Laryngitis: symptomen en behandeling strottenhoofdontsteking

Laryngitis symptomen bestaan onder meer uit heesheid, stemverlies, keelpijn. Laryngitis kan ook gepaard gaan met moeite met slikken, hoesten en een ziek gevoel. Laryngitis is een een ontsteking van het strottenhoofd, wordt ook wel strottenhoofdontsteking genoemd. Een strottenhoofdontsteking is één van de meest voorkomende aandoeningen in het strottenhoofd. Laryngitis kan zich in zowel acute als chronische vorm voordoen. Laryngitis die langer dan drie weken duurt wordt beschouwd als chronische laryngitis. Heesheid en schorheid zijn de belangrijkste symptomen. Als je last hebt van laryngitis, dan doe je er verstandig aan om je stem rust te geven en om inademing van irriterende stoffen (zoals tabaksrook) te vermijden. Medische behandeling is vaak niet nodig bij laryngitis; gewoonlijk is het binnen 1 tot 2 weken over. Bij aanhoudende problemen kan de huisarts medicijnen voorschrijven. De prognose is voor de meeste mensen met een ontsteking van het strottenhoofd en de stembanden uitstekend.

• Wat is laryngitis en wat is de betekenis?
• Oorzaken strottenhoofdontsteking
• Acute laryngitis
• Chronische laryngitis
• Laryngitis symptomen
• Risicofactoren
• Wanneer de huisarts raadplegen?
• Diagnose en onderzoek
• Anamnese en lichamelijk onderzoek
• Kijkonderzoek
• Behandeling van laryngitis
• Medische behandeling
• Zelfzorgmaatregelen
• Preventie strottenhoofdontsteking
• Prognose van laryngitis
• Acute virale laryngitis
• Overmatig stemgebruik
• Overmatig roken of alcoholgebruik
• Chronische strottenhoofdontsteking

Wat is laryngitis en wat is de betekenis?

Het strottenhoofd of larynx, is gelegen tussen de keel en het strottenhoofd en bevat de stembanden. Laryngitis is een ontsteking van het slijmvlies van het strottenhoofd. Een ontsteking van het strottenhoofd (laryngitis), is één van de meest voorkomende aandoeningen in het strottenhoofd. Laryngitis kan zich in zowel acute als chronische vorm manifesteren. Acute laryngitis kent een abrupt begin, wordt meestal door een virusinfectie veroorzaakt en is vaak self-limiting. Als een patiënt langer dan drie weken klachten heeft, dan wordt gesproken van chronische laryngitis. Dit wordt vaak veroorzaakt door roken en langdurige overbelasting van de stem.

Oorzaken strottenhoofdontsteking

Er wordt onderscheid gemaakt tussen acute en chronische laryngitis.

Acute laryngitis

Acute laryngitis wordt vaak veroorzaakt door een besmettelijke virusinfectie van de bovenste luchtwegen zoals verkoudheid en griep. De ziekteverwekkers zijn meestal viraal, maar soms zijn bacteriën de boosdoeners. Overmatig stemgebruik, blootstelling aan schadelijke stoffen zoals tabaksrook en allergische reacties, kunnen ook een strottenhoofdontsteking veroorzaken.

Chronische laryngitis

Chronische laryngitis kent een langere duur van de symptomen, maar het duurt ook langer om deze vorm te ontwikkelen. Chronische laryngitis kan worden veroorzaakt door omgevingsfactoren, zoals het inademen van sigarettenrook of vervuilde lucht, overmatig alcoholgebruik, irritatie als gevolg van astma-medicatie die geïnhaleerd moet worden, langdurige overbelasting van de stembanden, of door een aandoening van het spijsverteringskanaal die chronische gastro-oesofageale reflux wordt genoemd. Hierbij komt de inhoud van de maag omhoog tot in de slokdarm en de maaginhoud kan soms zelfs het strottenhoofd bereiken. Dit geeft irritatie van het slijmvlies, waardoor het strottenhoofd ontstoken kan raken. Mogelijke andere oorzaken van laryngitis zijn chronische sinusitis (bijholteontsteking), bacteriële infecties of schimmelinfecties, infecties met bepaalde parasieten, kanker en stembandverlamming, wat het gevolg kan zijn van letsel, beroerte, een longtumor of andere gezondheidsproblemen. Chronische strottenhoofdontsteking komt veel vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen.

Laryngitis symptomen

De klachten ontwikkelen zich vaak in ene halve tot ene hele dag, afhankelijk van de oorzaak. De belangrijkste symptomen zijn:

• heesheid (hese stem) en schorheid;
• de heesheid is vaak aan het begin van de dag het ergst en wordt in de loop van de dag minder;
• geleidelijk stemverlies;
• een pijnlijke keel (keelpijn), vooral bij stemgebruik;
• moeite met slikken (slikproblemen);
  Pijnlijke keel bij strottenhoofdontsteking / Bron: Istock.com/ajijchan
• hoesten: een blaffende/droge hoest;
• een prikkelend of rauw gevoel in de keel;
• voortdurend de neiging hebben om de keel te schrapen;
• loopneus;
• koorts;
• kortademigheid;
• kwijlen;
• koorts en een algeheel gevoel van ziek zijn;
• opzwelling van het strottenhoofd, wat de ademhaling kan bemoeilijken;
• hoorbare piepende ademgeluiden als gevolg van zwelling (laryngeale stridor);
• blauwzucht (cyanose), een blauwe verkleuring van de huid en slijmvliezen ten gevolge van een abnormaal zuurstoftekort van het bloed door progressieve luchtwegverstopping;
• gezwollen lymfeklieren in de hals.

Risicofactoren

Risicofactoren voor laryngitis zijn onder meer:

• Een bovenste luchtweginfectie als verkoudheid, soms gevolgd door een bronchitis of sinusitis;
• Blootstelling aan irriterende stoffen, zoals sigarettenrook, overmatig alcoholgebruik, maagzuur of chemicaliën op je werk;
• Overmatig gebruik van je stem, door veel of luid te spreken te veel, te schreeuwen of te zingen.

Wanneer de huisarts raadplegen?

Blijvende heesheid/schorheid kan wijzen op strottenhoofdkanker. Daarom is het raadzaam naar de huisarts te gaan, indien een stemverandering langer dan drie weken aanhoudt. De huisarts kan de keel dan nader onderzoeken met behulp van een keelspiegel of een endoscoop.

Diagnose en onderzoek

Anamnese en lichamelijk onderzoek

De huisarts zal vragen stellen over je klachten, je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen en lichamelijk onderzoek doen. Het meest voorkomende symptoom van laryngitis is heesheid. Veranderingen in je stem variëren, afhankelijk van de mate van de infectie of irritatie, van lichte heesheid tot bijna totaalverlies van je stem. Als je last hebt van chronische heesheid, zal de arts naar je stem luisteren en om je stembanden te onderzoeken, zal een verwijzing volgen naar een KNO-arts.

Kijkonderzoek

Deze technieken worden soms gebruikt bij het vaststellen van laryngitis:

• Flexibele nasofaryngoscopie, fiberscopie of flexibele laryngoscopie: kijkonderzoek van de neus en keel door de KNO-arts. Hierbij wordt de neus, de ruimte achter de neus (neus-keelholte), de keelholte en de stembanden onderzocht middels een flexibel kijkbuisje, ook wel flexibele optiek of flexibele nasofaryngoscoop genoemd. De arts kan hierbij ook de beweging van je stembanden bekijken als je spreekt.
• Biopsie: het wegnemen van een stukje weefsel voor onderzoek onder een microscoop. Dit zal de arts doen als hij een verdacht plekje ziet.

Behandeling van laryngitis

Medische behandeling

Acute laryngitis herstelt vaak binnen een week. Zelfzorgmaatregelen kunnen helpen bij het verlichten van de symptomen. De behandeling van chronische laryngitis is gericht op de behandeling van de onderliggende oorzaak, zoals brandend maagzuur, roken of overmatig gebruik van alcohol. Wanneer een onderliggende aandoening als gastro-oesofageale reflux de ontsteking van het strottenhoofd veroorzaakt, dient deze behandeld te worden. Soms wordt antibiotica voorgeschreven, maar dan moet er wel sprake zijn van een bacteriële infectie, anders heeft antibiotica geen zin. Soms kunnen corticosteroïden helpen.

Zelfzorgmaatregelen

Patiënten met laryngitis doen er verstandig aan om de stem rust te geven en om inademing van irriterende stoffen (zoals tabaksrook) te vermijden. Voorts is het raadzaam veel te drinken (geen alcohol) en de lucht met een luchtbevochtiger of verdamper te bevochtigen. Stomen onder een handdoek en gorgelen met een zoutoplossing zijn maatregelen die verlichting van de klachten kunnen geven.

Preventie strottenhoofdontsteking

Om droogte of irritatie aan je stembanden te voorkomen, kun je de volgende maatregelen nemen:

• Niet (passief) roken;
• Beperk alcoholgebruik;
• Veel water drinken;
• Vermijd het eten van kruidig ​​voedsel (om reflux te voorkomen);
• Eet veel volle granen, groenten en fruit. Deze voedingsmiddelen bevatten vitamine A, E en C, en helpen om de slijmvliezen in de keel gezond te houden;
• Vermijd bovenste luchtweginfecties. Was daarom vaak je handen en vermijdt contact met mensen die een bovenste luchtweginfectie hebben.

Prognose van laryngitis

Acute virale laryngitis

Laryngitis wordt bij de mensen veroorzaakt door een bovenste luchtweginfectie als gevolg van een virus, zoals verkoudheid en griep, en is meestal niet ernstig. De prognose is goed voor deze gevallen van acute laryngitis en de meeste klachten verbeteren binnen 10 tot 14 dagen.

Overmatig stemgebruik

De prognose van laryngitis die is veroorzaakt als gevolg van overmatig stemgebruik (zoals na het juichen bij een sportevenement), is bij de meeste mensen uitstekend. Als je je stem voldoende rust geeft, verbeteren de klachten binnen enkele dagen. Maar mensen die hun stem overmatig blijven gebruiken, zoals professionele zangers of docenten, kunnen chronische laryngitis ontwikkelen.

Overmatig roken of alcoholgebruik

Laryngitis die wordt veroorzaakt door overmatig roken en alcoholgebruik, verbetert aanzienlijk zodra je niet meer rookt of drinkt Maar als je doorgaat met roken en alcohol consumeren terwijl je laryngitis hebt, vooral als je daarbovenop een verkoudheid of een andere luchtweginfectie hebt, kan de heesheid van de stem chronisch worden.

Chronische strottenhoofdontsteking

De prognose van chronische laryngitis of strottenhoofdontsteking is een punt van zorg. Raadpleeg je huisarts als heesheid of verandering in de stem meer dan 2 tot 3 weken aanhoudt. Als laryngitis het gevolg is van een behandelbare aandoening, zoals gastro-oesofageale reflux (GERD), allergie of irritatie als gevolg van het roken, dan verdwijnen de klachten met de juiste behandeling. Maar als het wordt veroorzaakt door een ernstige ziekte, zoals een tumor aan het strottenhoofd, dan is de prognose aanzienlijk minder gunstig. Het kan wel weken tot maanden duren voordat chronische laryngitis is opgeklaard. Sommige mensen houden last van blijvende heesheid als gevolg van permanente schade aan het strottenhoofd. Chronische laryngitis treedt vooral op bij mensen die hun stem overmatig gebruiken, zoals professionele zangers of docenten, als zij in staat of bereid zijn hun stem de nodige rust te geven.

Lees verder

• Strottenhoofdkanker: symptomen, oorzaak en behandeling
• Pijn in strottenhoofd: oorzaken/symptomen strottenhoofdpijn
• Geel of groen slijm ophoesten en bloed hoesten: oorzaken
• Griep met hoge koorts, hoofdpijn, spierpijn, droge hoest
• Verkoudheid: verstopte neus, niezen, koorts, keelpijn, hoest