Candidiasis: Schimmelinfectie door gist Candida

Candidiasis: Schimmelinfectie door gist Candida Candidiasis is een schimmel(gist)ziekte van huid en slijmvliezen die het bloed, de geslachtsorganen, de huid, de nagels, de keel en/of de mond treft. Vaak is dit het gevolg van de overmatige groei van Candida albicans, een soort gist, al zijn er meer dan twintig soorten Candida. Deze gist bevindt zich normaal in het darmkanaal, op de slijmvliezen en op de huid. Door het gebruik van bepaalde medicijnen en bij bepaalde gezondheidsproblemen vermeerderen echter het aantal gisten en ontstaat een infectie. Deze vervelende infectie brengt voornamelijk bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem tal van milde tot ernstige symptomen met zich mee. De symptomen zijn afhankelijk van het getroffen lichaamsgebied, maar meestal zijn warme, vochtige gebieden aangetast door de gist. De behandeling bestaat meestal uit antischimmelmedicatie.

Synoniemen candidiasis

Candidiasis is eveneens gekend onder deze synoniemen:
  • candidiase
  • candidose
  • moniliasis

Soorten schimmelinfectie door gist Candida

Er zijn verschillende soorten candidiasis. Wanneer de mond- en keelholte zijn aangetast, is sprake van orofaryngeale candidiasis, orale candidiasis of spruw. Candidiasis treft mogelijk eveneens het genitale gebied bij zowel mannen als vrouwen. Bij baby’s veroorzaakt de gist een luieruitslag. Komt de infectie terecht in de bloedbaan, dan is dit gekend als invasieve candidiasis of candidemie. Ook rond de nagels is een Candida-infectie mogelijk. De symptomen en behandeling hangen af van het besmette lichaamsdeel.

Bloed

Als de Candidagist in de bloedbaan terechtkomt, verspreidt deze zich naar andere lichaamsdelen. Dit type infectie is gekend als “candidemie”.

Risicofactoren

Deze infectie vindt vooral plaats bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem en bij patiënten met een onbehandelde schimmelinfectie. Soms treedt candidemie ook op wanneer de patiënt in contact komt met medische apparatuur besmet door de schimmel.

Andere risicofactoren voor candidemie zijn:
  • een centrale lijn (katheter)
  • een opname in een afdeling intensieve zorgen (intensive care unit)
  • een recente operatie
  • een verzwakt immuunsysteem
  • een zeer laag geboortegewicht bij baby’s

Symptomen

De symptomen van een invasieve infectie zijn eerder vaag en afhankelijk van het betrokken lichaamsdeel. Veel voorkomende symptomen zijn koorts en rillingen die zelfs aanhouden na een antibioticakuur. Dit type infectie komt vaak voor bij patiënten die in een ziekenhuis liggen of gelegen hebben. Dit type ziekenhuisinfectie is een belangrijke oorzaak van bloedsomloopbesmettingen en overlijden bij gehospitaliseerde patiënten.

Invasieve candidiasis is een zeer ernstige aandoening die onmiddellijke behandeling vereist. De behandeling gebeurt via orale (via de mond) ingenomen antischimmelmedicijnen, maar het is ook mogelijk dat de arts deze antischimmelmiddelen via een infuus geeft. Meestal duurt deze kuur enkele weken.

Geslachtsorganen

Vrouwen

Bij ongeveer 20-20% van vrouwen met vaginitis, is Candidiasis de oorzaak. Vaginale schimmelinfecties komen vaak voor bij vrouwen. Veel voorkomende symptomen zijn onder meer:

Probiotica, die te vinden zijn in onder andere yoghurt, voorkomen soms schimmelinfecties veroorzaakt door Candida / Bron: HealthGauge, Flickr (CC BY-2.0)Probiotica, die te vinden zijn in onder andere yoghurt, voorkomen soms schimmelinfecties veroorzaakt door Candida / Bron: HealthGauge, Flickr (CC BY-2.0)

Mannen

Bij mannen komt een schimmelinfectie soms ook voor; vooral bij mannen die onbesneden zijn. Balanitis, een ontsteking van de eikel, is vaak het gevolg van een overgroei van Candida-gisten. De symptomen bij mannen zijn onder meer een rode huiduitslag op de penis en jeuk of een brandend gevoel aan het uiteinde van de penis. Een behandeling is belangrijk omdat de infectie besmettelijk is naar een sekspartner. Als de infectie aanhoudt of vaak terugkeert, schrijft de arts antischimmelmedicijnen voor die de patiënt dagelijks gedurende tien à veertien dagen inneemt, en dan één keer per week gedurende zes maanden. Boorzuurcapsules zijn hierbij eveneens nuttig gedurende twee weken. Mogelijk adviseert de arts ook probiotica om toekomstige infecties te voorkomen. Probiotica zijn gezonde bacteriën vergelijkbaar zijn met de bacteriën die van nature in de darmen voorkomen. Probiotica zijn te vinden in supplementen, yoghurt en andere levensmiddelen.

Huid (luieruitslag)

Luieruitslag is soms (doch niet altijd) het gevolg van een gist. Baby's met een gistgerelateerde luieruitslag hebben donkerrode plekken op de huid in de luier, vooral in de huidplooien nabij de dijen. Ook ontstaan gele, met vloeistof gevulde plekken die vaak openbreken en schilferig zijn. De arts beoordeelt steeds de luieruitslag en identificeert de exacte huiduitslag. Indien een gist geleid heeft tot de luieruitslag, schrijft de arts een antischimmelmiddel voor wat op de pijnlijke, geïrriteerde huid aangebracht wordt in de vorm van crème, zalf, of poeder.

Mond en keel

Een schimmelinfectie van de mond of keelgebied is gekend als mondspruw of orale candidiasis.

Mondspruw komt vaker voor bij patiënten die een slecht passend kunstgebit dragen / Bron: Jim Sneddon, Flickr (CC BY-2.0)Mondspruw komt vaker voor bij patiënten die een slecht passend kunstgebit dragen / Bron: Jim Sneddon, Flickr (CC BY-2.0)

Risicofactoren

Gezonde volwassenen krijgen meestal geen mondspruw. Dit komt het vaakst voor bij:

Symptomen

Veel voorkomende symptomen zijn onder meer:

Behandeling

Spruw vereist een medische behandeling. Onbehandeld komt de infectie terecht in de bloedbaan, wat erg gevaarlijk is. De behandeling is afhankelijk van de algemene gezondheid, de ernst van de infectie en de leeftijd van de patiënt. In het algemeen schrijft de arts schimmeldodende medicijnen voor (gekend als antimycotica). Als de infectie hierdoor niet verdwijnt en de symptomen ernstiger worden, krijgt de patiënt intraveneus (via een ader) krachtige schimmeldodende medicatie toegediend.

Dagelijks de tanden poetsen is nodig / Bron: Photo Mix, PixabayDagelijks de tanden poetsen is nodig / Bron: Photo Mix, Pixabay

Preventie

Een goede mondhygiëne voorkomt spruw bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem. Na het gebruik van inhalatiecorticosteroïden verlaagt de patiënt voorts het risico op spruw door het wassen van de mond met water of mondwater.

Nagels

Candida paronychia is de benaming van een Candida-infectie rond de nagels, hetgeen een nagelriemontsteking veroorzaakt.

Risicofactoren

Vooral mensen die veel in aanraking komen met suikers of regelmatig natte handen hebben, lopen een hoger risico op het ontwikkelen van dit type candidiasis.

Symptomen

Deze vorm van de aandoening begint als een pijnlijke zwelling op een vuurrode huid. Hierop ontwikkelen zich kleine met pus gevulde blaasjes. De infecties treedt op onder de nagels (subunguaal) en resulteert bij sommige patiënten in het verlies van de vinger- of teennagels (onycholyse).

Behandeling

Een via de mond ingenomen geneesmiddel helpt bij de aantasting van de nagels.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Candida albicans: symptomen, oorzaak en behandelingCandida albicans: symptomen, oorzaak en behandelingCandida symptomen bij vrouwen en mannen hangen af van de locatie van de schimmelinfectie. Candida albicans is een gistac…
Is candida een soa? - Candida albicansIs candida een soa? - Candida albicansCandida is een veel voorkomende aandoening. Veel mensen hebben er last van. Er zijn veel verschillende soorten klachten…
Mondspruw (orale candidiasis) bij baby's: SchimmelinfectieMondspruw (orale candidiasis) bij baby's: SchimmelinfectieMondspruw is een schimmelinfectie van de tong en mond. Deze vaak voorkomende gistinfectie kan worden overgedragen tussen…
Candida-infectie van de mond (spruw): symptomen en oorzaakCandida-infectie van de mond (spruw): symptomen en oorzaakEen candidainfectie van de mond (spruw) wordt veroorzaakt door gistachtige schimmels. De gistsoort Candida albicans komt…

Zeurende of stekende pijn aan scheenbeen door shin splintsZeurende of stekende pijn aan scheenbeen door shin splintsZeurende of stekende pijn aan je scheenbeen of beide scheenbenen zou kunnen wijzen op shin splints. De term 'shin splint…
Erythema nodosum: Huidinfectie met pijnlijke knobbeltjesErythema nodosum: Huidinfectie met pijnlijke knobbeltjesErythema nodosum is een huidinfectie in een deel van de vetlaag van de huid. Hierbij ontstaan vooral onder de knieën maa…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: MichaelFrancisco, Flickr (CC BY-2.0)
  • Candida-infectie (candidiasis): hoe en waar kan u ze krijgen?, http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=10738, geraadpleegd op 10 december 2016
  • Candidiasis (Yeast Infection), http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/guide/candidiasis-yeast-infection, geraadpleegd op 10 december 2016
  • Candidiasis, https://rarediseases.org/rare-diseases/candidiasis/, geraadpleegd op 10 december 2016
  • Candidiasis, https://www.cdc.gov/fungal/diseases/candidiasis/, geraadpleegd op 10 december 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 10 december 2016
  • Oropharyngeal / Esophageal Candidiasis ("Thrush"), https://www.cdc.gov/fungal/diseases/candidiasis/thrush/index.html, geraadpleegd op 10 december 2016
  • Samenvatting Cursus Medische Wetenschappen, 2de jaar bachelor Medical Management Assistant, Thomas More Turnhout, docente: Dr. Hilde Vandenhoudt, academiejaar 2012-2013, paginanummer onbekend (zelfgemaakte samenvatting)
  • Afbeelding bron 1: HealthGauge, Flickr (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 2: Jim Sneddon, Flickr (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 3: Photo Mix, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 13-05-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.