Stinkende adem of slechte adem: oorzaken en verhelpen

Stinkende adem of slechte adem is een vervelende klacht. Halitose betekent een stinkende adem. Het hebben van een stinkende adem is behoorlijk vervelend voor de persoon zelf, maar ook voor mensen in zijn omgeving die hem daardoor mogelijk uit de weg zullen gaan. Sommige mensen hebben zelf niet door dat ze een slechte adem hebben. Het komt overigens ook voor dat iemand dénkt dat hij een slechte adem heeft, maar dat dit niet het geval is. Dit wordt 'pseudohalitose' genoemd. De oorzaak van een stinkende adem of slechte adem ligt vaak in de mond. Dat geldt voor zowel kinderen als volwassenen. Slechte adem is een veelvoorkomend probleem die in meerdere opzichten iemands leven negatief kan beïnvloeden. Er zijn verschillende manieren om een stinkende adem te verhelpen.

• Halitose: stinkende adem
• Oorzaken van een kortdurende stinkende adem
• Oorzaken van een chronisch slechte adem
• Oorzaken orale halitose
• Droge mond
• Onvoldoende mondhygiëne
• Tandbederf
• Tandvleesontsteking
• Aanslag op de tong
• Niet-orale oorzaken stinkende adem
• Neusaandoeningen
• Infecties in de luchtwegen
• Amandelstenen
• Streng dieet
• Aandoeningen van het ademhalings- of spijsverteringsstelsel
• Stinkende adem verhelpen
• Goede mondhygiëne
• Tandarts
• Huisarts inschakelen
• Veel drinken als je aan het lijnen bent
• Droge mond tegengaan

Halitose: stinkende adem

Halitose betekent een stinkende adem. Het hebben van een stinkende adem is een courante klacht, waarvan de oorzaak
veelal in de mond ligt en niet in de maag, zoals door veel mensen gedacht wordt. Het is belangrijk om onderscheid te maken
tussen halitose met een orale oorsprong (dat wil zeggen de mond met de tong en het tandvlees) en een niet-orale oorsprong (het KNO-gebied of aandoeningen van het ademhalings- of spijsverteringsstelsel). Orale halitose kan goed behandeld worden, allereerst door adequate mondverzorging. In veel gevallen is tongbeslag ofwel de ophoping van plaque op de tongrug de oorzaak van een stinkende adem. Tongreiniging met een tongschraper, eventueel gecombineerd met een speciaal mondspoelmiddel voor halitose, kan deze vorm van halitose tegengaan. Andere mondgezondheidsproblemen die ten grondslag kunnen liggen aan een stinkende adem, zoals parodontitis (tandvleesontsteking), cariës (gaatjes) en slechtzittende gebitsprothesen, moeten adequaat behandeld worden.

Oorzaken van een kortdurende stinkende adem

Heel veel mensen hebben wel eens last van kortdurende halitose. Een bekend fenomeen is het hebben van stinkende adem na slapen. Door je tanden te poetsen of door te eten of te drinken gaat deze vorm van halitose over. Sommige voedingsmiddelen kunnen ook een stinkende adem veroorzaken. Bekend is dat het eten van knoflook en uien een bepaalde geur kan veroorzaken, maar je kunt ook uit je mond gaan ruiken door sommige kruiden en specerijen en bepaalde vlees-, vis- en kaassoorten. Drinken van alcohol en roken zijn ook twee boosdoeners en van bepaalde medicijnen kun je halitose krijgen. Dit moet dan in de bijsluiter staan vermeld als mogelijke bijwerking.

Oorzaken van een chronisch slechte adem

Een stinkende adem kan veroorzaakt worden door verschillende problemen in de mond, maar ook door aandoeningen van het ademhalings- of spijsverteringsstelsel. Bij verreweg de meest mensen met halitose (76%), is er sprake van een orale oorzaak. Bij slechts 4% ligt de oorsprong buiten de mond, zoals in de keel, de neus of het maag-darmkanaal. Bij het resterende deel kan geen oorzaak worden gevonden of is sprake van pseudohalitose, dat wil zeggen dat er objectief bewijs te vinden is van een slechte geur. Dan gaat het om mensen die denken dat ze een slechte adem hebben, terwijl dat niet zo is.

Oorzaken orale halitose

Orale halitose kan de volgende oorzaken hebben:

Droge mond

Je mond kan bijvoorbeeld uitdrogen door het gebruik van bepaalde medicijnen, het veelvuldig drinken van koffie of het slapen met een open mond. Een droge mond en een droge tong kan je vaak tegengaan door zo'n 2½ liter water per dag te drinken.

Onvoldoende mondhygiëne

Er blijven voedselresten en tandplak achter wanneer je je mond onvoldoende reinigt. De achtergebleven voedselresten gaan rotten en de bacteriën in de tandplak produceren een onaangename geur. Het gevolg is dat je een stinkende adem krijgt. Een aandoening als kloofjestong kan ervoor zorgen dat er sneller etensresten in de mond achterblijven.

Tandbederf

Door gaatjes of cariës kan je last krijgen van een slechte adem.

Tandvleesontsteking

Ook tandvleesontsteking is een beruchte oorzaak van een slechte adem.

Aanslag op de tong

Tongbeslag is een veelvoorkomende oorzaak van een slechte adem. Dit komt doordat tongbeslag op de rug van de tong grote hoeveelheden bacteriën bevat en deze scheiden een onaangename geur af.

Niet-orale oorzaken stinkende adem

Oorzaken van een stinkende adem die niet met de mond, de tong en het tandvlees te maken hebben, zijn onder meer:

Neusaandoeningen

Een ontsteking in de neus of neuspoliepen. Hierdoor ruikt de lucht uit je neus anders dan de lucht die uit je mond komt.

Infecties in de luchtwegen

Luchtweginfectie zoals chronische sinusitis (bijholteontsteking), tonsillitis (keelamandelontsteking) en bronchitis kunnen voor een slechte adem zorgen.

Amandelstenen

Een zogenaamde tonsilloliet (tonsilsteen of amandelsteen) kan een hardnekkige slechte adem veroorzaken.

Streng dieet

Streng diëten of lijnen kan een onfrisse adem geven. Dit kan veroorzaakt worden door 'ketonen', die ruiken naar aceton en afkomstig zijn van de verbranding van lichaamsvet. Bij eiwitrijke diëten is halitose een bekend neveneffect. Mondbacteriën breken in de mond (vooral achterop de tong) achtergebleven eiwitresten af. Bij dit proces ontstaat een rotte-eierengeur. Een derde factor die een vieze geur kan veroorzaken en die in de hand gewerkt wordt door lijnen, is het hebben van een droge mond. Als je lijnt heb je minder speeksel dan normaal in de mond, wat tot gevolg heeft dat de bacteriën in je mond meer hun gang kunnen gaan.

Aandoeningen van het ademhalings- of spijsverteringsstelsel

Bij deze aandoeningen komt de vieze geur zowel uit de mond als de neus. Een mogelijke oorzaak is een slokdarmdivertikel, waarin etensresten kunnen achterblijven die gaan rotten. Of een slecht sluitende sluitspier tussen slokdarm en maag kan een vieze adem veroorzaken.

Stinkende adem verhelpen

Goede mondhygiëne

Behandeling van orale halitose richt zich primair op een goede mondhygiëne: het dagelijks verwijderen van micro-organismen en de hoeveelheid voedingstoffen voor micro-organismen. Ten eerste kun je het beslag op de tongrug effectief verwijderen met een tongschraper of desgewenst met een tandenborstel. Daarnaast dagelijks flossen en ten minste tweemaal per dag je tanden poetsen. Zorg na iedere maaltijd voor een goede mondhygiëne. Tot de standaarduitrusting behoort sowieso een tandenborstel, tandenstoker/rager en flosdraad. Speciale mondspoelmiddelen tegen halitose ook bijdragen aan het verminderen van een slechte adem. Als er sprake is van tandvleesontsteking, gaatjes of gebitsprothesen met een slechte pasvorm, dan moeten die problemen behandeld worden.

Tandarts

Maak een afspraak bij je tandarts en bespreek met hem je klachten. Als je kind een stinkende adem heeft, dan is het als ouder of verzorger belangrijk om erop toe te zien dat hij zijn gebit goed verzorgt. Ook is het belangrijk om ten minste één keer per jaar voor controle naar de tandarts te gaan.

Huisarts inschakelen

Bij een aanhoudende keelamandelontsteking, is het verstandig om je huisarts te raadplegen. Soms zal die een antibioticum voorschrijven om de ontsteking te behandelen. Na genezing van de ontsteking verdwijnt de slechte adem spontaan. Bij vermoeden van een onderliggende aandoening, bijvoorbeeld een neuspoliep of een slokdarmdivertikel, is het van belang om de huisarts te raadplegen.

Veel drinken als je aan het lijnen bent

Mensen die flink aan het lijnen zijn, doen er verstandig aan om regelmatig een glas water te drinken vanaf het moment dat je opstaat. Veel drinken helpt eiwitresten en vieze geur-producerende bacteriën uit je mond weg te spoelen. Het kauwen en eten van zure voedingsmiddelen stimuleert de aanmaak van speeksel. Verder is het belangrijk om te zorgen voor een goede mondhygiëne na iedere maaltijd.

Droge mond tegengaan

Een droge mond kun je verhelpen door voldoende te drinken en door de speekselproductie te stimuleren in geval de speekselklieren nog werken, maar tijdelijk niet goed functioneren. Dit kun je doen door lichtzuur voedsel te eten of producten te eten waarop je goed moet kauwen, waardoor meer speeksel wordt aangemaakt. Voorbeelden zijn het eten van fruit, komkommer, wortels, bruine boterhammen of (suikervrije) kauwgom. Wanneer de speekselklieren niet naar behoren werken, kunnen speekselvervangers uitkomst bieden. Vraag je tandarts naar speekselvervangers. Medicijnen kunnen ook de oorzaak van een droge mond zijn. Overleg in dat geval met je huisarts of specialist over de soort medicijnen, de dosering en het tijdstip van toediening. Misschien dat aanpassingen hierin tot verbetering van de klachten leidt.

Lees verder

• Halitose (slechte adem): symptomen, oorzaak en behandeling
• Adem ruikt naar poep: oorzaken van ademgeur van ontlasting