Cutane candidiasis: Schimmelinfectie aan de huid

Een candida-infectie van de huid (cutane candidiasis) is een schimmelinfectie die de huid treft. Het lichaam bezit normaal gesproken diverse kiemen, waaronder bacteriën en schimmels. Sommige hiervan zijn nuttig voor het lichaam, andere produceren geen schade of bieden geen voordeel, maar nog andere veroorzaken soms schadelijke infecties. Sommige schimmelinfecties zijn het gevolg van schimmels die vaak op het haar, de nagels en de buitenste huidlagen leven. Dit zijn gistachtige schimmels zoals Candida. Soms dringen deze gisten onder het huidoppervlak door en veroorzaken ze een infectie. Cutane candidiasis veroorzaakt jeuk en een huiduitslag. De behandeling bestaat uit een goede hygiëne en het gebruik van antischimmelmiddelen, waardoor de prognose goed is. Soms komen wel complicaties tot stand bij de schimmelinfectie aan de huid.

• Soorten Candida-infecties
• Epidemiologie
• Oorzaken van huidinfectie: Candida albicans
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van schimmelinfectie aan huidgebieden
• Prognose van huidinfectie door candidiasis
• Complicaties van cutane candidiasis
• Preventie

Soorten Candida-infecties

Candida is de meest voorkomende oorzaak van luieruitslag bij zuigelingen. De schimmels profiteren van de warme, vochtige omstandigheden in de luier. Candida veroorzaakt eveneens infecties van de nagels (onychomycose), de randen van de nagels en de mondhoeken. Mondspruw, een vorm van een candida-infectie van de vochtige bekleding van de mond, komt meestal voor wanneer patiënten antibiotica nemen. Het is soms ook een teken van een hiv-infectie of andere aandoeningen waarbij het immuunsysteem verzwakt is. Patiënten met candida-infecties zijn meestal niet besmettelijk, hoewel in sommige omgevingen patiënten met een verzwakt immuunsysteem de infectie kunnen oplopen. Candida is ook de meest voorkomende oorzaak van vaginale schimmelinfecties. Deze infecties komen veel voor en treden vaak op bij gebruik van antibiotica.

Epidemiologie

Cutane candidiasis is wereldwijd een veelvoorkomende aandoening die patiënten van alle leeftijden en geslachten treft. De prevalentie is hoger in warme, vochtige klimaten en bij bevolkingsgroepen met verhoogde risicofactoren zoals diabetes mellitus en obesitas. Hoewel exacte statistieken variëren, blijkt uit schattingen dat een aanzienlijk percentage van de bevolking ten minste één keer in hun leven een candida-infectie van de huid ontwikkelt.

Oorzaken van huidinfectie: Candida albicans

Bij cutane candidiasis is de huid geïnfecteerd met candida-schimmels. Dit type infectie komt vrij vaak voor. Het treft bijna elk huidgebied van het lichaam, maar meestal komt de schimmelinfectie voor in warme, vochtige gebieden of gebieden met huidplooien zoals de oksels en de lies. De schimmel die het vaakst cutane candidiasis veroorzaakt is Candida albicans.

Risicofactoren

Candida gedijt in een warme, vochtige omgeving. Vooral bij patiënten met een zwakker immuunsysteem ontstaat sneller een Candida-infectie. Volgende factoren maken cutane candidiasis waarschijnlijker:

• aandoeningen die het immuunsysteem aantasten, zoals diabetes mellitus en sommige hormonale aandoeningen, waaronder bepaalde schildklierproblemen, de ziekte van Addison (onvoldoende productie van hormonen) en de ziekte van Cushing (te veel cortisol in het lichaam)
• een frequente blootstelling aan irriterende stoffen
• een klus doen waarbij de patiënt een tijd in het water doorbrengt
• een ontstekingsziekte, zoals psoriasis, die optreedt in huidplooien
• een slechte hygiëne
• een synthetische stof die niet goed ademt
• een zwangerschap
• medicatie: Antibiotica, corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken) en chemotherapie verhogen het risico op cutane candidiasis
• overgewicht
• te strakke kleding die wrijft
• warm of vochtig weer

Symptomen

Een candida-infectie van de huid veroorzaakt intense jeuk. Verder heeft de patiënt een rode, groeiende en schilferige huiduitslag. De uitslag is ook aanwezig op de huidplooien, de geslachtsdelen, op het midden van het lichaam, op de billen, onder de borsten, in de lies, in de oksels, in de ruimtes tussen de vingers en tenen en op andere huidgebieden. Voorts ontstaat mogelijk een infectie van de haarzakjes waardoor de patiënt puistjes lijkt te hebben.

Alarmsymptomen

• Aanhoudende huiduitslag die ondanks behandeling niet verbetert
• Tekenen van infectie, zoals koorts, rillingen of pusvorming
• Een snel uitbreidende uitslag met hevige pijn of zwelling
• Aantasting van grotere delen van de huid of betrokkenheid van de slijmvliezen

Diagnose en onderzoeken

De arts diagnosticeert cutane candidiasis meestal door naar de huid te kijken. De arts krabt soms voorzichtig een deel van de huid af om dit in een laboratorium te laten testen. Oudere kinderen en volwassenen met een schimmelhuidinfectie moeten zich verder laten testen op de aanwezigheid van diabetes mellitus. Hoge suikerniveaus (hyperglykemie) die optreden bij patiënten met diabetes mellitus, fungeren als voedsel voor de gistschimmel en helpen om de schimmel te groeien.

Behandeling van schimmelinfectie aan huidgebieden

Een goede algemene gezondheid en hygiëne zijn erg belangrijk voor de behandeling van candida-infecties van de huid. Het is nuttig om de huid droog te houden en aan de lucht bloot te stellen. Droge (absorberende) poeders helpen schimmelinfecties voorkomen. Voor patiënten met obesitas is het verder nodig om gewicht te verliezen. Een goede controle van de bloedsuikerspiegel is eveneens nuttig voor patiënten met diabetes mellitus. Antischimmelcrèmes of zalven zijn verder inzetbaar om een schimmelinfectie van de huid, de mond of de vagina te behandelen. De patiënt moet mogelijk antischimmelmiddelen via de mond (oraal) gebruiken voor ernstige candida-infecties in de mond, de keel of de vagina.

Naast de standaardbehandeling kunnen ook preventieve maatregelen zoals het vermijden van strakke kleding en synthetische stoffen, evenals het regelmatig wassen en drogen van de huid, helpen bij het voorkomen van herinfecties.

Prognose van huidinfectie door candidiasis

Cutane candidiasis verdwijnt vaak dankzij de behandeling, vooral als de arts de onderliggende oorzaak behandelt. Herhaalde infecties komen vaak voor, vooral als risicofactoren zoals slechte hygiëne of een onderliggende ziekte niet worden aangepakt.

Complicaties van cutane candidiasis

Candida-huidinfecties keren mogelijk terug. Daarnaast komt soms wijdverbreide candidiasis tot stand bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem. In zeldzame gevallen kan de schimmelinfectie zich verspreiden naar andere delen van het lichaam, wat ernstigere gezondheidsproblemen kan veroorzaken.

Preventie

• Houd de huid schoon en droog, vooral in huidplooien
• Vermijd het dragen van strakke, niet-ademende kleding
• Gebruik absorberende poeders om vocht te verminderen
• Behandel onderliggende medische aandoeningen zoals diabetes mellitus
• Vermijd langdurige antibioticakuren als dat mogelijk is
• Zorg voor een gezond gewicht om het risico op schimmelinfecties te verminderen

Lees verder

• Candidiasis-schimmelinfectie in slokdarm (slokdarmspruw)
• Candidiasis: Schimmelinfectie door gist Candida
• Mondspruw: Schimmelinfectie aan mond met witte vlekken
• Vaginale candidiasis: Schimmelinfectie aan vaginale gebied