Droge keel: oorzaken droge keel, mond en neus & wat te doen?

Last van een droge keel met hoesten of keelpijn? Een droge keel is een veel voorkomende klacht die vaak voorkomt tijdens de koudere (winter)maanden van het jaar. Een droge keel kan echter gedurende het gehele jaar optreden, afhankelijk van de oorzaak. Allergie, verkoudheid, griep, bijholteontsteking, roken, irriterende stoffen en andere aandoeningen die ertoe kunnen leiden dat je door je mond gaat ademen in plaats van door de neus, zijn veel voorkomende oorzaken van een droge keel. Een droge keel veroorzaakt meestal jeuk of irritatie in het gebied achter de tong, de keelholte. Moeite met slikken of pijn bij het slikken en veranderde smaak komen vaak voor. Veranderingen in leefstijl en huismiddeltjes kunnen vaak het ongemak van een droge keel verminderen. Droge slijmvliezen in neus en keel kun je bijvoorbeeld tegengaan met een luchtbevochtiger. Keelpijn kan worden bestreden met paracetamol en het drinken van thee met gember en citroen. Raadpleeg de huisarts bij aanhoudende klachten.

• Droge keel in vogelvlucht
• Oorzaken van een droge keel
• Symptomen droge keel, mond en neus
• Droge keel door uitdroging
• Coronavirus
• Droge keel door mondkapje
• Slapen met je mond open
• Hooikoorts of allergieën
• Droge keel met hoesten door bovenste luchtweginfecties
• Verkoudheid
• Griep
• Droge hoest en slikklachten door reflux
• Ontsteking
• Droge keel door keelontsteking
• Droge keel en hoofdpijn door amandelontsteking
• Keelpijn en moeheid door ziekte van Pfeiffer
• Stress of angst
• Overbelasting keel- en halsspieren
• Droge mond en keel tijdens overgang
• Tabak, alcohol en recreatieve drugs
• Aanlegstoornis van het strottenhoofd
• Wat te doen bij een droge keel?
• Drinken en ORS bij uitdroging
• Slapen met open mond
• Allergie bestrijden
• Zelfzorg bij verkoudheid en griep
• Medicatie en leefstijlveranderingen bij reflux
• Pijnstillers en gorgelen bij keelontsteking
• Warme dranken en gorgelen bij amandelontsteking
• Ziekte van Pfeiffer gaat vanzelf over
• Stomen met kamille, oregano en tijm
• Stomen met Himalayazout
• Logopedie
• Huisarts raadplegen

Droge keel in vogelvlucht

• Oorzaak van ene droge keel: Gebrek aan slijm leidt tot droge slijmvliezen en irritatie.
• Symptomen: Jeuk, irritatie, brokgevoel en droge mond komen vaak voor.
• Oorzaken: Mondademhaling, snurken en overbelasting van keel- en halsspieren.
• Maatregelen: Voorkom alcohol, pittig eten, drink regelmatig en vermijd roken.
• Verlichting: Zuig op zuurtjes, dropjes voor verlichting van symptomen.
• Stemrust: Rust nemen, stem niet overbelasten.
• Geruststelling: Vaak verdwijnt klacht vanzelf, geen ernstige zorgen nodig.
• Hulp en Oplossingen: Bij aanhoudende klachten, logopedie, spanningsvermindering en arts raadplegen.

Oorzaken van een droge keel

Een droge keel is een vervelend en soms jeukend gevoel in de keel. Je kunt een droge keel hebben bij het opstaan of overdag. Een droge keel kan gepaard gaan met andere klachten als hoesten en keelpijn. De meest voorkomende oorzaak van droge keel is uitdroging van de slijmvliezen, vaak als gevolg van lichaamsbeweging, slapen met je mond open, ademen door je mond, het verblijf in een droge omgeving, of gewoon niet genoeg drinken. Een droge keel kan ook worden veroorzaakt door roken of blowen, overmatige stress, overmatig gebruik van je stembanden, braken, overmatig hoesten (bijvoorbeeld bij een kriebelhoest), keelontsteking, allergieën en, slechts in zeldzame gevallen, keelkanker of slokdarmkanker.

Symptomen droge keel, mond en neus

Een droge keel kan gepaard gaan met de volgende symptomen:

• droge mond
• droge neus
• rasperige stem
  Benauwdheid / Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.com
• keelpijn
• hoesten
• heesheid
• benauwd voelen (benauwdheid)
• loopneus
• verstopte neus
• niezen.
• hoofdpijn
• koorts
• malaise (een algehele staat van ongemak, vermoeidheid of ziekte)

Droge keel door uitdroging

Een droge keel kan erop wijzen dat je niet genoeg hebt gedronken. Wanneer je uitgedroogd bent, produceert je lichaam niet zo veel speeksel dat je mond en keel normaal gesproken bevochtigt. Uitdroging of dehydratie kan ook leiden tot:

• droge mond;
• droge lippen;
• droge huid;
• meer dorst;
• donkere urine;
• minder urine dan normaal;
• vermoeidheid;
• duizeligheid.

Coronavirus

Het nieuwe coronavirus COVID-19 richt voornamelijk schade aan in de longen en gaat vaak gepaard met koorts, een droge hoest en kortademigheid. Een droge hoest, vermoeidheid en een droge keel komen echter bij meerdere aandoeningen voor. Dat maakt de diagnose van COVID-19 soms lastig. Mensen met symptomen van COVID-19 hebben vaak geen last van een loopneus of niesbuien.

Droge keel door mondkapje

Het is bekend dat je last van een droge keel kunt krijgen door het dragen van een mondkapje. Er zijn vooral klachten bij dragers van de zwaardere professionele FFP2-maskers. Het blijkt dat je achter het mondmasker meer door de mond dan door de neus ademt.. Bij lichtere maskers is dat vooral een psychologische kwestie, doordat je het gevoel hebt extra lucht nodig te hebben. Het effect is dat je slijmvliezen sneller uitdrogen, waardoor je een droge keel en keelpijn kunt krijgen. Het is daarom belangrijk om tussendoor genoeg te blijven drinken.

Slapen met je mond open

Last van een droge mond tijdens of na het slapen? Als je elke ochtend wakker wordt met een droge mond, komt het misschien doordat je met je mond open slaapt. De lucht droogt het speeksel op dat normaal je mond en keel vochtig houdt. Ademen door de mond droogt dus je mondholte uit, waardoor het speeksel uit de mond verdwijnt. Door de mond ademen kan ook leiden tot slechte adem, snurken en vermoeidheid overdag. Snurken kan ook een teken zijn van het obstructief slaapapneu syndroom (OSAS), dat wordt veroorzaakt door een afsluiting (obstructie) van de ademweg. Een verstopte neus door verkoudheid of chronische allergie, of een probleem met je neuspassages zoals een afwijkend neustussenschot. kunnen ook leiden tot mondademhaling.

Hooikoorts of allergieën

Hooikoorts (seizoensgebonden allergische rhinitis) wordt veroorzaakt door een overreactie van het immuunsysteem na het inademen van stuifmeel, zoals graspollen die vrij rondzweven in de lucht. Veel voorkomende allergenen zijn graspollen, stuifmeel, huidschilfers van huisdieren en huisstofmijt. Als reactie op het stuifmeel of andere allergenen geven de mestcellen histamine af en dit kan leiden tot symptomen zoals:

• loopneus;
• niezen;
• jeukende ogen, neus, mond of huid;
• hoesten.

Een verstopte neus kan ervoor zorgen dat je door je mond ademt, wat je keel kan uitdrogen. Het extra slijm kan ook langs de achterkant van je keel druppelen, postnasale drip genoemd. Dit kan ervoor zorgen dat je keel pijn doet.

Droge keel met hoesten door bovenste luchtweginfecties

Griep en verkoudheid zijn beide bovenste luchtweginfecties die qua klachten sterk op elkaar lijken, maar bij griep voel je je doorgaans veel beroerder.

Verkoudheid

Een verkoudheid is een veelvoorkomende ontsteking van het slijmvlies in de neus, de bijholten en de keel die wordt veroorzaakt door veel verschillende virussen. Mogelijke klachten van verkoudheid zijn niezen, snotteren, hoesten, keelpijn, heesheid en oorpijn.

Griep

Griep is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen. Griep wordt veroorzaakt door het griepvirus (influenzavirus). Het kan de volgende klachten veroorzaken:

• koorts;
• rillingen;
  Ziek kind / Bron: Istock.com/Nadezhda1906
• keelpijn;
• hoesten;
• benauwdheid;
• loopneus;
• spierpijn;
• hoofdpijn;
• vermoeidheid;
• braken;
• diarree.

Griep kan leiden tot ernstige complicaties, vooral bij jonge kinderen, ouderen en mensen met chronische aandoeningen of een verzwakt immuunsysteem. Complicaties van de griep zijn:

• longontsteking;
• bronchitis;
• bijholteontsteking;
• oorontsteking;
• astma-aanvallen bij mensen die al astma hebben.

Droge hoest en slikklachten door reflux

Reflux is een aandoening die ervoor zorgt dat het zuur vanuit je maag in je slokdarm terechtkomt. Maagzuur irriteert de bekleding van je slokdarm en veroorzaakt symptomen als:

• een branderig gevoel in je borst, zuurbranden genoemd;
• problemen met slikken of moeite met slikken;
• droge hoest;
• oprispingen van zure vloeistof (waardoor je een zure smaak in de mond krijgt);
• schorre stem;
• als het zuur je keel bereikt, kan het pijn of branderigheid veroorzaken.

Ontsteking

Droge keel door keelontsteking

Een keelontsteking kan worden veroorzaakt door virussen en bacteriën. Meestal zal je keel zeer pijnlijk zijn, maar het kan ook droog aanvoelen. Een bacteriële keelontsteking kan gepaard gaan met rode en gezwollen amandelen, witte vlekken op je amandelen, gezwollen lymfeklieren in de nek en andere klachten.

Droge keel en hoofdpijn door amandelontsteking

Amandelontsteking of tonsillitis is een infectie van de keelamandelen (tonsillen), welke zich naast de huig bevinden en goed zichtbaar zijn. Zowel virussen als bacteriën kunnen tonsillitis veroorzaken. Samen met een zere keel, kunnen symptomen van tonsillitis bestaan uit rode, gezwollen amandelen; witte vlekken op de amandelen; koorts; gezwollen lymfeklieren in de nek; schorre stem; slechte adem; hoofdpijn.

Keelpijn en moeheid door ziekte van Pfeiffer

De ziekte van Pfeiffer, ook bekend onder de namen klierkoorts en mononucleosis infectiosa, is een virale infectie door het epstein-barrvirus (EBV), een herpesvirus Het wordt verspreidt van persoon tot persoon door speeksel. De kenmerkende symptomen van Pfeiffer zijn keelpijn, koorts, moeheid en dikke, gevoelige halsklieren.

Stress of angst

Er zijn meerdere manieren waarop stress of angst een brandende keel kan veroorzaken. Ten eerste kan dat door zure reflux. Je maag produceert meer maagzuur dan normaal als je gespannen of angstig bent. Daarnaast is je ademhaling vaak oppervlakkiger als je gespannen of angstig bent en heb je meer de neiging om dor de mond adem te halen. Dit droogt de keel uit.

Overbelasting keel- en halsspieren

Bij overbelasting spannen keel- en halsspieren aan tijdens slikken, praten en schrapen. Onjuist stemgebruik kan leiden tot overbelaste spieren, resulterend in keeldroogte. Verminderde spanning vermindert meestal klachten.

Droge mond en keel tijdens overgang

Wanneer vrouwen in de overgang zitten, ervaren ze significante hormonale veranderingen. Door de afname van oestrogeen zijn de slijmvliezen minder vochtig. Dit is de reden waarom veel vrouwen die een droge mond en keel ervaren, ook droge ogen kunnen hebben. Bovendien de hoeveelheid cortisol in het speeksel. Voor de menopauze wordt dit de hele dag door oestrogeen gereguleerd. Maar door verlaagde oestrogeenniveaus is deze regulerende factoren minder actief, wat resulteert in uitdroging en een brandend gevoel in de mond.

Tabak, alcohol en recreatieve drugs

Het drinken van alcohol en roken van tabak verhoogt je kans op het krijgen van een droge, jeukende keel. Ook recreatief drugsgebruik kan ernstige droge keel veroorzaken. Methamfetamine, ook bekend als meth, crystal meth, methylamfetamine, veroorzaakt een 'meth-mond'. Door het gebruik van speed (straatnaam voor amfetamine) kun je ook een droge mond krijgen. Je speekselafscheiding wordt door speed onderdrukt. Blowen veroorzaakt ook een droge keel.

Aanlegstoornis van het strottenhoofd

Aanlegstoornis van het strottenhoofd kan problemen veroorzaken doordat stembanden niet goed sluiten. Dit leidt tot moeilijk spreken met krachtige stem en overbelasting. Symptomen bestaan uit een droge keel, heesheid en een zwak stemgeluid.

Wat te doen bij een droge keel?

Behandeling van een droge keel is afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

Drinken en ORS bij uitdroging

Drink extra vocht gedurende de dag. Zorg ervoor dat je vloeistoffen drinkt die hydrateren, zoals water of sportdranken. Uitdroging kan worden tegengegaan met ORS, een mengsel van zouten en druivensuiker dat je moet oplossen in water. Ernstige uitdroging moet medisch behandeld worden. Een ziekenhuisopname kan dan nodig zijn, waarbij je vocht met een speciale zout- en mineraaloplossing krijgt toegediend.

Slapen met open mond

Je kunt neusstrips gebruiken tijdens het slapen als je neus verstopt zit. Deze strips plak je op de brug van je neus. In geval van het obstructief slaapapneu syndroom is het raadzaam om af te vallen als je te zwaar bent, ’s avonds geen alcohol meer te drinken, te stoppen met roken en te voorkomen dat je in rugligging gaat slapen. De meest toegepaste behandeling bij OSAS is de CPAP-behandeling (continuous positive airway pressure), een vorm van kunstmatige beademing.

Allergie bestrijden

Om allergiesymptomen te voorkomen, kun je het best uitlokkende factoren vermijden voor zover dat mogelijk is. Neem de volgende maatregelen:

• Blijf binnen met gesloten ramen en de airconditioning aan tijdens het hoogtepunt van het allergieseizoen.
• Schaf allergeendichte hoezen aan, welke verkrijgbaar zijn voor matras, kussen en dekbed.
• Bij een allergie voor huisstofmijt dien je het beddengoed zeker één keer om de vier à zes weken op 60 graden wassen om de mijten te doden
• Een modern tapijt zelf veroorzaakt geen allergie of astma, maar wel komt er stof in het tapijt en daarin kunnen huisstofmijten leven. Dus regelmatig stofzuigen is daarbij het advies.
• Houd huisdieren uit je slaapkamer.

Je kunt ook allergiesymptomen beheersen met medicijnen zoals antihistaminica en decongestiva (een middel dat gezwollen slijmvliezen doet slinken).

Zelfzorg bij verkoudheid en griep

Na 1 tot 3 weken gaat een verkoudheid meestal vanzelf over. Kinderen kunnen vaak wat langer snotteren. De volgende zelfzorgmaatregelen kunnen helpen:

• Neem een ​​vrij verkrijgbare pijnstiller zoals paracetamol om keelpijn en te verlichten.
• Zuig op een keelpastille of een dropje tegen de keelpijn..
• Drink warme vloeistoffen, zoals bouillon en hete thee.
• Gorgelen met een mengsel van warm water en 1/2 theelepel zout.
• Gebruik een decongestivale neusspray om je neus vrij te maken.
• Neem een keelspray met medicinale honing. Dit verzacht en herstelt de keel.
• Drink extra vocht om je mond en keel vochtig te houden en uitdroging te voorkomen.
• Neem voldoende rust.
• Zet een luchtbevochtiger aan om de lucht in je kamer te bevochtigen.

Medicatie en leefstijlveranderingen bij reflux

Reflux kan behandeld worden met maagzuurbinders en maagzuurremmers. Leefstijlveranderingen kunnen ook zinvol zijn:

• Zorg voor een gezond gewicht. Extra gewicht zet je maag onder druk en daardoor kan er meer zuur in je slokdarm terechtkomen.
  Zorg voor een gezond gewicht / Bron: Istock.com/VladimirFLoyd
• Draag loszittende kleding. Strakke kleding, vooral een strakke broek, drukt op je buik.
• Eet meerdere kleine maaltijden per dag in plaats van drie grote maaltijden.
• Zet het hoofdeinde van je bed wat hoger terwijl je slaapt. Dit zal voorkomen dat zuur omhoog stroomt in je slokdarm en keel.
• Rook niet. Roken verzwakt de maagklep die zuur in je maag houdt.
• Vermijd voedsel en dranken die zuurbranden kunnen veroorzaken, zoals pittig of vet voedsel, alcohol, cafeïne, chocolade, munt en knoflook.

Pijnstillers en gorgelen bij keelontsteking

Bacteriële keelontsteking kan zo nodig worden behandeld met antibiotica, medicijnen die bacteriën doden. Keelpijn en andere symptomen zullen verbeteren binnen twee dagen nadat je bent begonnen met het innemen van deze medicijnen. Om de symptomen te verlichten, neem je een vrij verkrijgbare pijnstiller, zoals ibuprofen of paracetamol; lees eerst de bijsluiter voor gebruik. Je kunt ook gorgelen met lauwwarm water en zout en op keelpastilles of dropjes zuigen.

Warme dranken en gorgelen bij amandelontsteking

Bij bacteriële amandelontsteking kan de arts antibiotica voorschrijven. Virale tonsillitis zal binnen een week tot 10 dagen vanzelf verbeteren. Je kan het herstel bevorderen door voldoende te drinken. Warme dranken zoals thee en bouillon zijn rustgevend voor de keel. Gorgelen met een mengsel van warm water en een halve theelepel zout een paar keer per dag, helpt om keelpijn tegen te gaan. Neem paracetamol of ibuprofen tegen de pijn. Een luchtbevochtiger is ook geen gek idee. Droge lucht kan een zere keel verergeren. Neem verder voldoende rust.

Ziekte van Pfeiffer gaat vanzelf over

De ziekte van Pfeiffer gaat vanzelf over, vaak binnen enkele weken. Bij erge keelpijn kun je paracetamol nemen; extra rusten of slapen helpt niet. Je kunt het beste gewoon doorgaan met je dagelijkse activiteiten.

Stomen met kamille, oregano en tijm

Als keelpijn de oorzaak is van een droge keel, is stomen met kamille, oregano en tijm effectief gebleken. Deze hebben ontstekingsremmende en verzachtende effecten. Gebruiksaanwijzing:

• Meng 20 g kamillebloemen, tijm en oregano door elkaar.
• Doe 2 eetlepels van het mengsel in een hittebestendige kom.
• Giet een liter kokend water over de kruiden.
• Laat het water even wat afkoelen. (Let op: stoom kan je polsen en handen gemakkelijk verbranden. Laat kinderen niét stomen.)
• Houd je hoofd boven de kom.
• Bedek je hoofd met een handdoek zodat de stoom niet kan ontsnappen.
• Adem de dampen afwisselend in via je mond en neus.
• Inhaleer tweemaal daags gedurende ongeveer acht tot tien minuten.

Stomen met Himalayazout

Een ander huismiddeltje voor een droge keel en hoest is stomen met zeezout of Himalayazout. Dit heeft namelijk een hydraterende, desinfecterende en kalmerende werking op de slijmvliezen. Meng hiervoor heet water met zout in een kom (9 gram zout per liter water). Adem in zoals beschreven.

Logopedie

Logopedie kan nuttig zijn om klachten te verminderen. Oefeningen helpen keel- en halsspieren ontspannen, wat droge slijmvliezen kan verminderen.

Huisarts raadplegen

In veel gevallen kun je je symptomen verlichten met zelfzorgmaatregelen of veranderingen in levensstijl. Maar als je klachten langer dan een week aanhouden of verergeren, raadpleeg dan je huisarts. Je huisarts kan een diagnose stellen en een behandeling voorstellen. Raadpleeg bij de volgende ernstige symptomen direct de huisarts:

• een ernstige keelpijn waardoor het pijnlijk wordt om te slikken;
• kortademigheid, piepende ademhaling bij uitademen (wheezing);
• huiduitslag;
• pijn op de borst;
• overmatige vermoeidheid overdag;
• luid snurken 's nachts;
• hoge koorts.

Lees verder

• Droge mond (en keel): symptomen, oorzaak en behandeling
• Droge lippen: oorzaken en tips gebarsten lippen en velletjes
• Keelpijn, hoesten, moe en lusteloos: wat kun je eraan doen?
• Keelpijn verhelpen zonder medicijnen op natuurlijke wijze
• Keelpijn: pijn bij slikken of zere keel, wat te doen? Tips!