Neuspoliepen: symptomen, oorzaak, verwijderen en operatie
Neuspoliepen symptomen zijn een verstopte neus, vooral in een liggende houding, en een verminderd reukvermogen. Neuspoliepen verwijderen gebeurt via een neusbijholte-operatie. Neuspoliepen of poliepen in de neus zijn gesteelde, druppelvormige, goedaardige zwellingen van het neusslijmvlies. Vaak ontstaan deze afwijkingen in de zeefbeenholte, één van de vier neusbijholten. De zeefbeenholte ligt tussen je neus en ogen. Neuspoliepen komen vooral bij volwassenen voor. Het is (nog) niet bekend waardoor ze ontstaan, maar neuspoliepen komen meer voor bij patiënten met astma of rhinosinusitis. Rhinosinusitis is een chronische ontsteking van de sinussen of bijholten. Kleine poliepen kunnen worden behandeld met corticosteroïdenbevattende neusspray of -druppels. Hierdoor slinken ze binnen een paar weken en zullen de klachten significant afnemen. Grotere poliepen kunnen operatief worden verwijderd.- 🤧 Casus: leven met neuspoliepen – klein probleem, grote impact
- Wat zijn neuspoliepen?
- Bij wie komen poliepen in de neus voor?
- Neuspoliepen oorzaak
- Risicofactoren
- Neuspoliepen symptomen
- Complicaties
- Onderzoek en diagnose
- Algemeen onderzoek
- Kijkonderzoek
- Beeldvormend onderzoek
- Allergietesten
- 🩺 Neuspoliepen verwijderen en behandelen
- Behandelen van kleine neuspoliepen – de zachte methode
- Verwijderen van grotere neuspoliepen – als medicatie niet meer genoeg is
- Na de ingreep – herstel en onderhoud
- Terug naar ademruimte
- Prognose
- Preventie
- Luchtvochtigheid
- Hygiëne
- Irriterende middelen
- Behandeling van astma en allergieën
- Neusspoeling
🤧 Casus: leven met neuspoliepen – klein probleem, grote impact
Mark (36) had al jaren last van een verstopte neus. Vooral 's nachts werd hij er gek van: niet kunnen ademen door de neus, steeds wakker worden, en dan ook nog dat vermoeiende gevoel in zijn hoofd overdag. Hij dacht aan hooikoorts of een hardnekkige verkoudheid. Maar toen hij ook zijn reuk verloor en de druk in zijn gezicht steeds zeurderiger werd, ging hij naar de KNO-arts.De diagnose was duidelijk: neuspoliepen – kleine, goedaardige zwellingen van het neusslijmvlies die diep in zijn neus- en bijholten groeiden. Geen tumor, maar wel een chronisch ontstekingsprobleem dat behoorlijk hinderlijk was. Mark kreeg een neusspray met corticosteroïden en later ook een korte prednisonkuur. Dat hielp even, maar de klachten kwamen steeds terug.
Er volgde een operatie: een functionele endoscopische sinusoperatie (FESS), waarbij de poliepen en het ontstoken slijmvlies zoveel mogelijk werden verwijderd. De eerste weken na de ingreep voelde Mark zich opgelucht – letterlijk. Hij kon weer ademen door zijn neus, rook voor het eerst in maanden zijn ochtendkoffie en voelde zich helderder in zijn hoofd dan hij gewend was.
Toch blijft het een terugkerend gevecht. Mark gebruikt nu dagelijks een corticosteroïde neusspray en spoelt zijn neus trouw met zoutoplossing. Hij weet dat poliepen kunnen terugkomen, zeker bij mensen zoals hij met een allergische aanleg. “Het klinkt als een klein probleem,” zegt hij, “maar als je dag en nacht door je mond moet ademen, niet ruikt wat je eet en altijd ‘vol’ zit in je hoofd, dan beïnvloedt dat écht je leven.”
Neuspoliepen / Bron: Michael Hawke MD, Wikimedia Commons (CC BY-4.0)Wat zijn neuspoliepen?
Neuspoliepen zijn gesteelde, druppelvormige goedaardige afwijkingen of zwellingen van het neusslijmvlies, welke meestal in de zeefbeenholte ontstaan. De zeefbeenholte zit tussen je neus en ogen en is één van de vier neusbijholten. De poliepen zakken vanuit de zeefbeenholte in de neus en als gevolg daarvan ontstaan er klachten. Kwaadaardige neuspoliepen komen slechts zelden voor.Bij wie komen poliepen in de neus voor?
Poliepen komen zelden bij kinderen voor. Wel lopen kinderen met cystische fibrose of taaislijmziekte een groter risico on neuspoliepen te krijgen. Bij deze erfelijke aandoening zijn de neus, neusbijholten en longen voortdurend (chronisch) ontstoken. Vooral volwassenen met astma of rhinosinusitis hebben meer kans op neuspoliepen. Het wordt meestal gezien bij mensen tussen het 30e en 40e levensjaar. Vaak ontstaan neuspoliepen aan beide kanten in de neus. Eenzijdige neuspoliepen kunnen een uiting zijn van een eenzijdige kaakholteontsteking, bijvoorbeeld als gevolg van problemen met het bovengebit.
Neuspoliepen / Bron: Alila Medical Media/Shutterstock.comNeuspoliepen oorzaak
De afgelopen jaren is veel onderzoek verricht naar de mogelijke oorzaak voor neuspoliepen. Er zijn anno 2025 twee hypotheses. De ene hypothese suggereert dat de bacterie Staphylococcus aureus het immuunsysteem activeert, hetgeen dan via een aantal stappen tot poliepvorming zou kunnen leiden. De andere hypothese suggereert dat de schimmel Alternaria alternata verantwoordelijk is voor het ontstaan van neuspoliepen. Een hevige reactie op schimmelbestanddelen zou schade aan de bovenste laag van de huid en slijmvliezen kunnen veroorzaken, als gevolg waarvan een ontstekingsreactie ontstaat. Uiteindelijk zou dit tot poliepvorming kunnen leiden.Risicofactoren
De oorzaak van het ontstaan van neuspoliepen is (nog) onbekend, maar er zijn wel factoren te onderscheiden die de kans op neuspoliepen vergroten:- Allergische aanleg;
- Rhinosinusitis: chronische ontsteking van het neus- en neusbijholteslijmvlies;
- Neusslijmvlies dat overactief reageert op prikkels (bijvoorbeeld stof, warmte en kou);
- Aspirinegevoeligheid kan ertoe leiden dat sommige mensen meer kans hebben om neuspoliepen te ontwikkelen;
- Allergische schimmelsinusitis, een allergie voor schimmels in de lucht;
- Cystische fibrose of taaislijmziekte, een erfelijke aandoening waarbij iets mis gaat bij de productie van slijm;
- Syndroom van Churg-Strauss, een zeldzame ziekte die de ontsteking van de bloedvaten veroorzaakt;
- Astma en dan vooral bij een verergering van astma.
Je familiegeschiedenis kan ook een rol spelen. Er is enig bewijs dat bepaalde genetische variaties in verband met de werking van het immuunsysteem, de kans vergroot om neuspoliepen te ontwikkelen.
Hoofdpijn met vol gevoel in hoofd door neuspoliepen / Bron: Istock.com/JackFNeuspoliepen symptomen
Neuspoliepen ontstaan geleidelijk. Afhankelijk van de ernst van de klachten en het aantal poliepen, kun je last krijgen van de volgende klachten:- een verstopte neus, vooral in een liggende houding;
- een verminderd reukvermogen;
- regelmatig een ‘verkouden’ gevoel;
- soms een pijnlijke neus;
- soms een loopneus door versterkte slijmafscheiding;
- catarre (een lichte ontsteking van de slijmvliezen die samengaat met de afscheiding van slijm);
- vaak hoofdpijn met een vol gevoel in het hoofd.
Complicaties
Bij neuspoliepen kunnen complicaties ontstaan doordat de luchtstroom en vochtafvoer geblokkeerd raken, en vanwege de onderliggende chronische ontsteking. Mogelijke complicaties zijn onder meer:- Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS), veroorzaakt door een afsluiting (obstructie) van de ademweg. Dit is een slaapgerelateerde ademhalingsstoornis waarbij je lichaam stopt met ademen tijdens de slaap.
- Astma flare-ups. Chronische rhinosinusitis kan astma verergeren.
- Bijholteontsteking. Neuspoliepen kunnen je vatbaarder maken voor infecties van de sinussen of bijholten die vaak terugkeren of chronisch worden.
Onderzoek en diagnose
Algemeen onderzoek
De huisarts of keel-, neus- en oorarts zal bij vermoeden van neuspoliepen eerst een algemeen onderzoek uitvoeren, waarbij hij onder meer in je neus kijkt. In veel gevallen zijn neuspoliepen goed te zien.Kijkonderzoek
Soms zijn de neuspoliepen echter zo klein of diep in de neus gelegen, dat de arts ze niet direct kan waarnemen. In dat geval kan een neusendoscopie uitkomst bieden. Dit is een kortdurend, poliklinisch onderzoek waarbij de arts met een dun kijkbuisje, ook wel optiek, endoscoop of scoop genoemd, hoger en dieper in de neus kijkt. Dit kijkonderzoek kan met en zonder verdoving van het neusslijmvlies worden uitgevoerd.
CT-scan / Bron: IStock.com/Pavel LosevskyBeeldvormend onderzoek
Beelden verkregen met computertomografie (CT) kan de arts helpen om de grootte en locatie van poliepen te lokaliseren in diepere gebieden van de sinussen en de mate van ontsteking te bepalen. Dergelijk onderzoek kan ook helpen om de aanwezigheid van andere mogelijke obstakels in de neusholte, zoals structurele afwijkingen, uit te sluiten.Allergietesten
De arts kan middels een huidtests bepalen of allergieën bijdragen aan chronische ontsteking. Met een huidtest worden kleine druppels van allergie-veroorzakende stoffen (allergenen) geprikt in de huid van je onderarm of bovenrug. Na 15 minuten zal de arts of verpleegkundige je huid onderzoeken op tekenen van allergische reacties.Als een huidtest niet kan worden uitgevoerd, kan de arts een bloedtest doen voor specifieke antilichamen tegen verschillende allergenen.
🩺 Neuspoliepen verwijderen en behandelen
Neuspoliepen… het klinkt misschien klein, maar wie ermee rondloopt weet: ze kunnen je leven behoorlijk verstoren. Moeite met ademen, continu dat volgelopen hoofd, snurken, een reukzin die ineens verdwijnt, en een energiepeil dat langzaam wegzakt. Gelukkig is er goed nieuws: neuspoliepen zijn goed te behandelen. Maar de aanpak hangt sterk af van hoe groot ze zijn, waar ze zitten, en hoe je lichaam erop reageert.Behandelen van kleine neuspoliepen – de zachte methode
Bij kleinere poliepen is een operatie vaak niet nodig. Artsen kiezen dan meestal voor een behandeling met corticosteroïden in spray- of druppelvorm – een ontstekingsremmer die precies daar terechtkomt waar hij nodig is: op het slijmvlies in de neus.Deze medicatie zorgt ervoor dat het slijmvlies kalmeert en de poliepen slinken. Daardoor wordt de doorgang in de neus ruimer, neemt de druk af en komen geur en ademruimte langzaam weer terug.
Meestal duurt het even voor je resultaat merkt – soms pas na een paar weken trouw gebruik – maar als het werkt, voelt het letterlijk alsof je weer kunt ademen door het leven heen.
Verwijderen van grotere neuspoliepen – als medicatie niet meer genoeg is
Soms zijn de poliepen te groot, of zitten ze zó diep in de neusbijholten dat sprays simpelweg geen kans krijgen. Je blijft dan last houden van een verstopte neus, reukverlies, chronische sinusitis of zelfs hoofdpijn. Dan wordt er gekeken naar operatief verwijderen.Er zijn twee gangbare opties:
1. poliepextractie – de snelle ingreep
Bij deze methode wordt alleen het zichtbare deel van de poliep in de neus verwijderd. Vaak gaat het om poliepen die als een soort trosje uit het slijmvlies hangen. Dit kan meestal onder plaatselijke verdoving. De ingreep is relatief eenvoudig en geeft snel verlichting, maar heeft ook een keerzijde: de bron van het probleem – diep in de neusbijholten – blijft vaak zitten, dus de kans op terugkeer is groot.
2. endoscopische neusbijholte-operatie (FESS) – grondiger aanpak
Bij deze meer uitgebreide ingreep wordt gebruikgemaakt van een endoscoop: een dun buisje met camera en licht. Zo kan de arts niet alleen de poliepen in de neus zien, maar ook dieper gelegen ontstekingen of poliepen in de sinussen (de bijholten) opsporen en verwijderen.
Het voordeel? De hele holte wordt aangepakt, wat betekent dat het risico op terugkeer kleiner is. De operatie gebeurt onder narcose en vereist wat meer hersteltijd, maar veel mensen ervaren het als een keerpunt. Het gevoel van “eindelijk lucht” is niet te onderschatten.
Bij een goed uitgevoerde FESS zeggen sommigen letterlijk: “Alsof er ruimte kwam in m’n hoofd én in m’n leven.”
Na de ingreep – herstel en onderhoud
Na de operatie krijg je meestal instructies mee voor het spoelen van je neus met zoutoplossing, soms ook medicatie om het slijmvlies rustig te houden. De eerste dagen kunnen wat bloederig of beurs aanvoelen, en ruiken kan nog een tijdje raar zijn. Maar meestal herstelt het snel.Terug naar ademruimte
Of je nu met een spray aan de slag gaat of een operatie overweegt: de weg naar verlichting begint vaak met erkenning. Neuspoliepen zijn geen kleinigheidje. Ze kunnen je stemming, slaap, concentratie en zelfs je geur- en smaakbeleving beïnvloeden.Maar met de juiste behandeling – afgestemd op jouw situatie – kan het leven weer letterlijk en figuurlijk luchtiger worden.
Laat je goed begeleiden, stel vragen en blijf trouw aan de behandeling. Want elke ademhaling die moeiteloos gaat, is het waard.
Prognose
Het verwijderen van poliepen door een operatie zorgt ervoor dat je weer gemakkelijk door je neus kan ademen. Na verloop van tijd komen neuspoliepen echter vaak terug. Het verminderde reukvermogen herstelt zich niet altijd na behandeling met medicijnen of een operatie.
Regelmatig grondig je handen wassen / Bron: Pezibear, Pixabay
