Angiodysplasie: Gezwollen bloedvaten in maagdarmkanaal

Angiodysplasie is een degeneratieve aandoening waarbij gezwollen, fragiele bloedvaten in het maagdarmkanaal aanwezig zijn. Het spijsverteringskanaal omvat de mond, de slokdarm, de dunne en dikke darm, de maag en de anus. Deze aandoening kan leiden tot bloedverlies uit het maagdarmkanaal. Hoewel de meerderheid van de patiënten geen klachten ervaart, kunnen sommige patiënten bloed in de ontlasting, bloedbraken en tekenen van bloedarmoede vertonen. Bij ernstige bloedingen zijn meerdere behandelingsopties beschikbaar. De vooruitzichten zijn doorgaans goed, hoewel de symptomen soms kunnen terugkeren.

• Oorzaken van gezwollen bloedvaten in maagdarmkanaal
• Risicofactoren van angiodysplasie
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van angiodysplasie
• Prognose
• Ondersteuning en leven met angiodysplasie
• Complicaties van bloedingen in het maagdarmkanaal
• Preventie en zelfzorg

Oorzaken van gezwollen bloedvaten in maagdarmkanaal

Angiodysplasie betreft een afwijking van de bloedvaten in het spijsverteringskanaal, waarbij deze bloedvaten gezwollen en fragiel zijn. Het exacte mechanisme achter de ontwikkeling van angiodysplasie is nog niet volledig begrepen anno augustus 2024. Vermoedelijk ontstaan de aandoeningen door normale spasmen (krampen) van het maagdarmkanaal, waardoor de bloedvaten in het gebied verwijden. Bij ernstige zwelling kan een kleine opening ontstaan tussen een slagader en een ader, wat in de medische terminologie bekend staat als een arterioveneuze malformatie (AVM). Dit kan leiden tot bloedverlies uit dit gebied. Daarnaast kunnen degeneratieve veranderingen van kleine bloedvaten, vaak geassocieerd met veroudering, bijdragen aan de ontwikkeling van angiodysplasie.

Risicofactoren van angiodysplasie

Angiodysplasie is vaak gerelateerd aan veroudering en de verzwakking of afbraak van bloedvaten. Ouderen, vooral die van zestig jaar of ouder, worden vaker getroffen door deze aandoening. Andere risicofactoren zijn een voorgeschiedenis van hartaandoeningen, zoals aortastenose (vernauwing van de aortaklep in het hart), en het gebruik van anticoagulantia of bloedverdunners. Af en toe is angiodysplasie ook gerelateerd aan andere bloedvataandoeningen, zoals het Osler-Weber-Rendu-syndroom.

Symptomen

Angiodysplasie kan voorkomen in verschillende delen van het maagdarmkanaal, met name de blindedarm en de stijgende dikke darm, maar ook in de maag (maagangiodysplasie). De letsels zijn vaak op meerdere locaties aanwezig in het maagdarmkanaal, wat kan leiden tot een variabele klinische presentatie. De symptomen kunnen tijdens het verloop van de aandoening variëren.

Patiënten kunnen last hebben van bloedbraken, bloed in de ontlasting (wat kan resulteren in zwarte, teerachtige ontlasting) en/of ferriprieve anemie (bloedarmoede door ijzertekort). Het bloeden is vaak chronisch of recidiverend en doorgaans laaggradig en pijnloos.

Bekende tekenen van bloedarmoede zijn:

• duizeligheid
• bleke huid
• snelle hartslag (tachycardie)
• kortademigheid
• vermoeidheid
• zwakte

Diagnose en onderzoeken

Laboratoriumtesten

Een bloedonderzoek kan bloedarmoede aan het licht brengen. Daarnaast is een ontlastingsonderzoek noodzakelijk om de aanwezigheid van bloedsporen te bevestigen.

Diagnostisch onderzoek

Een colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm) of een oesofagogastroduodenoscopie kan de diagnose van colon angiodysplasie bevestigen. Ook kan de arts een video-enteroscopie uitvoeren, waarbij de patiënt een pil met een videocamera en radiozender inslikt. De beelden worden vervolgens naar een ontvanger gestuurd die door de patiënt wordt gedragen. Een multi-fase CT-angiografie kan ook nuttig zijn, vooral voor het opsporen van angiodysplasie in de dunne en dikke darm, vooral wanneer er sprake is van een actieve bloeding.

Differentiële diagnose

Angiodysplasie moet worden onderscheiden van:

• aambeien (gezwollen aderen in de anus met rectale bloedingen)
• darmpoliepen (goedaardige gezwellen in de darm, soms een voorloper van kanker)
• dikkedarmkanker
• diverticulitis
• metastasen (uitzaaiingen van kanker) met onbekende primaire oorsprong
• portale hypertensie
• rectale kanker

Behandeling van angiodysplasie

Bij ernstige bloedarmoede kan een bloedtransfusie nodig zijn voordat andere behandelingen worden overwogen.

De behandeling van angiodysplasie in de dikke darm kan de volgende methoden omvatten:

• cauterisatie: het afsluiten van een deel van de ader om het bloeden te stoppen
• een angiografie: Hierbij gebruikt de arts een dun plastic buisje om medicijnen in een bloedend bloedvat toe te dienen, wat het bloedvat sluit en het bloeden stopt
• een colonoscopische interventie: tijdens een colonoscopie kan de arts instrumenten gebruiken om letsels te verwijderen
• chirurgie: soms nodig bij ernstige bloedingen in de dikke darm; in sommige gevallen kan de rechterkant van de dikke darm moeten worden verwijderd
• medicatie: kan worden gebruikt om bloedingen te beheersen en symptomen te verlichten

Prognose

Bij meer dan 90% van de patiënten stopt het bloeden spontaan. Echter, onbehandeld kunnen de symptomen vaak terugkeren. Regelmatige controle en behandeling kunnen helpen om terugkerende episodes te verminderen en de kwaliteit van leven te verbeteren.

Ondersteuning en leven met angiodysplasie

Voor patiënten met angiodysplasie kan deelname aan steungroepen en het zoeken van emotionele en psychologische ondersteuning nuttig zijn. Dit kan helpen bij het omgaan met de stress en zorgen die gepaard gaan met de aandoening en bij het verbeteren van de levenskwaliteit. Het ontwikkelen van een ondersteunend netwerk van familie, vrienden en zorgverleners kan ook bijdragen aan een betere algehele ervaring en welzijn.

Complicaties van bloedingen in het maagdarmkanaal

Hoewel de meeste bloedingen relatief mild zijn, kunnen ze in sommige gevallen acuut en levensbedreigend worden. Risicofactoren voor ernstige complicaties zijn onder andere ernstige bloedingen, hemodynamische instabiliteit, een oudere leeftijd en de aanwezigheid van andere medische aandoeningen. Tijdige medische interventie is cruciaal om ernstige gevolgen te voorkomen en de gezondheid van de patiënt te waarborgen.

Preventie en zelfzorg

Hoewel er geen specifieke preventieve maatregelen zijn voor angiodysplasie, kunnen regelmatige medische controles en een gezonde levensstijl bijdragen aan het algemeen welzijn van patiënten met een verhoogd risico. Het vermijden van medicijnen die het bloedverdunnen bevorderen zonder medische goedkeuring en het tijdig behandelen van bloedarmoede kunnen helpen om complicaties te voorkomen.