Stresszweren in maagdarmkanaal met pijn en gewichtsverlies

Patiënten met stresszweren (stressgerelateerde mucosale schade) hebben zweren in het maagdarmkanaal. Door de zweervorming ontstaat milde tot ernstige schade aan de maagdarmwand. Stresszweren komen vaak tot stand bij verzwakte patiënten die onder veel lichamelijke stress staan, zoals op een ziekenhuisafdeling intensieve zorgen. Pijn, een brandend gevoel, en een verhoogd risico op een infectie zijn belangrijke symptomen van stresszweren. De arts zet medicatie in voor het verminderen van de klachten.

• Oorzaken van zweervorming in het maagdarmkanaal
• Risicofactoren van stresszweren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Oorzaken van zweervorming in het maagdarmkanaal

Stresszweren, die in het bovenste maagdarmkanaal tot stand komen, leiden tot schade aan de maagdarmwand. Dit is het gevolg van fysieke stress, zoals o.a. een chirurgische ingreep, een langdurige ziekte, een trauma (hersenen of lichaam), brandwonden of een letsel aan het centrale zenuwstelsel.

Risicofactoren van stresszweren

De risicofactoren voor de vorming van stresszweren zijn talrijk en gevarieerd. Vaak zijn verzwakte patiënten aangetast die vertoeven op de ziekenhuisafdeling intensieve zorgen.

• ademhalingsfalen
• een behandeling met corticosteroïden, NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) zoals ibuprofen, heparine of warfarine (medicijn voor het voorkomen van bloedstolsels)
• een beroerte
• een H. pylori-infectie
• een hoge bloeddruk
• een hoofdtrauma
• een shock
• eerdere maag- en darmaandoeningen
• ernstige brandwonden
• geelzucht
• hartfalen
• hepatische encefalopathie (hersenaandoening door leverziekte)
• nierfalen
• patiënten die langer dan 48 uur op een beademingsapparaat aangesloten zijn
• patiënten met een coagulopathie
• sepsis (bloedvergiftiging)

Symptomen

Stresszweren treden in tegenstelling tot maagzweren plotseling op als gevolg van fysiologische stress. De symptomen verergeren mogelijk door het eten van zure voedingsmiddelen want hierdoor verhoogt het maagzuur. Bij kleine stresszweren zijn er soms geen tekenen aanwezig of anders is slechts sprake van milde irritatie. Grotere zweren veroorzaken mogelijk ernstige pijn, maagdarmbloedingen (inwendige bloedingen) en complicaties.

Symptomen van stresszweren zijn onder meer:

• een brandend gevoel
• een licht gevoel in het hoofd of flauwvallen
• een opgeblazen of ongewoon vol gevoel
• een verlies van eetlust
• gewichtsverlies
• maagzuur
• misselijkheid of braken
• pijn die verbetert of verergert bij het consumeren van bepaalde voedingsmiddelen
• pijn in de bovenbuik
• rood braaksel of braaksel met de kleur van koffiebonen
• stoelgang: rode of kastanjebruine stoelgang, zeer donkere, teerachtige stoelgang
• symptomen van bloedarmoede, zoals kortademigheid en een bleke huid

Diagnose en onderzoeken

De arts gebruikt een endoscopie om in het maagdarmkanaal te kijken. Is het met dit inwendig onderzoek niet mogelijk om de bloedende letsels op te sporen, dan is een angiografie (radiografisch beeld van de bloedvaten) nodig. Verder is een bloedonderzoek, ontlastingsonderzoek en ademtest ook vereist omdat de arts hiermee H. pylori-bacteriën opspoort.

Behandeling

De arts kijkt naar de mogelijke oorzaak van de zweren, de ernst van de zweervorming en het soort klachten waarmee de patiënt kampt, en stelt dan een behandelplan op. Veroorzaken medicijnen de tekenen, dan schrijft de arts mogelijk andere geneesmiddelen voor. Bij een ernstige maagdarmbloeding is een bloedtransfusie nodig. Verder zet de arts medicatie in. Protonpompremmers verminderen maagzuur. Bepaalde antihistaminica zijn remmen de werking van acetylcholine (acetylcholine stimuleert normaal gezien de processen waardoor maagzuur vrijkomt). Voorts is een volumevervanging en nasogastrische aspiratie nodig. Een chirurgische behandeling is alleen voorbehouden aan patiënten die ondanks alle medische behandelingen blijven bloeden.

Prognose

Omdat veel patiënten met stresszweren reeds ernstig ziek zijn, leiden stresszweren mogelijk tot ernstige ontstekingen en bloedingen. Wanneer de zweren snel bloeden en hierdoor veel bloedverlies ontstaat, is dit mogelijk levensbedreigend voor de patiënt. Een snelle en juiste behandeling verhoogt wel de kans op een herstel van de zweervorming in het maagdarmkanaal.

Complicaties

De meest voorkomende oorzaken van overlijden zijn bloedingen, gastro-intestinale perforaties (gat in maag of darm), een lage bloeddruk, sepsis en ademhalingsinsufficiëntie.

Preventie

Omdat stresszweren veel tot stand komen in ziekenhuisafdelingen intensieve zorgen, krijgen sommige patiënten medicijnen om zweervorming te voorkomen (histamineblokkers en protonpompremmers) en worden ze regelmatig gecontroleerd.