Brok in de keel gevoel: oorzaken, symptomen en behandeling

Brok in de keel gevoel: oorzaken, symptomen en behandeling Een brok in de keel gevoel of brokgevoel in de keel (globus gevoel of globussensatie) komt vaak voor. Een brok in de keel gevoel kan gepaard gaan met slijm of eigenlijk een slijmprop in de keel die je niet weg kunt slikken, een branderige, pijnlijke of geïrriteerde keel of een aanhoudend gevoel dat er een graat of een korreltje in de keel zit. Dit is zeer irritant en kan behoorlijk verstorend werken. Vaak is de oorzaak van dit gevoel onschuldig van aard. Het brokgevoel is bijna altijd gelokaliseerd ter hoogte van de adamsappel. Een brok in de keel gevoel leidt vaak tot schrapen, kuchen en slikken. Officieel wordt er alleen van brokgevoel in de keel gesproken, wanneer er geen aanwijsbare lichamelijke oorzaak is. In die gevallen dat er wel een oorzaak van het brokgevoel wordt aangetroffen, zal de behandeling zich daarop richten.

Wat is een brok in de keel gevoel?

Een globus gevoel duidt op hinderlijke sensaties in de keel die voornamelijk worden gekenmerkt door een 'propgevoel'. Brok in de keel is een klacht die vrij vaak voorkomt. De klacht wordt vaak als volgt omschreven:
  • de aanwezigheid van een slijmprop in de keel die niet weg te slikken is, alsof er een drempeltje zit;
  • het gevoel hebben alsof er iets in de keel zit, vaak omschreven als een korreltje of graatje;
  • het gevoel alsof er een band om de hals aanwezig is;
  • een branderige, geïrriteerde of pijnlijke keel.

Vóórkomen

Een brok in de keel gevoel wordt beschouwd als vrij gebruikelijk, maar er zijn niet genoeg betrouwbare, actuele studies om te weten om hoeveel mensen het gaat. Van de patiënten die voor het eerst een KNO-polikliniek bezoeken, heeft 4 à 5 globusgevoelens, zo blijkt uit onderzoek.¹ Het treft vrouwen en mannen in gelijke mate. Globus gevoel komt het meest voor bij mensen van middelbare leeftijd, maar een globussensatie kan iedereen van elke leeftijd beïnvloeden, ook (jonge) kinderen.

Symptomen brokgevoel in de keel

Meestal is het brokgevoel aanwezig ter hoogte van het strottenhoofd. Je hebt hierdoor de neiging voortdurend te schrapen, te kuchen en/of vaak te slikken. Wanneer er géén lichamelijke afwijking gevonden worden die de klacht kan verklaren, wordt gesproken van een brokgevoel in de keel. Als er wel een lichamelijke aandoening aanwezig is die aanleiding geeft tot de klachten, heb je last van een brok in je keel tijdens het eten. Ook kan je stem schor of hees zijn.

Oorzaken van een onschuldig brokgevoel

Meestal ligt er geen lichamelijke oorzaak aan een brokgevoel in de keel ten grondslag. Onschuldige, niet lichamelijke oorzaken zijn:

Angst kan een brokgevoel in de keel veroorzaken / Bron: Istock.com/bahadosAngst kan een brokgevoel in de keel veroorzaken / Bron: Istock.com/bahados

Spierspanning

Als gevolg van stress of angst kun je (onbewust) de spieren in de hals en keel aanspannen, wat een brokgevoel in de keel kan veroorzaken. Bij hyperventilatie komt het brok in de keel gevoel veel voor. Bij hyperventilatie kun je vaak spanning voelen in de keel, je krijgt een droge keel, brok in keel en er zijn stemproblemen. Andere klachten zijn onder andere kortademigheid, benauwdheid, luchthappen en duizeligheid. Soms neemt angst de overhand en wordt je overvallen door een paniekaanval of angstaanval. In dat geval kun je last krijgen van hartkloppingen, hevig zweten, trillen of beven, het gevoel dat je stikt of ademnood hebt, naar adem snakken, pijn op de borst, enz.

Door stress kan het zo zijn dat je je tongbeen – een botje gelegen in het gebied van de hals – omhoogtrekt. Als dit vaak en lang gebeurt, kan het tongbeen in een te hoge positie blijven staan. Dit geeft een brok in de keel gevoel en slikklachten.

Slijmgevoel

Slijm in de keel is veelal afkomstig uit de neus(bijholten). Dat gaat de hele dag door en is heel normaal. Doch als je om wat voor reden dan de gehele dag bewust speeksel en slijm doorslikt, kan er een brokgevoel ontstaan.

Zuurbranden

Zuurbranden kan bij sommige mensen een brok in de keel gevoel veroorzaken. Zuurbranden leidt namelijk tot een grotere spierspanning van een kringspier in het begin van de slokdarm.

Lichamelijke oorzaken van een brokgevoel in de keel

Brokgevoel in de keel kan een uiting zijn van een onderliggende aandoening of lichamelijk afwijking. Vaak heb je dan ook last van andere klachten, zoals:

De volgende aandoeningen kunnen leiden tot een brokgevoel in de keel:

Vergrote tongamandel

Een tongamandel die is vergroot, bijvoorbeeld door een ontsteking, kan de oorzaak zijn van het brokgevoel.

Allergie

Huisstofmijtallergie kan naast jeuk in de neus, ook voor jeuk, een droog gevoel en een brokgevoel in de keel zorgen.

Slijtage van de halswervels

Verdikte halswervels kunnen bij ouderdom optreden en kunnen een brokgevoel geven doordat ze tegen de slokdarm aandrukken.

Chronische keelontsteking of neusbijholte-ontstekling

Een chronische keelontsteking of neusbijholte-ontstekling kan ontstaan door een continue prikkeling van allerlei stoffen of droge lucht. Bij diabetes of bloedarmoede kunnen de slijmvliezen van de keel ook chronisch ontstoken zijn. Het gevolg zijn gevoelige plekken in de keel of luchtpijp. Hierdoor moet je hoesten, hardnekkig de keel schrapen en het geeft een brokgevoel.

Overmatig alcoholgebruik / Bron: Istock.com/Csaba DeliOvermatig alcoholgebruik / Bron: Istock.com/Csaba Deli

Keelkanker

Keelkanker is een zeldzame aandoening. Risicofactoren zijn onder meer langdurig roken en overmatig alcoholgebruik.

Strottenhoofdontsteking of strottenhoofdkanker

Strottenhoofdontsteking of strottenhoofdkanker kunnen pijn bij het slikken veroorzaken. Vooral tumoren in het bovenste gedeelte van het strottenhoofd, boven de stembanden, kunnen aanleiding geven tot pijn bij het slikken of een droge of rauwe keel. Je kunt het gevoel hebben alsof er een brok in de keel zit en ook kun je je veelvuldig verslikken.

Vergrote schildklier

Soms kan een brokgevoel ontstaan doordat een vergrote schildklier tegen het strottenhoofd drukt.

Prikkelbare darm syndroom

Buikpijn en een opgeblazen gevoel beschouwen zowel huisartsen als patiënten als de belangrijkste symptomen van het prikkelbare darm syndroom (PDS). PDS kan daarnaast aanleiding geven tot een waaier aan andere klachten, waaronder problemen met de stoelgang (diarree en/of verstopping dat gepaard gaat met pijn tijdens het poepen), een wisselend ontlastingspatroon, gasvorming en winderigheid, bij drukken op de buik een pijnlijke en gevoelige dikke darm, slijm bij ontlasting (zonder bloed), zuurbranden, slikklachten, een brok in de keel, hoofdpijn, moeheid, onregelmatige menstruatie, pijn bij of na de seksuele gemeenschap, spierpijn en/of gewrichtsklachten, misselijkheid, minder goed verteren van voedsel en het herhaaldelijk boeren (dyspepsie), enz.

Wanneer huisarts raadplegen met een brok in de keel gevoel? / Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesWanneer huisarts raadplegen met een brok in de keel gevoel? / Bron: Istock.com/monkeybusinessimages

Wanneer huisarts raadplegen?

Wanneer het brok in de keel gevoel gepaard gaat met één of meerdere van de volgende symptomen, dan is het verstandig om een arts te raadplegen:
  • aanhoudende of regelmatig terugkerende klachten;
  • braken of overgeven;
  • een hese of schorre stem;
  • een voelbare en/of zichtbare zwelling in of rond de nek of keel;
  • klachten die wijzen op een infectie:
  • moeite met slikken;
  • onverklaarbaar gewichtsverlies;
  • pijn in de keel of hals;
  • pijn tijdens het slikken;
  • plotselinge klachten na de leeftijd van vijftig jaar;
  • symptomen of klachten die verergeren;
  • verstikking bij het inslikken;
  • zwakke spieren in de keel of spierzwakte elders in het lichaam.

Onderzoek en diagnose

KNO-arts

Als je huisarts een globus sensatie vermoedt, kun je verwezen worden naar een KNO-arts voor onderzoek. Er zal uitgezocht moeten worden of er sprake is van een onderliggende aandoening die je symptomen zou kunnen verklaren. De specialist zal normaal gesproken je mond, neus en keel bekijken met behulp de keelspiegel. Er kan ook gebruik worden gemaakt van een kleine fiberscoop (laryngoscoop), een buigzaam kijkertje van fiberglas in de vorm van een slang met een dikte van 4 mm. Een brok in de keel gevoel of globussensatie is een 'diagnose van uitsluiting'. Dit betekent dat er geen specifieke test is die het bevestigt. In plaats daarvan wordt de diagnose gemaakt na het doen van allerlei onderzoeken om er zeker van te zijn dat je geen ernstiger aandoening hebt.

Vervolgonderzoek

Soms, als de diagnose van globussensatie niet duidelijk is, kunnen diverse andere onderzoeken worden voorgesteld. Deze kunnen bestaan uit onder meer:
  • Een röntgenfoto van de borst (thorax), ook bekend als een thoraxfoto;
    Normale thoraxfoto van een jong persoon (slank, goede inspiratiestand) / Bron: Chikumaya, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Normale thoraxfoto van een jong persoon (slank, goede inspiratiestand) / Bron: Chikumaya, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Gastroscopie, waarbij de arts met een flexibele slang (gastroscoop/endoscoop) in je keel, je slokdarm, je maag en je twaalfvingerige darm kijkt.
  • Middels radiodiagnostiek met barium kan het bovenste deel van het maag-darmkanaal in beeld gebracht worden. Dit onderzoek kan de aanwezigheid van zweren, gezwellen, vernauwingen en andere afwijkingen aantonen, evenals stoornissen in de peristaltiek van de slokdarm, maag en dunne darm. Tevens kan eventuele reflux van de maag naar de slokdarm worden beoordeeld.
  • Drukmeting in de slokdarm (oesophagus manometrie), waarmee het functioneren van de twee sluitspieren en de slokdarm zelf onderzocht worden.
  • Röntgenonderzoek bij slikproblemen, ook wel videofluoroscopie of slikvideo genoemd, waarbij er door middel van een röntgenopname een beeld gekregen kan worden van de bewegingen in de mond-keelholte en de slokdarm.

Behandeling brok in de keel

Geruststellen

Het komt vaak voor dat een arts bij een globussensatie niet in staat is om een duidelijke oorzaak te vinden van dit brok in de keel gevoel. De arts stelt je in dat geval veelal gerust. Het is alleen al zeer geruststellend om te weten dat er geen ernstig onderliggende probleem als kanker aan de klacht(en) ten grondslag ligt.

Vermijd alcoholgebruik bij zuurbranden / Bron: Marian Weyo/Shutterstock.comVermijd alcoholgebruik bij zuurbranden / Bron: Marian Weyo/Shutterstock.com

Behandeling

De behandeling van brok in de keel gevoel is afhankelijk van de oorzaak. Zuurbranden kan tegengegaan worden door het aanpassen van een aantal eetgewoonten en het navolgen van een aantal eenvoudige leefregels, onder andere stoppen met roken, geen alcohol gebruiken en afvallen. Bij brandend maagzuur kan de arts ook maagzuurremmers of andere medicijnen voorschrijven. Stress kan worden tegengegaan met ontspanningsoefeningen, fietsen, wandelen, etc. Bij hevige angst of depressie, kan een combinatie van medicatie en psychotherapie nodig zijn. Allergie kan medicamenteus worden behandeld, maar je kunt ook allergenen vermijden of immunotherapie toepassen. In sommige situaties is fysiotherapie voor de spieren rond de keel en/of logopedie geboden. In die gevallen dat het brokgevoel samengaat met stemklachten kan de logopedist uitkomst bieden door het aanleren van een goede stemtechniek. Belangrijke aspecten in de behandeling zijn ademhaling, een ontspannen stemgebruik en lichaamshouding.

Stoppen met roken bij een brok in de keel gevoel / Bron: Serhiy Kobyakov/Shutterstock.comStoppen met roken bij een brok in de keel gevoel / Bron: Serhiy Kobyakov/Shutterstock.com

Prognose

Er zijn niet veel lange termijn follow-up studies uitgevoerd. De resultaten op lange termijn variëren. In veel gevallen treedt na verloop van tijd spontane verbetering op en veel klachten kunnen met adequate behandeling goed betreden worden.

Preventie

De preventie van deze aandoening omvat stressmanagementvaardigheden. Voldoende ontspanning en het verminderen van stress, kunnen helpen om het brok in de keel gevoel te voorkomen. Het risico op herhaling van deze aandoening kan ook worden verkleind door het onder controle krijgen van zuurbranden. Dit kun je doen door enkele leefstijlaanpassingen, zoals onder meer:
  • Vermijd zo veel mogelijk het gebruik van alcohol, koffie, scherpe kruiden en tabak;
  • Eet op regelmatige tijden en vooral niet te veel en te vet;
  • Eet niet vlak voor het slapen gaan, want in liggende houding vloeit het eten sneller terug naar de slokdarm.

Noten:
  1. Mololy PJ, Charter RMA. The globus symptom. ArchOtolaryngol 1982; 108: 740-4.

Lees verder

© 2014 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Slijm in de keel: oorzaken, behandeling & tips bij keelslijmSlijm in de keel: oorzaken, behandeling & tips bij keelslijmKeelslijm kan samengaan met een branderig, prikkend gevoel in de keel dat maar niet lijkt weg te gaan. Daarom ga je je k…
Een brok in je keel, wat kan er aan de hand zijn?Een brok in je keel, wat kan er aan de hand zijn?Je voelt iets ter hoogte van het strottenhoofd, maar het gaat niet weg, ook niet als je slikt of kucht. Als het vervelen…
Gevoel alsof er iets in de keel zitGevoel alsof er iets in de keel zitHet gevoel alsof er iets in de keel zit, een brokgevoel in de keel of het lijkt alsof de keel wordt dichtgeknepen. Deze…
Moeite met slikken en keelpijnMoeite met slikken en keelpijnHet moeite hebben met slikken, een gevoel van een brok in de keel en keelpijn zijn symptomen die vaak samengaan. Bekende…

Epileptische aanval - of toch niet? - PPEA nader verklaardEpileptische aanval - of toch niet? - PPEA nader verklaardDe Psychogene Pseudo-Epileptische Aanval (PPEA) lijkt op het eerste gezicht in niets te verschillen van een 'gewone' epi…
Heb ik verhoging of koorts?Heb ik verhoging of koorts?Het is vaak in de herfst en winter van het jaar. Veel mensen voelen zich ziek, zwak en misselijk en een sommige mensen k…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/riskms
  • G.J. Gerritsen, H.W. Tilanus en P.P.M. Knegt. 'Globus'; reëel of virtueel? Ned Tijdschr Geneeskd. 1990;134:1385-7
  • http://www.nationalezorggids.nl/medisch/paginas/keel-neus-mond-oog-en-oor/brok-in-de-keel.html
  • http://www.gelreziekenhuizen.nl/Gelreziekenhuizen/Zutphen-Specialismen-Aandoeningen-Aandoeningen/Brok-in-de-keel.html
  • https://www.amc.nl/web/Zorg/Patient/Zoek-op-specialisme/Gehoorkunde/Patienteninformatie/Brok-in-de-keel.htm
  • http://www.kno.nl/index.php/patienten-informatie/keel/brok-in-de-keel/
  • Isala. Drukmeting in de slokdarm (oesophagus manometrie). http://www.isala.nl/patienten/folders/5088-drukmeting (ingezien op 31-7-2017)
  • Jeroen Bosch Ziekenhuis. Brok in de keel (globus gevoel). https://www.jeroenboschziekenhuis.nl/Publicaties/108822/Aandoeningen-KNO-Brok-in-de-keel-(globus-gevoel)- (ingezien op 31-7-2017)
  • Logopedie Centrum Dongen. Wat is een globus- of brokgevoel in de keel? https://www.logopediecentrumdongen.nl/index.php/hoofd-en-hals/57-wat-is-een-globusgevoel-of-brokgevoel-in-de-keel (ingezien op 31-7-2017)
  • Maarten Heemskerk. Globusgevoel, brok in de keel, slikklachten en osteopathie. https://www.maartenheemskerk.nl/globusgevoel-brok-in-de-keel-slikklachten-en-osteopathie/ (ingezien op 1-10-2022)
  • Mololy PJ, Charter RMA. The globus symptom. ArchOtolaryngol 1982; 108: 740-4.
  • Patient.info. Globus Sensation. https://patient.info/health/globus-sensation-leaflet (ingezien op 31-7-2017)
  • Afbeelding bron 1: Istock.com/bahados
  • Afbeelding bron 2: Istock.com/Csaba Deli
  • Afbeelding bron 3: Istock.com/monkeybusinessimages
  • Afbeelding bron 4: Chikumaya, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 5: Marian Weyo/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 6: Serhiy Kobyakov/Shutterstock.com
Reacties

Catharina, 14-01-2017
Ik heb een kriebelig gevoel in mijn keel alsof er iets vast blijft zitten ik word er erg angstig van en durft dan niet echt meer te eten. Wat kan ik het beste doen? Reactie infoteur, 29-01-2017
U kunt dit het beste na laten kijken door de huisarts. Deze kan bekijken wat er aan de hand is en of behandeling nodig is. Een brokgevoel in de keel komt relatief vaak voor. Veel mensen maken zich hier ongerust over en kunnen er zelfs angstig van worden, maar over het algemeen is het een onschuldig probleem.

Brian, 07-07-2015
Ik heb al een paar dagen dat er iets in mijn keel zit! Als ik adem of als ik eet en het blijft maar irriteren ik word er benauwd van en vind dit eng. Hoop dat iemand weet wat ik het beste kan doen. Reactie infoteur, 07-07-2015
Het is verstandig om een afspraak te maken met uw huisarts. Deze zal u wat vragen stellen en daarna uw mond en keel onderzoeken met een spiegeltje. Wanneer dit onderzoek geen uitsluitsel biedt, kan de arts u verwijzen naar een KNO-arts in het ziekenhuis. Deze kan met een flexibele kijker dieper in de keel kijken en eventueel andere onderzoeken verrichten.

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 10-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 18
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.