Echte heemst: gezondheidsvoordelen, toepassingen & oorsprong

Echte heemst (Althaea officinalis) is een traditionele geneeskrachtige plant met veel gezondheidsvoordelen. Heemst helpt vooral tegen slijmvliesontsteking en aanhoudende irriterende hoest. De plant, die tot de kaasjeskruidfamilie (Malvaceae) behoort, bevat waardevol plantaardig slijm, dat snel verlichting kan bieden bij irritatie van de keel en hoesten. Het vormt als het ware een natuurlijke slijmlaag. Heemst werd vroeger gebruikt als keukenplant. Zowel de bladeren als de wortels zijn eetbaar.

• Echte heemst
• Ontstaan ​​en voorkomen van echte heemst
• Oorsprong
• Kustgebieden
• Groei en bloeitijd
• Ingrediënten en toepassingen
• Slijmstoffen
• Hoestdrank
• Thee van echte heemst
• Uitwendig gebruik
• Gebruik in de keuken
• Gezondheidsvoordelen van heemst
• Verlichten van hoest
• Droge mond verbeteren
• Bescherming tegen zweren
• Huidirritatie kalmeren
• Helen van wonden
• Bescherming van de keel tegen maagreflux
• Belang voor de gezondheid
• Bijwerkingen

Echte heemst

Echte heemst (Althaea officinalis) wordt al sinds de oudheid gebruikt als medicinale plant. Hij behoort tot de de kaasjeskruidfamilie (Malvaceae), een familie van tweezaadlobbige planten. De heemstplant (Engels: Marshmallow) is een plantensoort die behoort tot de malvefamilie (Malvaceae). In de oudheid werden zijn wortels, stengels en bladeren gebruikt ter bereiding van het snoepgoed marshmallows en spekken.

Ontstaan ​​en voorkomen van echte heemst

Oorsprong

Waar echte heemst van oorsprong vandaan komt, kan anno 2024 niet met zekerheid worden vastgesteld. Er wordt echter aangenomen dat de eerste vertegenwoordigers van deze soort uit Zuid-Amerika komen. Echte heemst komt anno 2024 in veel delen van de wereld in het wild voor. Grotere verspreidingsgebieden zijn te vinden in Centraal-Azië, Oost- en Midden-Europa en Noord- en Zuid-Amerika. Via talloze handelsroutes over land en zee werd de plant geïntroduceerd in Noord- en Midden-Europa.

Kustgebieden

Echte heemst komt in de vrije natuur vooral voor in kustgebieden. Omdat echte heemst de voorkeur geeft aan zoute en vochtige bodems, kan deze anno 2024 worden gevonden op enkele bijna-natuurlijke locaties aan de Baltische Zee en de Noordzee. Het is ook heel goed mogelijk om deze plant aan te treffen in kleinere moerasgebieden in het binnenland. De meeste braakliggende weiden of voedselrijke weiden en bermen zijn ook geliefd.

Groei en bloeitijd

Echte heemst behoort tot de vaste planten. Hij kan een maximale hoogte van twee meter bereiken. De bladeren van deze plant zijn kort van steel en breed ovaal met 3 tot 5 lobben en een getande rand. De stengel en bladeren van echte heemst zijn bedekt met fluweelzacht dons.

De bloeitijd van echte heemst vindt plaats tussen juni en augustus. De vijf bloemblaadjes hebben een lichtroze kleur. De stamper en meeldraden zijn daarentegen rood-paars gekleurd. Heemst vormt gespleten vruchten. Deze vallen dan uiteen in enkelvoudige, niet-gevleugelde gedeeltelijke vruchten.

Ingrediënten en toepassingen

Slijmstoffen

De belangrijkste ingrediënten van echte heemst is het in water oplosbare, sterk geconcentreerde slijmstoffen. Het is een mengsel van pectines, glycanen en zetmeel. De slijmstoffen hebben kalmerende eigenschappen. Als onderdeel van een inwendige toepassing kunnen ze de slijmvliezen bedekken en beschermen. Door dit effect houden ze irriterende effecten weg. Bovendien gaan ze het uitdrogen van de slijmvliezen tegen, wat droge hoest vermindert.

Andere ingrediënten van echte heemst zijn etherische oliën, coumarines, asparagine, efedrine, zink, saponines, tannines en looizuur.

Hoestdrank

Echte heemst wordt gebruikt in hoestdrank, aangezien het een verzachtende werking op de luchtwegen heeft.

Thee van echte heemst

De wortel van echte heemst, die de waardevolle slijmstoffen bevat, wordt voor medicinale doeleinden gebruikt. Om het slijm te krijgen, is een thee van echte heemst het beste. Dit kan worden bereid als een koud extract. Voor dit doel worden 3 theelepels gesneden heemstwortel (te verkrijgen bij een drogist) overgoten met een kopje koud water. Je moet dit mengsel ongeveer acht uur laten trekken. Na het zeven kan de thee langzaam worden verwarmd tot een geschikte temperatuur. De thee is ook geschikt om mee te gorgelen of je mond te spoelen.

Uitwendig gebruik

Thee van echte heemst kan ook uitwendig worden gebruikt. Het wordt gebruikt in de vorm van kompressen of baden om nat eczeem, schrale huid of oppervlakkige brandwonden te behandelen. Om steenpuisten en karbonkels te verzachten zijn kompressen met echte heemst aangewezen. Voor de bereiding worden de wortels fijn geraspt en gemengd met honing. Dan kan het mengsel op een katoenen doek worden aangebracht en op de plek gelegd worden die moet worden behandeld. Elke twee tot drie uur moet het kompres worden vernieuwd.

Gebruik in de keuken

Echte heemst is ook geschikt voor gebruik in de keuken. De wortel kan worden gekookt. Het wordt als extreem voedzaam beschouwd, maar het smaakt flauw. Bovendien zijn bladeren en bloemen van de plant geschikt voor salades.

Gezondheidsvoordelen van heemst

Echte heemst kent de volgende medicinale toepassingen:

• hoesten
• eczeem
• steenpuist
• karbonkel
• gebarsten huid / huidkloven
• oppervlakkige brandwond
• heesheid
• keelpijn
• maagslijmvliesontsteking
• maagzweer
• slokdarmontsteking
• mondslijmvliesontsteking
• dikke darmontsteking

Verlichten van hoest

Sommige natuurlijke en plantaardige hoestsiropen bevatten heemst. Het slijm kan een verzachtend effect op de slokdarm hebben door het te 'coaten'. Onderzoek wees bijvoorbeeld uit dat kinderen die een kruidenmengsel namen dat heemst en andere kruiden bevatte, waaronder kamille en gewone kaasjeskruid, een minder ernstige hoest en minder vaak 's nachts wakker werden van het hoesten dan degenen die in plaats daarvan een placebo ontvingen.

Droge mond verbeteren

Chronische droge mond, ook bekend als 'xerostomie', kan een toename van gaatjes (cariës), tandvleesaandoeningen en tandinfecties veroorzaken. Droge mond betekent meestal dat een persoon te weinig speeksel in zijn mond heeft. Antihistaminica, bloeddrukmedicatie, neurologische problemen en auto-immuunziekten behoren tot de vele oorzaken van een droge mond. Om een ​​droge mond te behandelen, kan je heemstwortelpastilles gebruiken. Het is belangrijk om de zuigtablet langzaam in de mond op te lossen en te voorkomen dat je erop kauwt. Als alternatief kan je een kruidenthee maken met ofwel theezakjes met heemst of het gedroogde kruid in een thee-ei doen en dagelijks 2 tot 3 kopjes drinken.

Bescherming tegen zweren

Heemst bevat slijmstoffen dat het maagslijmvlies kan beschermen en kalmeren. Heemst kan daarom ook het risico op maagzweren verminderen. De slijmstoffen en flavonoïden in de heemst bedekken de slijmvliezen van de maag en dit heeft een beschermend effect, wat het risico op bepaalde zweren, waaronder NSAID-geassocieerde zweren, kan verminderen.

Huidirritatie kalmeren

Heemstwortel kan helpen bij huidirritatie en ontsteking. De toepassing ervan kan helpen bij eczeem en schade door UV-straling of blootstelling aan de zon.

Helen van wonden

Het kalmerende effect van extracten van heemst kan ook helpen de wondgenezing te versnellen. Het plaatselijk aanbrengen van heemst-extract kan de genezing van wondjes helpen bespoedigen. Ook is het extract effectief in het doden van specifieke soorten bacteriën, wat kan helpen infecties te voorkomen.

Bescherming van de keel tegen maagreflux

Wanneer maagreflux optreedt, stroomt zuur uit de maag terug naar de keel, wat schade aan de slokdarm kan veroorzaken. Het verzachtende effect van heemst, waarbij slijmstoffen je slokdarm bedekt, kan het beschermen tegen de schadelijke zuren van de maag. De poedervorm van de plant kan effectiever zijn dan een thee of tinctuur, omdat het kruid direct contact met de membranen nodig heeft om de keel te bedekken.

Belang voor de gezondheid

Echte heemst heeft verschillende gezondheidsvoordelen. Het is ontstekingsremmend en verzachtend. Het heeft ook een kalmerende werking. Het genezende effect van echte heemst werd al gewaardeerd ten tijde van keizer Karel de Grote. Om deze reden hebben de Karolingers de plant in grotere hoeveelheden gekweekt. Het kruid wordt vooral toegepast bij hoesten, heesheid en keelpijn. De wortel van echte heemst maakt deel uit van verschillende hoestsiropen. Om de heilzame ingrediënten van de wortel, de slijmstoffen, niet teniet te doen, mag het niet worden gekookt.

Anderzijds wordt het gebruik van de wortel als koud extract aanbevolen, bijvoorbeeld in de vorm van thee. Het extract wordt als nuttig beschouwd voor de behandeling van irriterende hoest bij volwassenen. Voor de behandeling van kinderen (alsook volwassenen) zijn eindproducten zoals heemstsiroop of combinatiepreparaten met venkel, tijm, zoethoutwortel of anijs zinvol. Bij een zere keel kan je meerdere keren per dag met het koude extract gorgelen.

Bijwerkingen

Echte heemst wordt als veilig gezien bij inwendig gebruik bij normale hoeveelheden. Bij sommige mensen kan het echter een lage bloedsuikerspiegel veroorzaken. Heemst is mogelijk veilig wanneer het rechtstreeks op de huid wordt aangebracht. Er is onvoldoende bekend over het gebruik van echte heemst tijdens zwangerschap en borstvoeding. Blijf aan de veilige kant en vermijd het gebruik ervan als je in verwachting komt of borstvoeding geeft.

Lees verder

• Geneeskrachtige planten en kruiden: soorten en toepassingen
• Hoestdrank voor alle soorten hoest: Bronchostop hoestdrank
• Natuurlijke maagzuurremmers: kruiden tegen maagzuur