Verkoudheid: verstopte neus, niezen, koorts, keelpijn, hoest

Verkoudheid symptomen bestaan uit verstopte neus, niezen, koorts, keelpijn en hoest. Verkoudheid wordt veroorzaakt door een verkoudheidsvirus en kan gepaard gaan met de volgende symptomen: een verstopte neus; niezen; lichte verhoging (koorts); keelpijn (en pijn bij het slikken, slikpijn); hoest (hoesten); hoofdpijn (met soms geringe nekpijn); oorpijn; tranende (rode) ogen; pijnlijke lymfeklieren in de hals; koortsuitslag; verlies van smaak en reuk; enigszins verminderde eetlust; soms extra benauwdheid, vaak raken kaak- en voorhoofdsholte ontstoken, sneller moe of vermoeid. Verkoudheidsvirussen worden bijna altijd overgedragen van mens op mens of via besmette voorwerpen, en deze boosdoeners zijn zeer besmettelijk. Verkoudheid wordt zeer gemakkelijk overgedragen. Goede hygiëne is daarom belangrijk.

• Wat is (de oorzaak van) verkoudheid?
• Verkoudheidsvirus
• Vatbaarheid
• Verkoudheid symptomen: verstopte neus, niezen, koorts, keelpijn, hoest
• Overdracht van het verkoudheidsvirus
• Waarom is mijn baby zo vaak verkouden?
• Verkoudheid besmetting voorkomen
• Wanneer huisarts raadplegen bij verkoudheid?
• Baby's en kinderen
• Volwassenen
• Verkoudheid behandelen
• Algemene maatregelen
• Neus snuiten of ophalen?
• Stomen
• Zoutwaterdruppels
• Niet roken
• Paracetamol
• Dropje bij keelpijn
• Weerstand verhogen
• Complicaties

Wat is (de oorzaak van) verkoudheid?

Verkoudheidsvirus

Verkoudheid wordt veroorzaakt door een verkoudheidsvirus, waarvan er vele soorten bestaan waaronder het RSV-virus, adenovirussen, rhinovirussen en coronavirussen. Bij verkoudheid is het slijmvlies in de luchtwegen ontstoken. Het gaat meestal alleen om het slijmvlies in de neus- en keelholte en/of bijholten. Keelpijn is vaak het eerste verschijnsel van verkoudheid. Daarna volgen symptomen als hoofdpijn, spierpijn en een loopneus. Soms krijgen kinderen bij verkoudheid koorts, dat is een temperatuur van 38º C of hoger. Volwassenen krijgen bijna nooit verhoging van een verkoudheid. Meestal gaat een verkoudheid vanzelf na 1-3 weken over. Bij kinderen duurt het soms iet langer.

Vatbaarheid

Mensen zijn extra vatbaar voor besmetting met het verkoudheidsvirus als hun conditie door bijvoorbeeld oververmoeidheid, aanhoudende spanning of werkdruk of slechte voeding is verminderd.

Verkoudheid symptomen: verstopte neus, niezen, koorts, keelpijn, hoest

Verkoudheid kan gepaard gaan met de volgende verschijnselen:

• een verstopte neus;
• een tintelende neus;
• branderige neus;
• soms een pijnlijke neus;
• soms een pijnlijk gezicht;
• niezen;
• lichte verhoging;
• keelpijn (en pijn bij het slikken, slikpijn);
• hoest;
• hoofdpijn (met soms geringe nekpijn);
• oorpijn;
  Benauwdheid / Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.com
• tranende (rode) ogen;
• pijnlijke lymfeklieren in de hals;
• koortsuitslag;
• catarre (een lichte ontsteking van de slijmvliezen die samengaat met de afscheiding van slijm);
• verlies van smaak en reuk;
• een zoutige smaak in de mond;
• enigszins verminderde eetlust;
• soms extra benauwdheid (bij patiënten met astma of chronische benauwdheid en bij zuigelingen, baby's);
• vaak raken kaak- en voorhoofdsholte ontstoken, als gevolg waarvan kies- en hoofdpijn optreden of pijn achter de ogen;
• sneller moe of vermoeid, verminderde conditie.

Overdracht van het verkoudheidsvirus

De virussen zijn aanwezig in druppeltjes snot, slijm en speeksel. Door praten, hoesten of niezen worden deze virussen door de lucht verspreid. Virussen kunnen ook overgedragen worden via handen en voorwerpen, zoals een deurknop, een toetsenbord van een computer, een telefoon, enz. Als iemand na het vastpakken van een besmet voorwerp, zijn mond, neus of ogen aanraakt, dan kan hij besmet worden. De weerstand van de persoon speelt hierbij een belangrijke rol.

Verkoudheid besmetting voorkomen

Mensen die verkouden zijn, zijn besmettelijk vanaf het moment dat de klachten ontstaan aan neus of keel. Na een paar dagen neemt over het algemeen de besmettelijkheid af.

Besmetting kan voorkomen worden door de volgende maatregelen in acht te nemen:

• was regelmatig de handen met water en zeep;
• raak zo min mogelijk mond, neus of ogen aan, zodat virussen niet overbracht worden naar je lichaam.
• droog de handen altijd af met een schone (papieren) doek;
• droog nooit je handen af aan een stoffen handdoek waar andere mensen ook hun handen aan afdrogen of waar uzelf eerder je handen aan hebt afgedroogd;
• nies of hoest bij voorkeur in de holte van je elleboog, of eventueel in een papieren zakdoek die je slechts eenmaal gebruikt en na gebruik weggooit;
• maak voorwerpen zoals deurklinken en toetsenborden regelmatig schoon.
• was regelmatig het beddengoed en op 60°C;
• was regelmatig de stoffen knuffelberen van de kinderen;
• ventileer doorlopend woon- en slaapruimten;
• vermijd indien mogelijk contact met besmette mensen.

Wanneer huisarts raadplegen bij verkoudheid?

Baby's en kinderen

Overleg bij baby's jonger dan drie maanden als die langer dan één dag een temperatuur van 38ºC of hoger hebben en bij baby's die jonger zijn dan zes maanden die oorpijn hebben of moeten hoesten. Het is ook verstandig een arts te raadplegen bij kinderen die langer dan vijf dagen hoesten en bij kinderen van zes maanden tot twee jaar oud, die langer dan 24 uur oorpijn hebben of die ouder zijn dan twee jaar, die langer dan drie dagen oorpijn hebben.

Volwassenen

Volwassenen doen er goed aan contact op te nemen met de huisarts bij benauwdheid of als er bloed of veel slijm loskomt bij het hoesten, of als het hoesten langer dan twee weken duurt. Ook bij koorts die langer duurt dan drie dagen (bij verkoudheid) of als de koorts terugkomt na een periode koortsvrij te zijn geweest, is contact met de huisarts op zijn plaats. Ten slotte is het langer dan vijf dagen bestaan van pijn in bovenkaak, kauwpijn, kiespijn of pijn bij het voorover bukken of het langer dan 7 dagen duren van keelpijn, reden om advies in te winnen.

Raadpleeg bij twijfel of bij het signaleren van in jouw ogen verontrustende symptomen, altijd de huisarts.

Verkoudheid behandelen

Normaal gesproken gaat een verkoudheid na 1-3 weken vanzelf over.

Algemene maatregelen

Zorg voor een goede nachtrust, en voor een goede luchtvochtigheid en ventilatie in de leefomgeving. Daarnaast is het van belang gezond te eten voldoende te drinken.

Neus snuiten of ophalen?

Vermijd het om frequent en krachtig de neus te snuiten. Dit prikkelt namelijk het slijmvlies in de neus, dat al geïrriteerd en ontstoken is. Ook zorgt (krachtig) snuiten ervoor dat besmet slijm in de voorhoofdsholten en oren kan komen. Dit kan een voorhoofdsholteontsteking of een oorontsteking veroorzaken. Het is verstandiger de neus op te halen waardoor het slijm uit de bijholten weggezogen wordt, en het snuiten achterwege te laten.

Stomen

Bij sommige mensen geeft stomen met heet water verlichting van de klachten, doch het versnelt de genezing niet. Het is van belang het hoesten niet te onderdrukken met allerlei middeltjes. Hoesten heeft namelijk een belangrijke functie: het houdt de luchtwegen schoon.

Zoutwaterdruppels

Zoutwaterdruppels en xylometazoline-druppels kunnen helpen bij een verstopte neus.

Niet roken

Voorkom blootstelling aan sigarettenrook, want dit irriteert de slijmvliezen en vertraagt de genezing aanzienlijk.

Paracetamol

Tegen koorts kun je desgewenst paracetamol nemen; voor kinderen is er kinderparacetamol (paracetamol speciaal voor kinderen) Geef kinderen geen pijnstillers met acetylsalicylzuur, vanwege een verhoogde kans op het syndroom van Reye.

Dropje bij keelpijn

Bij keelpijn kun je het beste op een snoepje of dropje zuigen.

Weerstand verhogen

Gebruik Sambucol om je weerstand te vergroten en verkoudheid effectief te bestrijden. Sambucol is geconcentreerde vlierbesextract met bewezen antivirale werking. Ook als je al snotverkouden bent, kan sambucol soelaas bieden.

Complicaties

Een verkoudheid is de meest voorkomende oorzaak van een piepende ademhaling (stridor) bij kinderen die astma hebben. Een verkoudheid leidt soms tot bronchitis, een longontsteking, een middenoorontsteking of bijholteontsteking. Een secundaire bacteriële infectie komt slechts zelden voor. Voorts kan verkoudheid leiden tot een dikke en ontstoken huig (uvulitis).

Lees verder

• Griep met hoge koorts, hoofdpijn, spierpijn, droge hoest
• Keelontsteking: symptomen, oorzaken, behandeling & preventie
• Pfeiffer symptomen: keelpijn, vergrote halsklieren, moeheid
• Hoofdpijn voorhoofd, achterhoofd, achter de ogen, vanuit nek
• Tips bij verkoudheid baby: symptomen en verzorging