Ibuprofen: bijwerkingen, dosering, alcohol en borstvoeding

Ibuprofen is een zogeheten NSAID (afkorting van non-steroidal anti-inflammatory drugs, niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen), een zogenaamd niet-steroïd ontstekingsremmend middel. Ibuprofen werkt niet alleen ontstekingsremmend, maar ook pijnstillend en koortsverlagend. Veelal verdient paracetamol de voorkeur om pijn te bestrijden; het is de veiligste manier. Paracetamol heeft de minste bijwerkingen en werkt meestal goed, doch in sommige gevallen werkt een ontstekingremmende pijnstiller, zoals ibuprofen, beter. Bijvoorbeeld bij pijn na tandheelkundige ingrepen, bij ontstekingen (en ontstekingsprocessen van gewrichten) en bij gewrichtspijn.

Wat is ibuprofen?
Wat is de toepassing?
Wanneer moet je geen ibuprofen gebruiken?
Wanneer moet je extra voorzichtig zijn met ibuprofen?
Welke geneesmiddelen kun je beter niet innemen als je ibuprofen gebruikt?
Bijwerkingen van ibuprofen
Bloed- en lymfestelsel
Zenuwstelsel
Ogen
Maag-darmstelsel
Lever en gal
Huid en onderhuid
Algemene aandoeningen
Kun je alcohol drinken bij het gebruik van ibuprofen?
Kun je ibuprofen gebruiken in de zwangerschap of bij borstvoeding?
Wat is de dosering?
Overdosis ibuprofen
Maag- en spijsverteringstoxiciteit
Niertoxiciteit
Toxiciteit van het centrale zenuwstelsel
Andere complicaties en risico's

Ibuprofen / Bron: Martin Sulman

Wat is ibuprofen?

De werkzame stof in Ibuprofen is ibuprofen. Ibuprofen is een zogeheten NSAID, een zogenaamd niet-steroïd ontstekingsremmend middel. Ibuprofen werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.

Wat is de toepassing?

Ibuprofen is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij:

Ibuprofen kan ook worden gebruikt bij:

migraine;
hoofdpijn;
menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies;
artrose;
spierpijn; en
griep of verkoudheid.

Galbulten op de rug / Bron: DLdoubleE, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Wanneer moet je geen ibuprofen gebruiken?

Gebruik geen ibuprofen wanneer je:

allergisch of overgevoelig bent voor ibuprofen of voor één van de andere bestanddelen van de tablet, wat zich kan uiten door onder meer astma-aanvallen, een verstopte neus of huiduitslag wat al dan niet gepaard gaat met jeuk en galbulten na inname ervan;
een maagzweer of zweer van de twaalfvingerige darm hebt.
een maagbloeding of darmbloeding hebt gehad;
een hersenbloeding hebt gehad;
een dikkedarmontsteking hebt;
een ernstige storing van de nieren en/of de lever hebt;
aanleg hebt voor bloedingen;
last hebt van ernstig hartfalen.

Wanneer moet je extra voorzichtig zijn met ibuprofen?

Wees extra voorzichtig met het gebruik van ibuprofen wanneer je in het verleden een maagzweer hebt gehad. Daarnaast moeten ouderen extra alert zijn, aangezien ouderen doorgaans gevoeliger zijn voor de bijwerkingen van ibuprofen. Ook moeten patiënten met bloedstollingsstoornissen uitkijken, aangezien (ibuprofen in hoge doseringen de bloedstolling kan remmen. Bij patiënten met een minder goed werkende lever of minder goed werkende nieren, zal de arts de dosering vaak aanpassen. Bij patiënten met een verhoogde bloeddruk en/of een hartaandoening moet men ook uitkijken. Ibuprofen kan namelijk vocht vasthouden.

Welke geneesmiddelen kun je beter niet innemen als je ibuprofen gebruikt?

Ibuprofen heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen kunnen optreden, zijn onder meer:

Andere ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID's);
Bepaalde bloedverdunners;
Bepaalde antistollingsmedicijnen;
Plasmiddelen, medicijnen van de groep ACE-remmers, angiotensine-II-blokkers en aliskiren;
Bètablokkers;
Bepaalde medicijnen tegen depressiviteit;
Methotrexaat., wat wordt gebruikt bij ontstekingsziekten zoals reuma of psoriasis, maar ook bij kanker.
Het afweeronderdrukkende medicijn ciclosporine.

Raadpleeg altijd een arts voordat je ibuprofen gelijktijdig met andere middelen gebruikt.

Bijwerkingen van ibuprofen

Ibuprofen kent net als iedere geneesmiddelen bepaalde bijwerkingen:

Bloed- en lymfestelsel

Zeer zelden treden de volgende bijwerkingen op:

vochtophopingen of oedeem, bijvoorbeeld aan enkel en polsen
de bloedingstijd kan worden verlengd bij regelmatig gebruik van meer dan 1000 mg ibuprofen per dag

Licht gevoel in het hoofd door ibuprofen / Bron: Andresr/Shutterstock.com

Zenuwstelsel

Soms kun je last krijgen van de volgende bijwerkingen:

hoofdpijn
duizeligheid of licht gevoel in het hoofd
slecht slapen (slapeloosheid)
oorsuizen
neerslachtigheid / depressie
psychotische reacties
verwardheid
lethargie
angst

Rode ogen door ibuprofen / Bron: Cessna152/Shutterstock.com

Ogen

Soms treden de volgende bijwerkingen op met betrekking tot de ogen bij ibuprofen:

slecht zien
gezwollen ogen
pijnlijke ogen
rode ogen
veranderingen in het kleurzicht
wazig zien

Maag-darmstelsel

Ibuprofen geeft vaak de volgende bijwerkingen met betrekking tot het maag-darmstelsel:

maagklachten
brandend maagzuur of zuurbranden
maagpijn
misselijkheid
diarree
braken
winderigheid
obstipatie
licht bloedverlies in maag en/of darmen (zichtbaar als bloed in de ontlasting)
bloedarmoede door licht bloedverlies

Buikpijn door maagslijmvliesontsteking / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com

Soms:

maagperforatie of darmperforatie
maagbloeding / darmbloeding
zwarte ontlasting of donkergekleurde ontlasting
bloedbraken
verergering van een bestaande (inflammatoire) darmziekte, zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn
maagslijmvliesontsteking of gastritis

Zeer zelden:

mondslijmvliesontsteking of stomatitis

Lever en gal

Zeer zelden krijg je last van een gele huidskleur en gele ogen (geelzucht).

Huid en onderhuid

Soms krijg je de volgende bijwerkingen door het gebruik van ibuprofen met betrekking tot de huid:
huiduitslag, in de vorm van:

waterige blaasjes
bobbeltjes
rode tot paarsachtige vlekken (puntbloedingen)
jeuk

Alcohol en ibuprofen / Bron: Istock.com/AndreyPopov

Zeer zelden:

haaruitval bij negroïde vrouwen
spontaan optredende blauwe plekken op de huid of de slijmvliezen
huiduitslag met blaarvorming
StevensJohnson syndroom
afsterven van weefsel (necrose)

Algemene aandoeningen

Soms ben je overgevoelig voor ibuprofen. Dit uit zich door koorts, een algeheel beroerd gevoel en huiduitslag kort na de inname van het medicijn. Zeer zelden krijg je door ibuprofen last van stoornissen in de menstruatiecyclus. NSAID's zoals ibuprofen kunnen in verband worden gebracht met een klein toegenomen risico op een hartaanval of beroerte. evenals hoge bloeddruk en verminderde werking van het hart, wat bekend staat als hartfalen.

Kun je alcohol drinken bij het gebruik van ibuprofen?

Is het gevaarlijk of onverstandig om ibuprofen en alcohol samen te nuttigen? Net als ibuprofen irriteert alcohol de maag. Je kunt daardoor eerder last krijgen van je maag. Daarom is het verstandig om het drinken van alcohol te staken of het drinken van alcohol eerst met mate te proberen. Je kunt dan zelf inschatten of je hier veel last van ondervindt. Het drinken van enkele keren per week een glas wijn moet op zich geen probleem zijn.

Ibuprofen tijdens zwangerschap / Bron: Greyerbaby, Pixabay

Kun je ibuprofen gebruiken in de zwangerschap of bij borstvoeding?

Ibuprofen mag niet gebruikt worden vanaf de zevende maand van de zwangerschap, aangezien vanaf dat moment de kans op bijwerkingen bij de baby te groot zijn. Overleg altijd met een arts als je dit medicijn wilt gebruiken tijdens de eerste zes maanden van de zwangerschap of als je zwanger wilt worden. Het gebruik van ibuprofen verkleint de kans om zwanger te worden. Door het gebruik van ibuprofen heb je iets meer kans op een miskraam of aangeboren afwijkingen bij de baby. Over het al;gemeen adviseert men dit medicijn alleen tijdens zwangerschap te nemen indien de pijnstiller paracetamol onvoldoende soelaas biedt. Wanneer ibuprofen in de normale dosering gebruikt wordt, kun je veilig borstvoeding geven. Het geneesmiddel komt slechts in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht.

Wat is de dosering?

De dosering wordt door de arts individueel vastgesteld. Kijk daarom voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek (op de verpakking). Bij zelfzorg moet je in de bijsluiter kijken.

Lees voor gebruik altijd de bijsluiter!

Overdosis ibuprofen

De meeste overdoses ibuprofen zijn niet levensbedreigend en minder dan 1% van de overdoses ibuprofen is dodelijk. Er is geen specifieke cutoff-dosering of -waarde voor wanneer een volwassene symptomen van een overdosis zal ervaren. Symptomen van overdosis ibuprofen kunnen optreden binnen 4 uur na het innemen van teveel van het medicijn.

Maag- en spijsverteringstoxiciteit

Een van de meest voorkomende bijwerkingen van ibuprofen wanneer je er teveel ban inneemt, is brandend maagzuur. Wanneer ibuprofen de COX-1-receptoren in de maag blokkeert, kan het zijn beschermende laag verstoren. Mensen die te veel ibuprofen nemen, kunnen bijwerkingen ervaren die variëren van maagpijn tot ernstige bloedingen in het spijsverteringskanaal. Dit laatste kan binnen enkele uren na een overdosis optreden.

Plaats van de nieren in het lichaam / Bron: Madhero88, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Niertoxiciteit

Nierfalen kan optreden bij zowel kinderen als volwassenen die een overdosis ibuprofen hebben ingenomen. Het is echter niet gebruikelijk.

Toxiciteit van het centrale zenuwstelsel

Als mensen doseringen van meer dan 400 mg / kg gebruiken, kan het centrale zenuwstelsel worden uitgeschakeld. Dit kan bewustzijnsverlies en coma veroorzaken. Kinderen kunnen epileptische aanvallen en verminderd bewustzijn ervaren door een overdosis. Sommige kinderen kunnen zelfs stoppen met ademen.

Andere complicaties en risico's

De meest voorkomende complicatie van overdoses ibuprofen is metabole acidose, een te lage pH (< 7,35) van het bloed omdat het lichaam geen zure verbindingen uit zijn bloed en weefsels kan elimineren. Het lichaam breekt ibuprofen af in zure verbindingen. Wanneer je een overdosis ibuprofen neemt, hopen de zure verbindingen zich op en kan de pH van het bloed en lichaamsweefsels verminderen. Dit maakt het lichaam zuurder. Een overdosis Ibuprofen kan plotseling nierfalen en epileptische aanvallen veroorzaken, die de productie en eliminatie van zure verbindingen kunnen beïnvloeden.

Metabole acidose kan het volgende veroorzaken:

hartstoornissen
veranderingen in bloeddruk
een hoger risico op onregelmatige hartslag
veranderde afgifte van zuurstof door de bloedbaan
aantasting van het immuunsysteem

Bij een overdosis ibuprofen dien je meteen een arts in te schakelen.