Angiodysplasie: Gezwollen bloedvaten in maagdarmkanaal

Angiodysplasie is een degeneratieve aandoening waarbij gezwollen, fragiele bloedvaten in het maagdarmkanaal aanwezig zijn. Het spijsverteringskanaal bestaat uit de mond, de slokdarm, de dunne en dikke darm, de maag en de anus. De aandoening leidt tot bloedverlies uit het maagdarmkanaal. De meerderheid van de patiënten vertoont geen klachten, maar soms ervaart de patiënt bloed in de ontlasting, bloed braken en tekenen van bloedarmoede. Bij patiënten met ernstige bloedingen zijn meerdere behandelingen mogelijk. De vooruitzichten zijn meestal goed, al keren de symptomen soms wel terug.

• Oorzaken van gezwollen bloedvaten in maagdarmkanaal
• Risicofactoren van angiodysplasie
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van bloedvataandoening
• Prognose
• Complicaties van bloedingen in spijsverteringskanaal

Oorzaken van gezwollen bloedvaten in maagdarmkanaal

Angiodysplasie is een aandoening waarbij de bloedvaten in het spijsverteringskanaal afwijkend zijn. Deze zijn namelijk gezwollen en fragiel. Het exacte mechanisme van ontwikkeling van angiodysplasie is niet bekend anno oktober 2020. Vermoedelijk ontstaat de aandoening door normale spasmen (krampen) van het maagdarmkanaal waardoor de bloedvaten in het gebied vergroten. Wanneer de zwelling ernstig wordt, ontstaat er een kleine doorgang tussen een kleine slagader en een ader. Dit staat in medische termen bekend als een ‘arterioveneuze malformatie' (misvorming van bloedvaten)’. Er vindt mogelijk bloedverlies plaats vanuit dit gebied. Ook spelen degeneratieve veranderingen van kleine bloedvaten geassocieerd met veroudering mogelijk een rol bij de totstandkoming van angiodysplasie.

Risicofactoren van angiodysplasie

De bloedvataandoening is meestal gerelateerd aan de veroudering en de verzwakking of afbraak van de bloedvaten. Ouderen (zestigplussers) zijn bijgevolg het vaakst aangetast. Andere risicofactoren voor angiodysplasie zijn een voorgeschiedenis van hartaandoeningen, zoals aortastenose (vernauwing van een aortaklep in het hart), evenals het nemen van een anticoagulatie of bloedverdunners. Af en toe is angiodysplasie gerelateerd aan andere bloedvataandoeningen zoals het Osler-Weber-Rendu-syndroom.

Symptomen

De letsels van colon angiodysplasie zijn meestal te vinden op de blindedarm of de stijgende dikke darm, hoewel ze ook op andere plaatsen in het maagdarmkanaal kunnen voorkomen. Ook in de maag komt een vergroting van de bloedvaten tot stand (maagangiodysplasie) Angiodysplastische letsels zijn vaak aanwezig op meer dan één locatie in het maagdarmkanaal. De patiënt hierdoor met een variabele klinische presentatie en de presentatie varieert mogelijk ook tijdens het klinische beloop van een patiënt.

De patiënt kampt met bloed braken, bloed in de ontlasting (met als gevolg een zwarte, teerachtige ontlasting) en/of ferriprieve anemie (bloedarmoede door ijzertekort). Het bloeden is meestal chronisch of recidiverend en, in de meeste gevallen, laaggradig en pijnloos.

Bekende tekenen van bloedarmoede zijn:

• duizeligheid
• een bleke huid
• een snelle hartslag (tachycardie)
• kortademigheid
• vermoeidheid
• zwakte

Diagnose en onderzoeken

Laboratoriumtesten

Een bloedonderzoek onthult bloedarmoede. Verder is een ontlastingsonderzoek nodig wat de aanwezigheid van bloedsporen bevestigt.

Diagnostisch onderzoek

Een colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm) of een oesofagogastroduodenoscopie bevestigt de diagnose van colon angiodysplasie. Ook voert de arts mogelijk een video-enteroscopie met behulp van een pil uit. De patiënt moet hierbij een pil met een videocamera en radiozender inslikken. Vervolgens worden beelden van de dunne darm naar een ontvanger gestuurd die door de patiënt wordt gedragen. Voorts is een multi-fase CT-angiografie een mogelijk ander diagnostisch instrument, wat de arts vooral gebruikt voor het opsporen van angiodysplasie in de dunne en dikke darm, vooral wanneer deze gepaard gaat met een actieve bloeding.

Differentiële diagnose

De aandoening is niet hetzelfde als:

• aambeien (gezwollen aderen in anus met rectale bloedingen)
• darmpoliepen (goedaardige gezwellen in darm, soms een voorloper van kanker)
• dikkedarmkanker
• diverticulitis
• metastasen (uitzaaiingen van kanker) met onbekende primaire oorsprong
• portale hypertensie
• rectale kanker

Behandeling van bloedvataandoening

Als de bloedarmoede ernstig is, is een bloedtransfusie nodig voordat de arts een andere behandeling inzet.

De behandeling van de afwijkende bloedvaten in de dikke darm gebeurt met behulp van:

• cauterisatie: (een deel van de ader afsluiten om het bloeden te stoppen)
• een angiografie: De arts gebruikt een dun plastic buisje om medicijnen in een bloedend bloedvat af te geven. Dit medicijn sluit het bloedvat waardoor het bloeden stopt.
• een colonoscopische interventies (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm waarbij de arts via instrumenten letsels kan wegnemen)
• een operatie (soms nodig bij ernstige bloedingen aan de dikke darm; de arts moet dan mogelijk de rechterkant van de dikke darm verwijderen)
• medicatie

Prognose

Het bloeden stopt spontaan bij meer dan 90% van de patiënten, maar de symptomen komen onbehandeld wel vaak terug.

Complicaties van bloedingen in spijsverteringskanaal

Sporadisch zijn de bloedingen acuut en levensbedreigend. Risicofactoren voor een overlijden zijn ernstige bloedingen, hemodynamische instabiliteit, een oudere leeftijd en de aanwezigheid van andere medische aandoeningen.