Candida balanitis: Schimmelinfectie aan penis bij mannen

Candidiasis (spruw) is een veel voorkomende schimmelinfectie die vooral vrouwen aantast. Vaginale schimmelinfecties zijn namelijk meestal het gevolg van een infectie met de gist Candida. Candida treft echter mogelijk ook mannen en dan vooral met een zwak immuunsysteem. Mannelijke candidiasis (candida balanitis) ervaren jeuk, pijn en roodheid van de penis, maar in sommige gevallen hebben ze geen duidelijke symptomen van de schimmelinfectie. Deze ziekte is goed te behandelen met zalven of antischimmelmiddelen. In de meeste gevallen verdwijnen schimmelinfecties vanzelf of binnen enkele dagen na behandeling. Via enkele tips is het mogelijk om candida balanitis te voorkomen.

• Terminologie van mannelijke schimmelinfecties
• Oorzaken: Door gist Candida
• Risicofactoren van candida balanitis
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen aan penis
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van candidiasis bij mannen
• Prognose van candida-infectie aan penisgebied
• Complicaties
• Preventie

Terminologie van mannelijke schimmelinfecties

Een gistbesmetting van de penis staat bekend als candida balanitis. De term ‘balanitis’ verwijst naar een infectie van de eikel (hoofd van de penis). Candida infecteert de glans penis (eikel) vaker dan enig ander infectieus agens. Als de schimmelinfectie ook de voorhuid treft, staat de infectie in medische termen bekend als candida balanoposthitis. Dit gebeurt vooral bij onbesneden mannen.

Oorzaken: Door gist Candida

Candida albicans, een soort gist, is een normale bewoner van het lichaam. De schimmel houdt van warme, donkere, vochtige plaatsen. Candida woont normaal gesproken onschuldig op deze locaties, waar hij in toom gehouden door de bacteriële flora van het lichaam. Wanneer echter de ecologie van het lichaam uit balans raakt, gaan deze gisten overgroeien. De overmatige groei van gist van Candida albicans tast zowel mannen als vrouwen (bijvoorbeeld vaginale schimmelinfectie) aan.

Risicofactoren van candida balanitis

Aandoeningen

De belangrijkste aandoeningen die het risico op mannelijke candidiasis verhogen, zijn:

• diabetes mellitus (suikerziekte): Diabetici hebben een hogere hoeveelheid suiker in de urine, wat de groei van de gist bevordert
• een zwak immuunsysteem
• ziekten die het immuunsysteem verzwakken, zoals hiv / aids en lupus

Omgevingsfactoren

Candida balanitis komt ook sneller tot uiting door een aantal omgevingsfactoren:

• een slechte intieme hygiëne: niet in staat zijn om de geslachtsdelen te reinigen of regelmatig te baden
• een voeding rijk aan suikerhoudend voedsel
• geslachtsgemeenschap gehad hebben zonder gebruik te maken van een condoom en dit met een partner die besmet is met de schimmel Candida albicans: Candida balanitis wordt niet als een seksueel overdraagbare aandoening beschouwd omdat mannen de infectie ook kunnen krijgen zonder seks te hebben.
• het gebruik van chemotherapie
• het gebruik van condooms die glijmiddelen bevatten
• het gebruik van spermiciden (zaaddodende middelen)
• het wassen van de penis met geparfumeerde douchegel en zeep (leidt tot huidirritatie waardoor Candida zich mogelijk gaat vermenigvuldigen)
• het veelvuldig gebruik van antibiotica, corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken) of antidepressiva
• onbesneden mannen (de warme, vochtige omgeving onder de voorhuid bevordert de groei van gisten)
• ouder dan veertig jaar
• overgewicht

Symptomen aan penis

In de meeste gevallen zijn de symptomen van candidiasis aan het penisgebied afwezig. Een man met tekenen van de schimmelinfectie heeft meestal kleine witte vlekken, roodheid of een droge, schilferende huiduitslag op de penis. Ook ontstaan soms papels (bultjes) die mogelijk pus bevatten. Daarnaast treedt jeuk, roodheid, zwelling, irritatie, pijn of een brandend gevoel aan de penis op, hetgeen verergert na het vrijen. Pijn tijdens het plassen, pijn tijdens het vrijen en een penisafscheiding die vergelijkbaar is met sperma zijn andere mogelijke symptomen van een mannelijke schimmelinfectie aan het penisgebied.

Mannen met candida balanoposthitis hebben mogelijk ook:

• een dikke, klonterige afscheiding onder de voorhuid
• een onaangename geur van de voorhuid
• moeite met het terugtrekken van de voorhuid

Mannen met suikerziekte ervaren mogelijk ernstigere symptomen waaronder vochtophopingen van en zweren aan de penis, evenals fissuren (kloofjes) van de voorhuid.

Diagnose en onderzoeken

Een man met tekenen van candida balanitis raadpleegt best de uroloog met de aanwezige tekenen. De arts voert een onderzoek van de penis uit. Ook is een laboratoriumonderzoek van een klein monster van de penisletsels nodig, zodat dit onderzocht kan worden op de aanwezigheid van de schimmel.

Behandeling van candidiasis bij mannen

Candidiasis bij mannen is te genezen en de behandeling is ook thuis mogelijk. De arts schrijft antischimmelzalven voor die de man dagelijks moet toepassen gedurende zeven tot tien dagen. Wanneer de behandeling geen effect heeft of in gevallen van terugkerende schimmelinfecties, zet de arts orale (via de mond ingenomen) antischimmelmiddelen in die de man ook tot veertien dagen moet gebruiken. Een andere voedingsstijl is ook nuttig. Mannen zouden bijvoorbeeld meer peterselie en citroen kunnen consumeren, wat een schimmelwerende werking heeft. Als beide partners symptomen van een schimmelinfectie hebben, is het belangrijk dat beiden een behandeling krijgen zodat voorkomen wordt dat ze elkaar opnieuw infecteren.

Prognose van candida-infectie aan penisgebied

De vooruitzichten van candidiasis bij mannen zijn heel goed; meestal verdwijnen de symptomen enkele dagen na de behandeling en bij sommige mannen verdwijnen de klachten ook spontaan.

Complicaties

Onbehandeld verdwijnt de schimmelinfectie mogelijk vanzelf, maar soms verspreidt mannelijke candidiasis van het penisgebied zich verder naar het scrotum (balzak), de binnenkant van de dijen en de billen. Andere complicaties zijn zeldzaam, maar bestaan mogelijk uit het onvermogen om de voorhuid terug te trekken, cellulitis (ontsteking van bindweefsel onder de huid) en een vernauwing van de urethra (plasbuis) waardoor plasproblemen tot stand komen.

Preventie

Mannen moeten zorgen voor een gezonde, gevarieerde voeding met weinig suiker maar die wel rijk is aan water, fruit en groenten. Dit is belangrijk is om het immuunsysteem te versterken. Het is eveneens verstandig om te sporten, wat ook nodig is voor het opbouwen van een sterk immuunsysteem. Verder dragen mannen best geen warme, strakke of natte kleding omdat de schimmel hierdoor sneller kan gedijen. Mannen bovendien mogen nooit geparfumeerde douchegels of -zepen gebruiken op hun geslachtsdelen. Een goede hygiëne van het penisgebied is voorts noodzakelijk. Bij het beoefenen van de geslachtsgemeenschap is het gebruik van een condoom tot slot aanbevolen.

Lees verder

• Candidiasis-schimmelinfectie in slokdarm (slokdarmspruw)
• Candidiasis: Schimmelinfectie door gist Candida
• Vaginale candidiasis: Schimmelinfectie aan vaginale gebied
• Cutane candidiasis: Schimmelinfectie aan de huid
• Huiduitslag op de penis: Oorzaken van uitslag