Vitamine C-tekort: symptomen, oorzaak en behandeling
Vitamine C-tekort kan allerlei vervelende klachten veroorzaken, zoals bloedend tandvlees of gezwollen en pijnlijke gewrichten. Vitamine C wordt ook wel ascorbinezuur genoemd. Vitamine C is de meest bekende vitamine. Vitamine C is onontbeerlijk voor veel belangrijke chemische processen in het menselijk lichaam. Normaal gesproken krijgt een mens bij gevarieerde voeding voldoende vitamine C binnen. Scheurbuik was de allereerste door een vitaminetekort veroorzaakte ziekte die men ontdekte. Het was een gevreesde zeemansziekte. Het werd de pest van de zee genoemd. Scheurbuik is de ziekte die ontstaat bij een ernstig vitamine C-tekort. In ontwikkelde landen behoort scheurbuik tot het verleden, maar lichte vormen van vitamine C-tekort komen nog steeds voor. Vitamine C-tekort kan men bijvoorbeeld aantreffen bij alleenstaande ouderen met slechte voedingsgewoonten of bij alcoholisten. Een vitamine C-tekort kun je aanvullen met supplementen en voeding die veel van deze vitamine bevat.
Wat is de functie van vitamine C?
Voordat de oorzaken en symptomen van een vitamine C-tekort of vitamine C-deficiëntie aan bod komen, gaan we eerst kort in op wat vitamine C nu precies is en welke functies het heeft in het menselijk lichaam.
Vitamine C is een in water oplosbare vitamine die noodzakelijk is voor normale groei en ontwikkeling. In water oplosbare vitamines lossen op in water. Een teveel aan deze vitamine verlaat het lichaam via de urine. Dat betekent dat de dagelijkse behoefte aan aan vitamine C continue aangevuld moet worden via de voeding.
Groei en herstel van weefsels
Vitamine C is nodig voor de groei en het herstel van weefsels in alle delen van het lichaam. Het is noodzakelijk voor het vormen van
collageen, een belangrijk lijmvormend eiwit dat als belangrijkste functie de ondersteuning van de huid heeft. Collageen is belangrijk voor de huid en voor herstel van weefsels en botten. Het wordt gebruikt om huid, littekenweefsel, pezen, ligamenten (een band van bindweefsel om een gewricht) en bloedvaten te maken. Vitamine C is essentieel voor de genezing van wonden en voor de reparatie en het onderhoud van kraakbeen, botten en tanden.

Alcohol heeft een negatief effect op de antioxidantenhuishouding /
Bron: Istock.com/karelnoppeVitamine C goed voor de weerstand
Voorts zorgt vitamine C ervoor dat
ijzer uit de voeding beter wordt opgenomen en speelt het een kardinale rol bij het in stand houden van de weerstand. Vitamine C is namelijk één van de vele antioxidanten en is daarmee in staat om schadelijke vrije radicalen te neutraliseren. Hiermee fungeert het als belangrijke beschermer voor de algemene gezondheid. Vitamine E en bètacaroteen zijn twee andere bekende antioxidanten. Antioxidanten zijn in staat een deel van de schade die wordt veroorzaakt door vrije radicalen te blokkeren. Vrije radicalen zijn bijproducten die ontstaan wanneer het menselijk lichaam voedsel omzet in energie. Maar er zijn ook omgevingsfactoren die een negatief effect hebben op de antioxidantenhuishouding, zoals alcohol, geneesmiddelen, luchtverontreiniging, stralingsbelasting, lichamelijke en psychische stress en roken. Zo bevat één trek van een sigaret honderd miljard vrije radicalen. Rokers hebben dan ook een verhoogde behoefte aan vitamine C en ze hebben dus ook meer kans op een vitamine C-tekort.
Vrije radicalen zijn grotendeels verantwoordelijk voor het verouderingsproces en kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van diverse gezondheidsaandoeningen zoals
kanker,
hart- en vaatziekten, en inflammatoire aandoeningen zoals artritis.
Functies van Vitamine C in een overzichtelijke tabel
Vitamine C is meer dan alleen een boost voor je immuunsysteem. Dit wateroplosbare vitamine speelt een cruciale rol in verschillende processen in je lichaam. Hieronder vind je een uitgebreide tabel met alle belangrijke functies van vitamine C en waarom deze essentieel zijn voor je gezondheid.
Functie | Hoe werkt het? | Waarom is het belangrijk? |
Immuunsysteem versterken | Vitamine C verhoogt de productie van witte bloedcellen (zoals lymfocyten) en versterkt de barrièrefunctie van de huid tegen infecties. | Het helpt je lichaam beter bestand te zijn tegen ziekten zoals verkoudheid en griep en versnelt herstel bij infecties. |
Antioxidantwerking | Neutraliseert vrije radicalen en vermindert oxidatieve stress in cellen. | Beschermt tegen celbeschadiging, wat het risico op chronische ziekten zoals kanker en hart- en vaatziekten vermindert. |
Collageenproductie | Speelt een sleutelrol bij de synthese van collageen, een eiwit dat bindweefsel, huid, botten en bloedvaten ondersteunt. | Zorgt voor een gezonde huid, sterke botten, en een goede wondgenezing. Collageen houdt je huid jong en elastisch. |
Opname van ijzer verbeteren | Zet plantaardig (non-heem) ijzer om in een beter opneembare vorm en verbetert de ijzerabsorptie in de darmen. | Helpt bloedarmoede te voorkomen, vooral bij mensen met een plantaardig dieet of verhoogde ijzerbehoefte zoals zwangere vrouwen. |
Ondersteuning van hersenfunctie | Beschermt zenuwcellen tegen oxidatieve stress en speelt een rol bij de aanmaak van neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline. | Bevordert een goede cognitieve functie en helpt bij het verminderen van stress en vermoeidheid. |
Verminderen van hart- en vaatziekten | Verlaagt de bloeddruk, vermindert ontstekingen in de bloedvaten en beschermt LDL-cholesterol tegen oxidatie. | Draagt bij aan een gezonde bloedsomloop en vermindert het risico op hartaanvallen en beroertes. |
Ondersteunen van wondgenezing | Stimuleert de productie van collageen en bevordert celgroei en weefselherstel. | Versnelt het genezingsproces bij snijwonden, operaties en andere verwondingen. |
Bescherming van de huid | Vermindert schade door UV-straling en ondersteunt de regeneratie van beschadigde huidcellen. | Helpt bij een gezonde, stralende huid en kan tekenen van veroudering verminderen, zoals rimpels en pigmentvlekken. |
Ondersteunen van de longfunctie | Vermindert ontstekingen in de longen en beschermt tegen schade door luchtvervuiling en sigarettenrook. | Helpt mensen met aandoeningen zoals astma of COPD beter te ademen en vermindert schade door vrije radicalen. |
Hormonale balans | Speelt een rol in de productie van cortisol, adrenaline en andere hormonen die betrokken zijn bij stressrespons en metabolisme. | Helpt je lichaam beter omgaan met stressvolle situaties en ondersteunt een stabiele energiehuishouding. |
Versterking van bloedvaten | Houdt de bloedvaten soepel en ondersteunt de vorming van gezonde vaatwanden door collageenproductie. | Vermindert het risico op bloedingen en spataderen, en bevordert een gezonde bloedsomloop. |
Preventie van scheurbuik | Vitamine C voorkomt een tekort aan collageen, wat leidt tot scheurbuik met symptomen zoals bloedend tandvlees en vermoeidheid. | Scheurbuik is zeldzaam, maar deze historische aandoening toont aan hoe cruciaal vitamine C is voor een goede gezondheid. |
Vitamine C verlaagt kans op hersenbloeding
Voeding die rijk is aan vitamine C kan mogelijk het risico op een
hersenbloeding verlagen. Dat blijkt uit een onderzoek dat werd gepresenteerd tijdens een jaarlijkse bijeenkomst van de
American Academy of Neurology. Aan het onderzoek werkten 65 mensen mee die een hersenbloeding hebben gehad en een controlegroep van 65 gezonde personen. Bij alle deelnemers werd het vitamine C-gehalte in het bloed gemeten. Bij 41 procent bleek het gehalte aan vitamine C normaal, bij 45 procent was het laag en bij 14 procent kon er gesproken worden van een tekort aan vitamine C. Over het algemeen bleken de patiënten die een hersenbloeding hadden doorgemaakt weinig vitamine C in hun bloed te hebben, terwijl de gezonde proefpersonen normale gehaltes lieten zien. (Bron: www.nationalezorggids.nl, 19 februari 2014.)

Eén sinaasappel volstaat voor je dagelijkse vitamine C-behoefte /
Bron: Artsvector, PixabayAanbevolen dagelijkse hoeveelheden (ADH) van vitamine C in Nederland
Vitamine C is een essentiële voedingsstof die je lichaam niet zelf kan aanmaken. Het is cruciaal voor een sterke weerstand, gezonde huid, en goed functionerende bloedvaten. Maar hoeveel heb je eigenlijk nodig? Hieronder vind je een overzicht van de ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid) volgens de Nederlandse maatstaven.
Leeftijdsgroep | ADH Vitamine C (mg/dag) | Waarom deze hoeveelheid? |
Zuigelingen (0-6 maanden) | 20 mg | In deze fase van snelle groei en ontwikkeling is vitamine C nodig voor de opbouw van weefsels en een goede weerstand. Moedermelk levert doorgaans voldoende. |
Zuigelingen (7-12 maanden) | 25 mg | Naarmate baby's beginnen met vaste voeding, helpt vitamine C bij het opnemen van ijzer uit plantaardige bronnen en ondersteunt het een groeiend immuunsysteem. |
Kinderen (1-3 jaar) | 30 mg | Kleine kinderen hebben vitamine C nodig voor gezonde tanden, botten en huid, en om infecties te bestrijden in een kwetsbare leeftijd. |
Kinderen (4-8 jaar) | 40 mg | De behoefte stijgt met de leeftijd vanwege groei en toenemende activiteit, terwijl het immuunsysteem zich verder ontwikkelt. |
Kinderen (9-13 jaar) | 50 mg | In deze prepuberale fase groeit het lichaam sneller, en vitamine C ondersteunt de opname van calcium en ijzer, belangrijke mineralen voor groei. |
Tieners (14-18 jaar) | 65 mg (meisjes), 75 mg (jongens) | Jongens hebben iets meer vitamine C nodig vanwege een hogere spiermassa en metabolisme. Het ondersteunt ook hormonale veranderingen in deze levensfase. |
Volwassenen (19 jaar en ouder) | 75 mg (vrouwen), 90 mg (mannen) | Volwassenen hebben vitamine C nodig voor een sterk immuunsysteem, gezonde huid, en bescherming tegen oxidatieve stress door dagelijkse activiteiten. |
Zwangere vrouwen | 85 mg | Tijdens de zwangerschap stijgt de behoefte aan vitamine C om de groei van de foetus te ondersteunen en om het immuunsysteem van de moeder sterk te houden. |
Vrouwen die borstvoeding geven | 100 mg | Moeders die borstvoeding geven, hebben extra vitamine C nodig om ervoor te zorgen dat hun baby voldoende binnenkrijgt via de melk en om zelf gezond te blijven. |
Rokers | +35 mg extra bovenop de ADH | Roken verhoogt oxidatieve stress en verlaagt vitamine C-spiegels, waardoor rokers een hogere inname nodig hebben om hetzelfde beschermende effect te bereiken. |

Citrusvruchten zijn een goede bron van vitamine C /
Bron: Istock.com/SVETLANA KOLPAKOVAIn welke voeding zit vitamine C?
Het lichaam kan niet zelf vitamine C produceren, noch kan het vitamine C opslaan. Het is daarom belangrijk om veel vitamine C-bevattende voedingsmiddelen in je dagelijkse dieet op te nemen.
Alle groenten, fruit en aardappelen bevatten een zekere hoeveelheid vitamine C. Voedsel met de meeste hoeveelheid vitamine C is groene
paprika, citrusfruit,
aardbeien,
tomaten,
broccoli, raapstelen en andere bladgroenten, koolsoorten, zoete en witte aardappelen, cantaloupe,
kiwi's en bessen (bosbessen, veenbessen). Andere uitstekende bronnen van vitamine C zijn
papaja,
mango, watermeloen,
spruitjes,
bloemkool,
pompoen, rode paprika,
frambozen en
ananas.
Hier is een uitgebreide tabel die de belangrijkste bronnen van vitamine C laat zien, inclusief de hoeveelheid per portie.
Voedingsmiddel | Vitamine C (mg per 100 gram) | Waarom is het een goede bron? |
Acerola-kers | 1677 mg | Een van de rijkste bronnen van vitamine C ter wereld. Perfect voor smoothies of als supplement. |
Guave | 228 mg | Een tropische vrucht met een hoge hoeveelheid vitamine C, boordevol antioxidanten en smaak. |
Rode paprika | 190 mg | Naast vitamine C is deze groente rijk aan bètacaroteen, wat bijdraagt aan een gezonde huid en ogen. |
Kiwi | 92 mg | Een zoete en zure vrucht die makkelijk in je dieet past en ook rijk is aan vezels. |
Aardbeien | 59 mg | Lekker en veelzijdig – een zomerse snack met antioxidanten en vitamine C. |
Sinaasappel | 53 mg | De klassieke vitamine C-bron die je immuunsysteem ondersteunt en makkelijk te vinden is. |
Broccoli | 89 mg | Deze groente bevat niet alleen vitamine C, maar ook veel vezels en calcium voor een gezonde levensstijl. |
Spruitjes | 85 mg | Een wintergroente die niet alleen vitamine C levert, maar ook goed is voor je darmgezondheid dankzij de vezels. |
Boerenkool | 120 mg | Een superfood met een indrukwekkende hoeveelheid vitamine C en andere voedingsstoffen zoals vitamine K. |
Peterselie | 133 mg | Een kruid dat niet alleen smaak toevoegt, maar ook een flinke vitamine C-boost geeft. |
Papaja | 60 mg | Een tropische vrucht die je immuunsysteem ondersteunt en lekker is in desserts of smoothies. |
Mango | 36 mg | Deze zoete vrucht levert vitamine C en bètacaroteen, wat goed is voor je huid en zicht. |
Citroen | 53 mg | Citroenen zijn een klassieke keuze voor een vitamine C-boost, vooral in water of thee. |
Tomaten | 23 mg | Hoewel het minder bevat dan sommige andere groenten, zijn tomaten veelzijdig en een goede bron van antioxidanten. |
Ananas | 47 mg | Een zoete, sappige vrucht die je immuunsysteem een oppepper geeft en rijk is aan bromelaïne, een ontstekingsremmer. |
Rode bessen | 41 mg | Een zure, frisse snack met antioxidanten en vitamine C, perfect voor een gezonde huid. |
Witlof | 4 mg | Hoewel de hoeveelheid lager is, blijft het een gezonde keuze voor een veelzijdig dieet. |
Spinazie (rauw) | 28 mg | Een groene bladgroente met een milde smaak en een bescheiden hoeveelheid vitamine C. |
Vitamine C is overal te vinden – van tropische vruchten zoals guave en papaja tot wintergroenten zoals spruitjes en boerenkool. Door te variëren met deze voedingsmiddelen kun je eenvoudig aan je dagelijkse behoefte voldoen en genieten van een gezonde, gevarieerde voeding. 💚🍊

Tomaten op de markt Mercado da Baixa te Lissabon /
Bron: Martin SulmanEen teveel aan vitamine C of een overdosis vitamine C
Vitamine C toxiciteit is zeer zeldzaam, omdat het lichaam de vitamine niet op kan slaan maar een teveel ervan wordt uitplast. Hoeveelheden van meer dan 2.000 mg / 2 gram per dag wordt niet aanbevolen, omdat zulke hoge doses kunnen leiden tot maag- en darmklachten en diarree kan veroorzaken. Het Voedingscentrum vermeldt tevens dat hoge inneming aan vitamine C gepaard kan gaan met een verhoogde uitscheiding van oxaalzuur met de urine.
Nierstenen worden gevormd uit oxaalzuur. Er is echter geen bewijs dat hierdoor het risico op de vorming van nierstenen groter is, zoals vroeger vaak werd gedacht.
Oorzaken van een vitamine C-tekort
Heb je ooit van scheurbuik gehoord? Dat klinkt als iets uit een piratenfilm, toch? Maar serieus, een vitamine C-tekort kan nog steeds gebeuren – zelfs in onze moderne wereld vol supermarkten en multivitamines. Hoe dan? Nou, het komt erop neer dat je lichaam zelf geen vitamine C kan aanmaken. Je moet het echt uit je voeding halen. Maar ja, als je dag in dag uit leeft op koffie, broodjes kaas en af en toe een koekje, dan kan dat een probleem worden.
Sommige situaties maken het nog lastiger. Denk aan periodes waarin je lijf een hogere behoefte heeft, zoals tijdens de zwangerschap of als je borstvoeding geeft. Ook na een operatie of bij brandwonden heb je extra vitamine C nodig. En vergeet niet, als je rookt (en wie doet dat tegenwoordig niet stiekem af en toe?), verbrand je letterlijk je vitamine C-reserves. Dat geldt trouwens ook als je een
te snel werkende schildklier hebt of als je lijf vecht tegen een ontsteking. Het is alsof je een extra lek in je boot hebt terwijl je al water aan het hozen bent.

In ananas zit veel vitamine C /
Bron: MSPT/Shutterstock.comVitamine C-tekort symptomen
Hoe weet je nou of je misschien te weinig vitamine C binnenkrijgt? Nou, de signalen zijn niet bepaald subtiel. Stel je voor: je merkt dat je haar droger wordt dan stro en dat er meer gespleten haarpunten zijn dan goede afleveringen van je favoriete serie. Of je tandvlees begint ineens op te spelen – rood, pijnlijk en misschien zelfs bloedend. En dan hebben we het nog niet eens over losse tanden (ja, echt waar).
Misschien valt het je op dat je huid ruwer en droger aanvoelt, alsof je een schuursponsje bent geworden. Je kunt ook sneller blauwe plekken krijgen – een tikje hier, een stootje daar, en je ziet eruit alsof je in een rugbywedstrijd hebt meegedaan. Wonden helen? Dat duurt ineens een eeuwigheid. Zelfs kleine sneeën blijven zich gedragen alsof ze hoofdrollen in een drama spelen.
Hier is een lijstje met nog meer symptomen:
- Droog haar en gespleten haarpunten
- Gingivitis (ontsteking van het tandvlees)
- Bloedend tandvlees, loszittende tanden
- Ecchymose (een kleinvlekkige bloeding in de huid of in een slijmvlies) en petechiën (puntbloedingen)
- Ruwe, droge, schilferige huid
- Vertraagde wondgenezing / slecht genezende wonden
- Gemakkelijk blauwe plekken krijgen
- Bloedneuzen
- Verzwakt tandglazuur
- Gezwollen en pijnlijke gewrichten
- Verminderd vermogen om infecties te bestrijden / verminderde weerstand
- Mogelijke gewichtstoename als gevolg van vertraagde stofwisseling
- Gevoel van slapte / moeheid
- Prikkelbaarheid / agitatie
- Hartklachten
Een ernstig tekort? Dat noemen ze scheurbuik. Dan ben je helemaal de pineut: bloedend tandvlees, spierzwakte, en je voelt je ellendiger dan een kat in een regenbui. Gelukkig komt dat niet vaak meer voor, maar het is goed om te weten dat het kán gebeuren. Dus, misschien tijd om je dieet een beetje op te vrolijken met wat extra groente en fruit? Je lichaam zal je dankbaar zijn – en je humeur trouwens ook!
Ernstige vitamine C-tekort
Scheurbuik, de schrik van zeelieden
Scheurbuik wordt ook wel scorbuut of ascorbinezuurdeficiëntie genoemd. Het is de benaming voor een ziekte ten gevolge van een langdurig vitamine C-tekort. Scheurbuik is een ernstige vorm van vitamine C-deficiëntie. Scheurbuik was de allereerste door een vitaminetekort veroorzaakte ziekte die men ontdekte. Het was een gevreesde zeemansziekte. Het werd de pest van de zee genoemd. Een zeeman die erdoor werd getroffen, kon er gevoeglijk vanuit gaan dat zijn laatste uur geslagen was. Het is een afschuwelijke ziekte met vreselijke gevolgen. Men schat dat in het tijdperk van de zeilvaart meer dan twee miljoen zeelieden een helse dood zijn gestorven aan scheurbuik. Historici schatten dat scheurbuik voor meer doden op zee zorgde dan scheepsrampen, stormen, zeeslagen en alle andere ziekten bij elkaar.
Langzame, pijnlijke dood
Scheurbuik is een ziekte waarbij het bindweefsel degenereert, met bloedend tandvlees als gevolg, loszittende tanden, een naar verrotting ruikende adem, puntvormige huidbloedingen, slapte, stijve en pijnlijke ledematen en inwendige bloedingen als gevolg. Onbehandeld leidt de ziekte onherroepelijk tot een langzame en uiterst pijnlijke dood. Het was de Britse marine-arts James Lind (1716-1794) die als eerste een verband legde tussen de symptomen van scheurbuik en het eten van citrusvruchten. Maar het duurde nog tot 1920 voordat men de werkzame stof vitamine C kon identificeren. En begin 1943 lukte het om de stof synthetisch te vervaardigen.
Risicogroepen voor een tekort aan vitamine C
Bepaalde groepen lopen meer risico op vitamine C-deficiëntie:
- Zuigelingen die tijdens het eerste levensjaar alleen gevoed worden met gekookte melk.
- Alcoholisten als gevolg van onder meer slechte eetgewoonten en een chronisch ontstoken maag-darmslijmvlies waardoor er een slechte opname is van voedingsstoffen.
- Rokers: roken vermindert de absorptie van vitamine C uit voedsel en daarnaast verbruikt het lichaam meer vitamine C als je rookt.
- Een eenzijdig voedingspatroon met weinig tot geen groente of fruit.
- Ouderen: mensen die ouder zijn gaan in het algemeen minder eten, met het risico dat de voeding niet langer kan voorzien in de benodigde hoeveelheden vitaminen en mineralen.
- Lage inkomensgroepen: Zij hebben de neiging om minder gezond voedsel te kopen.
- Verhoogde behoefte aan vitamine C door verhoogd gebruik bij zwangere en borstvoedende vrouwen, een overmatige productie van schildklierhormoon (hyperthyreoïdie), operatie en brandwonden.
- Mensen met diabetes type 1 en bij hemodialyse (een behandeling die het bloed zuivert en overtollig vocht verwijdert) of peritonealdialyse (ook wel buikspoeling genoemd), door de verhoogde vitamine C-behoefte.
- Anorexia nervosa of bij eetstoornissen als gevolg van andere aandoeningen zoals aids of kanker.
- Chronische diarree, waardoor minder voedingsstoffen door het lichaam worden opgenomen. Het risico is verhoogd bij mensen met de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, door verminderde vitamine C-absorptie.
- Mensen die op een crashdieet gaan.
Risicofactoren voor een vitamine C-tekort
Een tekort aan vitamine C lijkt iets van vroeger – denk aan zeelieden en scheurbuik. Maar wist je dat het ook vandaag de dag voorkomt? Misschien niet met zulke dramatische symptomen, maar toch kan een tekort je flink uit balans brengen. Wat maakt dat je meer risico loopt? Laten we dat eens bekijken.
Risicofactor | Waarom is dit een risico? |
Ongezonde eetgewoonten | Als je maaltijden vooral bestaan uit bewerkte voedingsmiddelen en weinig verse groenten en fruit, mis je de belangrijkste bronnen van vitamine C. Je kunt niet leven op alleen fastfood – ook al is die drive-through verleidelijk na een lange dag! |
Roken | Roken verhoogt oxidatieve stress en verbruikt veel van je vitamine C-reserves. Rokers hebben daardoor een hogere behoefte, maar vaak komt het er niet van om extra binnen te krijgen. Een sigaret is dus niet alleen slecht voor je longen, maar ook voor je vitaminespiegel. |
Chronische stress | Stress zuigt letterlijk je vitamine C op, want je lichaam gebruikt het om cortisol te produceren. Zit je in een hectische periode? Grote kans dat je lichaam meer vraagt dan je binnenkrijgt. |
Alcoholmisbruik | Te veel drinken kan de opname van voedingsstoffen, inclusief vitamine C, verminderen. Bovendien geeft alcohol je lever flink werk te doen, waardoor andere processen in het lichaam minder soepel verlopen. |
Malabsorptieproblemen | Bij aandoeningen zoals coeliakie, de ziekte van Crohn, of colitis ulcerosa kan je lichaam minder vitamine C opnemen uit voedsel. Je eet misschien gezond, maar je lichaam pikt niet alles op. |
Zwangere vrouwen | Tijdens de zwangerschap heeft je lichaam een verhoogde behoefte aan vitamine C, omdat je ook voor je baby werkt. Als je dit niet aanvult met voeding of supplementen, kan een tekort snel om de hoek komen kijken. |
Ouderen | Met het ouder worden, neemt je eetlust vaak af, en je bent misschien minder geneigd om regelmatig vers fruit of groenten te eten. Combineer dat met een lagere opnamecapaciteit, en je loopt risico op tekorten. |
Intensieve sporters | Bij zware lichamelijke inspanning vraagt je lichaam meer van zijn vitamines. Als je veel traint maar niet goed eet, gebruik je sneller je vitamine C-reserves op dan je aanvult. |
Langdurige medicatiegebruikers | Bepaalde medicijnen, zoals aspirine of corticosteroïden, kunnen de opname van vitamine C verminderen of je reserves sneller uitputten. Soms lijkt het alsof medicijnen je helpen, maar ze kunnen ook bijwerkingen hebben waar je niet meteen aan denkt. |
Eenzijdig dieet (bijvoorbeeld bij eetstoornissen) | Een dieet zonder voldoende variatie kan al snel leiden tot een vitamine C-tekort. Denk aan mensen die nauwelijks fruit of groenten eten door een strikt of obsessief eetpatroon. |
Behandeling van een vitamine C-tekort
Heb je het idee dat je lichaam een beetje tegenstribbelt? Misschien voel je je moe, heb je last van je huid of merk je dat wondjes maar niet willen genezen. Dan kan een vitamine C-tekort zomaar de boosdoener zijn. Maar geen paniek! Dit tekort aanpakken is makkelijker dan je denkt. Laten we samen eens kijken naar wat je kunt doen.

Kiwi toevoegen aan je smoothie /
Bron: Martin SulmanVoeding: je beste vriend
Oké, laten we beginnen met iets simpels: je dieet. Vitamine C zit in zóveel lekkere dingen! Denk aan sinaasappels, aardbeien, kiwi’s, paprika’s, broccoli en zelfs spruitjes – ja, die dingen die je vroeger probeerde te vermijden. Voeg gewoon wat extra fruit en groente toe aan je maaltijden. Een smoothie als ontbijt, een kleurrijke salade als lunch – en voila, je bent al een heel eind.
Neem bijvoorbeeld Anna. Ze had maandenlang geen energie en haar huid zag er dof uit. Toen ze haar dieet aanpaste met een handvol bessen en een dagelijkse salade, merkte ze binnen twee weken verschil. Soms zit de oplossing gewoon in een schaaltje vers fruit!
Supplementen: een snelle boost
Soms is het lastig om alles uit je voeding te halen. Misschien ben je druk, heb je weinig eetlust of gewoon geen zin om elke dag groente te snijden. Geen probleem – daar zijn supplementen voor. Vitamine C-tabletten, -poeders of zelfs kauwtabletten zijn overal te koop. Kies een dosis die bij je past, meestal rond de 500-1000 mg per dag.
Weet je wat handig is? Veel van deze supplementen zijn ook gecombineerd met andere vitamines, zoals zink. Een win-win als je weerstand ook wat extra aandacht nodig heeft.
Intraveneus vitamine C: voor als het echt moet
Klinkt misschien een beetje heftig, maar in sommige gevallen kan een infuus met vitamine C echt uitkomst bieden. Stel, je hebt een ernstige opnameprobleem of een chronische ziekte zoals kanker waarbij je lijf het moeilijk heeft. Dan kan je arts besluiten om vitamine C direct in je bloedbaan te laten toedienen. Dit geeft je lichaam een flinke boost.
Een innovatief voorbeeld? Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar hoge-dosis intraveneuze vitamine C als ondersteunende therapie bij kanker. Het klinkt futuristisch, maar de eerste resultaten zijn hoopgevend. Het helpt ontstekingen verminderen en geeft een kickstart aan je immuunsysteem. Natuurlijk is dit geen vervanging voor reguliere behandelingen, maar het kan wel een waardevolle toevoeging zijn.
Innovatieve oplossingen: van huidverzorging tot gadgets
Wist je dat vitamine C ook populair is in de wereld van skincare? Crèmes en serums met vitamine C zijn een hit om je huid te laten stralen. Ze pakken pigmentvlekjes aan en maken je teint egaler. Het is niet direct een oplossing voor een tekort, maar wie zegt dat je niet aan je huid kunt werken terwijl je intern aan je gezondheid werkt?
En dan heb je nog technologie. Er zijn zelfs gadgets die je voeding analyseren en je adviseren over wat je moet eten om je vitamines aan te vullen. Supercool, toch?
Tot slot: luister naar je lichaam
Het allerbelangrijkste? Luister naar wat je lichaam je vertelt. Voel je je beter na een paar weken meer vitamine C? Mooi! Blijf lekker doorgaan met gezonde keuzes. Merk je geen verschil of heb je serieuze klachten? Dan is het slim om even langs de dokter te gaan. Die kan je verder helpen met bloedtesten en een persoonlijk advies.
En weet je, soms zit geluk in een klein stukje sinaasappel of een kleurrijk bord vol verse groente. Dus, waar wacht je nog op? Tijd om je vitamine C op peil te brengen – je verdient het!
Alles over vitamine C-tekort: praktische tips en slimme zelfzorg
Vitamine C is een onmisbare vitamine. Het helpt je immuunsysteem, ondersteunt wondgenezing en houdt je huid strak en gezond. Een tekort aan deze vitamine kan allerlei klachten veroorzaken, zoals vermoeidheid, een bleke huid, wondjes die niet genezen en zelfs bloedend tandvlees. Gelukkig kun je veel doen om dit tekort aan te pakken en te voorkomen! Hier vind je praktische tips, slimme trucs en minder bekende weetjes over hoe je weer on top of your game komt.
Let op de signalen van een tekort
De eerste stap? Herken de signalen. Een tekort aan vitamine C kan leiden tot symptomen zoals:
- Snel blauwe plekken
- Vermoeidheid zonder duidelijke oorzaak
- Droge huid of gespleten haarpunten
- Bloedend tandvlees
👉 Twijfel je of je een tekort hebt? Raadpleeg je huisarts voor een
bloedonderzoek.

Vitamine C /
Bron: Istock.com/NatchaS
Vul je voorraad aan met voeding
Vitamine C kun je het beste via je voeding binnenkrijgen. Citrusvruchten zijn bekend, maar er zijn ook verrassende bronnen:
- Paprika’s: Vooral de rode bevatten meer vitamine C dan sinaasappels.
- Kiwi’s: Eén kiwi per dag kan je dagelijkse behoefte al dekken.
- Aardbeien: Ideaal als zomers tussendoortje.
- Donkergroene groenten zoals spinazie en boerenkool.
💡 Probeer een kleurrijke salade met spinazie, aardbeien, walnoten, en een dressing van
citroen. Zo krijg je een flinke dosis vitamine C binnen én is het heerlijk!
Slimme keukenhacks
Wist je dat vitamine C gevoelig is voor hitte? Koken kan een deel van de vitamine vernietigen.
👉 Tips om verlies te voorkomen:
- Stoom groenten in plaats van ze te koken.
- Eet rauwe groenten zoals paprika of broccoli.
- Snijd fruit en groenten pas vlak voor het eten om oxidatie te minimaliseren.

Spinazie bevat vitamine C /
Bron: Kkolosov, PixabayKies voor een vitamine C-boost met drankjes
Naast eten kun je je inname aanvullen met verfrissende drankjes. Denk aan versgeperste jus d’orange of een smoothie.
💡 Maak een smoothie van kiwi, spinazie, banaan en een scheutje sinaasappelsap. Dat is een glas pure vitamine C!
Overweeg een supplement, maar wees kritisch
Als voeding alleen niet genoeg is, kun je een vitamine C-supplement overwegen. Kies voor een supplement met niet meer dan 1000 mg per dag, omdat een teveel simpelweg wordt uitgeplast.
👉 Let op: Overmatig gebruik van vitamine C kan maagklachten veroorzaken. Gebruik het als aanvulling, niet als vervanging van gezonde voeding.

Voldoende water drinken /
Bron: Mimagephotography/Shutterstock.comHydratatie is belangrijk
Een goed gehydrateerd lichaam verwerkt vitamines efficiënter. Drink daarom voldoende
water.
💡 Voeg een schijfje
citroen of een paar muntblaadjes toe voor een frisse smaak en extra vitamine C.
Zorg voor een gezonde leefstijl
Een tekort kan ook ontstaan door slechte gewoonten. Stress, roken en een ongezond dieet verbruiken meer vitamine C dan je denkt.
👉 Stop met roken, eet gevarieerd en zorg voor voldoende slaap en
beweging.
Speciale tips bij wondjes en een zwakke huid
Vitamine C is essentieel voor de aanmaak van collageen, een eiwit dat zorgt voor een stevige huid. Als je merkt dat je huid droger wordt of wondjes minder goed genezen, kan een tekort de oorzaak zijn.
💡 Probeer een crème met vitamine C om je huid extra te ondersteunen.
Gebruik vitamine C-supplementen indien nodig
Soms schiet voeding alleen tekort, bijvoorbeeld tijdens herstel van een operatie, ziekte of een slechte eetlust. Dan kunnen vitamine C-supplementen uitkomst bieden. Deze zijn er in alle vormen: tabletten, kauwtabletten, poeders of vloeistoffen.
💡 Twijfel je over hoeveel je nodig hebt? Overleg altijd met je arts of apotheker, vooral als je al medicijnen gebruikt.
👉 Let op: meer is niet altijd beter! Te veel vitamine C kan leiden tot vervelende bijwerkingen zoals diarree, maagklachten of zelfs nierstenen. Houd je aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Eet een gevarieerd voedingspatroon
Vitamine C werkt het best in combinatie met andere voedingsstoffen. Een uitgebalanceerd dieet helpt je lichaam om deze vitamine beter te benutten.
- Kies voor volkoren granen, peulvruchten, mager vlees en gezonde vetten zoals avocado’s, noten en olijfolie.
- Voeg vezels toe voor een goede spijsvertering en efficiënte opname van voedingsstoffen.
💡 Extra tip: Maak een maaltijdsalade met volkoren pasta, spinazie, paprika,
bieten en een dressing van citroensap en olijfolie.
Zorg voor een goede opname van vitamine C
Je kunt nog zoveel vitamine C eten, maar als je lichaam het niet goed opneemt, blijft het effect uit. Een gezonde darmflora speelt hierbij een sleutelrol.
- Eet vezelrijke voeding en gefermenteerde producten zoals yoghurt, kefir of zuurkool.
- Vermijd langdurig gebruik van maagzuurremmers zonder medisch advies. Deze kunnen de opname van vitamine C verminderen.
💡 Boost je ontbijt: Voeg wat
citroen toe aan je water en combineer dit met een bakje yoghurt en vers fruit.
Beheer stress en slaap
Stress is een vitamine C-slurper! Tijdens stressvolle periodes verbruikt je lichaam meer vitamine C, wat kan leiden tot een tekort.
Probeer stress te verminderen met simpele technieken zoals ademhalingsoefeningen of wandelen in de natuur.
Zorg voor voldoende slaap. Een goede nachtrust helpt je immuunsysteem én bevordert de regeneratie van je cellen.
💡 Een kopje kamillethee voor het slapengaan helpt je te ontspannen en bevordert je nachtrust.

Huisarts met patiënt /
Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesLet op symptomen van een tekort
Het herkennen van een tekort is cruciaal. Symptomen kunnen zijn:
- Vermoeidheid
- Spier- en gewrichtspijn
- Blauwe plekken
- Bloedend tandvlees
- Trage wondgenezing
👉 Blijven klachten aanhouden of verergeren? Raadpleeg je huisarts voor verdere tests en advies.
Kortom: Met de juiste voeding, een gezonde leefstijl en slimme zelfzorg kun je een vitamine C-tekort eenvoudig aanpakken en voorkomen. Combineer vers fruit, kleurrijke groenten en een paar simpele hacks, en je voelt je snel weer topfit!
Prognose
Scheurbuik kan fataal zijn als het onbehandeld blijft. Patiënten reageren snel op orale therapie. Zodra het tekort aan vitamine C is opgeheven, verbeteren de klachten meestal binnen enkele dagen tot weken. Meestal treedt volledig herstel op.
Preventie en voorkomen
Een adequate inname van vitamine C via de voeding is essentieel. Ongeveer 90% van vitamine C in het dieet komt uit groenten en fruit. Koken vermindert het vitamine C-gehalte met grofweg 30-40%. De aanbevolen dagelijkse inname van vitamine C in het dieet hangt af van leeftijd en geslacht (zie onder). Voor een gemiddelde volwassene geldt de dat het eten van één grote
sinaasappel per dag, het vitamine C-gehalte in het lichaam op peil houdt.
Misvattingen over vitamine C-tekort: fabels, feiten en frappante waarheden
Je krijgt genoeg vitamine C binnen als je gewoon fruit eet
Stel je voor: je start de dag met een appel, eet een banaan als snack en neemt 's avonds nog een lekker schijfje watermeloen. Klinkt top, toch? Maar eh… mis! Hoewel fruit bomvol vitamines zit, is niet elk fruit een vitamine C-bom. Een appel? Nauwelijks C. Banaan? Ook niet echt indrukwekkend. Watermeloen? Lekker fris, maar geen citrus. Als je écht aan je vitamine C wilt komen, moet je richting sinaasappels, kiwi’s, paprika’s of aardbeien. Dus die brave appel? Fijn voor de vezels, maar je moet beter je best doen.
Een vitamine C-tekort herken je meteen aan scheurbuik
Oh ja, klassiek beeld: zeelui met bloedend tandvlees en losse kiezen, hun lippen trillend bij het woord ‘citroen’. Maar nee, de moderne vitamine C-deficiëntie is een stuk subtieler. Voordat je tanden spontaan uitvallen, kun je maandenlang vage klachten hebben. Denk aan vermoeidheid, een grauwe huid, wondjes die maar niet genezen, of steeds verkouden zijn. Dus als je al maanden met wallen rondloopt die dieper zijn dan de oceaan? Misschien eens checken of je genoeg vitamine C binnenkrijgt.
Meer vitamine C slikken betekent automatisch een sterker immuunsysteem
Laten we eerlijk zijn: wie grijpt er niet naar een extra vitamine C-pilletje bij het eerste kuchje? Maar surprise: méér betekent niet altijd beter. Je lichaam heeft een limiet aan hoeveel het kan opnemen, en de rest? Plas je gewoon vrolijk uit. Alsof je je spaargeld in een gat in de grond gooit. Ja, je hebt vitamine C nodig voor een goed functionerend immuunsysteem, maar bakken vol slikken betekent niet dat je ineens onoverwinnelijk bent. Dus nee, een fles limoensap atten maakt je geen supermens (maar wel een beetje zuur).
Vitamine C voorkomt verkoudheid
Ah, die klassieker. Al generaties lang geloven we dat een extra sinaasappel ons behoedt voor snotterige dagen. Maar wetenschappelijk? Niet echt. Vitamine C kan de duur van een verkoudheid misschien een béétje verkorten, vooral bij mensen die onder extreme omstandigheden leven (denk aan marathonlopers of poolreizigers). Maar voorkomen? Helaas. Het virus trekt zich niks aan van je sapkuur. Wat wél helpt: handen wassen, goed slapen en niet iedereen omhelzen tijdens het griepseizoen.
Vitamine C-tekort komt alleen voor bij mensen die geen fruit eten
Oh, was het maar zo simpel. Maar helaas, je kunt nog zo trouw je sinaasappel pellen en je paprika snijden—soms is het gewoon niet genoeg. Mensen die veel stress hebben, roken of regelmatig alcohol drinken, verbruiken bijvoorbeeld meer vitamine C dan gemiddeld. Ook bepaalde ziekten en medicijngebruik kunnen de opname verstoren. Dus ja, zelfs als je je fruitmand keurig aanvult, kun je alsnog een tekort oplopen. Het leven is soms oneerlijk.
Alleen arme mensen krijgen een vitamine C-tekort
Scheurbuik klinkt misschien als een ziekte uit oude geschiedenisboeken, iets voor zeelieden en hongerlijders, maar guess what? Ook in de moderne wereld komt het nog voor, en niet alleen bij mensen die het financieel zwaar hebben. Zelfs mensen met een goedgevulde koelkast kunnen een tekort ontwikkelen als ze eenzijdig eten. Denk aan de "ik-leef-op-magnetronmaaltijden"-types of de “ik-ben-altijd-aan-het-diëten”-crew. Te veel junkfood, te weinig vers spul? Dan is het risico echt niet nul.
Je kunt geen overdosis vitamine C krijgen
"Ach joh, het is wateroplosbaar, je plast het toch gewoon uit?" Nou… ja, maar dat betekent niet dat je ongestraft bergen vitamine C kunt innemen. Grote hoeveelheden (denk: megadoses via supplementen) kunnen leiden tot maagklachten, misselijkheid en in sommige gevallen zelfs nierstenen. Auw. Dus voordat je een hele pot vitamine C-tabletten naar binnen werkt in de hoop een wonderbaarlijke glow-up te krijgen: misschien toch even dimmen.

Paprika en tomaatjes grillen /
Bron: Martin Sulman Vitamine C uit een pil is net zo goed als uit vers voedsel
Technisch gezien krijg je met een supplement de pure vorm van vitamine C binnen, maar… moeder natuur heeft iets slimmers bedacht. In fruit en groenten zitten ook bioflavonoïden, antioxidanten en vezels die de opname verbeteren en je lichaam extra voordelen geven. Dus ja, een pilletje kan helpen als aanvulling, maar het haalt het niet bij een knapperige paprika of een sappige sinaasappel. Bovendien: een pil kauwen is toch lang niet zo satisfying als een verse kiwi happen?
Vitamine C helpt tegen een kater
Leuk bedacht, maar nee, een glas vers geperste jus na een wilde avond maakt je niet ineens fris en fruitig. De kater komt niet omdat je een vitamine C-tekort hebt, maar omdat je lever overuren draait om al die alcohol af te breken. Water drinken, een goed ontbijt en een beetje geduld doen meer voor je herstel dan een overdosis sinaasappelsap. En nee, vitamine C neutraliseert de alcohol ook niet. Als dat zo was, hadden we allang vitamine C-infusen in de kroeg gehad.
Koken vernietigt alle vitamine C in je eten
Ja, vitamine C is gevoelig voor hitte, en bij lang koken verlies je een deel. Maar alle vitamine C weg? Nee hoor. Stomen, kort koken of wokken behoudt nog een flink deel van de voedingsstoffen. En sommige groenten, zoals tomaten, worden zelfs gezonder als je ze verhit (hallo, lycopeen!). Dus tenzij je je groenten standaard een uur laat doorkoken tot pap, krijg je nog steeds je dosis binnen.
Hoe zuurder iets smaakt, hoe meer vitamine C erin zit
Citroen? Mega zuur. Maar verrassend genoeg bevat een paprika bijna drie keer zoveel vitamine C. En een kiwi? Meer dan een sinaasappel! Dus dat gezicht dat je trekt bij een citroenschijfje in je water? Voor niets. Zuur betekent niet automatisch bomvol vitamine C. Check liever de feiten dan je smaakpapillen.

Doorsnede van de menselijke huid
1=hoornlaag
1+2=epidermis
3=dermis (lederhuid)
4=subcutis /
Bron: Nordelch, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0) Vitamine C zorgt voor een stralende huid
Oké, dit is er zo eentje die de beauty-industrie graag verkoopt: "smeer dit vitamine C-serum en je huid wordt glad als een perzik!" Maar eh, zo werkt het niet helemaal. Vitamine C helpt je lichaam wél bij de aanmaak van collageen en kan je huid beschermen tegen schadelijke invloeden, maar verwacht geen instant glow-up. Een tekort kan je huid dof maken, maar extra vitamine C smeren of slikken maakt je niet ineens een Instagram-filter in real life. Gezonde voeding, genoeg water en slaap doen minstens zo veel.
Recept met veel vitamine C
Een recept dat rijk is aan vitamine C is een quinoasalade met rood fruit en groene groenten:
Ingrediënten:
- 1 kop quinoa
- 2 koppen water
- 1 kop blauwe bessen
- 1 kop aardbeien, in stukjes gesneden
- 1 kop rode druiven, gehalveerd
- 1 kop spinazie, fijngehakt
- 1 kleine rode ui, in stukjes gesneden
- 3 eetlepels citroensap
- 2 eetlepels balsamicoazijn
- 2 eetlepels honing
- 4 eetlepels olijfolie
- Zout en peper naar smaak
Bereidingswijze:
- Kook de quinoa in het water volgens de gebruiksaanwijzing op de verpakking. Laat het daarna afkoelen.
- Voeg in een grote kom de blauwe bessen, aardbeien, rode druiven, spinazie en rode ui toe aan de quinoa.
- In een aparte kom: meng het citroensap, de balsamicoazijn, honing, olijfolie, zout en peper tot een dressing.
- Giet de dressing over de salade en meng alles goed door elkaar.
- Serveer de salade op kamertemperatuur of bewaar het in de koelkast.
Deze salade is niet alleen rijk aan vitamine C, maar ook aan andere voedingsstoffen zoals antioxidanten en gezonde vetten. Geniet ervan!
Lees verder