Neuspoliepen: symptomen, oorzaak, verwijderen en operatie

Neuspoliepen symptomen zijn een verstopte neus, vooral in een liggende houding, en een verminderd reukvermogen. Neuspoliepen verwijderen gebeurt via een neusbijholte-operatie. Neuspoliepen of poliepen in de neus zijn gesteelde, druppelvormige, goedaardige zwellingen van het neusslijmvlies. Vaak ontstaan deze afwijkingen in de zeefbeenholte, één van de vier neusbijholten. De zeefbeenholte ligt tussen je neus en ogen. Neuspoliepen komen vooral bij volwassenen voor. Het is (nog) niet bekend waardoor ze ontstaan, maar neuspoliepen komen meer voor bij patiënten met astma of rhinosinusitis. Rhinosinusitis is een chronische ontsteking van de sinussen of bijholten. Kleine poliepen kunnen worden behandeld met corticosteroïdenbevattende neusspray of -druppels. Hierdoor slinken ze binnen een paar weken en zullen de klachten significant afnemen. Grotere poliepen kunnen operatief worden verwijderd.

• Wat zijn neuspoliepen?
• Bij wie komen poliepen in de neus voor?
• Neuspoliepen oorzaak
• Risicofactoren
• Neuspoliepen symptomen
• Complicaties
• Onderzoek en diagnose
• Algemeen onderzoek
• Kijkonderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Allergietesten
• Neuspoliepen verwijderen en behandelen
• Behandelen van kleine poliepen
• Verwijderen van grotere poliepen
• Prognose
• Preventie
• Luchtvochtigheid
• Hygiëne
• Irriterende middelen
• Behandeling van astma en allergieën
• Neusspoeling

Wat zijn neuspoliepen?

Neuspoliepen zijn gesteelde, druppelvormige goedaardige afwijkingen of zwellingen van het neusslijmvlies, welke meestal in de zeefbeenholte ontstaan. De zeefbeenholte zit tussen je neus en ogen en is één van de vier neusbijholten. De poliepen zakken vanuit de zeefbeenholte in de neus en als gevolg daarvan ontstaan er klachten. Kwaadaardige neuspoliepen komen slechts zelden voor.

Bij wie komen poliepen in de neus voor?

Poliepen komen zelden bij kinderen voor. Wel lopen kinderen met cystische fibrose of taaislijmziekte een groter risico on neuspoliepen te krijgen. Bij deze erfelijke aandoening zijn de neus, neusbijholten en longen voortdurend (chronisch) ontstoken. Vooral volwassenen met astma of rhinosinusitis hebben meer kans op neuspoliepen. Het wordt meestal gezien bij mensen tussen het 30e en 40e levensjaar. Vaak ontstaan neuspoliepen aan beide kanten in de neus. Eenzijdige neuspoliepen kunnen een uiting zijn van een eenzijdige kaakholteontsteking, bijvoorbeeld als gevolg van problemen met het bovengebit.

Neuspoliepen oorzaak

De afgelopen jaren is veel onderzoek verricht naar de mogelijke oorzaak voor neuspoliepen. Er zijn anno 2023 twee hypotheses. De ene hypothese suggereert dat de bacterie Staphylococcus aureus het immuunsysteem activeert, hetgeen dan via een aantal stappen tot poliepvorming zou kunnen leiden. De andere hypothese suggereert dat de schimmel Alternaria alternata verantwoordelijk is voor het ontstaan van neuspoliepen. Een hevige reactie op schimmelbestanddelen zou schade aan de bovenste laag van de huid en slijmvliezen kunnen veroorzaken, als gevolg waarvan een ontstekingsreactie ontstaat. Uiteindelijk zou dit tot poliepvorming kunnen leiden.

Risicofactoren

De oorzaak van het ontstaan van neuspoliepen is (nog) onbekend, maar er zijn wel factoren te onderscheiden die de kans op neuspoliepen vergroten:

• Allergische aanleg;
• Rhinosinusitis: chronische ontsteking van het neus- en neusbijholteslijmvlies;
• Neusslijmvlies dat overactief reageert op prikkels (bijvoorbeeld stof, warmte en kou);
• Aspirinegevoeligheid kan ertoe leiden dat sommige mensen meer kans hebben om neuspoliepen te ontwikkelen;
• Allergische schimmelsinusitis, een allergie voor schimmels in de lucht;
• Cystische fibrose of taaislijmziekte, een erfelijke aandoening waarbij iets mis gaat bij de productie van slijm;
• Syndroom van Churg-Strauss, een zeldzame ziekte die de ontsteking van de bloedvaten veroorzaakt;
• Astma en dan vooral bij een verergering van astma.

Je familiegeschiedenis kan ook een rol spelen. Er is enig bewijs dat bepaalde genetische variaties in verband met de werking van het immuunsysteem, de kans vergroot om neuspoliepen te ontwikkelen.

Neuspoliepen symptomen

Neuspoliepen ontstaan geleidelijk. Afhankelijk van de ernst van de klachten en het aantal poliepen, kun je last krijgen van de volgende klachten:

• een verstopte neus, vooral in een liggende houding;
• een verminderd reukvermogen;
• regelmatig een ‘verkouden’ gevoel;
• soms een pijnlijke neus;
• soms een loopneus door versterkte slijmafscheiding;
• catarre (een lichte ontsteking van de slijmvliezen die samengaat met de afscheiding van slijm);
• vaak hoofdpijn met een vol gevoel in het hoofd.

Complicaties

Bij neuspoliepen kunnen complicaties ontstaan doordat de luchtstroom en vochtafvoer geblokkeerd raken, en vanwege de onderliggende chronische ontsteking. Mogelijke complicaties zijn onder meer:

• Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS), veroorzaakt door een afsluiting (obstructie) van de ademweg. Dit is een slaapgerelateerde ademhalingsstoornis waarbij je lichaam stopt met ademen tijdens de slaap.
• Astma flare-ups. Chronische rhinosinusitis kan astma verergeren.
• Bijholteontsteking. Neuspoliepen kunnen je vatbaarder maken voor infecties van de sinussen of bijholten die vaak terugkeren of chronisch worden.

Onderzoek en diagnose

Algemeen onderzoek

De huisarts of keel-, neus- en oorarts zal bij vermoeden van neuspoliepen eerst een algemeen onderzoek uitvoeren, waarbij hij onder meer in je neus kijkt. In veel gevallen zijn neuspoliepen goed te zien.

Kijkonderzoek

Soms zijn de neuspoliepen echter zo klein of diep in de neus gelegen, dat de arts ze niet direct kan waarnemen. In dat geval kan een neusendoscopie uitkomst bieden. Dit is een kortdurend, poliklinisch onderzoek waarbij de arts met een dun kijkbuisje, ook wel optiek, endoscoop of scoop genoemd, hoger en dieper in de neus kijkt. Dit kijkonderzoek kan met en zonder verdoving van het neusslijmvlies worden uitgevoerd.

Beeldvormend onderzoek

Beelden verkregen met computertomografie (CT) kan de arts helpen om de grootte en locatie van poliepen te lokaliseren in diepere gebieden van de sinussen en de mate van ontsteking te bepalen. Dergelijk onderzoek kan ook helpen om de aanwezigheid van andere mogelijke obstakels in de neusholte, zoals structurele afwijkingen, uit te sluiten.

Allergietesten

De arts kan middels een huidtests bepalen of allergieën bijdragen aan chronische ontsteking. Met een huidtest worden kleine druppels van allergie-veroorzakende stoffen (allergenen) geprikt in de huid van je onderarm of bovenrug. Na 15 minuten zal de arts of verpleegkundige je huid onderzoeken op tekenen van allergische reacties.

Als een huidtest niet kan worden uitgevoerd, kan de arts een bloedtest doen voor specifieke antilichamen tegen verschillende allergenen.

Neuspoliepen verwijderen en behandelen

Behandelen van kleine poliepen

Kleinere neuspoliepen kunnen worden behandeld met neusnevel of neusdruppels met corticosteroïden, een krachtige
ontstekingsremmer. Hierdoor kunnen de poliepen duidelijk slinken en zullen de klachten verminderen.

Verwijderen van grotere poliepen

Grotere poliepen kunnen operatief worden verwijderd. Dit kan plaatsvinden door poliepextractie, waarbij dat deel van de poliep wordt verwijderd dat in de neus zichtbaar is. Een andere mogelijkheid is endoscopische neusbijholteoperatie, waarbij poliepen zowel uit de neus als uit de neusbijholten worden verwijderd.

Prognose

Het verwijderen van poliepen door een operatie zorgt ervoor dat je weer gemakkelijk door je neus kan ademen. Na verloop van tijd komen neuspoliepen echter vaak terug. Het verminderde reukvermogen herstelt zich niet altijd na behandeling met medicijnen of een operatie.

Preventie

De volgende maatregelen kunnen mogelijk de vorming van neuspoliepen voorkomen:

Luchtvochtigheid

Als de lucht in je huis droog is, overweeg dan om een luchtbevochtiger aan te schaffen.

Hygiëne

Regelmatig en grondige handen wassen vermindert het risico op een bacteriële of virale infectie, wat resulteert in minder gevallen van ontsteking van de bijholten en de neusgangen.

Irriterende middelen

Het vermijden van irritanten, zoals sommige allergenen, chemicaliën en luchtverontreinigende stoffen (die ontstekingen veroorzaken) kunnen helpen om het risico op het ontstaan van poliepen te verminderen.

Behandeling van astma en allergieën

Mensen die de aanbevelingen van hun arts met betrekking tot de behandeling van hun astma en/of allergie opvolgen, hebben mogelijk minder kans om neuspoliepen te ontwikkelen.

Neusspoeling

Je neus spoelen met een zoutoplossing kan helpen om je neusbijholten schoon te houden en korstjes en infecties te voorkomen. Doe dit als je last hebt van (chronische) verkoudheid, chronische of acute bijholteontsteking of nasale allergie. Je kunt hiervoor een speciale neusdouche kopen bij drogist of apotheek. Een neusdouche is een zachte knijpflacon, speciaal voor het reinigen van de neus en neusbijholten.

Lees verder

• Neuskanker: symptomen, oorzaak en behandeling kanker in neus
• Huidaandoening neus: schilfering, pijn, zweertjes, roodheid
• Verkoudheid: verstopte neus, niezen, koorts, keelpijn, hoest
• Verstopte neus: oorzaak en wat te doen bij neusverstopping?