Kaakholteontsteking: symptomen, oorzaken en behandeling

Kaakholteontsteking of sinusitis maxillaris is een ontsteking van het slijmvlies in één of beide kaakholten. Dit zijn de grootste bijholten of sinussen. Bijholten zijn de met lucht gevulde ruimtes in de schedel rond de neus en hebben de vorm van een omgekeerde piramide. Kaakholteontsteking kan acuut of chronisch zijn. In de meeste gevallen is het het gevolg van een verkoudheid (virale infectie). Schimmels, allergieën of ontstoken tandwortels zijn minder vaak de oorzaak van deze vorm van bijholteontsteking. Een acute kaakholteontsteking gaat gepaard met doffe tot kloppende pijn en een gevoel van druk in het gebied van de wangen. Wanneer je voorover buigt nemen de symptomen toe. Bovendien kunnen kiespijn (in de bovenkaak), hoofdpijn, etterende neusafscheiding, zwelling van het onderste ooglid, verhoogde lichaamstemperatuur en algemene vermoeidheid optreden bij een kaakholteontsteking.

• Wat is een kaakholteontsteking?
• Functie van de kaakholten
• Oorzaken van een ontsteking van de kaaksinussen
• Verkoudheid
• Andere oorzaken
• Symptomen van een kaakholteontsteking
• Verschijnselen
• Beschrijving van de klachten
• Complicaties
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een kaakholteontsteking
• Preventie

Wat is een kaakholteontsteking?

Kaakholteontsteking of sinusitis maxillaris is een vorm van bijholteontsteking waarbij het slijmvlies in één of beide kaakholten ontstoken is. De maxillaire sinussen zijn de grootste van de twee neusbijholten en strekken zich uit van de neus in een piramidevorm. De meest voorkomende oorzaak van een kaakholteontsteking is een verkoudheid. Allergieën, schimmels of een tandontsteking kunnen ook een kaakholteontsteking veroorzaken.

Functie van de kaakholten

De twee kaakholten zijn gelegen achter de wangen. De functie van de kaakholten is anno 2024 nog niet volledig opgehelderd. Er wordt gezegd dat het een rol speelt bij de bevochtiging en opwarming van de lucht, deelname aan het reukvermogen en bij het verbeteren van de resonantie van de stem. De zijwand van de maxillaire sinus grenst direct aan de neusholte en is daarmee verbonden door twee openingen, die belangrijk zijn voor de ventilatie van de holte.

Oorzaken van een ontsteking van de kaaksinussen

Verkoudheid

Er zijn verschillende redenen die kunnen leiden tot een kaakontsteking. Een dergelijke ontsteking wordt meestal voorafgegaan door een verkoudheid die niet goed is genezen. Het slijm uit de neus kon niet weglopen, het bouwt zich op en wordt gekoloniseerd door bacteriën. Deze bacteriën veroorzaken ontstekingen in de maxillaire sinus.

Andere oorzaken

Een andere oorzaak is allergieën. Hierbij wordt het te veel geproduceerd slijm niet verwijderd. Een scheef neustussenschot kan ook leiden tot een infectie van de maxillaire sinus. Soms zijn het de aangrenzende tanden die de oorzaak kunnen zijn van een kaakholteontsteking. Als de tandwortel ontstoken is, kan de maxillaire sinus gemakkelijk worden aangetast. Neuspoliepen kunnen ook een ontsteking van de maxillaire sinus veroorzaken.

Symptomen van een kaakholteontsteking

Verschijnselen

Kenmerkende symptomen van een kaakholteontsteking zijn:

• pijn bij het bukken
• pijn tijdens kauwen
• pijn in de bovenkaak of kiezen
• vaak geelgroene en dikke snot
• verkoudheid
• loopneus of verstopte neus als het slijm wat dikker is
• vermoeidheid
• afname reuk en smaak
• oogontsteking
• soms koorts en ziek-zijn

Beschrijving van de klachten

Er is een duidelijk teken dat je kaakholte ontstoken is: een ongewoon langdurige of chronische loopneus. Na verloop van tijd verschijnen er andere symptomen: hoofdpijn (vooral bij het bukken), vermoeidheid en oogirritatie. De wangen onder de ogen zijn gevoelig voor druk en het reuk- en smaakgevoel neemt af. De afscheiding uit de neus heeft een geelgroene kleur en is purulent geworden. Het is merkbaar dat warmte de symptomen voor korte tijd verbeteren, terwijl en koude omgeving de pijn verergert. Als de ontsteking is gevorderd, is er ook koorts. Omdat de pijn in het gebied van de wangen optreedt bij een kaakholteontsteking, kan het soms verward worden met kiespijn.

Complicaties

Een ontsteking van de kaakholte die vroeg wordt herkend, leidt meestal niet tot complicaties. Als de ziekte echter niet wordt behandeld of niet voldoende geneest, kan de ontsteking zich verspreiden naar andere delen van het lichaam. Als gevolg hiervan ontwikkelen zich vaak een chronische kaakholteontsteking. Dit wordt op zijn beurt geassocieerd met hevige pijn, beperkte geur en, op de lange termijn, schade aan de getroffen kaakholte. Als de ontsteking zich naar de tanden verspreidt, zijn ernstige ziekten en ontstekingen in de mond het gevolg.

In het ergste geval ontstaat ontsteking van de voorhoofdsinussen (frontale sinussen), beide geassocieerd met verdere complicaties. Verspreiding naar het gebied van de ogen of oren resulteert in een verminderd gezichtsvermogen of gehoor en de vorming van cysten. Levensbedreigende bloedvergiftiging komt zelden voor.

Onderzoek en diagnose

Omdat de symptomen van een kaakholteontsteking vaak duidelijk zijn, kan de huisarts de diagnose vaak snel stellen. Als de ontsteking zich nog in een vroeg stadium bevindt, kun je proberen de ziekte te beëindigen met veel rust, veel drinken en hete stoombaden. Als de symptomen verergeren, is het raadzaam om je huisarts te raadplegen. Op basis van je klachten en lichamelijk onderzoek zal hij snel de diagnose kunnen stellen en een behandeling initiëren. De acute vorm moet uiterlijk na 30 dagen voorbij zijn. Het kan wel tot 90 dagen duren voordat een subacute bacteriële kaakontsteking is genezen.

Behandeling van een kaakholteontsteking

Een ontsteking van één of beide kaakholten vereist meestal geen andere voorzorgen dan een gewone verkoudheid. Het is verstandig om daarbij voldoende (water) te drinken en voldoende rust te nemen. een paar keer per dag stomen kan ook verlichting geven doordat et slijm gemakkelijker wegloopt en kamille of menthol is daarbij niet nodig. Neussprays kunnen de genezing bespoedigen. Je kunt de neus vier- tot zesmaal per dag druppelen met zout water, zelf gemaakt of in een concentratie van drogist of apotheek. Je kunt ook de neus druppelen of sprayen met oxymetazoline- of xylometazoline oplossing van drogist of apotheek. De pijn kan bestreden worden met paracetamol. Als ondanks deze maatregelen de klachten verergeren, moet je huisarts worden geraadpleegd.

Als een allergie de oorzaak is van de kaakholteontsteking, moeten anti-allergische medicijnen worden genomen om de allergische symptomen te verbeteren. Anders bestaat het risico dat de ontsteking chronisch wordt.

Soms helpt een kleine chirurgische procedure ook als de maxillaire sinusontsteking meerdere keren per jaar terugkeert. Neuspoliepen moeten bijvoorbeeld worden verwijderd en een scheef neustussenschot moet worden rechtgetrokken zodat ontsteking van de maxillaire sinus geen permanent probleem wordt.

Preventie

Een kaakholteontsteking kan worden voorkomen door voldoende te drinken en door ervoor te zorgen dat je goed geneest van een verkoudheid. Verder is het raadzaam om gezond en gevarieerd te eten. Het grootste menselijke lymforgaan is de darm. Als de darm verzwakt is, raakt ook het immuunsysteem verzwakt. Het is evident dat slechte voeding met veel vetten en weinig vitamines en vezels het immuunsysteem verzwakt. In dat geval kan een 'normale' verkoudheid zich veel gemakkelijker ontwikkelen tot een kaakholteontsteking.

Lees verder

• Voorhoofdsholteontsteking: symptomen van een sinusinfectie
• Bijholteontsteking: symptomen, oorzaken en behandeling
• Aangezichtspijn: symptomen & behandeling trigeminusneuralgie
• Verkoudheid tips: adviezen voor baby, kind en volwassene
• Loopneus: waterige neus stoppen en een loopneus verhelpen