Angiodysplasie: Gezwollen bloedvaten in maagdarmkanaal
Angiodysplasie is een degeneratieve aandoening waarbij gezwollen, fragiele bloedvaten in het maagdarmkanaal aanwezig zijn. Het spijsverteringskanaal omvat de mond, de slokdarm, de dunne en dikke darm, de maag en de anus. Deze aandoening kan leiden tot bloedverlies uit het maagdarmkanaal. Hoewel de meerderheid van de patiënten geen klachten ervaart, kunnen sommige patiënten bloed in de ontlasting, bloedbraken en tekenen van bloedarmoede vertonen. Bij ernstige bloedingen zijn meerdere behandelingsopties beschikbaar. De vooruitzichten zijn doorgaans goed, hoewel de symptomen soms kunnen terugkeren.
Epidemiologie
Angiodysplasie is een vasculaire aandoening die gekarakteriseerd wordt door de aanwezigheid van abnormale bloedvaten in verschillende delen van het lichaam. Het komt voor bij zowel mannen als vrouwen, maar wordt vaker gediagnosticeerd bij ouderen. De prevalentie van angiodysplasie varieert afhankelijk van de locatie en het type bloedvatafwijking, maar het wordt vaak gezien bij patiënten die lijden aan chronische gastro-intestinale bloedingen, vooral bij ouderen.
Prevalentie en incidentie
De prevalentie van angiodysplasie is moeilijk te bepalen, omdat de aandoening vaak asymptomatisch is, maar het wordt geschat dat het bij 10-20% van de mensen boven de 70 jaar voorkomt. Angiodysplasie wordt vaak geassocieerd met gastro-intestinale bloedingen, die zowel acuut als chronisch kunnen zijn. Het komt het vaakst voor in de dikke darm, maar kan ook in andere delen van het spijsverteringskanaal en zelfs buiten het maagdarmkanaal optreden.
Geslachtsverschillen
Hoewel angiodysplasie zowel bij mannen als vrouwen voorkomt, is er enig bewijs dat vrouwen mogelijk vaker getroffen worden, vooral bij oudere leeftijdsgroepen. Het precieze mechanisme voor dit verschil is nog niet volledig begrepen.
Leeftijdsgebonden prevalentie
Angiodysplasie wordt meestal gediagnosticeerd bij mensen van middelbare leeftijd en ouder. De aandoening neemt in prevalentie toe met de leeftijd, met een piek in incidentie bij patiënten boven de 70 jaar. Bij deze groep wordt angiodysplasie vaak aangetroffen tijdens onderzoeken voor onverklaarde gastro-intestinale bloedingen.
Mechanisme
Angiodysplasie is het resultaat van een verstoring in de normale ontwikkeling of het onderhoud van bloedvaten. Dit kan leiden tot de vorming van fragiele en abnormaal verwijdde bloedvaten die vatbaar zijn voor bloeding. De exacte oorzaken van angiodysplasie zijn complex en multifactorieel, maar het mechanisme is vaak gerelateerd aan een verstoorde bloedvatregeneratie of -remodeling.
Vasculaire afwijkingen
Angiodysplasie komt vaak voor als een netwerk van abnormale bloedvaten die kunnen variëren in grootte en vorm. Deze bloedvaten zijn meestal dunwandig en kwetsbaar voor breuk, wat leidt tot bloedingen. Bij sommige patiënten kunnen de bloedvaten niet goed sluiten, wat bijdraagt aan de bloeding.
Veroudering en vasculaire degeneratie
Het verouderingsproces wordt beschouwd als een belangrijke factor in het ontstaan van angiodysplasie. Naarmate de bloedvaten verouderen, kan de integriteit van de vaatwanden afnemen, wat kan leiden tot de ontwikkeling van verwijdde, zwakke bloedvaten. Bij oudere patiënten is er ook een verminderde capaciteit voor vasculaire reparatie, wat het risico op angiodysplasie vergroot.
Genetische en omgevingsfactoren
Hoewel genetische factoren een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van angiodysplasie, is de aandoening meestal sporadisch en wordt hij vaak niet geassocieerd met een specifieke erfelijke aandoening. Omgevingsfactoren, zoals chronische ontsteking of verwonding van bloedvaten, kunnen ook bijdragen aan de ontwikkeling van angiodysplasie.
Oorzaken van gezwollen bloedvaten in maagdarmkanaal
Angiodysplasie betreft een afwijking van de bloedvaten in het spijsverteringskanaal, waarbij deze bloedvaten gezwollen en fragiel zijn. Het exacte mechanisme achter de ontwikkeling van angiodysplasie is nog niet volledig begrepen anno november 2024. Vermoedelijk ontstaan de aandoeningen door normale spasmen (
krampen) van het maagdarmkanaal, waardoor de bloedvaten in het gebied verwijden. Bij ernstige zwelling kan een kleine opening ontstaan tussen een slagader en een ader, wat in de medische terminologie bekend staat als een
arterioveneuze malformatie (AVM). Dit kan leiden tot bloedverlies uit dit gebied. Daarnaast kunnen degeneratieve veranderingen van kleine bloedvaten, vaak geassocieerd met veroudering, bijdragen aan de ontwikkeling van angiodysplasie.
Risicofactoren van angiodysplasie
Angiodysplasie is vaak gerelateerd aan veroudering en de verzwakking of afbraak van bloedvaten. Ouderen, vooral die van zestig jaar of ouder, worden vaker getroffen door deze aandoening. Andere risicofactoren zijn een voorgeschiedenis van
hartaandoeningen, zoals
aortastenose (vernauwing van de aortaklep in het hart), en het gebruik van anticoagulantia of
bloedverdunners. Af en toe is angiodysplasie ook gerelateerd aan andere bloedvataandoeningen, zoals het
Osler-Weber-Rendu-syndroom.
Risicogroepen
Bepaalde groepen mensen lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van angiodysplasie. Dit betreft vooral ouderen, maar ook mensen met onderliggende gezondheidsproblemen kunnen meer kans hebben op deze aandoening.
Ouderen
De grootste risicogroep voor angiodysplasie zijn ouderen, vooral degenen boven de 70 jaar. Bij deze groep zijn de bloedvaten vaak verzwakt en kunnen abnormale bloedvaten zich gemakkelijker ontwikkelen.
Patiënten met levercirrose
Mensen met levercirrose, vooral diegenen met portale hypertensie, hebben een verhoogd risico op angiodysplasie in het gastro-intestinale kanaal, aangezien de verhoogde druk in het vasculaire systeem de vorming van abnormale bloedvaten kan bevorderen.
Patiënten met vasculaire aandoeningen
Mensen die lijden aan arteriële hypertensie, atherosclerose of andere vasculaire aandoeningen kunnen ook een verhoogd risico lopen. Dergelijke aandoeningen veroorzaken vaak veranderingen in de vaatwand die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van angiodysplasie.

Duizeligheid kan een teken zijn van angiodysplasie /
Bron: Geralt, PixabaySymptomen
Angiodysplasie kan voorkomen in verschillende delen van het maagdarmkanaal, met name de blindedarm en de stijgende dikke darm, maar ook in de maag (maagangiodysplasie). De letsels zijn vaak op meerdere locaties aanwezig in het maagdarmkanaal, wat kan leiden tot een variabele klinische presentatie. De symptomen kunnen tijdens het verloop van de aandoening variëren.
Patiënten kunnen last hebben van
bloedbraken,
bloed in de ontlasting (wat kan resulteren in zwarte,
teerachtige ontlasting) en/of ferriprieve anemie (
bloedarmoede door ijzertekort). Het bloeden is vaak chronisch of recidiverend en doorgaans laaggradig en pijnloos.
Bekende tekenen van bloedarmoede zijn:
Alarmsymptomen
Angiodysplasie kan leiden tot ernstige complicaties, vooral wanneer bloedingen niet tijdig worden herkend. Het is belangrijk om alarm te slaan bij bepaalde symptomen die wijzen op een acute verergering van de aandoening.
Acute gastro-intestinale bloedingen
Een van de meest kritische alarmsymptomen van angiodysplasie is een plotselinge of ernstige gastro-intestinale bloeding. Dit kan zich uiten in braken van bloed (hematemesis) of het zien van zwart, teerachtige ontlasting (melena). Bij ernstige bloedingen kan het bloedvolume snel dalen, wat leidt tot hypovolemische shock, een levensbedreigende aandoening.
Verlies van bewustzijn of duizeligheid
Door het bloedverlies kan de patiënt tekenen van ernstige anemie vertonen, wat leidt tot duizeligheid, zwakte, en mogelijk bewustzijnsverlies. Dit symptoom vereist onmiddellijke medische aandacht, aangezien het kan wijzen op een aanzienlijk bloedverlies.
Bloedarmoede
Symptomen van bloedarmoede, zoals extreme vermoeidheid, bleekheid, kortademigheid, en een verhoogde hartslag, kunnen optreden als gevolg van chronisch bloedverlies door angiodysplasie. In ernstige gevallen kan bloedarmoede zich snel verergeren en leiden tot hartcomplicaties.
Acute buikpijn
Bij sommige patiënten kan een acute bloeding in de buik optreden, wat zich uit in intense buikpijn. Dit kan een teken zijn van de ruptuur van een bloedvat in de darmen, wat onmiddellijke interventie vereist.
Diagnose en onderzoeken
Laboratoriumtesten
Een
bloedonderzoek kan
bloedarmoede aan het licht brengen. Daarnaast is een
ontlastingsonderzoek noodzakelijk om de aanwezigheid van bloedsporen te bevestigen.
Diagnostisch onderzoek
Een
colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm) of een
oesofagogastroduodenoscopie kan de diagnose van colon angiodysplasie bevestigen. Ook kan de arts een
video-enteroscopie uitvoeren, waarbij de patiënt een pil met een videocamera en radiozender inslikt. De beelden worden vervolgens naar een ontvanger gestuurd die door de patiënt wordt gedragen. Een multi-fase CT-angiografie kan ook nuttig zijn, vooral voor het opsporen van angiodysplasie in de dunne en dikke darm, vooral wanneer er sprake is van een actieve bloeding.
Differentiële diagnose
Angiodysplasie moet worden onderscheiden van:

Afhankelijk van de ernst en locatie van de bloeding kunnen medicijnen noodzakelijk zijn /
Bron: Stevepb, PixabayBehandeling van angiodysplasie
Bij ernstige bloedarmoede kan een
bloedtransfusie nodig zijn voordat andere behandelingen worden overwogen.
De behandeling van angiodysplasie in de dikke darm kan de volgende methoden omvatten:
- cauterisatie: het afsluiten van een deel van de ader om het bloeden te stoppen
- een angiografie: Hierbij gebruikt de arts een dun plastic buisje om medicijnen in een bloedend bloedvat toe te dienen, wat het bloedvat sluit en het bloeden stopt
- een colonoscopische interventie: tijdens een colonoscopie kan de arts instrumenten gebruiken om letsels te verwijderen
- chirurgie: soms nodig bij ernstige bloedingen in de dikke darm; in sommige gevallen kan de rechterkant van de dikke darm moeten worden verwijderd
- medicatie: kan worden gebruikt om bloedingen te beheersen en symptomen te verlichten
Prognose
De prognose van angiodysplasie is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de locatie en ernst van de afwijkingen, de algehele gezondheid van de patiënt en de effectiviteit van de behandeling. In veel gevallen kan de aandoening goed worden beheerd, maar bij ernstige gevallen kunnen complicaties optreden.
Chronisch bloedverlies
Wanneer angiodysplasie leidt tot chronisch bloedverlies, kunnen patiënten symptomen van bloedarmoede ontwikkelen, wat de kwaliteit van leven kan beïnvloeden. De prognose is doorgaans goed als de aandoening tijdig wordt behandeld, maar bij onbehandelde gevallen kan het risico op ernstige bloedarmoede en andere complicaties toenemen.
Herhaalde bloedingen
Bij sommige patiënten kunnen herhaalde bloedingen optreden, zelfs na initiële behandelingen. In dergelijke gevallen kan de prognose minder gunstig zijn, vooral als de patiënt niet adequaat gereageerd heeft op eerdere therapieën.
Risico op complicaties
Angiodysplasie kan in sommige gevallen leiden tot levensbedreigende complicaties, zoals hypovolemische shock als gevolg van ernstige bloedingen. De prognose kan ook beïnvloed worden door de aanwezigheid van andere onderliggende aandoeningen, zoals levercirrose of arteriële hypertensie.
Ondersteuning en leven met angiodysplasie
Voor patiënten met angiodysplasie kan deelname aan steungroepen en het zoeken van emotionele en psychologische ondersteuning nuttig zijn. Dit kan helpen bij het omgaan met de stress en zorgen die gepaard gaan met de aandoening en bij het verbeteren van de levenskwaliteit. Het ontwikkelen van een ondersteunend netwerk van familie, vrienden en zorgverleners kan ook bijdragen aan een betere algehele ervaring en welzijn.
Complicaties van bloedingen in het maagdarmkanaal
Angiodysplasie kan verschillende complicaties veroorzaken, vooral als de aandoening niet goed wordt beheerd. De meest voorkomende complicatie is gastro-intestinale bloeding, maar er kunnen ook andere problemen optreden, afhankelijk van de locatie van de afwijkende bloedvaten.
Gastro-intestinale bloeding
De meest voorkomende complicatie van angiodysplasie is een gastro-intestinale bloeding, die kan variëren van mild en chronisch tot acuut en levensbedreigend. Herhaalde bloedingen kunnen leiden tot ernstige bloedarmoede en verminderde hartfunctie.
Bloedarmoede
Chronisch bloedverlies door angiodysplasie kan leiden tot langdurige bloedarmoede, wat een negatieve invloed kan hebben op de algehele gezondheid van de patiënt. In ernstige gevallen kan bloedarmoede leiden tot hartfalen en andere complicaties.
Hypovolemische shock
Bij ernstige acute bloedingen kunnen patiënten hypovolemische shock ontwikkelen, een levensbedreigende aandoening die onmiddellijke medische interventie vereist.
Preventie
Er zijn geen specifieke preventieve maatregelen die volledig kunnen voorkomen dat angiodysplasie zich ontwikkelt. Echter, het beheersen van onderliggende risicofactoren kan helpen de kans op het ontstaan of verergeren van de aandoening te verminderen.
Gezonde levensstijl
Een gezonde levensstijl, inclusief een evenwichtig voedingspatroon en regelmatige lichaamsbeweging, kan bijdragen aan het behoud van een goed functioneren van het vasculaire systeem. Het vermijden van roken en het beheersen van stress kunnen ook nuttig zijn om het risico op vaatproblemen te verlagen.
Behandeling van onderliggende aandoeningen
Patiënten met onderliggende aandoeningen zoals levercirrose, arteriële hypertensie of andere vaatproblemen moeten deze aandoeningen goed beheren om het risico op angiodysplasie te verminderen. Het gebruik van medicijnen en het regelmatig monitoren van de gezondheid kunnen helpen om complicaties te voorkomen.
Vroegtijdige opsporing
Vroegtijdige opsporing van angiodysplasie kan de kans op ernstige complicaties verlagen. Regelmatige screening van risicogroepen, zoals ouderen of patiënten met leverziekte, kan bijdragen aan het identificeren van de aandoening voordat ernstige symptomen optreden.
Praktische tips voor het leven met / omgaan met angiodysplasie
Angiodysplasie is een aandoening waarbij de bloedvaten in het maagdarmkanaal zwellen en verwijden. Dit kan leiden tot een verhoogd risico op bloedingen en maag- of darmproblemen. Als je gediagnosticeerd bent met angiodysplasie, zijn er verschillende dingen die je kunt doen om de symptomen te beheersen en je gezondheid te ondersteunen. Hieronder vind je enkele praktische tips die je kunnen helpen om goed voor jezelf te zorgen.
Volg een gezond en evenwichtig voedingspatroon
Een gezond voedingspatroon kan helpen om je algehele gezondheid te ondersteunen en je spijsverteringsstelsel in goede conditie te houden. Kies voor een
evenwichtig voedingspatroon, rijk aan vezels, vitamines, en mineralen om je lichaam te voorzien van de nodige voedingsstoffen. Vermijd voedingsmiddelen die je spijsvertering kunnen irriteren, zoals vette of zeer gekruide gerechten, en focus op licht verteerbare maaltijden. Dit kan helpen om de belasting op je maag en darmen te verminderen.
Vermijd zwaar tillen en fysieke overbelasting
Zwaar tillen en fysieke overbelasting kunnen de bloedvaten in je lichaam extra belasten, wat de symptomen van angiodysplasie kan verergeren. Probeer lichamelijke activiteiten die zware belasting met zich meebrengen te vermijden. Als je werk of dagelijks leven fysieke inspanningen vereist, neem dan regelmatig pauzes en let op je lichaamshouding. Het is ook nuttig om, indien mogelijk, gebruik te maken van hulpmiddelen of hulp bij het tillen van zware voorwerpen om de druk op je bloedvaten te verminderen.
Houd je bloeddruk onder controle
Angiodysplasie kan het risico op bloedingen verhogen, vooral als je bloeddruk te hoog is. Het is daarom essentieel om je
bloeddruk goed onder controle te houden. Dit kan onder andere door regelmatig te monitoren, stress te verminderen, voldoende te bewegen en een gezond dieet te volgen. Als je medicijnen gebruikt om je bloeddruk te verlagen, volg dan strikt de aanwijzingen van je arts.
Let op tekenen van bloedingen
Angiodysplasie kan leiden tot bloedingen in het maagdarmkanaal, wat kan resulteren in symptomen zoals bloed in de ontlasting, braken met bloed of zwarte ontlasting. Het is belangrijk om alert te zijn op deze tekenen en onmiddellijk medische hulp in te schakelen als je bloedingen opmerkt. Neem contact op met je arts als je vermoedt dat je bloedingen hebt of als je symptomen verergeren.
Beperk alcoholgebruik
Alcohol kan de bloedvaten verwijden en de bloeddruk verhogen, wat kan bijdragen aan het verergeren van de symptomen van angiodysplasie. Het is daarom verstandig om je alcoholgebruik te beperken. Als je regelmatig drinkt, probeer dan je inname te verminderen of alcohol volledig te vermijden. Dit kan je helpen om je bloedvaten en algehele gezondheid te ondersteunen.
Zorg voor een goede hydratatie
Voldoende vochtinname is belangrijk voor je spijsvertering en het behoud van een gezonde bloedsomloop. Zorg ervoor dat je dagelijks genoeg water drinkt om je lichaam gehydrateerd te houden. Vermijd het drinken van grote hoeveelheden cafeïne of alcohol, omdat deze je lichaam kunnen uitdrogen. Hydratatie kan ook helpen bij het verbeteren van de doorstroming van je bloedvaten, wat gunstig kan zijn bij angiodysplasie.
Raadpleeg je arts regelmatig
Omdat angiodysplasie een aandoening is die medische aandacht vereist, is het belangrijk om regelmatig controleafspraken te hebben met je arts. Je arts kan de voortgang van de aandoening volgen en indien nodig behandelingsopties of veranderingen in je zorgplan voorstellen. Het is ook belangrijk om je arts te informeren over eventuele nieuwe symptomen of veranderingen in je gezondheid, zodat ze de beste zorg kunnen bieden.
Overweeg beeldvormende onderzoeken
In sommige gevallen kan het nuttig zijn om aanvullende onderzoeken te ondergaan om de ernst van angiodysplasie beter te begrijpen.
Beeldvormende onderzoeken zoals endoscopie of CT-scans kunnen helpen bij het identificeren van beschadigde bloedvaten in het maagdarmkanaal en het vaststellen van een behandelplan. Overleg met je arts of dergelijke onderzoeken voor jou nuttig kunnen zijn.
Vermijd zware medicijnen zonder advies
Sommige medicijnen kunnen de bloedvaten in je lichaam beïnvloeden en mogelijk je symptomen verergeren. Gebruik geen zware medicijnen zonder voorafgaand advies van je arts, vooral als deze invloed hebben op de bloedstolling of de bloeddruk. Je arts kan je helpen bij het kiezen van de juiste medicatie die veilig is voor jouw aandoening.
Misvattingen rond angiodysplasie
Angiodysplasie is een aandoening waarbij abnormale bloedvaten zich vormen in verschillende delen van het lichaam, wat kan leiden tot bloeding. Er zijn veel misvattingen over de oorzaak, symptomen en behandeling van angiodysplasie, die vaak verwarring kunnen veroorzaken. Het is belangrijk om deze misvattingen te verhelderen voor een beter begrip van de aandoening.
Angiodysplasie komt alleen voor bij ouderen
Hoewel angiodysplasie vaker voorkomt bij ouderen, kan het ook bij jongere patiënten optreden. De aandoening wordt vaak geassocieerd met veroudering, maar de abnormale bloedvaten kunnen zich op elke leeftijd ontwikkelen, afhankelijk van genetische factoren of andere onderliggende gezondheidsproblemen. In sommige gevallen wordt angiodysplasie zelfs bij pasgeborenen of jonge kinderen gediagnosticeerd.
Angiodysplasie leidt altijd tot ernstige bloedingen
Hoewel bloedingen een veelvoorkomend symptoom zijn van angiodysplasie, betekent dit niet altijd dat de bloedingen ernstig zijn. De bloeding kan in sommige gevallen klein of gematigd zijn en vanzelf stoppen. Het is echter wel belangrijk om de aandoening goed te monitoren, omdat oncontroleerbare bloedingen kunnen optreden, vooral in de
darmen of de
maag, die complicaties kunnen veroorzaken.
Angiodysplasie is hetzelfde als darmkanker
Er bestaat een misvatting dat angiodysplasie hetzelfde is als darmkanker. Hoewel angiodysplasie kan leiden tot bloedingen in de
darmen, heeft het niets te maken met de ontwikkeling van kanker. Angiodysplasie is een vasculaire aandoening die wordt gekarakteriseerd door afwijkingen in de bloedvaten, terwijl kanker zich kenmerkt door de ongecontroleerde groei van abnormale cellen. Er is geen bewijs dat angiodysplasie direct kan leiden tot kanker.
Angiodysplasie is te genezen met medicijnen
Er is geen genezing voor angiodysplasie met medicijnen alleen. De aandoening kan vaak wel worden beheerd met medicijnen die helpen bij het verminderen van de bloedingen of het behandelen van de onderliggende aandoeningen die bijdragen aan de vasculaire afwijkingen. Soms kunnen
medicijnen zoals bloedverdunners of hemostatische middelen worden voorgeschreven om de bloeding te controleren, maar chirurgie kan ook nodig zijn voor ernstigere gevallen.
Bloed in de ontlasting is altijd een teken van angiodysplasie
Hoewel bloed in de ontlasting een veelvoorkomend symptoom is van angiodysplasie, is het niet altijd een direct teken van deze aandoening. Bloed in de ontlasting kan verschillende oorzaken hebben, zoals aambeien,
huidinfecties, of maagzweren. Het is belangrijk om een arts te raadplegen om de oorzaak van de bloeding vast te stellen en de juiste behandeling te krijgen.
Angiodysplasie wordt altijd gedetecteerd via bloedonderzoek
Angiodysplasie wordt niet altijd gedetecteerd door middel van
bloedonderzoeken. De diagnose wordt vaak gesteld op basis van beeldvormende onderzoeken, zoals een endoscopie of een angiografie. Soms is een combinatie van tests nodig om de aandoening te identificeren, vooral als de bloedvaten zich op moeilijk te bereiken plaatsen bevinden, zoals in de
alvleesklier of de
lever.