Chronische laryngitis: Aanhoudende strottenhoofdontsteking

Laryngitis is een ontsteking van de stembanden waarbij heesheid of stemverlies optreedt. Deze aandoening bestaat in een acute en een chronische vorm. Bij chronische laryngitis houden de klachten meer dan drie weken aan. Meestal is deze langdurige ontsteking van de stembanden het gevolg van een andere aandoening zoals een verkoudheid of de griep, of anders spelen bepaalde leefstijlfactoren een rol. De behandeling bestaat uit het laten rusten van de stem, het vermijden van stoffen die de keel irriteren en het behandelen van onderliggende aandoeningen.

• Oorzaken van aanhoudende ontsteking van het strottenhoofd
• Risicofactoren van chronische laryngitis
• Acute strottenhoofdontsteking
• Chronische strottenhoofdontsteking
• Symptomen
• Acute strottenhoofdontsteking
• Chronische strottenhoofdontsteking
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Acute strottenhoofdontsteking
• Chronische strottenhoofdontsteking
• Complicaties
• Preventie

Oorzaken van aanhoudende ontsteking van het strottenhoofd

Het strottenhoofd bevat de stembanden in de keel. De stembanden trillen om de stem te produceren. Het strottenhoofd is ook essentieel voor de bescherming van de luchtwegen, het slikken, het hoesten en het ondersteunen van de longen. Laryngitis veroorzaakt een zwelling en ontsteking van het strottenhoofd, waardoor de werking van het strottenhoofd aangetast is en stemveranderingen tot stand komen (zoals heesheid).

Risicofactoren van chronische laryngitis

Acute strottenhoofdontsteking

Virale infecties, zoals een verkoudheid en de griep, zijn de meest voorkomende oorzaak van acute strottenhoofdontsteking. Bacteriële infecties en schimmelinfecties veroorzaken ook acute strottenhoofdontsteking.

Chronische strottenhoofdontsteking

Een chronische ontsteking van het strottenhoofd is vaak te wijten aan:

• bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen)
• de blootstelling aan chemicaliën en stoffen die irritatie veroorzaken
• een longontsteking
• een overmatige alcoholinname
• het overmatig gebruik van de stem, zoals langdurig of zeer luid praten, schreeuwen of zingen wat vaak voorkomt bij zangers, marktkramers, …
• luchtweginfecties, zoals een verkoudheid of griep
• ontstekingsaandoeningen die de stembanden treffen (zelden)
• postnasale infusie (keelslijmen: overmatig veel slijm in de achterkant van de keel) door chronische sinusitis of allergieën
• roken
• stembandpoliepen of stembandcysten
• steroïde inhalatiemedicijnen
• tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen)
• zure reflux

Symptomen

Laryngitis is acuut of chronisch.

Acute strottenhoofdontsteking

Een acute strottenhoofdontsteking verschijnt meestal plots en de symptomen duren meestal ongeveer één week. De acute vorm is over het algemeen geen ernstige aandoening en verdwijnt vaak zonder medische behandeling.

Chronische strottenhoofdontsteking

Bij chronische laryngitis houden de symptomen langer dan drie weken aan. Een chronische strottenhoofdontsteking is een ernstigere aandoening dan acute strottenhoofdontsteking, omdat dit langer aanhoudende en meer ongemakkelijke symptomen veroorzaakt.

De meest voorkomende symptomen van chronische laryngitis zijn:

• een aanhoudende hoest
• een brokgevoel in de keel
• een droge hoest
• een hese stem
• een verlies van de stem
• gezwollen lymfeklieren in de nek
• keelirritatie / keelpijn
• koorts
• overtollige keelslijmen
• slikproblemen

Veel van deze symptomen treden eveneens op bij acute strottenhoofdontsteking, maar ze duren veel langer bij een chronische ontsteking van het strottenhoofd. De schorre stem verergert na verloop van tijd en houdt ook aan nadat andere symptomen verdwenen zijn.

Sommige patiënten ervaren laryngitis naast andere aandoeningen, zoals de griep, een verkoudheid of tonsillitis (ontsteking van de keelamandelen). Hierdoor ontstaan ook bijkomende symptomen zoals:

• griepachtige symptomen of symptomen van een verkoudheid
• hoofdpijn
• opgezwollen klieren
• vermoeidheid

Diagnose en onderzoeken

Een arts voert vaak een lichamelijk onderzoek uit om laryngitis te diagnosticeren. Hij bevraagt ook de medische geschiedenis en de levensstijl van de patiënt om het risico op laryngitis te beoordelen. De arts voert mogelijk een laryngoscopie (inwendig kijkonderzoek van de keel, het strottenhoofd en de stembanden) uit, waarbij hij een dunne buis met een camera en licht door de mond of neus plaatst en deze dan naar beneden laat glijden zodat de laryngoscoop in de keel terecht komt. De arts is dankzij de laryngoscopie in staat om de binnenkant van de keel te inspecteren.

Om meer ernstige aandoeningen, zoals een larynxcarcinoom (strottenhoofdkanker) uit te sluiten, zijn verdere onderzoeken aanbevolen:

• een biopsie: De arts neemt een klein stukje keelweefsel weg en tijdens een laryngoscopie en laat dit in een laboratorium analyseren
• een bloedonderzoek: Een bloedonderzoek onthult mogelijk tekenen van andere aandoeningen
• een röntgenfoto, CT-scan of MRI-scan: Dankzij deze beeldvormende onderzoeken is de arts in staat om de keel te visualiseren

Behandeling

Laryngitis is op verschillende manieren te behandelen.

Acute strottenhoofdontsteking

Acute symptomen zijn vaak thuis te behandelen:

• cafeïne en alcoholinname beperken
• de keel spoelen met een zoutoplossing of vrij verkrijgbaar mondwater
• decongestiva (medicijnen die de zwelling van het slijmvlies van de neus verminderen) vermijden
• irritatie van de keel vermijden, zoals rook, stof en chemische dampen
• niet roken
• praten, zingen of onnodig gebruik van de stem vermijden
• veel water drinken

Chronische strottenhoofdontsteking

De arts identificeert de onderliggende oorzaak van chronische laryngitis en zet dan een gepaste behandeling in. Als de oorzaak bijvoorbeeld gastro-oesofageale reflux is, moet de patiënt veranderingen in het voedingspatroon aanbrengen, zoals vet, gebakken of gekruid voedsel vermijden. Is chronische laryngitis te wijten aan een bacteriële infectie, dan schrijft de arts mogelijk antibiotica voor, al is het gebruik hiervan anno oktober 2020 controversieel omdat de bijwerkingen en negatieve gevolgen voor antibioticaresistentie opwegen tegen de voordelen van de behandeling.

Complicaties

Soms leidt chronische laryngitis tot schade aan de stembanden. Hierdoor ontstaan stembandpoliepen of stembandknobbeltjes. Deze kleine gezwellen zijn soms erg ongemakkelijk, maar ze vormen geen significant gezondheidsrisico.

Preventie

Het is niet altijd mogelijk om chronische laryngitis te voorkomen, maar enkele eenvoudige maatregelen helpen het risico hierop wel te verlagen:

• alcohol en cafeïne met mate drinken
• allergieën onder controle houden met medicatie of door het vermijden van de blootstelling aan allergenen (uitlokkende factoren van een allergische reactie)
• contact vermijden met patiënten die verkouden zijn of de griep hebben
• de lucht thuis vochtig houden, bijvoorbeeld met een luchtbevochtiger
• geen irriterende chemicaliën of stof inademen (steeds beschermende kleding gebruiken)
• natuurlijke producten gebruiken die infecties bestrijden, zoals gember en kurkuma-extracten
• overbelasting of overmatig gebruik van de stem vermijden
• regelmatig de handen wassen
• stoppen met roken en het vermijden van passief roken
• vaccinaties krijgen tegen verwante aandoeningen, zoals de griep
• veel water drinken

Lees verder

• Stembandaandoeningen: Stoornissen aan stembanden
• Laryngitis: Ontsteking strottenhoofd en stembanden
• Laryngoscopie: Onderzoek keel, strottenhoofd en stembanden
• Heesheid (Schorheid): Oorzaken van hese (schorre) stem