Anuskanker: Kanker aan anus met anale bloedingen en jeuk

Anuskanker: Kanker aan anus met anale bloedingen en jeuk Anuskanker (anale kanker, anuscarcinoom) is een zeldzame vorm van kanker die begint in de anus, de opening aan het uiteinde van het rectum (de endeldarm). Het is onbekend waarom precies deze vorm van kanker ontstaat, maar wel zijn enkele risicofactoren bekend voor anuskanker. Anale bloedingen en anale jeuk zijn de meest voorkomende symptomen van deze ziekte. Een snelle diagnose is nodig bij anuskanker, want de prognose is dan beter. Het opsporen van de oorzaak van de symptomen gebeurt met enkele mogelijke onderzoeken, al is een biopsie nodig voor de bevestiging van de diagnose. Chemotherapie en radiotherapie zijn de voornaamste behandelingsmethoden voor anuskanker.

Anatomie anus

De anus (aars) bevindt zich aan het einde van het maag-darmkanaal. Dit is de natuurlijke opening van de endeldarm naar de buitenkant van het lichaam. Aan deze sluitspier die de darmuitgang vormt, houden de peristaltische bewegingen (darmbewegingen) in het spijsverteringskanaal op. Het anale kanaal is bekleed met plaveiselcellen. Dit zijn platte cellen die onder de microscoop lijken op schubben.

Epidemiologie ziekte

Ongeveer vier op de vijf patiënten die anuskanker krijgen, zijn zestigplussers. Patiënten die voor 35-jarige leeftijd getroffen zijn, zijn voornamelijk mannen, maar na vijftigjarige leeftijd zijn vooral vrouwen aangetast. Mannen die alleenstaand zijn, hebben zes keer vaker te maken met anuskanker dan mannen die getrouwd zjn.

Oorzaken anuskanker

Anuskanker bestaat in verschillende vormen, maar bij de meeste patiënten ontwikkelt de kanker zich vanuit plaveiselcellen. Dergelijke kankers staan bekend als 'plaveiselcelcarcinomen'. Anuskanker ontstaat soms ook uit kliercellen; deze zijn gekend als 'adenocarcinomen'. Het is niet bekend hoe anuskanker precies ontstaat, maar enkele risicofactoren zijn wel bekend.

Roken verhoogt het risico op anale kanker / Bron: Geralt, PixabayRoken verhoogt het risico op anale kanker / Bron: Geralt, Pixabay

Risicofactoren

Kanker in de anus komt bij sommige mensen en in sommige situaties sneller tot stand.
  • Anale seks: Anale seks is sterk gerelateerd aan de ontwikkeling van anuskanker.
  • Andere vorm van kanker: Vrouwen met baarmoederhalskanker of vulvakanker (kanker aan uitwendige geslachtsorgaan bij vrouw) en mannen met peniskanker lopen eveneens een verhoogd risico. Voorts krijgen patiënten vaker te maken met deze vorm van kanker naarmate ze verouderen.
  • Goedaardige anale letsels: Goedaardige anale letsels zoals bij het prikkelbaredarmsyndroom (chronische ziekte met symptomen van diarree en obstipatie), colitis ulcerosa (chronische darmziekte met diarree), aambeien (gezwollen aderen in de anus met rectale bloedingen), anale fistels (vorming van abnormale tunnels tussen rectum en huid en rond anus) of anale littekens zijn een andere risicofactor.
  • HPV-virus: Een anale infectie met het humaan papillomavirus (HPV) waardoor genitale wratten tot stand komen, is een andere belangrijke risicofactor voor kanker.
  • Medicatie: Immunosuppressiva, medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken, staan bekend als bijdragende factor voor anuskanker.
  • Roken: Roken verhoogt bovendien significant het risico op kanker in de anus.
  • Sekspartners: Ook het hebben van meerdere bedpartners draagt mogelijk bij aan de totstandkoming van anuskanker.
  • Verzwakt immuunsysteem: Patiënten met een zwak immuunsysteem zoals patiënten met een hiv-infectie of patiënten die een orgaantransplantatie gekregen hebben, krijgen sneller te maken met anuskanker.

Symptomen: Anale bloedingen en anale jeuk

De meest voorkomende symptomen waarmee patiënten met anuskanker te maken krijgen, zijn anale bloedingen en anale (rectale) jeuk. De combinatie van de bloedingen en de jeuk doet vaat denken aan aambeien, waardoor de diagnose van anuskanker vertraging oploopt.

Andere tekenen en symptomen van anuskanker omvatten:

Diagnose en onderzoeken

Snelle diagnose is nodig

Ongeveer de helft van de patiënten met anuskanker krijgt de diagnose voordat de kanker zich verspreid heeft buiten de primaire site. Bij ongeveer 13 tot 25% van de patiënten zijn reeds uitzaaiingen (metastasen) naar de lymfeklieren gedetecteerd en bij 10% van de patiënten zijn metastasen te vinden in verre organen. Wanneer de diagnose in een vroeg stadium gebeurt, is anuskanker zeer goed te behandelen.

Onderzoeksmethoden

De arts gebruikt meerdere onderzoeken om anuskanker op te sporen, maar de bevestiging van de diagnose gebeurt wel steeds met behulp van een biopsie. De arts verwijdert een stukje verdacht weefsel uit het anale gebied en laat dit dan onderzoeken door een patholoog in een laboratorium. Deze onderzoeken zijn mogelijk om anuskanker op te sporen:

Tumorstadium

Nadat de diagnose gesteld is, moet de arts het tumorstadium van anuskanker bepalen door middel van een CT-scan of een MRI-scan van het bekkengebied, een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto) een en leverfunctieonderzoek. Een PET-scan is niet noodzakelijk maar biedt soms wel nuttige informatie. Deze beeldvormende onderzoeken zijn tevens inzetbaar bij het controleren van de effectiviteit van een behandeling.

Differentiële diagnose

Meestal zijn de symptomen van anuskanker het gevolg van goedaardige aandoeningen, zoals aambeien, anale kloven of anale wratten. Het is niettemin raadzaam om bij de aanwezige tekenen toch contact op te nemen met een arts. Hij spoort de oorzaak op en behandelt indien nodig de aandoening.

Behandeling met chemotherapie en radiotherapie

De arts behandelt anuskanker met een combinatie van chemotherapie en radiotherapie (bestraling). Dit vermindert de noodzaak van een stoma / colostoma (kunstmatige opening in dikke darm). De arts voert enkel chirurgie uit bij patiënten bij wie de andere behandelingen niet werken.

Prognose bij vrouwen en mannen

De vijfjaarsoverleving van anuskanker bedraagt 60% bij mannen en 71% bij vrouwen. De vijfjaarsoverleving bedraagt 82% wanneer de arts de kanker diagnosticeert in een vroeg stadium. Zodra de kanker is uitgezaaid naar de omliggende lymfeklieren, daalt de vijfjaarsoverleving tot 60%. Als de kanker is uitgezaaid naar verre organen, is de vijfjaarsoverleving 20%

Complicaties

Anale kanker verspreidt zich soms naar de lever (levermetastasen) of de longen (longmetastasen).

Preventie anale kanker

Gardasil, één van de vaccins tegen het humaan papillomavirus (HPV-vaccin) werkt preventief tegen baarmoederhalskanker, maar is eveneens effectief voor de preventie van anuskanker bij mannen en vrouwen. Verder is het nuttig om de risicofactoren te vermijden of beperken.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Anuskanker of anale tumor: oorzaak, symptomen en behandelingAnuskanker of anale tumor: oorzaak, symptomen en behandelingDe anus is de opening aan het einde van het spijsverteringskanaal. De aandoening die het meest gezien wordt bij de anus…
Anuskanker (anuscarcinoom): symptomen, oorzaak & behandelingAnuskanker (anuscarcinoom): symptomen, oorzaak & behandelingAnuskanker, ook wel anale kanker, anuscarcinoom of kanker aan de anus genoemd, is een relatief zeldzame aandoening met e…
Anuskanker: knobbel of gezwel bij anus door anale kankerAnuskanker: knobbel of gezwel bij anus door anale kankerAnuskanker wordt ook wel anale kanker, kanker van de anus, anuskanker of anuscarcinoom genoemd. Anuskanker is een relati…
Anorectale aandoeningen: Problemen rond anus en rectumAnorectale aandoeningen: Problemen rond anus en rectumAnorectale aandoeningen zijn goedaardige of kwaadaardige problemen in het anale gebied die zowel mannen als vrouwen van…

Kleigekleurde ontlasting (witte of bleke stoelgang)Kleigekleurde ontlasting (witte of bleke stoelgang)De kleur van de ontlasting is normaal gezien bruin. Sommige mensen hebben een kleigekleurde ontlasting. Dit houdt in dat…
Pijn aan slokdarm: oorzaken van slokdarmpijn bij het slikkenPijn aan slokdarm: oorzaken van slokdarmpijn bij het slikkenPijn aan de slokdarm is een vervelende klacht. De slokdarm is een onderdeel van het spijsverteringsstelsel. De slokdarm…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 28 februari 2017:
  • Achtergrondinformatie over voorstadia van anuskanker (AIN) en hiv, https://www.amc.nl/web/Zorg/Patient/Patientenfolders/Achtergrondinformatie-over-voorstadia-van-anuskanker-AIN-en-hiv.htm
  • Anal Cancer: Symptoms, Causes and Treatments, http://www.medicalnewstoday.com/articles/156549.php en http://www.medicalnewstoday.com/articles/156549.php?page=2
  • Anuskanker, https://www.kanker.nl/bibliotheek/anuskanker/wat-is/5657-anuskanker
  • Can Anal Cancer Be Found Early?, https://www.cancer.org/cancer/anal-cancer/detection-diagnosis-staging/detection.html
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • How Is Anal Cancer Diagnosed?, https://www.cancer.org/cancer/anal-cancer/detection-diagnosis-staging/how-diagnosed.html
  • Signs and Symptoms of Anal Cancer; https://www.cancer.org/cancer/anal-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-and-symptoms.html
  • Squamous Cell Carcinoma of the Anal Transitional Zone after Ileal Pouch Surgery for Ulcerative Colitis: Systematic Review and Treatment Perspectives., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28203173
  • Symptoms & Causes, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anal-cancer/symptoms-causes/dxc-20233221
  • What is anal cancer?, http://www.webmd.com/cancer/what-is-anal-cancer#1 en http://www.webmd.com/cancer/what-is-anal-cancer#2
  • Afbeelding bron 1: Geralt, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 14-12-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.