Pijn aan slokdarm: oorzaken van slokdarmpijn bij het slikken

Pijn aan de slokdarm is een vervelende klacht. De slokdarm is een onderdeel van het spijsverteringsstelsel. De slokdarm ligt tussen de mond en de maag, en loopt door een opening in je middenrif naar je maag. De slokdarm of oesofagus is circa 30 centimeter lang en heeft een gemiddelde diameter van 2 centimeter. Pijn in de slokdarm is vaak moeilijk vast te stellen, tenzij dit tijdens het slikken gebeurt (odynofagie). Aangezien een groot deel van de slokdarm door de borstholte loopt, wordt slokdarmpijn vaak omschreven als pijn op de borst en dit kan duiden op meer ernstige oorzaken, zoals aandoeningen van het hart, grote vaten en luchtwegen (longen). Deze mogelijke oorzaken moeten eerst worden uitgesloten als pijn het enige symptoom is. Differentiatie tussen cardiale en niet cardiale borstpijn - een veel voortkomende klacht - is uitermate belangrijk. Niet-cardiale borstpijn wijst op pijn op de borst die niet wordt veroorzaakt door hartproblematiek.

• Pijn aan de slokdarm
• De onverwachte slokdarmpijn van Karin
• De slokdarm
• Hoe presenteert die pijn zich?
• Oorzaken van slokdarmpijn (bij het slikken)
• Slokdarmontsteking
• Beschadiging van de slokdarm
• Slokdarmkrampen
• Achalasie van de slokdarm
• Als je sluitspier de boel niet meer snapt
• Slokdarmzweer
• Slokdarmkanker
• Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)
• Infectieuze slokdarmontsteking
• Slokdarmvernauwing (stenose)
• Achalasie: wanneer je slokdarm het loslaten vergeet
• Slokdarmkrampen
• Barrett-slokdarm
• Chemische verbranding van de slokdarm
• Medicatie: als een pil op de verkeerde plek blijft hangen
• Slokdarmdivertikels
• Overgevoelige slokdarm: pijn zonder duidelijk probleem
• Aangrenzende organen: niet alles komt uit de slokdarm
• Trauma: een directe tik op de slokdarm
• Slokdarmpijn: welke symptomen komen er vaak bij kijken?
• Schema van bijkomende symptomen
• Onderzoek en diagnose
• Het begint bij jou: je klachten vertellen het eerste verhaal
• De volgende stap: kijken wat er écht aan de hand is
• Slokdarmfunctie in kaart: manometrie
• pH-meting: zuur, zuur en nog eens zuur
• Bloedonderzoek en aanvullende tests: uitsluiten van andere oorzaken
• Behandeling van een pijnlijke slokdarm
• Refluxziekte (GERD): zuur aanpakken
• Infectieuze slokdarmontsteking: indringers eruit
• Slokdarmvernauwing (stenose): ruimte maken
• Slokdarmkrampen en achalasie: ontspanning in de hoofdrol
• Medicatie-gerelateerde slokdarmontsteking: slikken met beleid
• Slokdarmdivertikels: van opslag naar opruiming
• Leefstijl en zelfzorg: wat je zelf kunt doen
• Prognose: vaak goed, mits je actie onderneemt
• Complicaties: wat gebeurt er als je slokdarmpijn negeert?
• Preventie: houd je slokdarm gezond en blij

Pijn aan de slokdarm

De onverwachte slokdarmpijn van Karin

Karin, een drukbezette moeder van drie, zat aan tafel met een warme kop thee toen het gebeurde. Ze nam een slok, maar in plaats van het geruststellende gevoel van warmte, voelde ze een stekende pijn diep achter haar borstbeen. Ze schrok – haar eerste gedachte? “Is dit een hartaanval?” De pijn trok gelukkig na een paar minuten weg, maar ze merkte dat slikken daarna niet meer zo vanzelfsprekend ging. Het leek alsof er iets vastzat in haar keel, en elke hap voelde als een kleine worsteling. Na dagen van branderigheid en ongemak besloot ze naar de huisarts te gaan. De diagnose? Slokdarmpijn veroorzaakt door een ontsteking, mogelijk door reflux. Karin leerde die dag dat je slokdarm, dat buisje waar je nauwelijks over nadenkt, verrassend veel klachten kan veroorzaken als het geïrriteerd raakt.

De slokdarm

De slokdarm of oesofagus is een ongeveer 30 cm lang, buisvormig orgaan. Het ligt tussen de keelholte en de maag. De slokdarm is een onderdeel van het spijsverteringsstelsel.

Hoe presenteert die pijn zich?

Slokdarmpijn presenteert zich als pijn in het midden van de borst, soms ook wel omschreven als pijn achter het borstbeen. Pijn aan de slokdarm kan optreden bij het slikken en verergeren of juist verbeteren in bepaalde posities. De pijn kan of spontaan optreden en voor langere tijd aanwezig blijven of wisselend aanwezig zijn. Pijn in de slokdarm is vaak gerelateerd aan een ontsteking van de slokdarm, hoewel er enkele niet-inflammatoire oorzaken zijn van pijn slokdarm. Het karakter van de pijn kan variëren van een brandende pijn op de borst, welke vaak wordt geassocieerd met maagzuur (brandend maagzuur), terwijl een scherpe pijn kan worden gerelateerd aan een vreemd lichaam in de slokdarm of beschadiging van de slokdarm. Dysfagie (moeite met slikken) kan ook worden gezien bij pijn aan de slokdarm, hetzij als gevolg van een verminderde oesofageale beweeglijkheid, mechanische obstructie of door een beschadiging.

Oorzaken van slokdarmpijn (bij het slikken)

Pijn in je slokdarm tijdens het slikken? Echt een vervelend gevoel. Het is alsof je lichaam opeens besluit om een beetje tegen te werken bij iets simpels als eten of drinken. Maar goed, er is meestal wel een duidelijke reden achter dat ongemak. Van kleine irritaties tot serieuze problemen: hier krijg je een compleet overzicht van wat er allemaal aan de hand kan zijn in die lange, ietwat koppige buis van je lijf.

Slokdarmontsteking

Een slokdarmontsteking (of oesofagitis) klinkt al niet best, en dat is het ook niet. Het slijmvlies van je slokdarm raakt geïrriteerd of ontstoken, meestal door terugvloeiend maagzuur. Dat noemen ze reflux. En geloof me, dat branderige gevoel achter je borstbeen is haast niet te missen. Sommige mensen denken zelfs dat het een hartaanval is. Ja, zo intens kan het zijn.

Maar als je het negeert? Dan kan de boel alleen maar erger worden. Littekens, slikproblemen, en zelfs bloedingen kunnen om de hoek komen kijken.

Gelukkig zijn er oplossingen. Maagzuurremmers zijn vaak de eerste stap, en een paar kleine aanpassingen in je levensstijl kunnen wonderen doen. Minder vette snacks, iets rechterop zitten na het eten, en nee: dat biertje vlak voor het slapengaan is echt niet zo'n goed idee.

Beschadiging van de slokdarm

Een beschadigde slokdarm is verrassend genoeg niet zo zeldzaam. Terugvloeiend maagzuur (daar is 'ie weer), irriterende medicijnen of zelfs een onschuldige tortilla-chip die nét verkeerd terechtkomt – het kan allemaal schade aanrichten. Het resultaat? Een stekende pijn achter je borstbeen, en soms zelfs bloed in je braaksel (bloedbraken) of je ontlasting. En dan weet je: er is meer aan de hand.

Soorten slokdarmproblemen:

• Erosieve oesofagitis: het slijmvlies raakt letterlijk versleten door chronisch maagzuur.
• Mallory-Weiss scheurtjes: kleine scheurtjes door heftig braken of zelfs een stevige hik.
• Slokdarmruptuur: een ernstige scheur door bijvoorbeeld extreem braken.

Kortom, je slokdarm is niet gemaakt om veel stress of schade te doorstaan. Het is tijd om lief te zijn voor je spijsverteringsstelsel.

Slokdarmkrampen

Slokdarmkrampen, of spasmes, zijn echt rot. Het voelt alsof iemand een vuist in je borst plaatst en de boel flink dichtknijpt. En dan blijft het eten soms ook nog halverwege hangen. Stress of emoties kunnen een trigger zijn, maar ook heel warm of juist ijskoud eten kan voor die ellendige verkrampingen zorgen. Eigenlijk is het je slokdarm die zegt: "Ik doe het even niet vandaag."

Achalasie van de slokdarm

Als je sluitspier de boel niet meer snapt

Bij achalasie van de slokdarm ontspant de sluitspier tussen je slokdarm en maag niet goed. Resultaat? Je eten hoopt zich op, slikken wordt een worsteling en pijn rond je borstbeen is standaard. Naast pijn, kan het ook zorgen voor slechte adem of oprispingen. Het is alsof je slokdarm plots besluit om geen zin meer te hebben in zijn werk.

Er zijn gelukkig oplossingen. Van een operatie waarbij ze de spier oprekken tot injecties met botox om de boel even te laten relaxen. Klinkt gek, maar het werkt.

Slokdarmzweer

Een slokdarmzweer is, zoals het woord al verraadt, een pijnlijke beschadiging in het slijmvlies. Vaak veroorzaakt door maagzuur dat keer op keer naar boven komt. Slikken doet pijn, en je hebt het idee dat alles wat je eet zich meteen terugmeldt met een branderig gevoel.

Slokdarmkanker

Slokdarmkanker klinkt zwaar, en dat is het ook. Een kwaadaardige tumor die ergens in je slokdarm ontstaat, begint vaak met subtiele symptomen zoals pijn bij het slikken. Trek bij twijfel aan de bel, want vroeg erbij zijn kan écht het verschil maken.

Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)

Reflux is dé klassieker onder de slokdarmpijn. Maagzuur dat niet netjes in de maag blijft, maar terugstroomt in de slokdarm, zorgt voor een irritatiefeestje. Het branderige gevoel – ook wel bekend als brandend maagzuur – kan flink heftig zijn en straalt vaak uit naar de borst. Soms voelt het zelfs alsof je een hartaanval krijgt. Langdurige reflux doet er nog een schepje bovenop: het slijmvlies raakt beschadigd, wat kan leiden tot zweren of zelfs littekens. Met als resultaat? Nog meer pijn en problemen bij het slikken.

Infectieuze slokdarmontsteking

Bij een infectie gaat het mis op microscopisch niveau. Dit zijn de hoofdrolspelers:

• Schimmelinfecties: Vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem – denk aan hiv-patiënten of mensen die chemo krijgen – kan Candida albicans toeslaan. De slokdarm krijgt witte plekjes, het slikken wordt pijnlijk en het voelt alsof je keel in brand staat.
• Virale infecties: Virussen zoals herpes simplex (HSV) of cytomegalovirus (CMV) kunnen ook de slokdarm koloniseren en nare zweertjes veroorzaken. Dit gaat vaak gepaard met scherpe, stekende pijn bij het doorslikken van voedsel of zelfs vloeistoffen.

Slokdarmvernauwing (stenose)

Een slokdarmvernauwing klinkt niet alleen benauwend, het is het ook. Littekens van chronische reflux of chemische beschadiging kunnen ervoor zorgen dat de doorgang in je slokdarm steeds nauwer wordt. Het gevolg? Voedsel blijft hangen, wat een scherpe, stekende pijn geeft, vooral bij het slikken van grotere brokken. Alsof je aan het worstelen bent met een stuk eten dat niet verder wil.

Achalasie: wanneer je slokdarm het loslaten vergeet

Achalasie is een zeldzame aandoening waarbij de onderste sluitspier van je slokdarm niet ontspant. Voedsel blijft daardoor letterlijk hangen in je slokdarm, waardoor je pijn voelt en soms zelfs terugkomend voedsel in je mond krijgt (regurgitatie). Het is alsof je slokdarm in de pauzestand staat terwijl je maaltijd nergens naartoe kan.

Slokdarmkrampen

Je slokdarm is één grote spierbuis, en net als andere spieren kan hij soms krampachtig reageren. Bij de nutcracker-slokdarm of diffuse spasmen trekken de spieren zich ongecontroleerd of veel te sterk samen. De pijn kan zó intens zijn dat je denkt dat het je hart is dat protesteert. Een scherpe steek, druk op de borst, en je hebt een raadselachtige pijn die vooral opspeelt bij slikken.

Barrett-slokdarm

Barrett-slokdarm is eigenlijk een stille sluiper. Door jarenlange reflux verandert het slijmvlies van je slokdarm langzaam van structuur. In het begin merk je er niets van, maar als er ontstekingen of zweren ontstaan, voel je wel degelijk pijn bij het slikken. Het is een complicatie die vooral bij langdurige maagzuurproblemen op de loer ligt.

Chemische verbranding van de slokdarm

Soms wordt de slokdarm blootgesteld aan agressieve stoffen – denk aan schoonmaakmiddelen, zuren of zelfs bijtende basen. Bij kinderen (of in gevallen van zelfbeschadiging) komt dit helaas nog wel eens voor. Het resultaat is ernstige schade aan het slijmvlies, pijn bij slikken en soms zelfs littekens die de doorgang vernauwen.

Medicatie: als een pil op de verkeerde plek blijft hangen

Een pil doorslikken is iets wat je doet zonder na te denken, maar als hij blijft steken? Dan kan hij de slokdarm irriteren en zelfs ontstekingen veroorzaken. Dit heet pillen-oesofagitis. Medicijnen zoals antibiotica (doxycycline), bisfosfonaten en sommige pijnstillers (NSAID’s) zijn bekende boosdoeners. Tip: altijd een glas water erbij drinken en je pil niet "droog" doorslikken.

Slokdarmdivertikels

Een divertikel klinkt chique, maar het is simpelweg een uitstulping van de slokdarmwand. Voedsel kan zich hier ophopen, wat leidt tot druk, pijn bij het slikken en – eerlijk gezegd – een nogal vieze adem door de restjes die achterblijven. Het Zenker-divertikel is de bekendste variant en komt vooral voor bij oudere volwassenen.

Overgevoelige slokdarm: pijn zonder duidelijk probleem

Soms is er simpelweg geen duidelijke fysieke oorzaak te vinden. Je slokdarm is overgevoelig en reageert met pijn op normale prikkels, zoals voedsel of drank. Dit wordt ook wel een functionele stoornis genoemd. Alles ziet er prima uit op een scan, maar slikken voelt alsof je door een bramenstruik gaat.

Aangrenzende organen: niet alles komt uit de slokdarm

Slokdarmpijn kan soms bedrog zijn, want de echte oorzaak ligt in een ander orgaan:

• Maagzweer of maagslijmvliesontsteking (gastritis): Pijn uit de maag straalt vaak uit naar de slokdarm, vooral bij het slikken.
• Galblaasproblemen: Galblaasontsteking of galstenen kunnen uitstralende pijn geven die voelt als slokdarmklachten.
• Hartproblemen: Pijn van angina pectoris of zelfs een hartaanval kan bedrieglijk veel lijken op slokdarmpijn.

Trauma: een directe tik op de slokdarm

Een beschadiging van de slokdarm kan letterlijk fysiek zijn: een visgraat, botfragment of groot stuk voedsel dat tijdens het eten blijft steken. Daarnaast kunnen medische procedures zoals een endoscopie of het plaatsen van een sonde tijdelijk irritatie en pijn veroorzaken. Gelukkig is dit meestal van korte duur, maar vervelend is het zeker.

Slokdarmpijn: welke symptomen komen er vaak bij kijken?

Slokdarmpijn is niet zomaar een ‘klein ongemak’. Het kan voelen alsof je iets niet kunt doorslikken, alsof er een brok in je keel zit, of soms zelfs als een steek in je borst. Maar wat vaak over het hoofd wordt gezien, zijn de bijkomende symptomen die met die pijn gepaard gaan. Je lichaam geeft meestal meerdere signalen af – en die moet je niet negeren. Tijd om het allemaal op een rijtje te zetten. Hier komt je overzicht!

Schema van bijkomende symptomen

Onderzoek en diagnose

Slokdarmpijn klinkt misschien als een klein probleem, maar wie het ooit heeft ervaren weet: het is allesbehalve prettig. Een stekende pijn bij het slikken, een branderig gevoel achter je borstbeen of het idee dat eten blijft steken – het is een signaal dat er iets misgaat. Maar wat dan precies? De slokdarm werkt meestal als een goed geoliede machine, dus als die plots protesteert, moet er speurwerk aan te pas komen. Tijd om je slokdarm onder de loep te nemen: van vragen in de spreekkamer tot high-tech camera’s die het verborgen leed vastleggen.

Het begint bij jou: je klachten vertellen het eerste verhaal

De zoektocht naar de oorzaak begint altijd met jouw verhaal. De arts zal vragen stellen waar je misschien even over moet nadenken:

• Wanneer heb je pijn? Is het alleen bij slikken? Of ook als je rust?
• Wat voel je precies? Brandend, stekend, drukkend? Elke soort pijn kan weer op iets anders wijzen.
• Waar zit de pijn? Achter het borstbeen? In je keel? Of straalt het uit naar je rug?
• Heb je andere klachten? Brandend maagzuur, regurgitatie (eten dat terugkomt), misselijkheid, hoesten of een vieze adem?
• Wat maakt het erger? Warm eten, koude dranken, stress of liggen?

Dit klinkt als een kruisverhoor, maar het geeft de arts al veel aanwijzingen. Bij reflux bijvoorbeeld speelt pijn vooral op na een zware maaltijd of bij platliggen. Bij slokdarmkrampen voelt het meer als een scherpe steek, en bij een vernauwing lijkt het alsof voedsel blijft steken. Jouw verhaal is dus de eerste belangrijke puzzelstuk.

De volgende stap: kijken wat er écht aan de hand is

Als de klachten hardnekkig zijn, wordt het tijd om verder te kijken – letterlijk. Hier komen de onderzoeken in beeld waarmee artsen kunnen zien wat er binnenin je slokdarm gebeurt.

[I]1. Gastroscopie: de gouden standaard[/I]
Bij een gastroscopie – ook wel een endoscopie genoemd – gaat er een flexibele slang met een piepkleine camera via je mond naar je slokdarm. Dit klinkt misschien alsof je een sciencefiction-film in gaat, maar het is dé manier om je slokdarm van binnen te bekijken. De arts kan direct zien of er ontstekingen, zweren, vernauwingen of vreemde plekken zijn. En ja, het is een beetje ongemakkelijk, maar het duurt maar een paar minuten.

Soms neemt de arts tijdens de gastroscopie een biopt, oftewel een klein hapje weefsel. Dit wordt in het lab onderzocht op infecties, ontstekingen of zelfs vroege tekenen van Barrett-slokdarm of kanker.

2. Röntgenonderzoek met contrast (slikfoto)
Bij dit onderzoek slik je een slok contrastmiddel (meestal bariumpap, wat wat dikker en krijtachtig smaakt), waarna er röntgenfoto’s worden gemaakt terwijl je slikt. Dit laat de vorm en beweging van je slokdarm zien. Zit er een vernauwing? Een divertikel? Of werkt je slokdarmspier niet goed? Een slikfoto legt het allemaal vast, in realtime.

Het is vooral handig bij klachten van voedsel dat blijft steken of bij een vermoeden van slokdarmkrampen. Bovendien: je krijgt je eigen “slikproces” in beeld, wat ergens ook een beetje fascinerend is.

Slokdarmfunctie in kaart: manometrie

Soms ziet alles er normaal uit op de beelden, maar werkt je slokdarm gewoon niet zoals hij zou moeten. Dit kun je onderzoeken met een manometrie. Hierbij brengt de arts een dun slangetje via je neus (ja, dat is even doorbijten) in je slokdarm. Dit slangetje meet de druk en spierbewegingen in je slokdarm tijdens het slikken.

Als je slokdarmspieren zich te sterk of juist te slap samentrekken – denk aan nutcracker-slokdarm of achalasie – dan komt dat met dit onderzoek haarfijn aan het licht. Het klinkt misschien een tikje middeleeuws, maar het is ontzettend waardevol om de functie van je slokdarm te begrijpen.

pH-meting: zuur, zuur en nog eens zuur

Bij vermoeden van refluxziekte (GERD) kan een 24-uurs pH-meting worden gedaan. Hierbij krijg je een dun slangetje via je neus in de slokdarm dat de zuurgraad meet gedurende 24 uur. Ja, het is niet de meest charmante dag van je leven, maar het geeft exact aan hoe vaak maagzuur je slokdarm bereikt. Zo weet de arts zeker of reflux de boosdoener is.

Voor wie niet van slangetjes houdt, is er ook een alternatief: een pH-capsule die tijdens een gastroscopie in je slokdarm wordt geplaatst en draadloos de zuurgraad meet. Geen gedoe met slangetjes, en je kunt gewoon je dagelijkse dingen doen.

Bloedonderzoek en aanvullende tests: uitsluiten van andere oorzaken

Soms is er meer aan de hand. Als de arts vermoedt dat er sprake is van een infectie, zoals Candida of een virale ontsteking, kan bloedonderzoek worden aangevraagd. Ook tekorten, zoals bloedarmoede of ijzergebrek, kunnen worden opgespoord.

Daarnaast is het belangrijk om andere aandoeningen uit te sluiten, zoals hartproblemen of maagklachten die uitstralen naar de slokdarm. De arts kijkt dus altijd breder dan alleen je slokdarm.

Behandeling van een pijnlijke slokdarm

Een pijnlijke slokdarm is allesbehalve gezellig. Of het nu voelt alsof je een gloeiend vuurtje achter je borstbeen hebt of alsof elk hapje eten blijft steken, één ding is duidelijk: je wilt er zo snel mogelijk vanaf. De behandeling hangt af van de oorzaak, want eerlijk is eerlijk: er zijn nogal wat boosdoeners die je slokdarm het leven zuur kunnen maken. Maar geen zorgen – met de juiste aanpak en een beetje geduld kun je vaak weer pijnvrij slikken en genieten van je maaltijd.

Refluxziekte (GERD): zuur aanpakken

Maagzuur dat terugstroomt in je slokdarm is niet alleen pijnlijk, maar ook schadelijk. De oplossing? Dat zuur onder controle krijgen. Dit zijn de belangrijkste stappen:

• Maagzuurremmers: Middelen zoals protonpompremmers (omeprazol, pantoprazol) of H2-blokkers (ranitidine) verminderen de hoeveelheid maagzuur. Minder zuur betekent minder irritatie van het slijmvlies.
• Leefstijl tweaks: Eet kleinere porties, vermijd vet en gekruid eten, en blijf rechtop na de maaltijd (liggen is een gegarandeerde uitnodiging voor zuur). Ook stoppen met roken en afvallen helpt enorm. Oh, en zet dat extra kussen onder je hoofd: slapen met een iets verhoogd hoofdeinde voorkomt dat het zuur omhoog kruipt.
• Medicinale antacida: Voor snelle verlichting kun je maagzuurneutraliserende middelen gebruiken, zoals Rennies of Gaviscon. Dit zijn geen wondermiddelen, maar ze geven tijdelijk verlichting als het zuur opspeelt.

Infectieuze slokdarmontsteking: indringers eruit

Bij infecties is de aanpak simpel: de oorzaak bestrijden.

• Schimmelinfecties: Als Candida de boosdoener is, krijg je antischimmelmedicijnen voorgeschreven, zoals fluconazol. Vaak in pilvorm, soms als drankje dat je slokdarm bedekt.
• Virale infecties: Bij een virale ontsteking, zoals door herpes simplex of CMV, schrijft de arts antivirale middelen voor, zoals aciclovir. Belangrijk is om ook je immuunsysteem te ondersteunen als dat verzwakt is.

Tip: Drink kleine slokjes lauwwarm water bij pijn, dat verzacht de geïrriteerde plek en helpt medicatie beter te verspreiden.

Slokdarmvernauwing (stenose): ruimte maken

Bij een vernauwing (vaak door littekenweefsel) moet de doorgang weer worden vergroot. Dit gebeurt meestal met een slokdarmverwijding (dilatatie). Tijdens een gastroscopie gebruikt de arts een speciale ballon of bougie om de vernauwing voorzichtig op te rekken. Klinkt spannend, maar het is een effectieve behandeling en je kunt vaak dezelfde dag alweer naar huis.

Na de procedure krijg je soms maagzuurremmers om verdere schade en littekenvorming te voorkomen.

Slokdarmkrampen en achalasie: ontspanning in de hoofdrol

Als je slokdarmspieren zich ongecontroleerd samentrekken of niet ontspannen, voelt slikken alsof je door een nauwe buis probeert te duwen. De behandeling richt zich op het “kalmeren” van je slokdarm:

• Spierverslappers: Medicijnen zoals nitraten of calciumkanaalblokkers (bijvoorbeeld nifedipine) helpen de spieren van de slokdarm te ontspannen.
• Botox-injecties: Bij achalasie kan de arts tijdens een gastroscopie botuline toxine inspuiten in de sluitspier. Dit ontspant de spier en maakt slikken gemakkelijker.
• Chirurgie: Bij ernstige achalasie kan een myotomie worden uitgevoerd. Hierbij snijdt de chirurg een deel van de gespannen spier door, zodat voedsel weer soepel kan passeren.

Medicatie-gerelateerde slokdarmontsteking: slikken met beleid

Als je pijn krijgt door medicijnen die in je slokdarm blijven steken, is de oplossing gelukkig simpel:

• Drink voldoende water: Neem altijd een groot glas water bij je medicatie en blijf even rechtop zitten.
• Pas je medicijn aan: In sommige gevallen kan de arts het medicijn vervangen door een vloeibare of oplosbare vorm. Geen gedoe meer met pillen die blijven plakken.

Slokdarmdivertikels: van opslag naar opruiming

Bij uitstulpingen zoals het Zenker-divertikel blijft voedsel soms hangen, wat pijn en een slechte adem veroorzaakt. Als dit ernstig is, kan een chirurgische ingreep nodig zijn om het divertikel te verwijderen of de ingang te vergroten, zodat voedsel niet blijft steken. Bij kleinere klachten helpt het vaak al om goed te kauwen, langzaam te eten en kleine slokjes water te drinken tijdens de maaltijd.

Leefstijl en zelfzorg: wat je zelf kunt doen

Naast medische behandelingen kun je je slokdarm een hoop ellende besparen door wat eenvoudige aanpassingen:

• Eet rustig en kauw goed: Happer-de-hap een maaltijd naar binnen werken? Niet doen. Je slokdarm heeft tijd nodig om zijn werk te doen.
• Vermijd triggers: Pittig eten, koolzuurhoudende dranken, koffie, alcohol – het zijn de usual suspects die slokdarmpijn kunnen verergeren.
• Blijf rechtop: Zeker na het eten. Geef je slokdarm de tijd om voedsel richting de maag te laten zakken, zonder dat maagzuur terugstroomt.
• Hydrateer: Drink regelmatig water om je slokdarm te spoelen en te verzachten.

Prognose: vaak goed, mits je actie onderneemt

In de meeste gevallen is slokdarmpijn goed te behandelen zodra de oorzaak is vastgesteld. Van refluxziekte tot slokdarmkrampen: met de juiste medicijnen, aanpassingen in je leefstijl en soms een kleine ingreep kun je snel verbetering zien.

• Refluxziekte (GERD): Met maagzuurremmers, een beter eetpatroon en wat slimme gewoontes verdwijnen de klachten vaak binnen een paar weken. Blijf je je aan de adviezen houden? Dan blijft het zuur meestal keurig op zijn plek.
• Infecties: Schimmelinfecties of virale ontstekingen zijn vaak tijdelijk en goed te behandelen met antischimmel- of antivirale medicijnen.
• Achalasie of slokdarmvernauwing: Na een succesvolle behandeling, zoals een dilatatie (verwijding) of botox-injectie, kunnen patiënten vaak weer normaal slikken. Bij ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn, maar ook dat biedt vaak blijvende verlichting.

De sleutel tot een goede prognose is simpel: wacht niet te lang. Hoe sneller je de oorzaak aanpakt, hoe kleiner de kans op complicaties en hoe sneller je je slokdarm weer rust geeft.

Complicaties: wat gebeurt er als je slokdarmpijn negeert?

Als je klachten blijft wegwuiven – “Ach, het is vast gewoon stress” of “Dat gaat vanzelf wel weer over” – kunnen kleine problemen uiteindelijk grotere complicaties veroorzaken. En geloof me, dat wil je liever niet.

• Slokdarmzweren: Bij aanhoudende reflux kan maagzuur het slijmvlies van je slokdarm aantasten, wat leidt tot pijnlijke zweren. Dit maakt slikken nog pijnlijker en kan zelfs bloedingen veroorzaken.
• Slokdarmvernauwing (stenose): Langdurige ontsteking kan littekenweefsel veroorzaken, waardoor de slokdarm vernauwt. Voedsel blijft makkelijker hangen, slikken wordt moeilijker en de pijn neemt toe.
• Barrett-slokdarm: Bij chronische reflux kan het slijmvlies van je slokdarm veranderen. Dit is in eerste instantie onschuldig, maar het verhoogt wel het risico op slokdarmkanker. Tijdige behandeling van reflux is dus écht belangrijk.
• Bloedingen en perforaties: Ernstige ontstekingen, chemische verbrandingen of vastzittende voorwerpen kunnen leiden tot kleine bloedingen of zelfs een scheurtje (perforatie) in de slokdarmwand. Dit is zeldzaam, maar het kan levensgevaarlijk zijn en vereist onmiddellijk medisch ingrijpen.
• Schimmelinfecties die zich verspreiden: Bij een verzwakt immuunsysteem kan een schimmelinfectie in de slokdarm zich uitbreiden naar andere delen van het lichaam. Dit is vooral riskant bij patiënten die al ziek of kwetsbaar zijn.

Preventie: houd je slokdarm gezond en blij

Voorkomen is altijd beter dan genezen – en dat geldt zeker voor je slokdarm. Met wat simpele aanpassingen in je dagelijkse routine kun je veel ellende besparen. Hier zijn de beste tips om slokdarmpijn buiten de deur te houden:

Pak reflux aan voor het zuur je pijn doet

• Eet slim: Kleine porties, rustig kauwen en niet direct platliggen na het eten. Laat dat late-night snackmomentje maar zitten.
• Vermijd triggers: Vet eten, pittig voedsel, koffie, alcohol en koolzuurhoudende dranken kunnen maagzuurproblemen verergeren.
• Verhoog je hoofdeinde: Slaap met een extra kussen of verhoog je bed aan het hoofdeinde om te voorkomen dat zuur omhoog kruipt.

Let op medicijnen
Neem pillen altijd met een groot glas water in en blijf even rechtop zitten. Laat ze niet “hangen” in je slokdarm.
Vraag de arts of er alternatieven zijn als je bepaalde medicijnen niet goed verdraagt, zoals vloeibare varianten.

Houd je immuunsysteem sterk
Een sterk immuunsysteem helpt infecties, zoals schimmels of virussen, te voorkomen. Eet gezond, slaap voldoende en zorg voor regelmatige beweging. Heb je een verzwakt immuunsysteem? Overleg met je arts over preventieve maatregelen.

Geef je slokdarm rust

• Kauw goed en eet niet te snel. Happen, slikken, weg is niet alleen slecht voor je maag, maar ook voor je slokdarm.
• Vermijd irriterende stoffen zoals hete dranken, bijtende zuren en chemische middelen. Het klinkt logisch, maar dit soort ongelukken komen vaker voor dan je denkt.

Leefstijl: de basics doen wonderen

• Stop met roken: Roken maakt je slokdarm kwetsbaarder voor reflux, ontstekingen en andere irritaties.
• Val af als dat nodig is: Overgewicht verhoogt de druk op je maag, wat de kans op reflux vergroot. Een paar kilo’s kwijt kunnen al veel verschil maken.
• Blijf in beweging: Een gezonde, actieve leefstijl ondersteunt je spijsvertering én vermindert stress – twee vliegen in één klap.

Kortom: negeer pijn bij het slikken niet, hoe klein het probleem in het begin ook lijkt. Je slokdarm geeft echt niet zomaar alarm.

Lees verder

• Slokdarmdivertikels: symptomen, oorzaak, en behandeling
• Slokdarmkanker: symptomen, slokdarmklachten en behandeling
• Slokdarmontsteking: symptomen en behandeling oesofagitis
• Slokdarmspataderen, slokdarmvarices: symptomen, behandeling
• Slokdarmzweer: symptomen & behandeling van zweer in slokdarm