Te veel vitamine C: symptomen van een vitamine C-overdosis

Te veel vitamine C innemen kan nadelige effecten hebben en schadelijk zijn voor je gezondheid. Vitamine C is een zeer belangrijke voedingsstof die overvloedig voorkomt in veel groenten en fruit. Deze vitamine is vooral belangrijk voor het behoud van een gezond immuunsysteem. Vitamine C speelt ook een belangrijke rol bij wondgenezing, het houdt je botten sterk en verbetert de hersenfunctie. Een van de meest voorkomende redenen waarom mensen vitamine C-supplementen gebruiken, is het idee dat ze daarmee een verkoudheid helpen voorkomen of eerder herstellen van een griep. Veel supplementen bevatten echter extreem hoge hoeveelheden vitamine C, die in sommige gevallen ongewenste bijwerkingen kunnen veroorzaken.

Vitamine C-overdosis
Voordelen van vitamine C
Functie
Antioxidant
Vitamine C-supplementen
Lichamelijke klachten
Geestelijke klachten
Eiwitten en ijzer
Hart- en bloedvaten
Overige
Bovengrens
Symptomen te veel vitamine C
Verschijnselen
Maagdarmklachten
Nierstenen
Hemochromatose
Top vitamine C voedingsmiddelen
Vitamine C-interacties
Dagelijkse dieet
Maagzuurremmers en oestrogenen
Andere medicijnen

Citrusvruchten zijn een goede bron van vitamine C / Bron: Istock.com/SVETLANA KOLPAKOVA

Vitamine C-overdosis

Vitamine C (ascorbinezuur) is een wateroplosbare vitamine, wat inhoudt dat het in water oplost. In tegenstelling tot in vet oplosbare vitaminen worden wateroplosbare vitamines niet (of nauwelijks) opgeslagen in het lichaam. In plaats daarvan wordt de vitamine C die je gebruikt, via lichaamsvloeistoffen naar de weefsels getransporteerd en alle overbodige vitamine C wordt uitgescheiden via de urine. Doordat je lichaam vitamine C niet opslaat of produceert, is het belangrijk om dagelijks voedingsmiddelen te gebruiken die rijk zijn aan vitamine C, zoals fruit en groenten. Suppletie met hoge hoeveelheden vitamine C kan leiden tot nadelige effecten, zoals spijsverteringsstoornissen en nierstenen.

Voordelen van vitamine C

Functie

Vitamine C speelt een belangrijke rol bij de groei en het herstel van weefsel in alle delen van je lichaam. Van deze vitamine is aangetoond dat:

het wonden geneest en littekenweefsel vormt
het helpt bij de groei van een gezonde huid, pezen, gewrichtsbanden en bloedvaten
het kraakbeen, botten en tanden repareert en onderhoudt

Antioxidant

Vitamine C is ook een antioxidant, wat betekent dat het kan helpen de schadelijke effecten van vrije radicalen te blokkeren. Dit zijn zeer kleine, uiterst reactieve deeltjes die bij tal van chemische reacties ontstaan, waaronder de afbraak van voedingsstoffen in je lichaam maar ook door invloeden van buitenaf, zoals alcoholgebruik, medicijngebruik, verontreinigde lucht, roken, maar vooral stress. Vrije radicalen worden al lang geassocieerd met het verouderingsproces en er is aangetoond dat ze een rol spelen bij de ontwikkeling van kanker, hartaandoeningen en artritis.

Vitamine C bij verkoudheid / Bron: Istock.com/Dirima

Vitamine C-supplementen

Veel mensen slikken vitamine C-supplementen om hun weerstand te verbeteren, maar het wordt ook gebruikt ter voorkoming of behandeling van heel veel aandoeningen.

Lichamelijke klachten

Tegenwoordig wordt vitamine C het meest gebruikt voor het voorkomen en behandelen van verkoudheid. Sommige mensen gebruiken het voor andere infecties, waaronder tandvleesaandoeningen, acne en andere huidinfecties, bronchitis, humaan immunodeficiëntievirus (hiv), maagzweren veroorzaakt door de bacterie Helicobacter pylori, tuberculose (tbc), dysenterie (een ernstige vorm van diarree, waarbij vaak bloed en slijm bij de ontlasting aanwezig is) en huidinfecties die steenpuisten produceren (furunculosis of furunculose). Het wordt ook gebruikt voor blaasontstekingen en prostaatontstekingen.

Helicobacter pylori / Bron: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)

Vitamine C wordt ook gebruikt voor glaucoom, het voorkomen van cataract of grijze staar, het voorkomen van galblaasaandoeningen, gaatjes in de tanden (cariës), obstipatie, de ziekte van Lyme, het stimuleren van het immuunsysteem, hitteberoerte, hooikoorts, astma, cystische fibrose, onvruchtbaarheid, diabetes, chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS), autisme, collageenaandoeningen, artritis en artrose, slijmbeursontsteking (bursitis), rugpijn, kanker en osteoporose (botontkalking).

Geestelijke klachten

Sommige mensen gebruiken vitamine C voor depressie, cognitieve problemen, dementie, de ziekte van Alzheimer, fysieke en mentale stress, vermoeidheid en ADHD (attention deficit hyperactivity disorder).

Eiwitten en ijzer

Andere toepassingen van vitamine C zijn onder meer het verhogen van de opname van ijzer uit voedingsmiddelen en het corrigeren van een eiwitdisbalans bij bepaalde pasgeborenen (tyrosinemie).

Hart- en bloedvaten

Er wordt gedacht dat vitamine C hart en de bloedvaten kan ondersteunen. Vitamine C wordt gebruikt voor het verbeteren van de slagaders (vitamine C is essentieel voor het maken van collageen, een structurele component van de aders en slagaders), het voorkomen van stolsels in aderen en slagaders, een hartaanval, een beroerte, hoge bloeddruk en een hoog cholesterolgehalte.

Overige

Vitamine C-supplementen worden ook gebruikt voor het verbeteren van het fysieke uithoudingsvermogen en het vertragen van veroudering, evenals het tegengaan van de bijwerkingen van cortison en verwante geneesmiddelen en ter ondersteuning bij het stoppen van een drugsverslaving of alcoholverslaving.

Bovengrens

De aanvaardbare bovengrens is de maximale hoeveelheid vitamine die je elke dag kunt innemen zonder enige nadelige gevolgen te ondervinden en de de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) is een aanbeveling voor de hoeveelheid die gezonde mensen dagelijks nodig hebben. De ADH vitamine C is voor een volwassene vastgesteld op 75 mg en de maximale hoeveelheid is 2.000 mg. Alles boven deze hoeveelheid kan als een overdosis worden beschouwd.

Vitamine C is voor de meeste mensen veilig te gebruiken wanneer het via de mond wordt ingenomen in aanbevolen doseringen, wanneer het op de huid wordt aangebracht, wanneer het in de spier wordt geïnjecteerd, en wanneer het intraveneus wordt geïnjecteerd. Bij sommige mensen kan vitamine C misselijkheid, braken, brandend maagzuur, maagkrampen, hoofdpijn en andere bijwerkingen veroorzaken. De kans op het krijgen van deze bijwerkingen neemt toe naarmate je meer vitamine C neemt. Hoeveelheden boven de 2000 mg per dag kunnen bijwerkingen veroorzaken, waaronder nierstenen en ernstige diarree. Bij mensen die een niersteen hebben gehad, verhogen hoeveelheden van meer dan 1000 mg die gedurende langere tijd dagelijks worden ingenomen, het risico op de vorming van nieuwe nierstenen aanzienlijk.

Krampende pijn in onderbuik door te veel vitamine C / Bron: Istock.com/Wavebreakmedia

Symptomen te veel vitamine C

Verschijnselen

Megadoses vitamine C-supplementen kunnen de volgende klachten en symptomen veroorzaken:

Maagdarmklachten

Een overdosis aan vitamine C is vaak van invloed op het spijsverteringskanaal. Als je (dagelijks) meer dan 2.000 mg vitamine C gebruikt, kan je last krijgen van je maag-darmkanaal en diarree. Aanhoudende diarree of braken kan leiden tot uitdroging, overmatige dorst, vermoeidheid, lage urineproductie (weinig plassen), geconcentreerde urine (donkere urine) en verlaagde bloeddruk. Diarree en braken kunnen ook leiden tot het verlies van belangrijke mineralen en elektrolyten.

Nierstenen

Vitamine C wordt door het lichaam afgebroken tot oxalaat, en belangrijk bestanddeel van de meest voorkomende vorm van nierstenen. Dit stofje wordt normaal gesproken uitgescheiden in de urine, maar hoge oxalaatspiegels in het urinestelsel kunnen de vorming van afzettingen veroorzaken, ook bekend als nierstenen. Hoge inname van vitamine C wordt geassocieerd met een verhoogd risico op oxalaatnierstenen, het meest voorkomende type nierstenen.

Hemochromatose

Hemochromatose ofwel ijzerstapelingsziekte is een aandoening die wordt veroorzaakt door overmatige ijzerophoping in het lichaam. Deze erfelijke aandoening ast meestal de lever, het hart en de alvleesklier aan. Vitamine C helpt het lichaam om ijzer te absorberen. Hoewel overdosis met vitamine C geen hemochromatose veroorzaakt, kan het de aandoening wel verergeren.

Guave bevat veel vitamine C / Bron: Rodrigo.Argenton, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Top vitamine C voedingsmiddelen

Wat is voeding met de meeste vitamine C? Probeer dagelijks twee tot drie van deze vitamine C voedselbronnen te consumeren; dit zal je helpen om een optimaal niveau aan vitamine C te behouden. In dat geval hoef je geen vitamine C-pillen te slikken.

Guave: 1 stuk bevat 377 mg (meer dan 628% ADH)
Zwarte bessen: 1 kop bevat 203 mg (meer dan 338% ADH)
Rode peper: 1 kop rauwe peper bevat 190 mg (meer dan 317% ADH)
Kiwi: 1 stuk bevat 164 mg (273% ADH)
Groene paprika: 1 kop gesneden, rauw bevat 120 mg (200% ADH)
Sinaasappel, 1 grote bevat 82 mg (meer dan 163% ADH)
Aardbeien, 1 kop bevat 89,4 mg (149% ADH)
Papaja, 1 kop, in stukken, bevat 86,5 mg (meer dan 144% ADH)
Broccoli: 1 kop rauw bevat 81,2 mg (135% ADH)
Boerenkool: 1 kop rauw bevat 80 mg (134% ADH)
Peterselie: 1 kop, vers bevat 79,8 mg (meer dan 133% ADH)
Ananas: 1 kop verse ananas bevat 78,9 mg (meer dan 131% ADH)
Spruitjes: 1 kop rauwe spruitjes bevat 74,8 mg (125% ADH)
In ananas zit veel vitamine C / Bron: MSPT/Shutterstock.com
Grapefruit: 1 kop bevat 71,8 mg (120% ADH)
Erwten: 1 kop rauwe erwten bevat 58 mg (97% ADH)
Bloemkool: 1 kop rauw, in stukjes gesneden, bevat 46,4 mg (meer dan 77% ADH)
Mango: 1 kopje gesneden mango bevat 45,7 mg (76% ADH)

Vitamine C-interacties

Dagelijkse dieet

In wateroplosbare vitaminen moeten continu deel uitmaken van je dagelijkse dieet worden om een gezond niveau te behouden. Eet vitamine-C-rijke groenten en rauw fruit, en kook de groenten slechts lichtjes in water, zodat je een deel van de in wateroplosbare vitamine niet verliest in het kookwater.

Maagzuurremmers en oestrogenen

Aluminium interacteert met vitamine C omdat vitamine C de hoeveelheid aluminium die het lichaam absorbeert kan verhogen. De opname van (giftig) aluminium uit aluminium bevattende antacida (maagzuurremmers) wordt door vitamine C verhoogt. Neem daarom alleen vitamine C twee uur vóór of vier uur nadat je antacida hebt geslikt. Vitamine C kan ervoor zorgen dat het lichaam minder snel oestrogenen verwijdert. Het nemen van vitamine C samen met oestrogenen kan de effecten en bijwerkingen van oestrogenen derhalve verhogen.

Andere medicijnen

Omdat vitamine C een antioxidant is, kan het de effectiviteit van sommige medicijnen die voor kanker worden gebruikt mogelijk verminderen. Het nemen van hoge doses vitamine C kan ook interacteren met medicijnen die gebruikt worden ter behandeling van hiv/aids. Dit omvat medicijnen zoals Agenerase, Viracept, Norvir en Fortovase. Grote hoeveelheden vitamine C kunnen de effectiviteit van warfarine, een bloedverdunner die wordt gebruikt om bloedproppen en beroertes tegen te gaan.