Tips bij verkoudheid baby: symptomen en verzorging

Verkoudheid bij een baby komt vaak voor. Bijna iedereen is ten minste één keer per jaar verkouden. Kinderen zijn kwetsbaarder dan volwassenen. Dit komt doordat ze nog geen afweer tegen de meest voorkomende virussen hebben ontwikkeld, maar ook omdat verkoudheidsvirussen zich snel kunnen verspreiden in crèches, kinderdagverblijven en school. Gemiddeld maakt een jong kind zo'n zes of meer verkoudheden per jaar door. Doordat ze deze infecties doormaken, vindt geleidelijke opbouw van antistoffen plaats.

Verkoudheid tips

• Wat is verkoudheid?
• Kouvatten
• Symptomen verkoudheid
• Verspreiding van het virus
• Gemakkelijke verspreiding
• Besmetting
• Tip bij verkoudheid baby: verzorging van je verkouden kind
• Voldoende drinken
• Neusspray of neusdruppels
• Zoutoplossing
• Stomen
• Luchten van de slaapkamers
• Wanneer naar de huisarts?
• Kind
• Baby

Wat is verkoudheid?

Verkoudheid verwijst naar een ontsteking in het slijmvlies in vooral de bovenste luchtwegen. Vaak is alleen het slijmvlies in de neus- en keelholte en/of bijholten aangedaan. Verkoudheid kan worden veroorzaakt door ten minste 200 virussen, die zeer besmettelijk zijn. In het voorjaar, de zomer en de herfst veroorzaken picornavirussen, zoals de rinovirussen, de meeste verkoudheden. In de late herfst en winter is het vooral het Respiratoir Syncytieel virus, vaak kortweg RS-virus genoemd, en het (para-)influenzavirus dat voor een spectrum van ziekten zorgt, waaronder verkoudheden. Het is vooral het RS-virus dat bij baby's en (jonge) kinderen met risicofactoren, bijvoorbeeld een immuunstoornis, meer kans geeft op een ernstig beloop.

Kouvatten

Er is een verband tussen kouvatten —dat wil zeggen het blootstaan aan plotselinge temperatuurdalingen— en het uitbreken van een verkoudheid. Als een deel van je lichaam plotseling (sterk) afkoelt, wordt de werking van het trilhaarepitheel in de neus vertraagt. Als gevolg hiervan krijgen commensale virussen, die pas ziekte teweegbrengen wanneer de gastheer door afkoeling niet meer voldoende weerstand kan bieden, de kans om de kop op te steken en het slijmvlies te beschadigen. Emotionele stress kan verkoudheid bevorderen, omdat het de weerstand verlaagt.

Symptomen verkoudheid

Bij verkoudheid treedt er een acute, oppervlakkige ontsteking op van het slijmvlies van de bovenste luchtwegen op. Meestal begint het met keelpijn en zwelling van het neusslijmvlies. Hierdoor raakt je neus verstopt. De eerste symptomen van een verkoudheid manifesteren zich vaak tussen 12 uur en drie dagen na besmetting met de boosdoener. Gedurende één tot twee dagen nemen de symptomen allengs in ernst toe (bij griep gaat dat veel sneller). De meest voorkomende symptomen bij kinderen zijn:

• verstopte neus;
• hoesten;
• oorpijn;
• temperatuursverhoging;
• spierpijn; en
• hoofdpijn.

Verspreiding van het virus

Gemakkelijke verspreiding

Virussen die verkoudheid veroorzaken zijn zeer besmettelijk. Dat wil zeggen dat ze zich gemakkelijk verspreiden. Door hoesten of niezen door iemand die verkouden is, komen er druppeltjes in de lucht met een verkoudheidsvirus die door anderen ingeademd kunnen worden. Dit vindt vooral plaats in ruimten waar mensen dicht bij elkaar zitten en waar slecht geventileerd word. Voorbeelden daarvan zijn een trein of bus, een school, crèche of kinderdagverblijf. Je kunt ook besmet raken door direct fysiek contact met iemand die besmet is of via een besmet voorwerp (bijvoorbeeld speelgoed of een deurknop).

Besmetting

Besmetting met één van de vele verkoudheidsvirus is moeilijk te voorkomen, maar je kunt wel proberen om verspreiding van het virus te beperken door je kind te leren om bij hoesten of niezen de hand voor de mond te houden. Ook helpt het om regelmatig de handen te wassen. Minder aan gezicht of neus friemelen helpt ook. Veel beweging, buitenlucht, zwemmen en gezonde voeding verbeteren de weerstand van je kind, waardoor het minder vatbaar is voor verkoudheid en een verkoudheid sneller overgaat.

Tip bij verkoudheid baby: verzorging van je verkouden kind

Voldoende drinken

Geef je verkouden kind extra te drinken. Veel drinken helpt om het slijm los te maken.

Neusspray of neusdruppels

Als je kind last heeft van een verstopte neus, dan kunnen neussprays of neusdruppels met een zoutoplossing uitkomst bieden. Voor baby's en kinderen onder de 2 jaar is zoutoplossing geschikt. Zij mogen namelijk de middelen die het neusslijmvlies doen slinken —dat zijn druppels of neusspray met natriumchloride— niet gebruiken, omdat deze meer bijwerkingen hebben.

Zoutoplossing

Ook kun je met een watje en de zoutoplossing gemakkelijker aangekoekte korsten in en rond de neus van je kindje verwijderen. Een zoutoplossing kun je kant-en-klaar bij de drogist of apotheek kopen.

Stomen

Stomen kan de klachten wat verminderen, maar het versnelt de genezing echter niet. Het gebruikmaken van stoominhalatietherapie —waarbij men een teiltje met kokend water vult, het hoofd erboven houdt met een handdoek eroverheen— wordt (bij kinderen) ten zeerste afgeraden vanwege de kans op ernstige brandwonden. Vooral kinderen zijn vaak het slachtoffer van stomen met (kokend) heet water. Ze raken ernstig verwond (soms raken de geslachtsdelen zo ernstig verbrand dat zij een urinekatheter nodig hebben) en zijn vaak voor het leven getekend. Kinderen kunnen brandwonden in het gezicht oplopen doordat ze in direct contact met het hete water komen en het komt ook voor dat de kom omslaat en op borst en benen terechtkomt. Veiliger is het om met het verkouden kind in de badkamer te gaan zitten en de hete douche aan te zetten. Zet daarbij het kind op je schoot en lees een verhaaltje voor of zing wat liedjes.

Luchten van de slaapkamers

Voorts is het verstandig om (slaap)kamers regelmatig te luchten en goed te ventileren. Vermijd extra irritatie van de slijmvliezen, door bijvoorbeeld sigarettenrook. Rook daarom niet waar je kind bij is.

Wanneer naar de huisarts?

Kind

Voor een gewone verkoudheid hoef je met je kind niet naar de huisarts. Neem contact op met de huisarts als je bij je kind (één van) de volgende klachten opmerkt:

• benauwdheid, kortademigheid of piepende ademhaling;
• sufheid;
• slecht drinken (dat wil zeggen minder dan de helft van normaal);
• koorts (temperatuur boven de 38°C) die langer duurt dan drie dagen of als de koorts terugkomt na een koortsvrije periode;
• het loskomen van bloed of veel slijm bij het hoesten, of als je kindje langer dan twee weken hoest;
• bij keelpijn die langer dan 7 dagen duurt of als de keelpijn sterk verergert.

Baby

Neem bij verkouden baby’s in de volgende gevallen contact op met de huisarts:

• als de baby jonger is dan 3 maanden en langer dan 24 uur koorts heeft, dat wil zeggen een temperatuur boven de 38 °C;
• als de baby slecht drinkt (dat wil zeggen minder dan de helft van normaal), aangezien baby's snel uitdrogen;
• als de baby suf of versuft is;
• als er andere verschijnselen zijn waarover je je zorgen maakt.

Lees verder

• Verkoudheid: verstopte neus, niezen, koorts, keelpijn, hoest
• Verkoudheid symptomen genezen & tips: zink en neusdruppels
• Keelontsteking: symptomen, oorzaken, behandeling & preventie
• Bronchiolitis: oorzaken, symptomen, verloop en behandeling
• Verstopte neus: oorzaak en wat te doen bij neusverstopping?