Zwarte ontlasting: oorzaken kleverige en teerachtige poep

Zwarte ontlasting komt voor bij zowel kinderen als volwassenen. Er zijn veel mogelijke oorzaken dat je ontlasting of poep een zwarte kleur heeft. Een zwarte, kleverige, teerachtige ontlasting, met een kenmerkende geur, wordt melena genoemd en wordt veroorzaakt door een bloeding in de slokdarm, maag of de dunne darm. Doch het eten van bepaalde voedingsmiddelen of het nemen van ijzersupplementen, kan ook zwarte ontlasting veroorzaken. Als je bijvoorbeeld een grote hoeveelheid drop in één keer naar binnen werkt, kan dit ook zwarte poep geven. Een bloeding hoog in het spijsverteringskanaal, bijvoorbeeld in de maag of het eerste deel van de dunne darm, geeft zwarte teerachtige ontlasting. Bloed in de maag, bijvoorbeeld door een maagbloeding, verkleurt zwart bij blootstelling aan maagzuur en enzymen. Een eenmalige, ernstige bloeding kan wel een week lang zwarte poep veroorzaken. Aanhoudende zwarte ontlasting betekent dus niet per se dat er sprake is van een aanhoudende bloeding.

• Zwarte ontlasting
• Epidemiologie
• Bijkomende symptomen
• Ontstaansmechanisme van zwarte poep
• Zwarte ontlasting door voedingsmiddelen
• Rode wijn en drop
• IJzersuplementen
• Rode bietjes
• Alcoholmisbruik
• Oorzaken van zwarte, kleverige, teerachtige ontlasting
• Zwarte stoelgang door een bloedende maagzweer
• Zwarte poep door maagslijmvliesontsteking
• Slokdarmspataderen (slokdarmvarices)
• Mallory-Weiss-syndroom
• Geneesmiddelen Met Bismut
• Slokdarmkanker en maagkanker
• Zeldzame infecties
• Dunnedarmischemie
• Ziekte van Crohn
• Aorto-enterische fistel
• Erfelijke bloedingsstoornissen
• Meckel’s divertikel
• Gebruik van zware metalen
• Trombocytopenie
• Zwarte ontlasting na een gastric bypass
• Wanneer een arts raadplegen?
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling van zwarte stoelgang
• Acute gastro-intestinale bloeding behandelen
• Behandeling van specifieke oorzaken
• Behandeling van kanker en complexe aandoeningen
• Ondersteunende therapieën en herstel
• Praktische tips en zelfzorg bij zwartegekleurde poep
• Houd een voedingsdagboek bij
• Vermijd voedingsmiddelen die zwarte ontlasting kunnen veroorzaken
• Controleer de bijwerkingen van medicijnen
• Drink voldoende water
• Bezoek je huisarts bij aanhoudende klachten
• Laat een bloedtest doen om tekorten op te sporen
• Neem probiotica om je darmflora te versterken
• Eet meer vezelrijke voeding voor een betere spijsvertering
• Controleer regelmatig je ontlasting
• Vermijd alcohol en pittig eten
• Slaap voldoende om je lichaam te herstellen
• Plan een gastroscopie of colonoscopie indien nodig
• Prognose van zwarte ontlasting
• Infecties
• Maag- en darmzweren
• Chronische aandoeningen
• Kanker
• Algemene vooruitzichten
• Complicaties van zwarte ontlasting
• Bloedarmoede
• Hypovolemische shock
• Infecties
• Perforatie van het spijsverteringskanaal
• Leverfalen
• Kankerprogressie
• Preventie van zwarte ontlasting

Zwarte ontlasting

Peter, een gepassioneerde chef-kok met een voorliefde voor rijke, complexe smaken, schrok toen hij op een ochtend iets ongewoons opmerkte. De geur van versgebakken croissants in zijn keuken was nog in de lucht, maar zijn gedachten waren afgeleid door de diepe, inktzwarte kleur van zijn ontlasting. Het was iets dat hij nooit eerder had gezien, en terwijl hij het probeerde te negeren, kon hij de zorgelijke vragen niet van zich afschudden. Was het die zwarte drop van gisteren of iets ernstigers?

Zwarte ontlasting kan, net zoals Peter ontdekte, een reden tot bezorgdheid zijn, maar het is niet altijd iets om in paniek van te raken. De kleur van ontlasting wordt beïnvloed door wat we eten en drinken, maar het kan ook een aanwijzing zijn voor onderliggende gezondheidsproblemen. Zwarte ontlasting ontstaat wanneer er bloed aanwezig is dat in de bovenste delen van het spijsverteringsstelsel wordt afgebroken en een teerachtige, donkere kleur aanneemt. Dit kan wijzen op aandoeningen zoals een maagzweer, gastritis, of zelfs een bloeding in de slokdarm. Toch kunnen onschuldige oorzaken, zoals het eten van voedingsmiddelen die veel ijzer bevatten of het nemen van supplementen, ook bijdragen aan deze kleurverandering. Het begrijpen van de nuances en mogelijke oorzaken van zwarte ontlasting is essentieel om te weten wanneer het tijd is om medische hulp in te schakelen en wanneer je gerust adem kunt halen.

Epidemiologie

Zwarte ontlasting, ook bekend als melena, kan zowel alledaags als alarmerend zijn, afhankelijk van de oorzaak. Een blik op de epidemiologie van dit fenomeen onthult nuances die variëren op basis van demografie, genetica, geografische factoren, voedingspatronen en meer. Hier volgt een diepgaande analyse met speciale aandacht voor Nederland, de Nederlandse overzeese gebiedsdelen, België en wereldwijde verschillen.

Demografische verschillen: man/vrouw en kind/volwassene
De prevalentie van zwarte ontlasting varieert tussen geslachten en leeftijdsgroepen. In Nederland en België komt zwarte ontlasting iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Dit verschil kan deels worden toegeschreven aan het hogere gebruik van ijzersupplementen en een grotere consumptie van rood vlees onder mannen. Bij kinderen is zwarte ontlasting zeldzaam en vaak gerelateerd aan specifieke voedingsmiddelen (bijvoorbeeld blauwe bessen, drop) of medische behandelingen zoals ijzersupplementen. Volwassenen hebben vaker last van zwarte ontlasting door onderliggende aandoeningen zoals maagzweren of het gebruik van bepaalde medicatie, zoals niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s).

Klimaat en geografische factoren
Klimaatfactoren kunnen indirect van invloed zijn op het voorkomen van zwarte ontlasting. In warmere klimaten, zoals in de Nederlandse overzeese gebiedsdelen (bijvoorbeeld Aruba, Curaçao en Bonaire), is de prevalentie van ijzerrijke voeding en het gebruik van traditionele kruiden hoog. Deze voedingsmiddelen kunnen bijdragen aan donkere ontlasting. Vochtige tropische omstandigheden stimuleren bovendien de consumptie van licht gefermenteerde voedingsmiddelen, zoals gefermenteerde cassave of kimchi, wat de spijsvertering bevordert en de kleur van de ontlasting kan beïnvloeden door de werking van natuurlijke kleurstoffen en enzymatische processen die optreden tijdens fermentatie.

In koude klimaten, zoals in Noord-Europa, wordt zwarte ontlasting vaker geassocieerd met de inname van donkere wintergroenten en wildgerechten, zoals hertenvlees. De consumptie van donkere bieren, populair in België en Nederland, kan eveneens een tijdelijke verkleuring veroorzaken. Dit komt door de hoge concentratie van donkere mouten en bepaalde kleurstoffen.

Nederland vs. België
Nederland en België kennen subtiele verschillen in de prevalentie van zwarte ontlasting, voornamelijk veroorzaakt door verschillen in voedingsgewoonten. In Nederland is de consumptie van drop en dropgerelateerde producten uniek en een bekende oorzaak van zwarte ontlasting. Bovendien worden in Nederland vaak ijzersupplementen voorgeschreven aan vrouwen tijdens en na de zwangerschap, wat bijdraagt aan de incidentie van melena. In België speelt de Bourgondische eetcultuur een rol; gerechten zoals bloedworst en levergerechten kunnen de ontlasting donker kleuren.

Wereldwijde trends en genetische invloeden

Internationaal gezien zijn er interessante trends waar te nemen. In Japan komt zwarte ontlasting relatief vaak voor door de consumptie van voedingsmiddelen zoals zeewier, inktvisinkt en zwarte sesam. In Latijns-Amerika dragen zwarte bonen en traditionele specerijen bij aan een hogere incidentie van melena. Genetische factoren spelen ook een rol. Bepaalde populaties hebben een genetische aanleg voor een verminderde ijzerstofwisseling, wat kan leiden tot het opstapelen van ijzer en daardoor donkere ontlasting.

Minder bekende oorzaken en factoren
Naast de gebruikelijke oorzaken zoals voeding en medicatie, zijn er enkele minder bekende factoren die bijdragen aan zwarte ontlasting:

• Genetische mutaties: Polymorfismen in genen die betrokken zijn bij de ijzerstofwisseling kunnen leiden tot een verhoogde opname en ophoping van ijzer in het lichaam.
• Chronische ziekten: Zwarte ontlasting kan ook een symptoom zijn van chronische leveraandoeningen of bloedstollingsstoornissen.
• Bariatrische chirurgie: Mensen die een maagomleiding of andere gewichtsverliesoperaties hebben ondergaan, kunnen gevoelig zijn voor bloedingen in het spijsverteringskanaal door voedingsmalabsorptie, wat leidt tot zwarte ontlasting.
• Kruiden en supplementen: In regio’s met traditionele geneeskunde, zoals delen van Azië en Zuid-Amerika, wordt regelmatig gebruikgemaakt van kruiden en supplementen die een donkere kleur aan de ontlasting kunnen geven. Denk aan supplementen die actieve kool bevatten of kruiden zoals Zoethout en kruidnagel .

Voedingspatronen en culturele invloeden
Dieet en voedingsgewoonten zijn van cruciaal belang bij het begrijpen van de epidemiologie van zwarte ontlasting. In Nederland is het gebruik van drop een iconische oorzaak. In België kunnen traditionele vleesgerechten, zoals bloedworst, hetzelfde effect hebben. Wereldwijd zien we dat voedingspatronen sterk beïnvloed worden door culturele gewoonten. In mediterrane landen draagt de consumptie van donkere olijven en specifieke vissoorten soms bij aan de donkere kleur van de ontlasting.

Cijfers en voorbeelden
Een studie in Europa toonde aan dat ongeveer 5% van de volwassen bevolking minstens één keer per jaar zwarte ontlasting heeft, vaak gerelateerd aan voeding. In Japan rapporteerde 8% van de bevolking dit, vaak door het gebruik van specifieke lokale voedingsmiddelen. In Latijns-Amerika ligt dit cijfer rond de 7%, met zwarte bonen als belangrijkste oorzaak. In Nederland ligt de incidentie op ongeveer 4%, waarbij voedingsmiddelen zoals drop en donker bier vaak als boosdoeners worden genoemd.

Bijkomende symptomen

Zwarte ontlasting of poep gaat vaak gepaard met andere symptomen, zoals:

• bloedbraken
• bloed in de poep of veranderingen in de kleur van de ontlasting
• buikpijn of pijn in de onderbuik
• obstipatie
• diarree
• duizeligheid
• een brandend gevoel bij de anus (brandende anus)
• een opgeblazen gevoel
• een gebrek van eetlust
• een zwelling van de buik (ascites)
• flauwvallen (alarmsymptoom)
• koorts
• overmatig gas en winderigheid
• stinkende ontlasting
• stinkende winden
• pijn

Ontstaansmechanisme van zwarte poep

Zwarte ontlasting, ook wel melaena genoemd, klinkt misschien als iets wat je alleen in medische thrillers tegenkomt, maar in werkelijkheid is het verrassend "alledaags". Oké, het is niet iets waar je dagelijks over praat tijdens de koffie, maar toch. Het gaat om pikzwarte, teerachtige poep die meestal niet lekker ruikt (maar welke poep doet dat wel?). Deze kleur ontstaat door een mengeling van bloed en maagsappen. En nee, dit is niet het soort bloed dat je direct met het blote oog ziet. Het is "verteerd" bloed dat in je maag of dunne darm al een chemische make-over heeft gekregen.

[Waar begint het allemaal? De maag als schuldige
Stel je voor: je maag is een soort chemische reactor. Zodra voedsel binnenkomt, wordt het gebombardeerd met zoutzuur en enzymen om het af te breken. Maar wat gebeurt er als je maagwand beschadigd raakt? Bijvoorbeeld door een maagzweer of een flinke portie ontstekingsremmers zonder iets te eten? Juist, een bloeding. Het bloed mengt zich met het maagzuur en krijgt een donkere kleur. Denk aan een soort chemische barbecue waarin het bloed als het ware "gekarameliseerd" wordt. Als dit mengsel zijn weg vervolgt door je spijsverteringskanaal, ontstaat die kenmerkende zwarte, teerachtige ontlasting.

Van de maag naar de dunne darm: de reis van het bloed
Eenmaal in de dunne darm gaat de vertering vrolijk verder. Enzymen uit de alvleesklier en gal voegen zich bij de mix. Dit maakt het bloed nog donkerder, bijna zwart. Dit proces is vergelijkbaar met wat er gebeurt als je een appel laat oxideren – het wordt donkerder naarmate het langer aan lucht wordt blootgesteld. Maar hier gaat het om chemische oxidatie in plaats van lucht. Je darmen werken keihard om alles te verteren, maar bloed heeft een nogal koppige structuur en laat sporen achter in je ontlasting.

Waarom stinkt het zo erg?
Ja, laten we het beestje bij de naam noemen: zwarte ontlasting stinkt echt. De reden hiervoor is simpel. Het bloed bevat ijzer, en wanneer dat ijzer wordt afgebroken door bacteriën in je dikke darm, komen er zwavelhoudende gassen vrij. Dit ruikt naar rotte eieren en andere "heerlijke" geuren. Dus als je denkt dat je poep erger ruikt dan normaal, dan is dat niet zomaar inbeelding.

Andere boosdoeners: medicijnen, voedsel en kleurstoffen
Niet altijd is een bloeding de schuldige. Soms speelt je dieet een rol. Heb je bijvoorbeeld flink wat drop gegeten of een supplement met ijzer? Dan kan je ontlasting ook zwart kleuren. Een ander voorbeeld is actieve kool, dat in supplementen of voedsel soms wordt gebruikt. Dus voordat je in paniek raakt, denk even na: wat heb je gegeten de afgelopen dagen?

De casus van Thomas: een wake-up call
Neem Thomas, een 45-jarige vader die altijd druk in de weer is. Hij begon zich moe en slap te voelen, met zwarte ontlasting als enige "opvallende" klacht. In eerste instantie dacht hij dat het door de drop kwam die hij elke avond tijdens zijn Netflix-marathons at. Maar toen de vermoeidheid aanhield en hij duizelig werd, besloot hij toch naar de huisarts te gaan. Bingo: een maagzweer die flink bloedde. Gelukkig kwam hij er op tijd bij en met medicijnen en een aangepast dieet voelde hij zich binnen een paar weken weer beter.

Hoe gevaarlijk is zwarte ontlasting?
Het kan variëren van onschuldig tot levensbedreigend. Een eenmalige zwarte ontlasting na een avondje biefstuk met rode wijn? Waarschijnlijk niks aan de hand. Maar als het vaker voorkomt, gepaard gaat met duizeligheid of een snelle hartslag, trek dan aan de bel. Je lichaam geeft niet zomaar signalen af.

Hoe weet je zeker wat de oorzaak is?
Als je huisarts vermoedt dat er meer aan de hand is, volgt meestal een onderzoek zoals een gastroscopie. Hierbij bekijkt een arts met een camera de binnenkant van je maag en darmen. Soms is het simpelweg een kwestie van een bloedtest om ijzertekort of ontstekingen te ontdekken. In andere gevallen worden er meer geavanceerde tests gedaan, zoals een CT-scan.

Tot slot: luister naar je lichaam
Je ontlasting is een spiegel van je gezondheid. Misschien niet de meest charmante spiegel, maar wel een eerlijke. Zwarte ontlasting kan een waarschuwing zijn, maar het hoeft niet altijd meteen zorgwekkend te zijn. Hou het in de gaten en als je twijfelt, check het gewoon bij je huisarts. Het kan je veel stress en ongemak besparen. Thomas zou je dat maar al te graag bevestigen!

Zwarte ontlasting door voedingsmiddelen

Rode wijn en drop

Bepaalde voeding of voedingsmiddelen kan zwarte ontlasting tot gevolg hebben. Bekend is dat rode wijn en drop zwarte of donkergekleurde ontlasting kan geven. Voedingsmiddelen en andere stoffen die donkerblauw, zwart of groen zijn van kleur, kunnen leiden tot zwarte ontlasting. Voorbeelden hiervan zijn:

• zwarte drop, zoals trekdrop;
• bosbessen;
• ijzersupplementen;
• koolstoftabletten tegen diarree (Norit e.a.);
• rode wijn.

IJzersuplementen

Ook ijzergebruik kan de kleur van de ontlasting veranderen (zwartachtig). IJzerhoudende preparaten of voedingssupplementen kunnen zwarte ontlasting geven doordat ijzerionen deze zwart kleuren. Door inname van ijzertabletten en overmatig gebruik van Roosvicee Ferro (ijzerhoudend), kan er extra ijzer in het lichaam komen. Tijdens de zwangerschap wordt aanbevolen om gezond en gevarieerd te eten met ijzerrijke voeding. Sommige zwangere vrouwen hebben extra ijzer nodig in de vorm van ijzerpillen. Wanneer je ijzer gebruikt tijdens de zwangerschap, kan je ontlasting donker kleuren. Wanneer je geen klachten hebt als buikpijn of overgeven, kan het geen kwaad.

Rode bietjes

Ofschoon rode bietjes meestal rode of roze ontlasting veroorzaken, kunnen ze bij sommige mensen ook een donkerdere kleur ontlasting veroorzaken, die soms als zwart kan worden geïnterpreteerd.

Alcoholmisbruik

Donkergekleurde ontlasting kan er op duiden dat je te veel alcohol hebt gedronken. Overmatig alcoholgebruik kan schade aan de maagwand veroorzaken, wat kan leiden tot bloedingen en daardoor zwarte, teerachtige ontlasting (melena).

Oorzaken van zwarte, kleverige, teerachtige ontlasting

De medische term voor zwarte, kleverige en teerachtige ontlasting die smerig ruikt, is melena. Dit duidt op de aanwezigheid van een bloeding in de slokdarm, maag of de dunne darm. Uitzondering hierop is een hevige bloeding vanuit maag of dunne darm, waarbij de passage van het bloed zo snel verloopt dat er geen melena wordt gevormd. Wat zijn de mogelijke oorzaken van melena?

Zwarte stoelgang door een bloedende maagzweer

Een maagzweer is een soort wondje in het slijmvlies van de maag of aan het begin van de twaalfvingerige darm. Een bloedende maagzweer kan melena veroorzaken. Een 'druppel' zal niet zichtbaar zijn, maar een maagzweer kan ook in hevige mate en levensbedreigend bloeden. Symptomen van een maagzweer zijn:

• pijn in de bovenbuik net onder het borstbeen;
• een 'vol' voelen hebben na een maaltijd;
• opgeblazen gevoel;
  Helicobacter pylori / Bron: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)
• boeren;
• kokhalzen; en
• misselijkheid.

Oorzaken
Een maagzweer kan worden veroorzaakt door:

• een infectie met Helicobacter pylori (kortweg: H. pylori);
• anti-inflammatoire (ontstekingsremmende) geneesmiddelen - waaronder aspirine; en
• sommige virus infecties;

Zwarte poep door maagslijmvliesontsteking

Gastritis duidt op een ontsteking van het maagslijmvlies. Deze ontsteking kan veroorzaakt worden door overmatig alcoholgebruik, gekruid voedsel, roken, infectie met bacteriën of door langdurig gebruik van NSAID's (afkorting van non-steroidal anti-inflammatory drugs, niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen). Symptomen maagslijmvliesontsteking zijn:

• een opgeblazen gevoel;
• buikpijn of een vervelend of zeurderig gevoel in de bovenbuik of maagstreek;
• misselijkheid en braken;
• singultus (hik);
• verminderde eetlust;
• bloedbraken;
• zwarte, teerachtige ontlasting.

Slokdarmspataderen (slokdarmvarices)

Slokdarmspataderen zijn sterk uitgezette aderen in de slokdarm. Deze afwijkingen kunnen ontstaan bij een verhoogde bloeddruk in de leverpoortader (portale hypertensie). Wanneer deze aders scheuren, kunnen zij bloedingen veroorzaken, wat aanleiding kan geven tot bloed de ontlasting of braaksel. Oesofageale varices is een ernstige complicatie als gevolg van portale hypertensie (hoge bloeddruk), veelal veroorzaakt door levercirrose.

Mallory-Weiss-syndroom

Dit duidt op een scheur in het slijmvlies dat de slokdarm en de maag verbindt. Het wordt veroorzaakt door herhaaldelijk, heftig of overvloedig braken, wat kan leiden tot erosies van de slokdarm of kleine scheuren in de slokdarm. Als de scheur bloedt, kan dit resulteren in melena. Dit is een vrij zeldzaam verschijnsel en kan worden veroorzaakt door hevig braken, hoesten of epileptische convulsies.

Geneesmiddelen Met Bismut

Geneesmiddelen voor maagklachten zoals bismutsubsalicylaat (bijvoorbeeld ter preventie van reizigersdiarree) bevatten bismut om je buik te kalmeren. Bismut kan je tong en poep zwart maken. In dit geval is dat volkomen onschadelijk. De zwartgekleurde ontlasting verdwijnt weer zodra je stopt met het innemen van het geneesmiddel.

Slokdarmkanker en maagkanker

Indien je een bloeding hebt in het bovenste deel van het maagdarmkanaal – de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm – kun je zwarte, teerachtige ontlasting hebben die melena wordt genoemd. Het kan een teken zijn van slokdarm- en maagkanker .

Enkele andere symptomen van slokdarmkanker zijn:

• Slikklachten
• Gewichtsverlies terwijl je niet aan het lijnen bent
• Pijn in je borst
• Indigestie of brandend maagzuur
• Hoesten

Bij maagkanker kun je onder meer de volgende klachten hebben:

• Je moe voelen
• Een opgeblazen gevoel hebben na het eten
• Ernstig brandend maagzuur of indigestie
• Misselijkheid of braken
• Pijn in je buik
• Onverklaarbaar gewichtsverlies

Zeldzame infecties

Infecties veroorzaakt door parasieten of specifieke bacteriën zijn een ongebruikelijke, maar belangrijke oorzaak van zwarte ontlasting. Parasieten zoals Entamoeba histolytica, die amoebiasis veroorzaakt, kunnen leiden tot zweren en bloedingen in het maag-darmkanaal, wat donkere ontlasting tot gevolg heeft. Ook bacteriële infecties zoals die met Helicobacter pylori kunnen maagzweren veroorzaken die leiden tot bloedingen. Dit soort infecties komt vaker voor in regio’s met gebrekkige hygiëne en tropische klimaten.

Dunnedarmischemie

Dunnedarmischemie, of intestinale ischemie, treedt op wanneer de bloedtoevoer naar de dunne darm wordt verminderd door bloedvatvernauwing of blokkades. Dit leidt tot schade aan het darmweefsel en kan ernstige bloedingen veroorzaken, wat zich uit in zwarte, teerachtige ontlasting. Deze aandoening komt voornamelijk voor bij oudere volwassenen met cardiovasculaire problemen zoals atherosclerose en kan acuut of chronisch zijn, waarbij de acute vorm levensbedreigend is en onmiddellijke medische hulp vereist.

Ziekte van Crohn

De ziekte van Crohn is een chronische ontstekingsziekte van het spijsverteringskanaal. Wanneer de ontsteking zweren veroorzaakt in de dunne of dikke darm, kunnen deze zweren gaan bloeden, wat resulteert in zwarte ontlasting als het bloed uit het bovenste deel van het spijsverteringskanaal komt. Dit symptoom gaat vaak gepaard met andere klachten zoals buikpijn, diarree en gewichtsverlies. Ongeveer 1 op de 200 mensen in Europa heeft Crohn, maar zwarte ontlasting is meestal niet het eerste symptoom.

Aorto-enterische fistel

Een aorto-enterische fistel is een zeer zeldzame maar ernstige oorzaak van zwarte ontlasting. Dit gebeurt wanneer een abnormale verbinding ontstaat tussen de aorta en het maagdarmkanaal, wat tot hevige bloedingen leidt. Dit type fistel komt vaak voor bij patiënten die eerder een aorta-operatie hebben ondergaan of met een aneurysma te maken hebben gehad. De mortaliteit van een onbehandelde aorto-enterische fistel is extreem hoog, waardoor snelle medische interventie cruciaal is.

Erfelijke bloedingsstoornissen

Erfelijke bloedingsstoornissen, zoals hemofilie of de ziekte van von Willebrand, kunnen het risico op spontane inwendige bloedingen verhogen. Wanneer deze bloedingen plaatsvinden in het maag-darmkanaal, kan dit resulteren in zwarte ontlasting. Dit type bloeding komt minder vaak voor, maar kan ernstige gevolgen hebben als het niet wordt behandeld. Mensen met deze aandoeningen moeten extra alert zijn op veranderingen in hun ontlasting en andere symptomen van inwendige bloedingen.

Meckel’s divertikel

Een Meckel’s divertikel is een aangeboren uitstulping in de dunne darm die bij sommige mensen kan leiden tot bloedingen. Dit kan vooral zwarte ontlasting veroorzaken bij kinderen en jongvolwassenen. Ongeveer 2% van de bevolking heeft een Meckel’s divertikel, maar slechts een klein deel krijgt symptomen. Bij onverklaarbare bloedingen in het maag-darmkanaal wordt deze aandoening vaak over het hoofd gezien, hoewel het een belangrijke oorzaak kan zijn.

Gebruik van zware metalen

Inname van zware metalen zoals lood of zink kan in zeldzame gevallen leiden tot verkleuring van de ontlasting. Deze metalen kunnen een chemische reactie aangaan met spijsverteringssappen, wat resulteert in een donkere kleur. Dit type vergiftiging kan ook andere symptomen veroorzaken, zoals buikpijn en neurologische problemen. Blootstelling aan zware metalen moet altijd serieus worden genomen en behandeld worden om schade te voorkomen.

Trombocytopenie

Trombocytopenie, een aandoening waarbij het aantal bloedplaatjes in het bloed laag is, kan spontane bloedingen in het spijsverteringskanaal veroorzaken. Wanneer deze bloedingen optreden in het bovenste deel van het spijsverteringskanaal, kan dit leiden tot zwarte, teerachtige ontlasting. Trombocytopenie kan het gevolg zijn van verschillende oorzaken, waaronder auto-immuunziekten, infecties en medicatiegebruik, en vereist een zorgvuldige medische evaluatie om de oorzaak en ernst vast te stellen.

Zwarte ontlasting na een gastric bypass

Na een gastric bypass kan zwarte ontlasting een onverwachte en alarmerende verschijning zijn. Het teertachtige uiterlijk wijst vaak op bloedverlies in het spijsverteringskanaal, wat extra aandacht vereist bij patiënten die al een ingrijpende operatie hebben ondergaan. Dit symptoom kan variëren van een milde waarschuwing tot een teken van een ernstige complicatie.

De mogelijke oorzaken
Bij patiënten met een gastric bypass is de kans op zwarte ontlasting groter door de ingreep zelf. Mogelijke oorzaken zijn:

• Maagzweren – Door veranderingen in de maagzuurproductie of medicijngebruik, zoals NSAID's, kunnen zweren ontstaan.
• Ulceraties bij de anastomose – De plaats waar de maag opnieuw is verbonden met de dunne darm kan kwetsbaar zijn voor irritatie en bloeden.
• Voedingsdeficiënties – Tekorten aan ijzer of andere essentiële stoffen kunnen het slijmvlies verzwakken en leiden tot bloedverlies.

Een casus: Emma’s verhaal
Emma, 38 jaar, onderging een gastric bypass om haar gezondheid te verbeteren. Twee maanden na de operatie merkte ze dat haar ontlasting donker en teerachtig werd. Ze voelde zich moe, duizelig en had weinig eetlust. Na een bezoek aan haar arts bleek dat een ulceratie bij de verbinding tussen haar maag en dunne darm de oorzaak was. Een endoscopie bevestigde een kleine bloeding. Met medicijnen en dieetaanpassingen herstelde ze volledig, maar haar ervaring benadrukt het belang van snelle actie.

Waarom snel handelen van kardinaal belang is
Bij zwarte ontlasting na een gastric bypass moet direct actie worden ondernomen, omdat:

• Bloedverlies snel kan leiden tot bloedarmoede en vermoeidheid.
• Complicaties zoals perforaties of infecties kunnen ontstaan.
• Chronische klachten zoals voedingsdeficiënties ernstiger gevolgen hebben in deze groep patiënten.

Een eenvoudige endoscopie kan vaak snel duidelijkheid bieden over de oorzaak en het probleem in een vroeg stadium aanpakken.

Advies voor patiënten
Als je zwarte ontlasting opmerkt na een gastric bypass, is het alleszins raadzaam om:

• Direct contact op te nemen met een arts.
• Medicatie, zoals maagbeschermers, strikt volgens voorschrift te gebruiken.
• Zorgvuldig om te gaan met voeding en supplementen, zoals ijzer, om je slijmvlies gezond te houden.

Wanneer een arts raadplegen?

Een arts moet onmiddellijk worden geraadpleegd als zwarte ontlasting niet kan worden toegeschreven aan een goedaardige oorzaak, zoals een ijzersupplement of een levensmiddel. In dat geval kan er namelijk sprake zijn van een bloeding in het eerste deel van het spijsverteringskanaal: in de slokdarm, maag of de dunne darm. Het bloed is vermengd met de ontlasting en is geheel of gedeeltelijk verteerd, waardoor het niet meer herkenbaar is als bloed.

Ga naar de spoedeisende hulp of een huisartsenpost als je symptomen hebt van ernstige bloeding, zoals:

• Braken van bloed of braaksel dat op koffiedik lijkt.
• Duizeligheid, zwakte of licht gevoel in het hoofd.
• Hartkloppingen en kortademigheid.
• Meerdere dagen melena of bloed in de ontlasting.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Om de oorzaak van zwarte stoelgang te bepalen, wordt, naast een grondig vraaggesprek tussen arts en patiënt, een lichamelijk onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek richt zich op de buikregio. Mogelijk stelt de arts vragen over je medicatiegebruik, de voeding, het inslikken van bepaalde voorwerpen, bijkomende symptomen, wanneer de klachten aanvingen, etc. Daarnaast zal de arts je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Waarschijnlijk zal tevens bloedonderzoek en ontlastingsonderzoek uitgevoerd worden.

Vervolgonderzoek

Beeldvormingstests zoals een MRI-scan, röntgenfoto's en CT-scans kunnen zinvol zijn. Deze diagnostische hulpmiddelen kunnen eventuele blokkades onthullen die gastro-intestinale bloedingen kunnen veroorzaken. De arts kan een gastroscopie (een kijkonderzoek van de binnenkant van de slokdarm, maag en het eerste deel van de dunne darm) of colonoscopie (darmonderzoek) plannen om de toestand van je darm te beoordelen. Een colonoscopie wordt vaak uitgevoerd terwijl je verdoofd bent. De arts brengt daarbij een dunne, flexibele buis met een camera aan het uiteinde via de anus naar binnen om de binnenkant van je dikke darm te bekijken en de oorzaak van de symptomen te achterhalen.

Behandeling van zwarte stoelgang

Acute gastro-intestinale bloeding behandelen

Wanneer zwarte stoelgang wordt veroorzaakt door een acute gastro-intestinale bloeding, is het essentieel dat er onmiddellijk wordt ingegrepen om levensbedreigende complicaties te voorkomen. De behandeling begint vaak met een gastroscopie, een procedure waarbij een flexibele buis met een camera via de mond in het spijsverteringskanaal wordt ingebracht. Hiermee kan de arts de bron van de bloeding nauwkeurig lokaliseren en direct behandelen met endoscopische hemostase. Deze techniek maakt gebruik van injecties, thermische coagulatie, of het aanbrengen van speciale klemmen om het bloedvat te dichten en de bloeding te stoppen. Het is een procedure die niet alleen levens kan redden, maar ook verdere beschadiging van het spijsverteringskanaal voorkomt.

Als een gastroscopie niet effectief blijkt en de bloeding aanhoudt, kan een operatie noodzakelijk zijn. Dit is vooral het geval bij grote bloedingen die niet kunnen worden gecontroleerd met minder invasieve technieken. Tijdens een chirurgische ingreep wordt de bloeding gestopt door het getroffen deel van de maag, slokdarm of twaalfvingerige darm te behandelen of te verwijderen. Na het stoppen van de bloeding moet de focus verschuiven naar de behandeling van de onderliggende oorzaak om toekomstige episodes te voorkomen. Dit kan variëren van medicatie tot meer intensieve therapieën, afhankelijk van de specifieke aandoening die de zwarte ontlasting heeft veroorzaakt.

Behandeling van specifieke oorzaken

Wanneer zwarte stoelgang het gevolg is van een infectie met Helicobacter pylori, een veelvoorkomende boosdoener bij maagontsteking en zweren, wordt een combinatie van antibiotica voorgeschreven. Deze behandeling, bekend als eradicatietherapie, is bedoeld om de bacterie volledig uit te roeien en de maagwand te laten herstellen. Naast antibiotica worden vaak protonpompremmers voorgeschreven om de productie van maagzuur te verminderen. Dit beschermt het slijmvlies en versnelt het herstel door de maag de kans te geven om in een minder zure omgeving te genezen.

Bij een ontsteking van de slokdarm of een maagslijmvliesinfectie kan de arts zuurremmers voorschrijven, zoals H2-receptorantagonisten of protonpompremmers. Deze medicijnen helpen de zuurgraad in de maag te verlagen en voorkomen verdere irritatie van het beschadigde weefsel. Zuurremmers kunnen zowel acute verlichting bieden als langdurige bescherming tegen herhaling van de symptomen. In sommige gevallen worden aanvullende medicijnen, zoals maagbeschermers en antacida, gebruikt om de symptomen te verzachten en het herstelproces te ondersteunen.

Behandeling van kanker en complexe aandoeningen

Zwarte stoelgang kan ook een teken zijn van ernstigere aandoeningen zoals slokdarm- of maagkanker. De behandeling van deze vormen van kanker hangt sterk af van het stadium en de verspreiding van de ziekte. Bij een vroeg stadium van kanker kan een operatie worden overwogen om de tumor en aangetaste weefsels te verwijderen. Deze ingreep kan worden aangevuld met chemotherapie en bestraling om kankercellen die mogelijk zijn achtergebleven te vernietigen. Chemotherapie maakt gebruik van krachtige medicijnen die via de bloedbaan werken om kankercellen in het hele lichaam aan te vallen, terwijl bestraling gericht is op specifieke gebieden om de groei van tumoren lokaal te beperken.

In gevorderde stadia kan de behandeling zich richten op het beheersen van symptomen en het verbeteren van de levenskwaliteit. Palliatieve zorg, waarbij de nadruk ligt op comfort en ondersteuning, kan een belangrijk onderdeel zijn van het behandeltraject voor patiënten met kanker die zwarte stoelgang ervaren. Dit kan het gebruik van pijnstillers, voedingsadvies en emotionele ondersteuning omvatten om de patiënt te helpen omgaan met de uitdagingen van de ziekte.

Ondersteunende therapieën en herstel

Het herstel na een behandeling voor zwarte stoelgang is meer dan alleen het behandelen van de primaire oorzaak; het omvat ook ondersteunende maatregelen om het lichaam te helpen herstellen en toekomstige problemen te voorkomen. Dieetaanpassingen zijn cruciaal in dit proces. Het eten van een vezelrijk dieet, gecombineerd met een goede hydratatie, helpt bij een regelmatige en gezonde spijsvertering. Dit draagt bij aan het voorkomen van constipatie en verdere irritatie van de maag en darmen. Voedingsmiddelen zoals volle granen, groenten en fruit kunnen helpen om de darmen in goede conditie te houden.

Leefstijlveranderingen kunnen ook bijdragen aan het herstel. Stoppen met roken en het beperken van alcoholgebruik zijn belangrijke stappen om het spijsverteringskanaal te beschermen. Roken en alcohol kunnen beide bijdragen aan irritatie en ontsteking van het maagslijmvlies, waardoor het risico op herhaling van bloedingen en zwarte ontlasting toeneemt. Voor patiënten die kampen met chronische aandoeningen zoals maagzweren of gastritis, kan het nemen van voorgeschreven maagbeschermers als onderhoudsmedicatie helpen om het maagslijmvlies gezond te houden.

Voor complexe gevallen, zoals bij kankerbehandelingen, is een multidisciplinaire aanpak essentieel. Een team van specialisten, waaronder gastro-enterologen, oncologen en voedingsdeskundigen, werkt samen om een holistische behandelstrategie te ontwikkelen. Dit team zorgt ervoor dat de behandeling niet alleen gericht is op de fysieke aspecten van de aandoening, maar ook op de mentale en emotionele gezondheid van de patiënt. Door deze alomvattende aanpak kan de patiënt niet alleen herstellen van de directe oorzaak van de zwarte stoelgang, maar ook een betere kwaliteit van leven ervaren tijdens het herstel en daarna.

Praktische tips en zelfzorg bij zwartegekleurde poep

Zwarte ontlasting – het klinkt misschien als een medische term waar je liever niet te lang bij stilstaat, maar als je het eenmaal tegenkomt, ontkom je er niet aan. Je lichaam probeert je iets te vertellen, en nee, dat kun je niet afdoen als een toevalligheid. Vaak is het een signaal dat er iets niet helemaal lekker loopt in je spijsverteringssysteem. Wat het ook is, het is slim om meteen in actie te komen, want hoe eerder je reageert, hoe beter je lichaam je zal bedanken.

Het goede nieuws? Het hoeft niet altijd serieus te zijn. Soms ligt het gewoon aan wat je gegeten hebt, zoals een lekker bord bietjes of een overdosis drop. Maar als die zwarte kleur blijft hangen, is het tijd om even verder te kijken dan je bord. Met een paar praktische aanpassingen en wat zelfzorg kun je vaak al een hoop doen om je darmen wat liefde te geven. Het draait allemaal om alert zijn en goed luisteren naar wat je lichaam nodig heeft.

Het fijne is: je hoeft geen ingewikkelde medische kennis te hebben of rare toeren uit te halen om je darmen weer op het juiste spoor te krijgen. Met simpele aanpassingen in je dieet, dagelijkse gewoontes en de juiste medische checks kun je vaak al een wereld van verschil maken. Het draait om kleine, praktische stappen die groot effect kunnen hebben. Geen magie, gewoon gezonde keuzes.

Je darmen zijn de motor van je lichaam, dus zorg ervoor dat ze soepel blijven draaien. De tips die volgen zijn niet alleen handig als je al zwarte ontlasting hebt, maar ook perfect om dit soort situaties te voorkomen. Het gaat erom dat je controle pakt over je gezondheid en niet wacht tot problemen zich opstapelen. Je lichaam geeft signalen af – nu is het aan jou om erop te reageren.

Houd een voedingsdagboek bij

Heb je ooit stilgestaan bij wat je eigenlijk allemaal eet op een dag? Neem eens Annie, die na een flinke dropbinge in paniek raakte toen ze zwarte ontlasting ontdekte. Ze dacht meteen aan iets ernstigs, maar een voedingsdagboek bracht het probleem snel aan het licht. Het is dé manier om overzicht te krijgen. Je schrijft gewoon op wat je eet en drinkt, van dat kopje koffie ’s ochtends tot die onverwachte chocoladereep laat op de avond. En geloof me, je zult verbaasd zijn hoeveel inzichten je hieruit haalt. Vooral als je regelmatig iets consumeert dat rijk is aan ijzer, zoals spinazie of supplementen. Zo voorkom je onnodige paniek én hou je grip op je gezondheid.

Vermijd voedingsmiddelen die zwarte ontlasting kunnen veroorzaken

Sommige voedingsmiddelen zijn als kleine goochelaars voor je darmen – ze veranderen de kleur van je ontlasting zonder dat je het doorhebt. Denk aan bietjes, drop en zelfs bepaalde medicijnen. Pieter, bijvoorbeeld, merkte dat zijn stoelgang donker werd na een avondje genieten van bietensap. Hij had geen idee dat zijn gezonde drankje dit effect kon hebben. Het is dus slim om die ‘verdachten’ even links te laten liggen als je ongerust bent. En mocht je twijfelen of iets invloed heeft, lees dan het etiket, want zelfs een supplement zoals vitamine C in een hoge dosis kan verrassende effecten hebben.

Controleer de bijwerkingen van medicijnen

Weet je nog dat lijstje met bijwerkingen dat altijd bij je medicijnen zit? Dat ding waar je meestal niet naar kijkt? Nou, misschien is het tijd om dat toch eens door te nemen. Medicijnen zoals ibuprofen of andere pijnstillers kunnen je maagwand aantasten, wat in sommige gevallen tot een bloeding kan leiden. Zoiets merkte Sandra, die jarenlang pijnstillers slikte tegen haar rugpijn. Pas na een controle bij de huisarts ontdekte ze dat haar medicatie de boosdoener was. Dus, even checken of jouw pillen zwartgekleurde ontlasting kunnen veroorzaken, is echt geen overbodige luxe. Pijnstillers zijn handig, maar wees alert op de impact die ze kunnen hebben.

Drink voldoende water

Als je denkt dat water alleen goed is om je dorst te lessen, think again. Het speelt een cruciale rol in je spijsvertering. Zonder genoeg water kunnen je darmen hun werk niet goed doen, en dat kan leiden tot problemen, inclusief rare kleuren in je ontlasting. Neem Kevin, die altijd vergat genoeg te drinken op zijn drukke werkdagen. Hij kampte niet alleen met een opgeblazen gevoel, maar schrok zich ook rot toen zijn ontlasting ineens donker werd. Door simpelweg meer water te drinken, merkte hij al snel verbetering. Tip: zet een grote fles water op je bureau, zodat je het niet vergeet. Je darmen zullen je dankbaar zijn!

Bezoek je huisarts bij aanhoudende klachten

Soms kun je nog zo goed letten op wat je eet of welke medicijnen je slikt, maar blijft die zwarte ontlasting je toch achtervolgen. In zo’n geval is het slim om niet te lang te wachten en even langs de huisarts te gaan. Dat deed Anna ook, een jonge moeder die merkte dat ze zich steeds vermoeider voelde en last kreeg van duizeligheid. Haar huisarts verwees haar door voor een bloedonderzoek, en al snel werd duidelijk dat ze bloedarmoede had door een maagzweer. Dankzij die snelle actie was ze er op tijd bij en kon ze de juiste behandeling krijgen. Dus, trek gewoon aan de bel als je twijfelt. Je lijf geeft signalen niet zomaar.

Laat een bloedtest doen om tekorten op te sporen

Heb je ooit het gevoel dat je energiepeil de laatste tijd een beetje laag is? Dat kan zomaar verband houden met wat er in je darmen speelt. Een bloedtest kan ontzettend veel vertellen, van je ijzergehalte tot je zink- en vitaminewaarden. Zo was er Mark, die merkte dat hij steeds flauwer werd en zelfs zwarte ontlasting kreeg. Een bloedtest wees uit dat hij een ernstig ijzertekort had door interne bloedingen. Gelukkig kon hij met de juiste supplementen en behandelingen weer opkrabbelen. Laat je bloed dus checken als je klachten hebt – het is een kleine moeite met een grote impact.

Neem probiotica om je darmflora te versterken

Je darmen zijn als een levend ecosysteem – een beetje zoals een drukke stad die vol zit met bacteriën die samenwerken (of soms niet). Als je ontlasting verandert, kan dat een teken zijn dat die balans verstoord is. Probiotica kunnen helpen om de goede bacteriën weer een boost te geven. Emily, een fervent reiziger, ontdekte dit toen ze na een avontuurlijke streetfood-ervaring in India last kreeg van donkere, kleverige ontlasting. Een kuur met probiotica hielp haar darmen weer in topvorm te krijgen. Dus, als je darmen niet helemaal meewerken, is het misschien tijd om die bacterie-buddies wat extra liefde te geven.Je darmflora zal hierdoor verbeteren!

Eet meer vezelrijke voeding voor een betere spijsvertering

Vezels zijn de ruggengraat van je spijsverteringssysteem. Zonder voldoende vezels kan je ontlasting traag en zelfs problematisch worden. Neem Lars, een drukke IT’er die vaak fastfood at en nauwelijks tijd maakte voor gezonde maaltijden. Hij had niet alleen last van zwarte ontlasting, maar ook van een opgeblazen gevoel. Toen hij overstapte op vezelrijke voeding zoals volkorenbrood, linzen en groente, merkte hij binnen een week al verbetering. Vezels werken als een soort spons in je darmen, waardoor alles soepeler verloopt. Dus voeg wat meer volkoren, groente en fruit toe aan je dieet – je darmen zullen je dankbaar zijn!

Controleer regelmatig je ontlasting

Oké, dit klinkt misschien niet als je favoriete activiteit, maar even een blik werpen op wat er in de wc-pot ligt, kan je veel vertellen over je gezondheid. Je ontlasting is een soort gezondheidsbarometer: van kleur en vorm tot geur – alles geeft signalen af. Neem Marloes, een drukke moeder van twee, die na maanden niet op haar stoelgang letten ontdekte dat ze al weken zwarte ontlasting had. Pas toen ze zich moe en duizelig begon te voelen, ging ze naar de dokter. Een simpele check had haar die paniek misschien bespaard. Dus, hoe gek het ook voelt, kijk eens wat vaker achterom voordat je doorspoelt. Darmen vertellen meer dan je denkt.

Vermijd alcohol en pittig eten

Je kent het vast wel: een avondje losgaan met een pittige curry of een paar glaasjes wijn te veel. Heerlijk op het moment zelf, maar je darmen denken daar vaak anders over. Dat ondervond ook Kevin, die na een feestje vol pittige snacks merkte dat zijn ontlasting opeens zwart en teerachtig was. Alcohol en pittig eten kunnen je maagwand irriteren en in extreme gevallen zelfs leiden tot kleine bloedingen. Een dubbele tik voor je darmen dus. Probeer het daarom een tijdje te laten staan als je merkt dat je last hebt van zwarte ontlasting. Je maag zal je bedanken, en jij waarschijnlijk ook als je je stoelgang weer normaal ziet.

Slaap voldoende om je lichaam te herstellen

Wist je dat je darmen het meeste werk doen terwijl jij slaapt? Juist, terwijl jij ligt te dromen, zijn je darmen bezig met opruimen, herstellen en verwerken. Een tekort aan slaap kan je hele spijsverteringsproces verstoren. Zo vertelde Sanne, die als verpleegkundige vaak nachtdiensten draaide, dat ze vaak last kreeg van donkere ontlasting en buikpijn. Pas toen ze haar slaapritme beter in balans bracht, verdwenen die klachten. Dus zorg dat je die 7 tot 9 uur slaap pakt – niet alleen voor je hoofd, maar ook voor je buik.

Plan een gastroscopie of colonoscopie indien nodig

Soms is het onvermijdelijk: als je huisarts vermoedt dat er iets serieus aan de hand is, kan een onderzoek als een gastroscopie of colonoscopie nodig zijn. Het klinkt misschien eng, maar het is vaak de snelste weg naar duidelijkheid. Jeroen, een 50-jarige sportieve vader, stelde dit onderzoek maanden uit uit angst voor de uitslag. Uiteindelijk bleek een kleine maagzweer de boosdoener te zijn, iets wat makkelijk te behandelen was. Had hij het eerder laten doen, dan had hij zich maanden van zorgen bespaard. Dus als je arts dit voorstelt, wees dapper en doe het. Het geeft je de antwoorden die je nodig hebt om weer vooruit te kunnen.

Prognose van zwarte ontlasting

De prognose bij zwarte ontlasting hangt af van de oorzaak en hoe snel je actie onderneemt. Hoe eerder de behandeling start, hoe beter de vooruitzichten.

Infecties

Als zwarte ontlasting komt door een infectie of maagslijmvliesontsteking, is de prognose vaak goed. Medicijnen zoals antibiotica en zuurremmers werken meestal snel. De klachten verdwijnen vaak binnen een paar dagen tot weken.

Maag- en darmzweren

Bij maag- of darmzweren hangt het af van de ernst. Wordt de bloeding snel gestopt en de oorzaak behandeld, dan is herstel mogelijk. Zonder behandeling kan de situatie verslechteren.

Chronische aandoeningen

Zwarte ontlasting door chronische aandoeningen zoals levercirrose heeft wisselende vooruitzichten. Goede medische zorg en monitoring kunnen complicaties voorkomen, maar soms blijft de situatie ernstig.

Kanker

Bij kanker is de prognose afhankelijk van het stadium waarin het wordt ontdekt. Vroege behandeling biedt betere kansen, terwijl laat ontdekte kanker moeilijker te genezen is.

Algemene vooruitzichten

Als je snel ingrijpt, is de prognose meestal goed. Blijf niet rondlopen met klachten. Snel naar de dokter voorkomt complicaties en verbetert je kansen op herstel.

Complicaties van zwarte ontlasting

Zwarte, teerachtige ontlasting (melena) kan wijzen op ernstige onderliggende problemen in het spijsverteringskanaal. Indien onbehandeld, kunnen deze problemen leiden tot ernstige complicaties:

Bloedarmoede

Door aanhoudend bloedverlies in het spijsverteringskanaal, bijvoorbeeld als gevolg van maagzweren of bloedende tumoren, kan bloedarmoede ontstaan. Dit leidt tot symptomen zoals vermoeidheid, duizeligheid, kortademigheid en bleekheid.

Hypovolemische shock

Bij ernstige en snelle bloedingen in het spijsverteringskanaal kan een levensbedreigende complicatie zoals hypovolemische shock optreden. Hierbij verliest het lichaam zoveel bloed dat de bloeddruk daalt, organen niet meer goed functioneren, en het bewustzijn kan verminderen. Dit vereist onmiddellijke medische hulp.

Infecties

Bij bepaalde oorzaken, zoals een maagzweer of maagslijmvliesontsteking door Helicobacter pylori, kan het risico op infecties in de maag en darmen toenemen. Onbehandelde infecties kunnen zich verspreiden en leiden tot ernstigere aandoeningen.

Perforatie van het spijsverteringskanaal

Bij ernstige maag- of darmzweren kan het weefsel door de bloeding zo beschadigd raken dat het maag- of darmwandweefsel volledig perforeren. Dit kan leiden tot een infectie in de buikholte (peritonitis), een levensbedreigende complicatie die onmiddellijk chirurgisch ingrijpen vereist.

Leverfalen

Bij slokdarmspataderen, vaak veroorzaakt door levercirrose, kan het onderliggende probleem verder escaleren naar leverfalen. Levercirrose zelf is al een ernstige aandoening en bloedingen uit slokdarmvarices kunnen fataal zijn zonder tijdige behandeling.

Kankerprogressie

Indien de zwarte ontlasting het gevolg is van maag- of slokdarmkanker, kan het onbehandeld laten van deze aandoening leiden tot verdere tumorprogressie en uitzaaiingen (metastasen). Dit kan de kans op een succesvolle behandeling aanzienlijk verminderen.

Preventie van zwarte ontlasting

Met deze eenvoudige maatregelen verminder je de kans op zwarte ontlasting en blijf je je spijsverteringskanaal gezond houden:

• Let op je voeding: Vermijd overmatig gebruik van drop, rode wijn en ijzersupplementen die zwarte ontlasting kunnen veroorzaken.
• Gebruik medicijnen met zorg: Voorkom langdurig gebruik van NSAID's zoals ibuprofen zonder advies van je arts.
• Beperk alcoholinname: Overmatig drinken kan je maagwand beschadigen en bloeding veroorzaken.
• Stoppen met roken: Roken verhoogt de kans op maag- en darmproblemen die kunnen leiden tot zwarte ontlasting.
• Gezond dieet: Eet voldoende vezels, drink veel water, en voorkom constipatie om je spijsverteringskanaal gezond te houden.
• Regelmatige check-ups: Laat bij chronische maag- of darmklachten je arts regelmatig controleren om ernstige aandoeningen vroegtijdig op te sporen.

Lees verder

• Problemen stoelgang: zwarte, rode en groene ontlasting/poep
• Ontlasting: oorzaken bloed en slijm in poep en kleur en geur
• Pijn bij het poepen: stekende of brandende pijn stoelgang
• Slijm bij ontlasting: oorzaken van een slijmerige stoelgang
• Zwarte spikkeltjes of streepjes in ontlasting: oorzaken