Candidiasis-schimmelinfectie in slokdarm (slokdarmspruw)
De slokdarm is de buis die de mond en keel met de maag verbindt. Bij een candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm veroorzaakt de schimmel Candida een infectie in dit gebied. Deze aandoening komt vaker voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals patiënten met hiv of aids. Normaal gesproken herstelt een patiënt na een medicamenteuze behandeling van enkele weken. Zonder behandeling kan de infectie zich echter dieper in het spijsverteringsstelsel en andere organen verspreiden, wat ernstige complicaties kan veroorzaken.- Synoniemen
- Epidemiologie
- Mechanisme
- Oorzaken: Overgroei van Candida-schimmel
- Risicofactoren van slokdarmspruw
- Verzwakt immuunsysteem
- Leefstijlfactoren
- Risicogroepen
- Symptomen: Slikproblemen
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling
- Prognose
- Complicaties van candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm
- Preventie van oesofageale candidiasis
- Praktische tips voor het omgaan met candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm (slokdarmspruw)
- Volg strikt je medicatie-instructies
- Let op je voedingspatroon
- Zorg voor goede mondhygiëne
- Hydrateer goed en voorkom uitdroging
- Versterk je immuunsysteem
- Zorg voor een gezonde darmflora
- Wees alert op tekenen van complicaties
- Vermijd roken en alcoholgebruik
- Raadpleeg je arts voor een behandelplan
- Misvattingen rond candidiasis-schimmelinfectie in slokdarm
- Candidiasis in de slokdarm komt alleen voor bij immuungecompromitteerde personen
- Candidiasis in de slokdarm veroorzaakt altijd ernstige pijn bij het slikken
- Candidiasis in de slokdarm is hetzelfde als mond- of vaginale candidiasis
- Antibiotica veroorzaken altijd een schimmelinfectie in de slokdarm
- Candidiasis in de slokdarm kan altijd effectief behandeld worden met alleen een lokaal middel
- Candidiasis in de slokdarm is een zeldzame aandoening
- Candidiasis in de slokdarm gaat altijd vanzelf over met de juiste voeding
Synoniemen
Andere termen voor een Candida-schimmelinfectie van de slokdarm zijn:- moniliale oesofagitis
- oesofageale candidiasis
- oesofageale spruw
- slokdarmspruw
Epidemiologie
Candidiasis in de slokdarm, ook wel bekend als slokdarmspruw, is een infectie veroorzaakt door de schimmel Candida, voornamelijk Candida albicans. Het is een veel voorkomende oorzaak van oesofagitis, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Deze aandoening komt vaak voor bij patiënten die immunosuppressieve behandelingen ondergaan, zoals chemotherapie of langdurige corticosteroïden.Incidentie en prevalentie
Slokdarmspruw is relatief zeldzaam bij gezonde mensen, maar de incidentie is aanzienlijk hoger bij risicogroepen zoals mensen met hiv/aids, diabetes, of andere immuundeficiënties. Onder patiënten met hiv, vooral in de vroege stadia van de ziekte, komt het veel vaker voor. De prevalentie is ook hoger bij mensen die onlangs antibiotica of andere immunosuppressieve behandelingen hebben gebruikt.
Leeftijd en risicogroepen
De aandoening komt op elke leeftijd voor, maar de meeste gevallen worden gezien bij volwassenen, vooral bij ouderen of mensen met een chronische aandoening die het immuunsysteem onderdrukt. Bij zuigelingen kan slokdarmspruw ook voorkomen, vaak in combinatie met orale candidiasis.
Seizoensgebonden variatie
Candidiasis in de slokdarm vertoont geen significante seizoensgebonden variatie, hoewel infecties vaker optreden in bepaalde risicogroepen zoals mensen met hiv tijdens periodes van immuunsuppressie.
Mechanisme
De ontwikkeling van slokdarmspruw wordt veroorzaakt door een overgroei van de Candida-schimmel, die normaal gesproken in kleine hoeveelheden aanwezig is in het maagdarmkanaal. Wanneer het immuunsysteem verzwakt is, kan de schimmel zich ongecontroleerd vermenigvuldigen en de slijmvliezen van de slokdarm infecteren.Pathogenese van Candida infectie
Candida is een opportunistische schimmel die deel uitmaakt van de normale microbiota van de mond, keel en maagdarmkanaal. Wanneer het immuunsysteem wordt onderdrukt, zoals bij hiv/aids of het gebruik van immunosuppressiva, kan Candida in overmatige hoeveelheden groeien en infecties veroorzaken, zoals slokdarmspruw. Het kan zich snel verspreiden via de slokdarm en beschadigt het slijmvlies door de productie van enzymen die het weefsel afbreken.
Risico's van niet-behandeling
Zonder behandeling kan de infectie zich verder verspreiden naar andere delen van het maagdarmkanaal en zelfs naar de bloedbaan, wat kan leiden tot systemische candidiasis, een potentieel levensbedreigende toestand.
Disseminatie van Candida
In ernstige gevallen van slokdarmspruw kan de Candida zich verspreiden naar andere organen, zoals de lever, nieren of longen. Dit gebeurt meestal bij patiënten met een ernstig verzwakt immuunsysteem, zoals bij hiv/aids of chemotherapiebehandeling.
Oorzaken: Overgroei van Candida-schimmel
Candida albicans is de schimmel die een candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm veroorzaakt. Deze schimmel komt normaal voor in het spijsverteringskanaal en op de huid zonder problemen te veroorzaken. Soms kan er echter een overgroei van Candida optreden, wat leidt tot een infectie. Candida gedijt op warme, donkere en vochtige plekken, zoals in de mond (mondspruw), en zelden in de slokdarm. Andere schimmels kunnen ook een infectie van de slokdarm veroorzaken, hoewel dit minder vaak voorkomt.Risicofactoren van slokdarmspruw
Verzwakt immuunsysteem
De aandoening komt vaker voor bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem, die moeilijker in staat zijn om deze infecties te bestrijden. Dit betreft onder andere patiënten met hiv of aids, leukemie, diabetes, kanker, ondervoeding of alcoholisme. Patiënten die nierdialyse ondergaan of bepaalde medicijnen gebruiken die het immuunsysteem onderdrukken, lopen ook een verhoogd risico op het ontwikkelen van slokdarmspruw. Voorbeelden van dergelijke medicijnen zijn corticosteroïden, gebruikt voor de behandeling van auto-immuunziekten en om afstoting van getransplanteerde organen te voorkomen.
Roken is een risicofactor voor slokdarmspruw / Bron: Geralt, PixabayLeefstijlfactoren
Bepaalde leefstijlfactoren verhogen eveneens de kans op slokdarmspruw, zoals:- gebruik van antibiotica
- het dragen van een kunstgebit
- slechte mondhygiëne
- overmatig alcoholgebruik (alcoholmisbruik)
- medicijnen die een droge mond veroorzaken
- tabak roken
Hoewel candidiasis van de slokdarm voornamelijk voorkomt bij mensen met een verzwakt immuunsysteem, kan het ook optreden bij anderszins gezonde personen.
Risicogroepen
Bepaalde groepen hebben een significant verhoogd risico op het ontwikkelen van slokdarmspruw, waaronder mensen met een verzwakt immuunsysteem of chronische ziekten.Patiënten met hiv/aids
Mensen met hiv/aids hebben een aanzienlijk verhoogd risico op slokdarmspruw, vooral in de vroege stadia van de ziekte wanneer hun immuunsysteem ernstig verzwakt is. Bij deze patiënten is het vaak een van de eerste tekenen van immuundeficiëntie.
Patiënten die chemotherapie ondergaan
Chemotherapie kan het immuunsysteem onderdrukken en de afweer tegen schimmelinfecties verzwakken, wat leidt tot een verhoogd risico op slokdarmspruw en andere opportunistische infecties.
Ouderen
Oudere volwassenen hebben een hoger risico op slokdarmspruw, vooral als ze andere onderliggende aandoeningen hebben die het immuunsysteem verzwakken, zoals diabetes of kanker.
Pijn op de borst kan een symptoom zijn van candidiasis in de slokdarm / Bron: Pexels, PixabaySymptomen: Slikproblemen
Patiënten met een candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm ervaren vaak slikproblemen (dysfagie), omdat de infectie leidt tot witte vlekken in de slokdarm.Andere symptomen van een candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm kunnen zijn:
- braken
- een brandend gevoel in de keel of in de achterkant van de mond
- een verlies van eetlust en onbedoeld gewichtsverlies
- jeuk in de keel of in de achterkant van de mond
- koorts
- misselijkheid
- pijn op de borst
- slikpijn
- smaakveranderingen
- voedingsproblemen
- zure reflux
Slokdarmcandidiasis gaat vaak gepaard met mondspruw (mondinfectie door Candida).
Alarmsymptomen
Slokdarmspruw kan zich manifesteren met een breed scala aan symptomen, die vaak variëren afhankelijk van de ernst van de infectie. Het is belangrijk om op de volgende alarmsymptomen te letten.Moeite met slikken (dysfagie)
Een van de meest voorkomende symptomen van slokdarmspruw is moeite met slikken, ook wel dysfagie genoemd. Dit komt door de ontsteking en het zwellen van de slokdarm als gevolg van de schimmelinfectie.
Pijn bij het slikken (odynofagie)
Pijn bij het slikken, oftewel odynofagie, is een ander belangrijk symptoom van slokdarmspruw. De ontstoken slokdarm kan irritatie veroorzaken bij het doorslikken van voedsel of vloeistoffen.
Hoesten en keelpijn
Hoesten, keelpijn en een droge mond kunnen ook symptomen zijn van slokdarmspruw, vooral wanneer de infectie zich uitbreidt naar de keel of andere delen van de mond.
Verminderde eetlust en gewichtsverlies
Patiënten met slokdarmspruw kunnen moeite hebben met eten, wat kan leiden tot verminderde eetlust en gewichtsverlies. Dit is vaak het gevolg van de pijn en het ongemak bij het slikken.
Diagnose en onderzoeken
Bij patiënten met een candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm kan ook mondspruw of keelspruw optreden. In sommige gevallen kan een arts een monster van de mondvlekken nemen en naar een laboratorium sturen voor verdere analyse. Als de vlekken op iets anders lijken, zoals orale herpes, zijn aanvullende tests nodig. Wanneer de infectie zich dieper in de slokdarm bevindt, kan een arts een endoscopie (inwendig kijkonderzoek) uitvoeren om een nauwkeurige diagnose te stellen. Tijdens een oesofagogastroduodenoscopie wordt een lange, dunne, verlichte buis via de mond in de keel geplaatst om de slokdarm te visualiseren. Soms kan een arts besluiten de infectie eerst te behandelen en vervolgens te controleren of er verbetering optreedt, waardoor een endoscopie mogelijk kan worden vermeden.Behandeling
Een candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm is potentieel levensbedreigend, aangezien de infectie zich snel kan verspreiden. Een snelle medische behandeling is dus essentieel. Artsen schrijven antischimmelmedicijnen voor om slokdarmspruw te behandelen. Deze medicijnen zijn meestal in pilvorm beschikbaar. Bij ernstige infecties kan de medicatie intraveneus (via een ader) in het ziekenhuis worden toegediend. De behandeling duurt doorgaans 14 tot 21 dagen. In ernstige gevallen kan een patiënt mogelijk langere tijd in het ziekenhuis verblijven voor verdere evaluatie en behandeling.Prognose
Een candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm vereist een snelle medische behandeling. Patiënten met slikproblemen, symptomen van mondspruw of een voorgeschiedenis van slokdarmspruw moeten onmiddellijk een arts raadplegen. Het verbeteren van de mondhygiëne, het handhaven van een gezonde levensstijl en het opvolgen van advies van een arts om het immuunsysteem te versterken, kan helpen om herhaling van de infectie te voorkomen. De infectie is goed behandelbaar wanneer onderliggende medische aandoeningen goed beheerd worden. Patiënten met een sterk verzwakt immuunsysteem of bijkomende complicaties hebben echter een minder gunstige prognose. Patiënten met een gezond immuunsysteem herstellen doorgaans sneller en met minder behandelingen of zelfs zonder behandeling.Complicaties van candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm
Een candidiasis-schimmelinfectie in de slokdarm kan zich snel verspreiden en ernstige complicaties veroorzaken indien niet behandeld of als de behandeling faalt. Mogelijke complicaties zijn onder andere:- bijwerkingen van medicijnen gebruikt voor de behandeling van slokdarmspruw
- Candida-infecties van andere organen, zoals het hart en de longen
- candidemie, een Candida-infectie van het bloed
- terugkerende infecties
- slokdarmperforatie
- slokdarmsvernouwing
- gewichtsverlies en ondervoeding door slikproblemen
- sepsis (bloedvergiftiging)
- slokdarmkanker
Patiënten met een verzwakt immuunsysteem lopen een verhoogd risico op ernstige complicaties. Een eerste behandeling slaagt vaak niet, of meerdere medicijnen zijn nodig om effectief te zijn.
Preventie van oesofageale candidiasis
Oesofageale candidiasis treedt vaak op in combinatie met mondspruw. De volgende maatregelen kunnen helpen het risico op deze infectie te verminderen:- de mond twee tot drie keer per dag reinigen met mondwater, vooral na het eten van suikerachtig en zetmeelrijk voedsel
- effectieve behandeling van hiv/aids door middel van antiretrovirale therapie
- handhaving van een goede mondhygiëne
