Bijholteontsteking: symptomen, oorzaken en behandeling

Bijholteontsteking symptomen zijn pijn of druk in het gelaat of voorhoofd en verkoudheidsklachten. Een bijholteontsteking wordt ook wel 'sinusitis' genoemd. Een bijholteontsteking duidt op een ontsteking en zwelling van de binnenste wand van de sinussen. Bijholteontsteking is een veelvoorkomend gezondheidsprobleem. Mensen die last hebben van allergieën, astma, nasale blokkades of structurele afwijkingen in de sinussen, of mensen met een zwak immuunsysteem, lopen een groter risico op een bijholteontsteking. Allergieën, bacteriën of een virus kunnen een bijholteontsteking veroorzaken. Het verdwijnt meestal zonder behandeling, maar soms is medische aandacht nodig. Chronische bijholteontsteking duurt meer dan 12 weken.

• Wat is een bijholteontsteking?
• Bijholten
• Bijholteontsteking
• Kaakholteontsteking
• Acute en chronische bijholteontsteking
• Oorzaken bijholteontsteking
• Risicofactoren
• Soorten bijholteontsteking
• Bijholteontsteking symptomen
• Welke maatregelen kun jezelf nemen?
• Stomen
• Luchtbevochtiger
• Stoppen met roken
• Zoutoplossing
• Bijholteontsteking behandeling
• Spray met xylometazoline en ipratropium
• Pijnstillers
• Antibiotica
• Prognose

Wat is een bijholteontsteking?

Bijholten

De schedel van een mens bestaat uit meerdere bijholten. Dit zijn met lucht gevulde holten in het bot rondom de neus en de ogen. Via een dun kanaaltje staan deze holten in open verbinding met de neusholte. Er zijn vier verschillende bijholten: voorhoofdsholte (boven de ogen); wiggenbeensholte (onder de hypofyse bij de schedelbasis); zeefbeenholte (tussen neus en oogkas); kaakholte (in het bovenkaakbeen). De bijholten zijn evenals de neus-keelholte bekleed met slijmvlies.

Bijholteontsteking

Een bijholteontsteking treedt vaak op tijdens een verkoudheid. Bij een bijholteontsteking zwellen de slijmvliezen van de neus en bijholten op. Men spreekt van een bijholteontsteking wanneer je naast de typische verkoudheidsklachten als lopende, snotterige of verstopte neus, minder ruikt of (drukkende) pijn voelt in je gezicht, vooral bij vooroverbuigen.

Het slijmvlies van de verbindingsgangetjes tussen bijholten en neus zwellen ook op. Daardoor kunnen ze verstopt raken. Hij slijm in de bijholten kan dan niet meer afgevoerd worden wat een pijnlijk en drukkend gevoel geeft. Doordat het slijm in de bijholten niet meer weg kan, kunnen infectieverwekkers zoals bacteriën de kans krijgen een ontsteking te veroorzaken.

Kaakholteontsteking

Vaak gaat het bij een bijholteontsteking om een kaakholteontsteking. Een ontsteking van de andere holten, bijvoorbeeld de voorhoofdsholte, is zeldzamer. Bij ontsteking van de voorhoofdsholte spreekt met van 'voorhoofdsholteontsteking'.

Acute en chronische bijholteontsteking

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen acute en chronische bijholteontsteking. Kortdurende of acute bijholteontsteking duurt in de regel niet langer dan 4 weken. Langdurige of chronische bijholteontstekingen kan maanden duren of steeds blijven terugkomen.

Oorzaken bijholteontsteking

Een bijholteontsteking kan verschillende oorzaken hebben:

• een infectie met een micro-organisme (virus of bacterie);
• neusslijmvliesallergie;
• tandwortelontsteking;
• een scheef neustussenschot; en
• neuspoliepen.

Verkoudheid
Vaak is de oorzaak een verkoudheid, wat een slijmvliesontsteking tot gevolg heeft. Het slijmvlies zwelt op en produceert veel slijm (snot). De zwelling kan ervoor zorgen dat de openingen tussen bijholten en neus-keelholte gaan dichtzitten. Het snot dikt in en kan niet of nauwelijks meer de bijholten uitlopen.

Ziekteverwekkers

• Virussen: bij volwassenen is 90 procent gevallen van bijholteontsteking het gevolg van een virus.
• Bacteriën: bij volwassenen wordt 1 geval bij 10 veroorzaakt door bacteriën.
• Verontreinigende stoffen: Chemicaliën of irriterende stoffen in de lucht kunnen een opeenhoping van slijm veroorzaken.
• Schimmels: de bijholten reageren op schimmels in de lucht.

Risicofactoren

De volgende factoren kunnen het risico op het krijgen van een bijholteontsteking vergroten:

• eerdere luchtweginfecties, zoals verkoudheid
• neuspoliepen, of kleine gezwellen in de neusholte die tot ontsteking kunnen leiden
• verzwakte immuniteit, bijvoorbeeld vanwege een gezondheidstoestand of bepaalde behandelingen
• een allergische reactie op stoffen zoals huisstofmijt, stuifmeel (hooikoorts) en huidschilfers van dieren
• structurele problemen in de neus, bijvoorbeeld een afwijking van de neustissenschot

Soorten bijholteontsteking

Sinusitis of bijholteontsteking gaat altijd gepaard met neuszwelling en een opeenhoping van slijm, maar er zijn verschillende soorten met elk hun eigen duur en verloop. De verschillende soorten zijn:

• Acute sinusitis: dit duurt maximaal 4 weken en is het meest voorkomende type.
• Subacute sinusitis: symptomen duren langer dan de normale acute periode, gedurende 4 tot 12 weken.
• Chronische sinusitis: symptomen blijven aanhouden, of blijven terugkeren, na 12 weken. Het kan een meer invasieve behandeling en mogelijk een operatie nodig hebben.

.

Bijholteontsteking symptomen

Symptomen die kunnen optreden bij een bijholteontsteking zijn onder meer:

• postnasale drip: slijm dat aan de achterkant van je neus je keel inloopt;
• loopneus;
• verstopte neus of congestie;
• korstjes in de neus en pijn;
• branderige neus;
• verminderde reuk;
• smaakveranderingen: zoete smaak in de mond of slechte smaak;
• druk of pijn in de bovenkaak, het gezicht of het voorhoofd;
• gevoeligheid van de wortels van de bovenste tanden en kiezen;
• kauwen of (voorover)bukken kan de pijn opwekken of verergeren.
• de ontsteking is vaak gelokaliseerd aan één kant (links of rechts), soms met zwelling van de wang;
• gezwollen lymfeklieren;
• pijn in de tanden;
• hoesten;
• koorts;
  Wazig zien bij een wiggenbeenholteontsteking / Bron: Martin Sulman
• vermoeidheid;
• slechte adem;
• wazig zien kan voorkomen bij een wiggenbeenholteontsteking vanwege de nabijheid van de oogzenuwen.

Welke maatregelen kun jezelf nemen?

Stomen

Stomen boven een kom warm water –van niet boven de 60 graden Celsius in verband met het risico op verbranding– kan de klachten verminderen. Jonge kinderen mag je geenszins laten stomen vanwege de kans op verbranding.

Luchtbevochtiger

Het gebruik van een luchtbevochtiger kan de klachten van een bijholteontsteking verlichten.

Stoppen met roken

Stop met roken als je last hebt van een bijholteontsteking. Het is bekend dat roken de slijmvliezen irriteert en de genezing vertraagt.

Zoutoplossing

Zelfgemaakte of kant-en-klare zoutoplossing (als druppels of spray) vermindert de slijmvlieszwelling in de neus-keelholte en heeft een positief effect op de klachten van een verstopte neus.

Bijholteontsteking behandeling

Xylometazoline spray of druppels
Zylometazoline spray of druppels vermindert de slijmvlieszwelling in de neus-keelholte. Ook worden de klachten van een verstopte neus minder. Gebruik het niet langer dan een week en lees voor gebruik eerst de bijsluiter.

Spray met xylometazoline en ipratropium

Otrivin Duo neusspray is een vrij verkrijgbaar geneesmiddel dat gebruikt kan worden bij neusverkoudheid. Het middel bevat twee actieve bestanddelen. Ten eerste ipratropium, wat de slijmaanmaak in de neus vermindert. Ten tweede xylometazoline, wat de bloedvaatjes in het neusslijmvlies vernauwt, waardoor het opgezette neusslijmvlies slinkt.

Pijnstillers

Zo nodig kan een pijnstiller gebruikt worden ter verlichting van de pijn. Gebruik bij voorkeur paracetamol. Dit middel werkt goed en kent weinig bijwerkingen.

Antibiotica

Een antibioticum is bij een bijholteontsteking zelden nodig.

Prognose

Over het algemeen is acute sinusitis een selflimiting ziekte en verdwijnt deze doorgaans binnen 1 maand

Lees verder

• Voorhoofdsholteontsteking: symptomen van een sinusinfectie
• Hoofdpijn aan voorhoofd: oorzaken van pijn aan voorhoofd
• Sinusitis: symptomen, oorzaak en behandeling (met spray)
• Chronische bijholteontsteking: symptomen en behandeling
• Verstopte neus: oorzaak en wat te doen bij neusverstopping?