Slokdarmzweer: symptomen & behandeling van zweer in slokdarm

Een slokdarmzweer is een zweer in de slokdarm. Het is een pijnlijke zweer, gelegen in de bekleding van het onderste deel van de slokdarm, richting de maag. Het meest voorkomende symptoom van een slokdarmzweer is heen branderige pijn van de slokdarm. De pijn kan mild of ernstig zijn. Andere symptomen van een slokdarmzweer zijn misselijkheid, indigestie, zure reflux (brandend maagzuur), opgeblazen gevoel, braken, gebrek aan eetlust, pijn bij het slikken, droge hoest en een zure smaak in de mond. Slokdarmzweren ontstaan meestal als gevolg van een infectie met de Helicobacter pylori, een bacterie die bij veel mensen in de maag voorkomt. Het kan ook worden veroorzaakt door erosie als gevolg van het regelmatig terugvloeien van maagzuur in de slokdarm (reflux). In sommige gevallen kan een virusinfectie of langdurig gebruik van NSAID's resulteren in slokdarmzweren. Een slokdarmzweer kan pijnlijk zijn. Behandeling met medicijnen en leefstijlveranderingen dragen bij aan het herstel.

• De slokdarm
• Wat is een slokdarmzweer?
• Oorzaken van een zweer in de slokdarm
• Symptomen slokdarmzweer
• Onderzoek en diagnose
• Endoscopie
• Bloedonderzoek
• Behandeling van een slokdarmzweer
• Medische behandeling
• Hersteltips
• Dieet
• Complicaties
• Prognose
• Preventie

De slokdarm

De slokdarm is een gespierde buis van ongeveer 25 cm lengte die vanuit de keelholte door borstholte en middenrif naar de maag loopt en -in rusttoestand- van boven is afgesloten door de keelholtekringspier en van beneden door een sluitmechanisme bij de maag. Ingeslikt voedsel wordt via de peristaltiek naar de maag getransporteerd. Deze peristaltiek is dermate effectief ontworpen, dat ook al ga je op je hoofd staan, doorgeslikt vocht hoe dan ook naar de maag toegaat.

Wat is een slokdarmzweer?

Een slokdarmzweer is een zweer in de slokdarm, te vergelijken met een maagzweer. De medische benaming van een slokdarmzweer is 'ulcus oesofagi' en het verwijst naar een beschadiging van het slijmvlies aan de binnenkant van de slokdarm. In geval van een slokdarmzweer is de beschadiging dieper dan bij een slokdarmontsteking, maar wel beperkter van omvang. Slokdarmzweren komen voor in de onderkant van de slokdarm. Deze zweren worden vaak geassocieerd met het frequent last hebben van terugvloeiend maagzuur. In dat geval wordt gesproken van gastro-esofagaal reflux (afgekort als GERD).

Oorzaken van een zweer in de slokdarm

Slokdarmzweren ontstaan meestal door een infectie met de Helicobacter pylori, een bacterie die bij veel mensen in de maag voorkomt. Slokdarmzweren kunnen ook worden veroorzaakt door:

• GERD (gastro-oesofageale reflux). Dit is een aandoening die optreedt wanneer maagzuur terugstroomt in de slokdarm. Het is de meest voorkomende oorzaak van slokdarmzweren.
• Infectie van de slokdarm. Dit wordt veroorzaakt door bepaalde soorten schimmels, bacteriën of virussen zoals herpes simplex virus 1 (HSV-1) of cytomegalovirus (CMV).
• Irriterende stoffen die de slokdarm beschadigen. Deze omvatten sigarettenrook, alcohol en bepaalde medicijnen.
• Frequent / hevig braken.
• Langdurig gebruik van NSAID's (ontstekingsremmende geneesmiddelen).
• Bepaalde behandelingen die worden uitgevoerd op de slokdarm, zoals chemotherapie en bestraling.

Symptomen slokdarmzweer

De mogelijke symptomen van een zweer in de slokdarm zijn:

• Pijn bij het slikken of moeite met slikken (branderige slokdarm).
• Brandend maagzuur (pijn achter het borstbeen).
• Misselijkheid en braken.
• Buikpijn;
• dyspepsie (indigestie);
• opgeblazen gevoel;
• gebrek aan eetlust;
• droge hoest;
• zure smaak in de mond.

De pijnklachten treden vaak enkele uren na het eten op.

Onderzoek en diagnose

Endoscopie

De diagnose wordt vaak gesteld op basis van de klachten, waarbij aanvullend onderzoek nodig kan zijn, zoals endoscopie. Dit betreft een kijkonderzoek, waarbij de arts de binnenkant van je slokdarm kan bekijken. Het onderzoek gebeurt met behulp van een endoscoop; een dunne, flexibele buis met een kleine camera en lichtbron op het uiteinde. De arts schuift bij dit onderzoek de endoscoop via de mond in je slokdarm. De camera maakt beelden, die de arts op een beeldscherm kan bekijken. Zo kunnen eventuele afwijkingen opgespoord worden. Tijdens een endoscopie kunnen ook biopten (kleine hapjes weefsel) van de slokdarmwand genomen worden, welke vervolgens onder de microscoop onderzocht kunnen worden. Hierdoor kan de arts afwijkingen in het weefsel op het spoor komen. Dit is vaak een effectieve manier om met zekerheid de diagnose te stellen.

Bloedonderzoek

Voorts kan bloedonderzoek verricht worden om een mogelijke infectie op te sporen. Infecties kunnen worden opgespoord door bloed microbiologisch te onderzoeken.

Behandeling van een slokdarmzweer

Medische behandeling

Behandeling van een slokdarmzweer kan bestaan uit:

• Medicijnen om de hoeveelheid zuur in je maag te verminderen.
• Eenvoudige maatregelen en tips, zoals het hoofdeinde van het bed een stukje omhoog plaatsen, kunnen reflux tegengaan.
• Medicijnen om een mogelijke infectie te behandelen.
• Stoppen met roken en stoppen met drinken van alcohol.
• Het vermijden van irriterende medicijnen, zoals aspirine en ibuprofen.

Hersteltips

De symptomen kunnen binnen enkele dagen na aanvang van de behandeling verdwijnen. Terwijl je je medicijnen gebruikt, kun je het herstel bevorderen door een paar eenvoudige, gezonde leefstijlveranderingen aan te brengen, zoals:

• Vind manieren vinden om stress te verminderen, bijvoorbeeld door ontspanningsoefeningen te doen;
• Krijg voldoende slaap en voorkom een slaaptekort;
• Eet voldoende fruit, groenten en volle granen, en vermijd verwerkt of suikerhoudend voedsel;
  Alcohol vermijden bij een slokdarmzweer / Bron: Marian Weyo/Shutterstock.com
• Eet vaker kleinere maaltijden;
• Kauwgom kauwen na de maaltijd om speekselaanmaak te verhogen en het zuur uit de slokdarm te houden;
• Een paar uur na het eten rechtop blijven staan;
• Alcohol vermijden;
• Voldoende water drinken;
• Niet roken;
• Afvallen bij overgewicht.

Dieet

Als onderdeel van de behandeling kan de arts veranderingen in het voedingspatroon aanbevelen. Het is evenwel niet nodig om specerijen helemaal te vermijden. In plaats daarvan wordt een dieet dat rijk is aan vezels, fruit en groenten, aanbevolen. Je moet ook alles vermijden dat je symptomen verergert. Symptomen worden verergerd door voedsel dat de slokdarmsfincter ontspant. Probeer een voedingsdagboek bij te houden om te bekijken welk voedsel de klachten veroorzaakt. Met deze informatie kun je problematische voedingsmiddelen elimineren.

Aanbevolen voedsel
Diëten met een hoog vezelgehalte zijn bijzonder gunstig gebleken voor mensen met zweren:

• haver;
• volkoren;
  Spinazie / Bron: Lecic/Shutterstock.com
• peulvruchten;
• lijnzaad;
• noten;
• fruit, zoals appels en bananen;
• groenten, zoals wortels, broccoli, zoete aardappelen, spinazie en boerenkool;
• magere eiwitten.

Voedsel om te vermijden
Voedingsmiddelen die zure reflux kunnen verergeren, kunnen zijn:

• koffie, thee en andere cafeïnehoudende dranken;
  Hete pepers / Bron: Holbox/Shutterstock.com
• frisdrank;
• chocola;
• alcohol;
• munt;
• tomaten;
• citrusvruchten;
• pittig voedsel;
• vet, vettig of gefrituurd voedsel;
• elk voedingsmiddel dat bij jou de klachten verergert.

Complicaties

Onbehandelde zweren kunnen leiden tot ernstige complicaties, zoals een bloedende zweer of een slokdarmperforatie (gat in de slokdarm). Een slokdarmzweer kan ook littekens en vernauwing van de slokdarm veroorzaken. Raadpleeg meteen je huisarts bij de volgende symptomen:

• koorts en rillingen;
• snelle hartslag;
• moeite met ademhalen;
• bloed braken;
• plotselinge pijn op de borst of kortademigheid.

Prognose

De vooruitzichten zijn goed als je op tijd aan de bel trekt en tijdig aangevangen kan worden met ene behandeling. Slokdarmzweren kunnen meestal worden behandeld met een combinatie van antibiotica, medicijnen om maagzuur te verminderen, en veranderingen in voeding en levensstijl. Het herstel hangt mede af van hoe je je dieet aanpast.

Preventie

Bepaalde leefstijlkeuzes en -gewoonten kunnen het risico op het ontwikkelen van een slokdarmzweer verminderen. Drink niet meer dan één alcoholische consumptie per dag en drink bij voorkeur helemaal niet. Gebruik geen alcohol in combinatie met medicatie. Verder is het verstandig om vaak je handen te wassen om infecties te voorkomen. Regelmatig en op de juiste manier handen wassen kan veel infecties voorkomen. Beperk daarnaast het gebruik van ibuprofen, aspirine en naproxen. Door een gezonde leefstijl na te streven, door te stoppen met roken en door een uitgebalanceerd dieet te eten dat rijk is aan fruit, groenten en volle granen, voorkom je dat er een slokdarmzweer ontstaat.

Lees verder

• Slokdarmkanker: symptomen, slokdarmklachten en behandeling
• Achalasie van de slokdarm: symptomen, oorzaak en behandeling
• Slokdarmontsteking: symptomen en behandeling oesofagitis
• Slokdarmspataderen, slokdarmvarices: symptomen, behandeling
• Doffe, zeurende of stekende pijn in bovenbuik