Slokdarmdivertikels: symptomen, oorzaak, en behandeling

Slokdarmdivertikels: symptomen, oorzaak, en behandeling Wat zijn slokdarmdivertikels? Een slokdarmdivertikel is een zakvormige uitstulping die naar buiten steekt in een zwak deel in de wand van de slokdarm. Een slokdarmdivertikel kan zich overal in de slokdarm voordoen en kan aangeboren zijn (= congenitaal) of zich in de loop van de jaren ontwikkelen (= verworven slokdarmdivertikel). Courante symptomen zijn: moeite met slikken, eten blijft hangen, pijn bij het slikken, hoesten, nekpijn, gewichtsverlies en een slechte adem.
Slokdarm / Bron: Decade3d/Shutterstock.comSlokdarm / Bron: Decade3d/Shutterstock.com

Welke soorten slokdarmdivertikels bestaan er?

Slokdarmdivertikels worden ingedeeld naar hun locatie binnen de slokdarm:
  • een Zenker divertikel is de meest voorkomende vorm van divertikels van de slokdarm en bevinden zich in het bovenste deel van de slokdarm;
  • een tractiedivertikel, welke zich halverwege de slokdarm bevindt; en
  • een epiphrenic divertikel in het onderste deel van de slokdarm, vlak boven het middenrif.

Vóórkomen

Slokdarmdivertikels kunnen bij mensen van alle leeftijden voorkomen, hoewel de meeste gevallen zich voordoen na het vijftigste levensjaar. Op zich zijn slokdarmdivertikels zeldzaam en komen ze niet vaak voor.

Oorzaak van slokdarmdivertikels

Er is nog weinig bekend over de precieze oorzaak van slokdarmdivertikels, die ontstaan door een combinatie van een verhoogde druk in de slokdarm en een zwakke plek in de spierwand, als gevolg waarvan het slijmvlies van de slokdarm naar buiten stulpt. Een vernauwing van de slokdarm kan verhoogde druk veroorzaken. Een vernauwing kan het gevolg zijn van een strictuur of achalasie. Als gevolg van veroudering of reflux (het terugvloeien van maagzuur naar de slokdarm) kan er een zwakke plek in de spierlaag ontstaan.

Gevolgen van slokdarmdivertikels

Door de jaren heen

De klachten die slokdarmdivertikels kunnen veroorzaken, ontstaan vaak gedurende vele jaren. Door de jaren heen ontstaan er symptomen zoals dysfagie (moeilijk kunnen slikken), regurgitatie (terugstroming van voedsel naar de mond) en aspiratiepneumonie (pneumonie of longontsteking die wordt ook veroorzaakt door voedsel of vloeistoffen die in de longen terechtkomen), veroorzaakt door het inademen van omhooggekomen divertikelinhoud.

Klachten die verergeren

Wanneer de symptomen van slokdarmdivertikels verergeren, kan een persoon niet in staat zijn om te slikken als gevolg van een obstructie in de buurt van het divertikel. Het gebeurt zelden dat de slokdarm scheurt. Een obstructie of breuk veroorzaakt door een slokdarmdivertikel is gevaarlijk en vereist direct medisch ingrijpen. Oprispingen veroorzaakt door een divertikel komen vaak 's-nachts voor, als je ligt. Dit kan leiden tot verstikking, aspiratiepneumonie en longabcessen. Het komt zelden voor, maar bij 0,5 procent van de mensen met divertikels kan zich plaveiselcelcarcinoom ontwikkelen. Plaveiselcelcarcinoom is een type slokdarmkanker waarbij de tumor ontstaat uit plaveiselcellen, dat zijn de platte cellen die de bovenste laag van het slijmvlies in de slokdarm vormen. Dit wordt vermoedelijk veroorzaakt door chronische irritatie van de diverticula bij langdurige retentie van voedsel.

Symptomen van slokdarmdivertikels

De symptomen van slokdarmdivertikels zijn:
  • dysfagie (moeite met slikken, gekenmerkt door een gevoel van dat voedsel gevangen blijft hangen in de keel, eten blijft hangen);
  • pulmonaire aspiratie (het binnendringen van afscheidingen of vreemd materiaal in de luchtpijp en longen);
  • aspiratiepneumonie (een longinfectie veroorzaakt door pulmonale aspiratie);
  • regurgitatie (terugstroming) van ingeslikt voedsel en speeksel;
  • pijn bij het slikken;
  • hoesten;
  • nekpijn;
  • gewichtsverlies;
  • slechte adem (halitose);
  • Sommige mensen kunnen een gorgelend geluid ervaren als er lucht langs het divertikel heengaat.

Onderzoek en diagnose

De tests die het meest worden gebruikt om slokdarmdivertikels te diagnosticeren, zijn onder meer:

Röntgenonderzoek van de slokdarm met bariumpap

Terwijl je een bariumpap drinkt, worden er opnamen gemaakt. Je staat daarbij voor het röntgenapparaat. Op een beeldscherm is te zien hoe het contrastmiddel zich in je slokdarm en maag verdeelt. Er worden vervolgens röntgenfoto’s gemaakt in diverse richtingen.

Gastro-intestinale endoscopie

Een flexibele, smalle buis, een endoscoop genaamd, wordt via de mond door het maagdarmkanaal. Hierdoor kan de binnenkant van slokdarm, maag of darmen geïnspecteerd worden.

Slokdarmmanometrie

Bij een slokdarmmanometrie wordt de werking van de slokdarm en de kringspier tussen de slokdarm en de maag onderzocht.

24-uurs pH-meting

Dit is een onderzoek waarbij gedurende 24 uur de zuurgraad in de slokdarm wordt gemeten.

Behandeling van slokdarmdivertikels

Een slokdarmdivertikel wordt gewoonlijk alleen behandeld als deze ernstige klachten geeft. Een operatieve verwijdering behoort tot de mogelijkheden, maar het wegbranden van het tussenschot tussen de divertikelzak en de slokdarmwand door laserbehandeling of cauterisatie (door middel van elektriciteit) tijdens een endoscopie kan ook. Niet alleen de divertikel, maar ook de onderliggende oorzaak moet adequaat worden behandeld.

Lees verder

© 2014 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hoe een hartaanval te onderscheiden van slokdarmontsteking?Hoe een hartaanval te onderscheiden van slokdarmontsteking?Een hartaanval is de eerste doodsoorzaak bij vrouwen en de tweede doodsoorzaak bij mannen. Een hartaanval wordt vaak ver…
Slokdarmdivertikel: Oorzaken, symptomen en behandelingSlokdarmdivertikel: Oorzaken, symptomen en behandelingEen divertikel van de slokdarm kan men het beste omschrijven als een uitstulping van de slokdarmwand, die eruit ziet als…
Slokdarmzweren (ulcus): Oorzaken, symptomen en behandelingSlokdarmzweren (ulcus): Oorzaken, symptomen en behandelingSlokdarmzweren (ulcus van de slokdarm) komen voor aan de binnenkant van de slokdarm, en zijn een beschadiging van het sl…
Slokdarmperforatie: Oorzaken, symptomen en behandelingSlokdarmperforatie: Oorzaken, symptomen en behandelingEen perforatie van de slokdarm is een ernstige aandoening waarbij er een gaatje of gat onstaan is in de slokdarm. Deze b…

Ernstige zwelling in de mond, speekselkliercyste en ranulaErnstige zwelling in de mond, speekselkliercyste en ranulaHet hebben van een speekselkliercyste kan veel overlast in de mond geven. De rode pijnlijke zwelling kan klein zijn, maa…
Sacralisatie: lage rugpijn door vergroeiing lendenwervelSacralisatie: lage rugpijn door vergroeiing lendenwervelVanaf de geboorte kan men reeds afwijkingen in de onderrug hebben, waardoor men reeds vanaf jonge leeftijd onderrugklach…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/Wavebreakmedia
  • Cleveland Clinic. Esophageal Diverticulum. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16977-esophageal-diverticulum (ingezien op 8-4-2022)
  • LUMC. Röntgenonderzoek van de slokdarm (oesophagusonderzoek). https://www.lumc.nl/patientenzorg/praktisch/patientenfolders/rontgenonderzoek-slokdarm-met-contrastmiddel-oesophagus-onderzoek (ingezien op 8-4-2022)
  • Prof. dr. D.H. Ford, prof. dr. J.P. Schadé, dr. J. Tomson (hoofdredactie). Het grote medische handboek. Rebo Productions, Lisse, 2009.
  • Afbeelding bron 1: Decade3d/Shutterstock.com
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 11-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.