt om maagzuur te neutraliseren en brandend maagzuur te verlichten, wat nuttig kan zijn bij aandoeningen zoals gastro-oesofageale refluxziekte (GERD).
• Antispasmodica – Helpen bij het verminderen van darmkrampen door de spieren van het spijsverteringsstelsel te ontspannen. Dit kan verlichting bieden bij aandoeningen zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS).
• Laxeermiddelen – Gebruikt bij constipatie om de stoelgang te bevorderen en buikpijn veroorzaakt door moeilijke of onregelmatige ontlasting te verlichten.
• Antidiarreemiddelen – Gericht op de behandeling van diarree, deze middelen helpen bij het stabiliseren van de stoelgang en het verminderen van buikpijn gerelateerd aan diarree.

De medicamenteuze behandeling van chronische buikpijn richt zich op het aanpakken van zowel symptomen als de onderliggende oorzaak. De keuze van medicijnen kan variëren afhankelijk van de diagnose en omvat de bovengenoemde opties.

Het is van essentieel belang dat de keuze en het gebruik van medicatie altijd in overleg met een arts plaatsvinden om de effectiviteit te waarborgen en mogelijke bijwerkingen of interacties met andere medicijnen te vermijden. Het volgen van medisch advies helpt om de beste behandelresultaten te bereiken en complicaties te voorkomen.

Ontspanningstechnieken
Ontspanningstechnieken zoals ademhalingsoefeningen en buikmassage kunnen helpen om de buikspieren te ontspannen en de symptomen van buikpijn te verlichten. Fysiotherapie kan ook nuttig zijn bij het verbeteren van de algehele buikspierfunctie en het verminderen van pijn.

Voeding
Voedingsaanpassingen kunnen een belangrijke rol spelen bij het beheren van chronische buikpijn. Bij patiënten met lactose-intolerantie kan een lactosevrij dieet nuttig zijn. Een voedingsdeskundige kan helpen bij het ontwikkelen van een dieetplan dat geschikt is voor de specifieke behoeften van de patiënt, inclusief het vermijden van triggerende voedingsmiddelen en het aanpassen van de voeding om de symptomen te verlichten.

Fysiotherapie
Fysiotherapie en buikmassage kunnen de buikspierfunctie verbeteren en pijn verlichten.

Alternatieve therapieën
Alternatieve therapieën zoals acupunctuur en kruidenremedies kunnen aanvullende verlichting bieden

Prognose

De prognose voor patiënten met chronische buikpijn varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de effectiviteit van de behandeling. Bij vroege diagnose en adequate behandeling kunnen veel oorzaken van buikpijn goed worden beheerd. Patiënten met functionele buikpijn kunnen vaak leren omgaan met hun symptomen door middel van psychotherapie en gedragsveranderingen. Voor ernstige aandoeningen zoals kanker hangt de prognose af van het stadium van de ziekte en de respons op de behandeling.

Complicaties

Onbehandelde chronische buikpijn kan leiden tot verschillende complicaties, afhankelijk van de oorzaak. Mogelijke complicaties zijn:

• Verslechtering van de onderliggende aandoening (zoals verdere progressie van kanker)
• Verlies van eetlust en gewichtsverlies door pijn
• Psychologische effecten zoals depressie en angst
• Beperkingen in dagelijkse activiteiten en kwaliteit van leven

Preventie

Preventie van chronische buikpijn kan variëren afhankelijk van de oorzaak. Algemene preventieve maatregelen zijn:

• Gezonde voeding en regelmatige lichaamsbeweging
• Vermijden van overmatige inname van alcohol en roken
• Tijdige behandeling van infecties en andere aandoeningen
• Regelmatige medische controles om vroege tekenen van ernstige aandoeningen op te sporen
• Stressmanagement en psychologische ondersteuning om stressgerelateerde buikpijn te voorkomen

Lees verder

• Acute buik: Plots ernstige buikpijn door aandoeningen
• Gevoelige buik: Oorzaken van gevoeligheid bij aanraking
• Buikpijn of maagpijn na het eten: Oorzaken en symptomen
• Buikpijn: Veelvoorkomende oorzaken van pijn in buikstreek