Dyspepsie: symptomen, klachten, oorzaak en behandeling

Wat zijn dyspepsie symptomen en verschijnselen? Klachten en symptomen als een opgeblazen gevoel in de maag, een vol gevoel, pijn en ongemak in de bovenbuik, brandend maagzuur, oprispingen en boeren, het snel 'vol' zitten na het eten, misselijkheid of braken, kunnen wijzen op dyspepsie. Vooral als deze symptomen optreden tijdens of na eten. Dyspepsie is een verzamelnaam voor een verstoring in het bovenste deel van het spijsverteringskanaal (slokdarm, maag en/of dunne darm). Vaak gaat het om zogeheten functionele dyspepsie, dat wil zeggen zonder aanwijsbare oorzaak of afwijking in het spijsverteringskanaal. Door leefstijlveranderingen kun je de klachten van een opgeblazen gevoel in de maag en een vol gevoel vaak wel onder controle krijgen. Zo is het belangrijk om bij overgewicht gewicht te verliezen, roken en alcohol drinken te vermijden, stress te verlichten, kleine maaltijden te eten, en om voedsel te vermijden dat gefrituurd, vet, romig, gekruid, zout of sterk geconserveerd is.

• Wat is dyspepsie?
• Symptomen: opgeblazen gevoel maag en vol gevoel
• Alarmsymptomen
• Organische en functionele dyspepsie
• Oorzaak van functionele dyspepsie
• Overgevoelige maag
• Luie maag: vertraagde maagontlediging
• Voedingsmiddelen
• Psychische factoren
• Bijwerkingen van medicatie
• Zelfzorg opgeblazen gevoel maag en vol gevoel
• Algemene adviezen
• Vermijd pittig, vet en bewerkt voedsel
• Goede eetgewoonten
• Hoofdeinde verhogen
• Tot rust komen
• Vermijd NSAID's
• Stop met slechte gewoonten
• Natuurlijke middelen
• Gember
• Artisjokextract
• Onderzoek en diagnose
• Dieet bij dyspepsie
• Behandeling van dyspepsie
• Maagzuur-neutraliserende middelen (antacida)
• H2-receptorantagonisten (maagzuurremmers)
• Protonpompremmers (PPI's)
• Prokinetica
• Antibiotica
• Antidepressiva
• Psychotherapie
• Medicatie wijzigen
• Prognose
• Korte termijn: Snel verlichting vinden
• Lange termijn: Het draait om balans
• Bij chronische dyspepsie: Samen met je arts op zoek naar de oorzaak
• Complicaties
• Slokdarmvernauwing
• Maaguitgangstenose

Wat is dyspepsie?

Dyspepsie is in feite een verzamelnaam voor terugkerende of aanhoudende klachten van pijn en ongemak in de bovenbuik, een gevoel van vroegtijdige verzadiging (het eten blijft op de maag liggen en voelt zwaar aan), een opgeblazen gevoel in de maag, winderigheid, zure oprispingen en braakneigingen. Een slechte of vieze smaak in de mond en een slechte adem komen ook voor. Deze klachten worden vooral gezien bij volwassen mannen, maar vrouwen kunnen er ook last van krijgen. Dyspepsie kan in de hand gewerkt worden door factoren als aanhoudende spanning en stress, overgewicht, roken en verkeerde eetgewoonten.

Symptomen: opgeblazen gevoel maag en vol gevoel

Dyspepsie of indigestie is geen aandoening, maar een groep symptomen of klachten die de spijsvertering beïnvloeden. Symptomen van dyspepsie kunnen bestaan uit:

• een opgeblazen gevoel in de maag
• een vol gevoel
• pijn en ongemak in de bovenbuik
• brandend maagzuur
• oprispingen en boeren
• het snel 'vol' zitten na het eten
• misselijkheid (misselijk na het eten) of braken

Alarmsymptomen

Milde dyspepsie is vaak geen reden tot zorg, maar het is verstandig een afspraak te maken met je huisarts als de symptomen langer dan twee weken aanhouden. Schakel direct een arts in als de pijn ernstig is en een van de volgende symptomen zich ook voordoet:

• verlies van eetlust of gewichtsverlies
• braken
• onvermogen om te slikken
• zwarte ontlasting
• gele verkleuring van de ogen en de huid (geelzucht)
• pijn op de borst (tijdens inspanning)
• kortademigheid
• zweten
• pijn op de borst die zich verspreidt naar de kaak (kaakpijn), arm (pijn aan de linkerarm) of nek (nekpijn)

Maagzuur en dyspepsie worden vaak voor elkaar verward, maar het zijn twee afzonderlijke aandoeningen, hoewel ze regelmatig tegelijkertijd voorkomen. Maagzuur is een symptoom van reflux, een aandoening die voor een branderig gevoel in je slokdarm zorgt, omdat er maaginhoud met onder andere maagzuur naar terugstroomt.

Organische en functionele dyspepsie

Maagklachten kunnen veroorzaakt worden door onderliggende aandoeningen als een maagzweer, maagslijmvliesontsteking (gastritis) of een slokdarmontsteking (oesofagitis). Andere mogelijke oorzaken zijn:

• chronische alvleesklierontsteking
• galstenen
• gastritis (maagontsteking)
• gastro-oesofageale reflux
• gastroparese (geen of zeer langzame passage van voedsel door het spijsverteringskanaal)
• maagbreuk of middenrifhernia
• maaginfecties, vooral veroorzaakt door de bacterie Helicobacter pylori
• maagkanker
• prikkelbaredarmsyndroom (PDS)
• schildklierziekte
• zwangerschap

Bij veel mensen die last hebben van dyspepsie worden deze aandoeningen door onderzoek uitgesloten. Er wordt dan geen aanwijsbare oorzaak gevonden voor hun maagklachten. Dit wordt functionele maagklachten of functionele dyspepsie genoemd. Bij ongeveer 6 op de 10 mensen die terugkerende aanvallen van dyspepsie hebben, is er sprake van functionele dyspepsie. Als de oorzaak wel bekend is, spreekt men van organische dyspepsie.

Oorzaak van functionele dyspepsie

De meest voorkomende oorzaken van functionele dyspepsie zijn:

Overgevoelige maag

Een overgevoelige maag betekent dat je maag extra gevoelig is voor prikkels uit het maag-darmkanaal. De oorzaak hiervan is niet bekend. Er zijn geen zichtbare afwijkingen aan het slijmvlies van maag of slokdarm te vinden bij onderzoek. Vaak gaat het om een combinatie van factoren, zoals psychische factoren (stress, spanning en angst), een doorgemaakte infectie, het voedingspatroon en een verstoorde maagbeweging. Onder invloed van stress wordt meer maagzuur aangemaakt en tevens kan het van invloed zijn op de knijpbeweging van de maag, waardoor deze vertraagd of onregelmatiger wordt.

Luie maag: vertraagde maagontlediging

Een gastroparese (vertraagde maaglediging of luie maag) treedt op als gevolg van een storing in de beweging van de maag, waarbij de maagspier te weinig of te onregelmatig samentrekt. Het kneden van de voedselbrij verloopt minder goed en het blijft daardoor langer in de maag dan normaal. Dat zorgt voor klachten. Veelal is de oorzaak hiervan onbekend. Vermoedelijk spelen aanhoudende stress en spanning een rol.

Voedingsmiddelen

Sommige mensen hebben het gevoel dat bepaalde voedingsmiddelen en dranken de klachten veroorzaken of verergeren. Het is moeilijk aan te tonen dat dit zo is en voedsel wordt in de meeste gevallen niet beschouwd als de belangrijkste factor. De voedingsmiddelen en dranken die ervan worden verdacht dat ze de symptomen veroorzaken of verergeren bij sommige mensen, zijn onder meer:

• Pepermunt;
  Dyspepsie en koffie / Bron: Istock.com/PuwanaiSomwan
• Tomaten;
• Chocola;
• Gekruid eten;
• Hete drankjes;
• Koffie; en
• Alcoholische dranken.

Psychische factoren

Angst, depressie of stress lijken in sommige gevallen de symptomen te verergeren.

Bijwerkingen van medicatie

Sommige medicijnen kunnen als bijwerking maagklachten veroorzaken. De meest voorkomende boosdoeners zijn anti-inflammatoire geneesmiddelen zoals ibuprofen en diclofenac. Er zijn diverse andere geneesmiddelen die soms dyspepsie veroorzaken, of dyspepsie verergeren. Deze omvatten antibiotica, steroïden, ijzerpillen, calcium-antagonisten, nitraten, theophylline en bisfosfonaten.

Zelfzorg opgeblazen gevoel maag en vol gevoel

Algemene adviezen

Je kunt wijzigingen aanbrengen in je levensstijl, waarmee je de klachten van dyspepsie in meer of mindere mate kan verlichten. Een aantal maatregelen die je kunt nemen zijn:

• Verandering van eetgewoonten. Het beste is om meerdere kleine maaltijden verspreid over de dag te nemen in plaats van twee of drie grote maaltijden.
• Vermijd niet alleen erg grote, maar ook vette maaltijden.
• Kauw je eten goed. De spijsvertering begint in de mond.
• Nadat je hebt gegeten, wacht dan 2 tot 3 uur voordat je gaat liggen. Ga niet eten of snacken vlak voordat je gaat slapen.
• Chocolade, pepermunt, en alcohol kunnen dyspepsie verergeren. Deze voedingsmiddelen ontspannen de klep tussen de slokdarm en de maag. Reflux kan het gevolg zijn. Ook kan bijvoorbeeld alcohol het slijmvlies in slokdarm en maag irriteren.
• Gekruide voedingsmiddelen, voedingsmiddelen die veel zuur (zoals tomaten en sinaasappels) bevatten, koolzuurhoudende dranken, vet voedsel en koffie kan dyspepsie bij sommige mensen verergeren. Als je symptomen erger worden nadat je bepaald voedsel hebt gegeten, stop dan met het eten van dit voedingsmiddel om te bekijken of je klachten daardoor verminderen.
  Vermijd stress / Bron: ESB Professional/Shutterstock.com
• Stop met roken. De stoffen in tabaksrook irriteren het maagslijmvlies. Ook kan de sluitspier tussen de maag en slokdarm verslappen.
• Vermijd stress en zorg voor voldoende ontspanning, bijvoorbeeld door lichaamsbeweging (wandelen of sporten).
• Draag geen strakke kleding rond je maag.
• Probeer af te vallen bij overgewicht.

Vermijd pittig, vet en bewerkt voedsel

Sommige van de slechtste dingen om te consumeren als je vaak last hebt van dyspepsie zijn pittig, vettig en bewerkt voedsel. Geen van deze voedingsmiddelen is voor het spijsverteringsstelsel gemakkelijk om te verteren en kan gemakkelijk symptomen van dyspepsie veroorzaken. Koffie (en andere cafeïnebronnen) is een andere bekende boosdoener die bijdraagt ​​aan dyspepsie. Als je last hebt van dyspepsie kan het ook helpen om de volgende voedingsmiddelen of voedselgroepen te vermijden: voedingsmiddelen met lactose (zoals koemelk), zure voedingsmiddelen (zoals tomatensaus) en kunstmatige zoetstoffen.

Goede eetgewoonten

Er zijn veel natuurlijke manieren om dyspepsie tegen te gaan:

• Kauw met je mond dicht.
• Praat niet terwijl je aan het kauwen bent.
• Eet langzaam en kauw je eten goed.
• Ga nooit direct na het eten liggen.
• Ga niet laat in de avond nog eten.
• Wacht minimaal drie uur nadat je gegeten hebt voordat je gaat slapen.
• Draag geen te strakke kleding, omdat dit je maag kan afklemmen, waardoor de inhoud terug kan vloeien naar de slokdarm.

Hoofdeinde verhogen

Een andere veelvoorkomende en gemakkelijke doe-het-zelf verandering waar veel mensen baat bij hebben, is om gewoon het hoofdeinde van het bed minstens vijf centimeter hoger te leggen. Je kunt hiervoor houten blokken of zelfs boeken gebruiken om deze extra hoogte te bereiken. Door het hoofdeinde van je bed op te heffen, kun je spijsverteringssappen stimuleren om de juiste kant op te stromen (naar de darmen) in plaats van de verkeerde kant op (naar de slokdarm).

Tot rust komen

Deze natuurlijke remedie klinkt misschien te simpel voor woorden, maar het helpt wel als je kampt met dyspepsie. Het is bekend dat spijsverteringsstoornissen toenemen als je gestrest bent en verminderen wanneer je in een ontspannen staat bent. Ideale ontspanningsmethoden kunnen per persoon verschillen, maar enkele beproefde stressverlichters zijn onder andere bewegen, massage, bidden en meer tijd doorbrengen in de natuur. Het op gezette tijden ontspannen van lichaam en geest is een uitstekende manier om ongewenste maagproblemen te verminderen.

Vermijd NSAID's

NSAID's kunnen verteringsproblemen zoals dyspepsie veroorzaken. NSAID's zijn een type ontstekingsremmend medicijn dat vrij verkrijgbaar is en dat vaak wordt gebruikt tegen pijn. Bekende NSAID's zijn ibuprofen, diclofenac en naproxen.

Stop met slechte gewoonten

Roken en het drinken van alcohol zijn twee van de slechtste gewoonten als je worstelt met symptomen van dyspepsie. Beide irriteren de maagwand. Je kunt het beste stoppen me roken en drinken.

Natuurlijke middelen

Gember

Als het gaat om verlichting van dyspepsie, wordt gember al duizenden jaren gebruikt als een effectief middel voor je spijsvertering en een natuurlijk middel tegen misselijkheid. Onlangs ontdekten Taiwanese onderzoekers dat drie capsules (van in totaal 1,2 gram) gember de maag kan helpen om de inhoud af te geven aan de dunne darm bij mensen met functionele dyspepsie, een aandoening waarbij 40 procent van de patiënten last heeft van abnormaal vertraagde maaglediging.[1]

Dit is een belangrijke reden waarom gember mensen helpt met een opgeblazen gevoel en andere gastro-intestinale stoornissen hebben. Het ontspant de gladde spieren in je darmwand en helpt voedsel door het hele systeem voort te bewegen. Het eten van verse gember en het drinken van vers gembersap zijn zeer effectieve natuurlijke manieren om maagaandoeningen zoals dyspepsie te verbeteren.

Artisjokextract

Samen met gember toonde een onderzoek in 2015 aan dat artisjokextract ook de symptomen van dyspepsie kan verbeteren. Vergeleken met de controlegriep die een placebo kregen, hadden proefpersonen die gember en artisjokextract namen gedurende vier weken, minder last van symptomen als misselijkheid, een vol en opgeblazen gevoel en pijn. De studie concludeert dat suppletie met artisjokextract (en gember) niet alleen veilig is, maar ook zeer effectief bij de behandeling van functionele dyspepsie.[2]

Onderzoek en diagnose

Als zelfzorgmaatregelen en leefstijlveranderingen onvoldoende soelaas bieden, dan is het verstandig om je huisarts te raadplegen. De huisarts zal allerlei vragen stellen over je klachten en symptomen en hij of zij zal daarbij je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. Darana volgt een lichamelijk onderzoek. Als de huisarts een onderliggende oorzaak vermoedt, kunnen de volgende diagnostische tests ingezet worden om eventuele onderliggende gezondheidsproblemen te identificeren:

• Bloedonderzoek: in geval van symptomen van bloedarmoede, kan de arts bloedonderzoek laten verrichten.
• Endoscopie: als je niet op een eerdere behandeling voor dyspepsie hebt gereageerd, kun je worden doorverwezen voor een meer gedetailleerd onderzoek van het bovenste deel van het maag-darmkanaal. Een lange dunne buis met een camera aan het einde wordt via de mond en in de maag ingebracht. Dit instrument maakt heldere beelden van het slijmvlies. De arts kan ook een biopsie (weefselonderzoek) uitvoeren tijdens deze procedure om te testen op kanker.
• Een ureum-ademtest: een test om vast te stellen of je last hebt van een maagontsteking veroorzaakt door de Helicobacter pylori-bacterie.
• Leverfunctieonderzoek: als de arts een probleem met de galkanalen in de lever vermoedt, kan een bloedonderzoek aangevraagd worden om te beoordelen hoe de lever werkt.
• Röntgenonderzoek: röntgenfoto's worden gemaakt van de slokdarm, maag en dunne darm.
• Abdominale echografie: hoogfrequente geluidsgolven maken beelden van bewegingen, structuur en bloedtoevoer in de buik. Er wordt een gel op de buik aangebracht en een handapparaat tegen de huid gedrukt. Het apparaat geeft geluidsgolven af ​​en de arts kan een gedetailleerd beeld van de binnenkant van de buik op een monitor bekijken.
• Abdominale CT-scan: bij een CT-scan van het abdomen worden er beelden gemaakt van de organen, weefsels en bloedvaten in de buik.

Dieet bij dyspepsie

Een vezelrijk dieet is belangrijk voor een gezonde spijsvertering en goede stoelgang. Ook heb je eerder een voldaan gevoel. Voedingsvezels tref je onder meer aan in groente, fruit, peulvruchten en graanproducten. Fruit, noten, peulvruchten en volkoren voedingsmiddelen zitten boordevol vezels en zijn een uitstekende keuze om te beschermen tegen dyspepsie. Veel ontbijtgranen zijn ook versterkt met vezels.

Het eten van een uitgebalanceerd dieet dat pittig of vettig voedsel uitsluit, is essentieel. Zorg er ook voor dat je voldoende drinkt, omdat dit helpt om voedsel door het spijsverteringskanaal te verplaatsen. Het consumeren van vier of vijf kleinere maaltijden per dag in plaats van drie grotere maaltijden kan ook helpen.

Behandeling van dyspepsie

De behandeling hangt af van wat de oorzaak is van het probleem. Als er geen specifieke oorzaak wordt gevonden, zal de behandeling zich richten op het verlichten van symptomen met medicijnen. De huisarts kan bijvoorbeeld iets voorschrijven tegen de pijn. Sommige mensen met een overgevoelige maag hebben baat bij een lage dosering van bepaalde antidepressiva. Deze reduceren de prikkels vanuit het maag-darmkanaal. Bij een vertraagde maagontlediging kan de huisarts prokinetica voorschrijven. Dit zijn medicijnen die de maag stimuleren zich te ontledigen. Slechts zelden is sondevoeding nodig als alle maatregelen en aanpassingen op het gebied van voeding en leefstijl niet helpen. Een operatieve ingreep is ook zelden nodig.

Maagzuur-neutraliserende middelen (antacida)

Antacida: neutraliseren het maagzuur. Hierdoor stijgt de pH in de maag en dit gaat de effecten van brandend maagzuur tegen. Een arts zal gewoonlijk een antacidum aanbevelen als een van de eerste behandelingen voor dyspepsie.

H2-receptorantagonisten (maagzuurremmers)

De H2-receptorantagonisten zijn een type maagzuurremmers, medicijnen die de afgifte van maagzuur remmen. Deze middelen weken langer dan antacida. Antacida werken echter sneller. Sommige mensen krijgen last van misselijkheid, braken, obstipatie, diarree en hoofdpijn als bijwerking.

Protonpompremmers (PPI's)

Protonpompremmers (PPI's) zijn maagzuurremmers en behoren tot de meest voorgeschreven medicijnen ter wereld. PPI's zijn zeer effectief voor mensen die ook gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) hebben. Ze verminderen maagzuur en zijn sterker dan H2-receptorantagonisten.

Prokinetica

Prokinetica zijn geneesmiddelen die de maag stimuleren om zich te ontledigen van voedsel. Het zorgt ervoor dat voedsel sneller van de maag naar de darm gaat. Een voorbeeld van een prokinetisch medicijn is Reglan, met als werkzame stof 'metoclopramide'. Bijwerkingen kunnen zijn vermoeidheid, depressie, slaperigheid, angst en spierspasmen.

Antibiotica

Wanneer H. pylori maagzweren veroorzaakt die leiden tot indigestie, zal een antibioticum worden voorgeschreven. Bijwerkingen kunnen bestaan uit maag-darmklachten, diarree en schimmelinfecties.

Antidepressiva

Als de arts na een grondig onderzoek geen oorzaak voor dyspepsie heeft geconstateerd en je reageert niet op behandelingen, dan kan de arts laaggedoseerde antidepressiva voorschrijven. Antidepressiva verlichten soms ongemak door het gevoel van pijn te verminderen. Bijwerkingen kunnen zijn misselijkheid, hoofdpijn, agitatie, obstipatie en nachtzweten.

Psychotherapie

Voorr mensen met functionele dyspepsie kan psychotherapie helpen de cognitieve aspecten van dyspepsie onder controle te krijgen. Cognitieve gedragstherapie, biofeedback en ontspanningstherapie kunnen worden aanbevolen.

Medicatie wijzigen

De arts kan ook aanbevelen om wijzigingen in het huidige medicatieschema aan te brengen, wanneer vermoed wordt dat de medicatie die je slikt de klachten veroorzaakt. Het is belangrijk om medicijnen alleen onder toezicht van een arts te veranderen.

Prognose

Dyspepsie, beter bekend als een opgeblazen gevoel of indigestie, kan je dagelijks leven flink verstoren. Die drukkende pijn, het ongemakkelijke volle gevoel, of dat branderige gevoel in je maag – het is allesbehalve prettig. Maar gelukkig is de prognose vaak positief! Met de juiste aanpassingen en behandeling kun je die vervelende symptomen achter je laten en weer volop genieten van je maaltijden.

Korte termijn: Snel verlichting vinden

Voor de meeste mensen met dyspepsie is verlichting al snel binnen handbereik. Vaak helpt het om je eetpatroon aan te passen: kleinere, lichtere maaltijden en het vermijden van vette, pittige of zure voedingsmiddelen kunnen al snel effect hebben. Over-the-counter medicijnen zoals antacida of maagzuurremmers bieden vaak directe verlichting van de symptomen. Binnen een paar dagen tot weken voel je je meestal al stukken beter!

Lange termijn: Het draait om balans

Als je regelmatig last hebt van dyspepsie, kan het iets langer duren om de perfecte balans te vinden. Het draait om ontdekken welke voedingsmiddelen en gewoontes je maag prikkelen en hoe je die kunt vermijden. Stress speelt ook vaak een rol, dus het ontwikkelen van ontspanningstechnieken kan wonderen doen. Met de juiste veranderingen in je dieet en levensstijl is de kans groot dat je de symptomen onder controle krijgt en de indigestie wegblijft.

Bij chronische dyspepsie: Samen met je arts op zoek naar de oorzaak

Voor sommige mensen kan dyspepsie een chronisch probleem zijn. Als de symptomen ondanks aanpassingen blijven aanhouden, is het slim om samen met je arts op zoek te gaan naar de onderliggende oorzaak. Dit kan variëren van maagzuurproblemen tot een Helicobacter pylori-infectie. Met de juiste diagnose en behandeling kun je ook in deze gevallen vaak verlichting vinden, hoewel het soms wat meer tijd en geduld vraagt.

Complicaties

Dyspepsie is in de meeste gevallen mild van aard. Ernstige dyspepsie kan echter soms de volgende complicaties veroorzaken.

Slokdarmvernauwing

Zure reflux kan dyspepsie veroorzaken. Dit is een aandoening waarbij maagzuur terugstroom in de slokdarm en de slijmvlieslaag kan irriteren. De irritatie kan de slokdarm beschadigen, die dan smal en vernauwd wordt. Mensen met een slokdarmvernauwing kunnen moeite krijgen met slikken. Voedsel kan vast komen te zitten in de keel en pijn op de borst veroorzaken. Soms is oesofageale dilatatie nodig. Dit is een medische procedure om een ​​vernauwing van de slokdarm verbreden.

Maaguitgangstenose

Maaguitgangstenose is een vernauwing (stenose) van de maaguitgang en dit treedt bijvoorbeeld op als weefsel in en rondom een maagzweer gaat verkrampen en opzwellen waardoor een vernauwing ontstaat. Via een operatie wordt de vernauwing (littekenweefsel) verwijderd.

Noten:

1. Hu ML, Rayner CK, Wu KL, Chuah SK, Tai WC, Chou YP, Chiu YC, Chiu KW, Hu TH. Effect of ginger on gastric motility and symptoms of functional dyspepsia. World J Gastroenterol. 2011 Jan 7;17(1):105-10. doi: 10.3748/wjg.v17.i1.105.
2. Giacosa A, Guido D2, Grassi M, Riva A, Morazzoni P, Bombardelli E, Perna S, Faliva MA, Rondanelli M. The Effect of Ginger (Zingiber officinalis) and Artichoke (Cynara cardunculus) Extract Supplementation on Functional Dyspepsia: A Randomised, Double-Blind, and Placebo-Controlled Clinical Trial. Evid Based Complement Alternat Med. 2015;2015:915087. doi: 10.1155/2015/915087. Epub 2015 Apr 14.

Lees verder

• Pijn in bovenbuik: bovenbuikpijn door een overgevoelige maag
• Obstipatie (verstopping): symptomen, oorzaak en behandeling
• Brok in de keel gevoel: oorzaken, symptomen en behandeling
• Maagpijn: oorzaken pijn in de maag of pijnlijke maag
• Maagzweer: symptomen, klachten, behandeling en dieet