Diclofenac: bijwerkingen, dosering, alcohol & maagbeschermer

Diclofenac is een ontstekingsremmende pijnstiller, welke behoort tot de niet-steroïde ontstekingsremmende middelen (NSAID’s). Diclofenac werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend. In veel gevallen is paracetamol de beste en veiligste manier om pijn te bestrijden. Paracetamol heeft de minste bijwerkingen. Maar soms (bijvoorbeeld bij ontstekingen) werkt een ontstekingsremmende pijnstiller, zoals diclofenac, beter. Sterktes hoger dan 25 mg zijn alleen verkrijgbaar op doktersrecept. Wat zijn de bijwerkingen van diclofenac, wat is de dosering, mag je alcohol drinken als je diclofenac gebruikt en krijg je ook maagbeschermers voorgeschreven? Deze en andere items passeren de revue.

• Wat is diclofenac?
• Onder welke merknamen wordt het verkocht?
• Waarvoor wordt diclofenac gebruikt?
• Welke bijwerkingen kunnen optreden bij het gebruik van diclofenac?
• Overzicht
• Minder last van bijwerkingen diclofenac
• Arts raadplegen
• Wat is het verschil tussen Natrium-diclofenac en Kalium-diclofenac tabletten?
• Wat is de dosering?
• Kun je alcohol drinken bij het gebruik van diclofenac?
• Wanneer mag je diclofenac niet gebruiken?
• Gebruik van andere geneesmiddelen
• Diclofenac en zwangerschap/borstvoeding
• Zwangerschap: Liever niet gebruiken
• Borstvoeding: Even opletten
• Altijd overleggen met je arts

Wat is diclofenac?

Diclofenac behoort tot de niet-steroïde ontstekingsremmende middelen (NSAID’s). Deze geneesmiddelen worden gebruikt om pijn en ontsteking te behandelen. De werkzame stof in Diclofenac is diclofenac. Het werkt ontstekingsremmend, pijnstillend en koortsverlagend. Diclofenac heeft geen effect op de oorzaak van de pijn, de ontsteking of de koorts. Met andere woorden: het middel neemt de oorzaak ervan niet weg.

Onder welke merknamen wordt het verkocht?

Diclofenac is bekend onder de merknamen:

• Cataflam®;
• Voltaren®; en
• het merkloze Diclofenac.

Waarvoor wordt diclofenac gebruikt?

Dicoflenac kan worden gebruikt bij onder meer de volgende aandoeningen:

• ontstekingen en achteruitgang van de gewrichtsfunctie door reuma;
• ontstekingen aan gewrichten (artritis, jicht);
• achteruitgang van gewrichten (artrose);
• gewrichtsslijtage in het schoudergewricht (frozen shoulder);
• pijn en zwelling na een ongeval of na orthopedische of tandheelkundige ingrepen;
• behandeling van onregelmatige of pijnlijke menstruatie;
• ziekten en aandoeningen die gepaard gaan met koorts, in het bijzonder bij infecties zoals een bijholteontsteking;
• koliekpijn: niersteenkoliek en galsteenkoliek;
• migraine en hoofdpijn; en
• spierpijn.

Welke bijwerkingen kunnen optreden bij het gebruik van diclofenac?

Overzicht

De belangrijkste bijwerkingen die het gebruik van diclofenac kan hebben, zijn de volgende.

• Maagklachten:
• maagirritatie
• buikpijn
Buikpijn door diclofenac / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com
• misselijkheid
• braken
• vol gevoel
• gebrek aan eetlust
• boeren
• zuurbranden
• Darmklachten:
• diarree
• verstopping
• winderigheid
• Een maag- of darmzweer of andere ernstige beschadiging van maag, darmen of slokdarm.
• Hoofdpijn.
• Draaierigheid en duizelingen.
• Huiduitslag met jeuk.
  Wazig zien als bijwerking van diclofenac / Bron: Gene Hunt, Flickr (CC BY-2.0)
• Meer kans op bloedingen als je lijdt aan een bloedstollingsziekte.
• Ontstekingen in de mondholte en op de tong.
• Oorsuizen of slechter horen.
• Wazig zien of dubbelzien.
• Dikke enkels of polsen door vasthouden van vocht in armen en benen (oedeem).
• Benauwdheid door vochtophoping in de longen (vooral patiënten met hartfalen).
• Haaruitval.
• Psychische klachten:
• vermoeidheid
• slaperigheid
• nachtmerries
• slapeloosheid
Galbulten op de rug / Bron: DLdoubleE, Wikimedia Commons (Publiek domein)
• onrust
• opwinding
• verwardheid
• geheugenstoornissen
• nervositeit
• angstgevoelens
• neerslachtigheid
• hallucinaties
• Overgevoeligheid voor dit medicijn, wat zich uit in huiduitslag met galbulten en jeuk.
• Bij patiënten die aan psoriasis lijden, kan deze huidaandoening opflakkeren.
• Bij patiënten met chronische darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, kunnen de klachten verergeren.
• Meer kans op een nierbeschadiging bij een verminderde nierwerking?
• Bloedafwijkingen, ontsteking van de alvleesklier of leverontsteking.
• Hart- en vaataandoeningen, zoals meer kans op een hartaanval of beroerte.

Minder last van bijwerkingen diclofenac

Je hebt minder kans op maagklachten als je diclofenac inneemt met wat voedsel en een glas water of melk. Gebruik vooral geen alcohol of andere voedingsmiddelen die de maag kunnen irriteren, zoals scherp gekruid voedsel. Veelal schrijft de (huis)arts naast dit medicijn ook een maagbeschermend medicijn voor.

Arts raadplegen

Raadpleeg altijd de arts als je te veel last heeft van bijwerkingen.

Wat is het verschil tussen Natrium-diclofenac en Kalium-diclofenac tabletten?

De werkzame stof in zowel natrium-diclofenac als in kalium diclofenac is diclofenac. Het ene middel is denatrium zout vorm, de andere de kalium zout vorm. Het werkingsmechanisme en effectiviteit van beide middelen is echter gelijk. Het verschil is gelegen in de opname, snelheid van werking, en werkingsduur. Kalium-diclofenac wordt sneller opgenomen en geeft sneller pijnstilling, maar het middel is ook eerder uitgewerkt. Bij kortdurende behandeling waarbij snel pijnstilling is vereist heeft dit de voorkeur. Bij langdurig gebruik daarentegen zal geopteerd worden voor het natrium diclofenac. Beide middelen mogen niet door elkaar gebruikt worden in verband met het risico dat een overschrijding van de maximale dosis plaatsvindt.

Wat is de dosering?

De arts zal afhankelijk van je klachten en leeftijd, een doseringsschema geven. De dagdosis diclofenac moet je over twee of drie doses verdeeld over de dag innemen. De maximale dagdosis bij volwassenen is 150 mg. Bij kinderen jonger dan 12 jaar mag niet meer worden verstrekt dan 50 mg per dag. Er bestaan verschillende toedieningsvormen: tabletten en zetpillen.

Kun je alcohol drinken bij het gebruik van diclofenac?

Diclofenac irriteert de maag. Alcohol ook. Daardoor kun je eerder last krijgen van je maag als je naast diclofenac alcohol drinkt. Het beste is om geen alcohol te drinken als je diclofenac gebruikt, of anders met mate. Je kunt dan inschatten of je hier veel last van krijgt. Als dit zo is, kun je het alcoholgebruik nog verder minderen of helemaal laten staan. Af en toe een glas wijn hoeft op zich geen probleem te zijn, maar dit kan per individu verschillen.

Wanneer mag je diclofenac niet gebruiken?

Diclofenac is contra-geïndiceerd als je:

• allergisch bent voor één van de stoffen die in dit geneesmiddel aanwezig zijn;
• een maagzweer of een zweer in het maag-darmkanaal hebt;
• een maagbloeding of een bloeding in het maag-darmkanaal hebt*;
• ooit maag- of darmproblemen hebt gehad (bijvoorbeeld een maagzweer, maagbloeding of zwarte ontlasting) of als
• je in het verleden na inname van NSAID’s last hebt gehad van maagproblemen of maagzuur;
  Diclofenac tijdens zwangerschap / Bron: Greyerbaby, Pixabay
• in de laatste 3 maanden van de zwangerschap zit;
• na het gebruik van andere NSAID’s een astma-aanval, urticaria of een loopneus hebt gehad;
• problemen hebt met je bloedstolling;
• problemen hebt (gehad) met de bloedsomloop (perifeer arterieel vaatlijden);
• last hebt van een hartaandoening of cerebrovasculaire aandoening;
• last hebt van verminderde aanmaak van bloedcellen in het beenmerg (beenmergdepressie);
• een ernstige leverafwijking, een ernstig verminderde werking van het hart of een ernstige stoornis van de nieren hebt.

(*) Aanwijzingen hiervoor kunnen bloed in de ontlasting of zwarte, teerachtige ontlasting zijn (melaena genoemd).

Gebruik van andere geneesmiddelen

Gebruikt je naast diclofenac nog andere geneesmiddelen (ook waar je geen voorschrift voor nodig hebt), of heb je dat kortgeleden gedaan of bestaat de mogelijkheid dat je in de nabije toekomst andere geneesmiddelen gaat gebruiken, deel dit dan mee aan je arts of apotheker. Sommige geneesmiddelen kunnen, als ze gelijktijdig worden gebruikt met diclofenac het risico op een
zweer of bloeding verhogen.

Diclofenac en zwangerschap/borstvoeding

Als je zwanger bent of borstvoeding geeft, wordt het nemen van medicijnen ineens een stuk ingewikkelder. Diclofenac, dat normaal gesproken wordt gebruikt om pijn en ontstekingen te verlichten, is een middel waar je extra voorzichtig mee moet zijn tijdens deze bijzondere periode. Dus, wat moet je weten als je diclofenac gebruikt of overweegt te gebruiken terwijl je zwanger bent of borstvoeding geeft?

Zwangerschap: Liever niet gebruiken

Tijdens de zwangerschap is diclofenac meestal een no-go, vooral in het derde trimester. Dit komt omdat het kan zorgen voor problemen bij de ontwikkeling van de baby, zoals afwijkingen aan het hart en de nieren, en het risico op complicaties bij de bevalling kan vergroten. In het eerste en tweede trimester is het gebruik van diclofenac alleen toegestaan als je arts het strikt noodzakelijk vindt. Er zijn gelukkig vaak alternatieven, zoals paracetamol, die veiliger zijn tijdens de zwangerschap.

Borstvoeding: Even opletten

Diclofenac kan in kleine hoeveelheden overgaan in de moedermelk, maar er is weinig bewijs dat dit schadelijk is voor de baby. Toch is voorzichtigheid geboden. Als je borstvoeding geeft, moet je het gebruik van diclofenac altijd met je arts bespreken. In sommige gevallen kan een kortdurende behandeling worden toegestaan, maar langdurig gebruik wordt vaak afgeraden. Je arts kan alternatieven aanbevelen die veiliger zijn tijdens deze periode.

Altijd overleggen met je arts

Als je zwanger bent of borstvoeding geeft en pijn hebt, is het altijd belangrijk om met je arts te overleggen voordat je diclofenac of een ander medicijn gebruikt. Je arts kan je helpen een veilige en effectieve behandelingsoptie te vinden, zonder risico's voor jou of je baby.

Lees voor gebruik altijd de bijsluiter!

Lees verder

• Paracetamol: bijwerkingen, dosering, alcohol en coffeïne
• Tramadol: bijwerkingen, dosering, alcohol en zwangerschap
• Naproxen: bijwerkingen, dosering, alcohol en zwangerschap
• Ibuprofen: bijwerkingen, dosering, alcohol en borstvoeding
• Oxycodon: bijwerkingen, dosering, alcohol en autorijden