Candida balanitis: Schimmelinfectie aan penis bij mannen

Candidiasis (spruw) is een veelvoorkomende schimmelinfectie die zowel vrouwen als mannen kan aantasten. Bij vrouwen manifesteert candidiasis zich vaak als een vaginale schimmelinfectie, meestal veroorzaakt door de gist Candida albicans. Bij mannen staat de infectie bekend als candida balanitis wanneer het de eikel van de penis aantast, en candida balanoposthitis wanneer ook de voorhuid betrokken is. Mannelijke candidiasis kan jeuk, pijn en roodheid veroorzaken, maar soms zijn er geen duidelijke symptomen. Deze aandoening is doorgaans goed te behandelen met antischimmelmiddelen. In de meeste gevallen verdwijnen schimmelinfecties vanzelf of binnen enkele dagen na behandeling. Door enkele preventieve maatregelen kunnen toekomstige infecties worden voorkomen.

• Terminologie van mannelijke schimmelinfecties
• Oorzaken van candida balanitis
• Risicofactoren van candida balanitis
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen van candida balanitis
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van candidiasis bij mannen
• Prognose van candida-infectie aan het penisgebied
• Complicaties van candida balanitis
• Preventie van candida balanitis

Terminologie van mannelijke schimmelinfecties

Een gistbesmetting van de penis wordt aangeduid als candida balanitis. De term ‘balanitis’ verwijst naar een infectie van de eikel (de glans penis). Candida is een veelvoorkomende oorzaak van balanitis, waarbij de schimmel de glans penis infecteert. Als de infectie zich uitbreidt naar de voorhuid, wordt het candida balanoposthitis genoemd, vooral bij onbesneden mannen.

Oorzaken van candida balanitis

De belangrijkste oorzaak van candida balanitis is de gist Candida albicans. Deze schimmel is van nature aanwezig op de huid en slijmvliezen van het lichaam. Normaal gesproken is deze schimmel onschadelijk, maar onder bepaalde omstandigheden kan hij overgroeien en infecties veroorzaken.

Risicofactoren van candida balanitis

Aandoeningen

De belangrijkste aandoeningen en omstandigheden die het risico op mannelijke candidiasis verhogen, zijn:

• Diabetes mellitus (suikerziekte): Verhoogde suikerconcentraties in de urine bevorderen de groei van de gist.
• Een zwak immuunsysteem.
• Ziekten die het immuunsysteem verzwakken, zoals hiv/aids en lupus.

Omgevingsfactoren

Candida balanitis kan ook worden bevorderd door omgevingsfactoren, zoals:

• Een slechte intieme hygiëne: Het niet regelmatig reinigen van de geslachtsdelen.
• Een voeding rijk aan suikerhoudende voedingsmiddelen.
• Geslachtsgemeenschap zonder het gebruik van een condoom met een besmette partner: Hoewel candida balanitis niet wordt beschouwd als een seksueel overdraagbare aandoening, kan seks met een besmette partner het risico verhogen.
• Het gebruik van chemotherapie of andere immunosuppressieve behandelingen.
• Het gebruik van condooms met glijmiddelen of spermiciden (zaaddodende middelen).
• Het wassen van de penis met geparfumeerde douchegel of zeep, wat kan leiden tot huidirritatie en een toename van schimmelgroei.
• Het veelvuldige gebruik van antibiotica, corticosteroïden (ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken) of antidepressiva.
• Onbesneden mannen (de warme, vochtige omgeving onder de voorhuid bevordert de groei van gisten).
• Leeftijd boven de veertig jaar.
• Overgewicht.

Symptomen van candida balanitis

In veel gevallen zijn de symptomen van candida balanitis mild of afwezig. Wanneer symptomen optreden, kunnen ze omvatten:

• Kleine witte vlekken op de penis.
• Roodheid en een droge, schilferige huiduitslag op de penis.
• Jeuk, roodheid, zwelling, irritatie, pijn of een brandend gevoel, dat vaak verergert na seks.
• Pijn bij het plassen (dysurie), pijn tijdens seks en afscheiding uit de penis die lijkt op sperma (penisafscheiding).
• Mannen met candida balanoposthitis kunnen ook last hebben van:
• Een dikke, klonterige afscheiding onder de voorhuid.
• Een onaangename geur van de voorhuid.
• Moeite met het terugtrekken van de voorhuid.
Bij mannen met diabetes mellitus kunnen de symptomen ernstiger zijn, met vochtophopingen, zweren en fissuren (kloofjes) aan de penis.



Diagnose en onderzoeken

Een diagnose van candida balanitis begint met een lichamelijk onderzoek door een uroloog. De arts inspecteert de penis en kan een laboratoriumonderzoek aanvragen van een monster van de penisletsels. Dit monster wordt onderzocht op de aanwezigheid van Candida albicans.


Antischimmelmedicijnen zijn inzetbaar / Bron: Stevepb, Pixabay

Behandeling van candidiasis bij mannen

Candida balanitis is doorgaans goed te behandelen. De behandeling bestaat uit:

• Het toepassen van antischimmelzalven op de aangedane gebieden, gewoonlijk gedurende zeven tot tien dagen.
• Als lokale behandeling niet effectief is of bij terugkerende infecties, kunnen orale antischimmelmiddelen worden voorgeschreven voor een periode tot veertien dagen.
• Aanpassingen in de voeding kunnen ook nuttig zijn. Het consumeren van voeding zoals peterselie en citroen kan helpen bij het bestrijden van de schimmel.
• Als beide partners symptomen van een schimmelinfectie vertonen, moeten beide worden behandeld om herinfectie te voorkomen.



Prognose van candida-infectie aan het penisgebied

De vooruitzichten voor mannelijke candidiasis zijn over het algemeen positief. De symptomen verdwijnen vaak enkele dagen na de behandeling, en in sommige gevallen kunnen de klachten ook spontaan verdwijnen.



Complicaties van candida balanitis

Hoewel complicaties zeldzaam zijn, kunnen ze voorkomen. Mogelijke complicaties zijn:

• Verspreiding van de infectie naar de scrotum, binnenkant van de dijen of billen.
• Onvermogen om de voorhuid terug te trekken, wat kan leiden tot cellulitis (ontsteking van het bindweefsel onder de huid).
• Vernauwing van de urethra (plasbuis), wat kan leiden tot plasproblemen.


Het eten van groenten en fruit versterkt het immuunsysteem / Bron: Jill111, Pixabay

Preventie van candida balanitis

Preventieve maatregelen kunnen helpen om de kans op candida balanitis te verkleinen:

• Zorg voor een gezonde, gevarieerde voeding met weinig suiker maar rijk aan water, fruit en groenten om het immuunsysteem te versterken.
• Regelmatige lichaamsbeweging helpt ook bij het opbouwen van een sterk immuunsysteem.
• Draag geen warme, strakke of natte kleding, omdat deze omstandigheden de groei van gisten bevorderen.
• Gebruik geen geparfumeerde douchegels of zeep op de geslachtsdelen.
• Handhaaf een goede hygiëne van het penisgebied.
• Gebruik een condoom tijdens seks, vooral als je een nieuwe partner hebt of een partner met symptomen van een schimmelinfectie.



Lees verder

• Candidiasis-schimmelinfectie in slokdarm (slokdarmspruw)
• Candidiasis: Schimmelinfectie door gist Candida
• Vaginale candidiasis: Schimmelinfectie aan vaginale gebied
• Cutane candidiasis: Schimmelinfectie aan de huid
• Huiduitslag op de penis: Oorzaken van uitslag