Neuskanker: symptomen, oorzaak en behandeling kanker in neus

Neuskanker is een vorm van hoofd-halskanker. Bij neuskanker ontstaat kanker in de neusholte of de neusbijholten, respectievelijk neusholtekanker en neusbijholtekanker genoemd. Tumoren van de neus en neusbijholten komen in Nederland niet zo heel vaak voor. Langdurig roken is een risicofactor voor het ontwikkelen van deze kanker, alsmede een langdurig contact met tropische houtproducten. Vaak wordt bij neuskanker ingezet op radiotherapie (bestraling), gecombineerd met een operatieve ingreep. Als de kanker in een vroegtijdig stadium wordt ontdekt, is de prognose vrij gunstig. Uiteraard is dit ook afhankelijk van de plaats en de grootte van de tumor.

• Over de neusholte en neusbijholten
• Neusholtekanker en neusbijholtekanker
• Wat is kanker?
• Hoofd-halskanker
• Typen kanker
• Wie krijgen neuskanker?
• Oorzaak van neuskanker
• Risicofactoren van kanker in de neus
• Tabaksgebruik
• Alcohol
• Overige factoren
• Symptomen van neuskanker
• Verschijnselen
• Symptomen lijken op die van bijholteontsteking
• Onderzoek en diagnose
• Stadium neuskanker
• Neuskanker behandeling
• Soorten behandelingen
• Operatie
• Prognose en overleving
• 5-jaarsoverleving
• Welke factoren zijn van invloed?
• Preventie en voorkomen van neuskanker

Over de neusholte en neusbijholten

De neusholte is de ruimte net achter de neus waar de lucht naar de keel gaat. De neusbijholten zijn met lucht gevulde gebieden die de neusholte omringen. De volgende neusbijholten zijn er:

• Voorhoofdsbijholten (frontale sinussen), gelegen boven de ogen;
• kaakbijholten (maxillaire sinussen), gelegen achter de wangen;
• Wiggebeenbijholten (sphenoïdale sinussen), ver achterboven in de neus;
• Voorste zeefbeenbijholten (anterieure ethmoïdale sinussen) en achterste zeefbeenbijholten (posterieure ethmoïdale sinussen), welke zich aan beide kanten tussen de neusholte en de oogkas bevinden.

Neusholtekanker en neusbijholtekanker

Wat is kanker?

Kanker is het ongeremd woekeren van afwijkende cellen, waardoor een massa genaamd een tumor wordt gevormd. Een tumor kan zowel kwaadaardig als goedaardig zijn. Kwaadaardige tumoren groeien meestal snel, de kankercellen kunnen doorgroeien in de omliggende weefsel en zich naar andere lichaamsdelen verspreiden (uitzaaien). Goedaardige tumoren daarentegen groeien normaal gesproken langzaam, rukken zich niet los uit hun oorspronkelijke omgeving en groeien er niet in door.

Hoofd-halskanker

Neusholtekanker en neusbijholtekanker zijn twee van de belangrijkste soorten hoofd-halskanker. Hoewel neusbijholtekanker zich kan ontwikkelen in een van de sinussen, begint het gewoonlijk in de maxillaire sinus.

Typen kanker

Er komen verschillende types kanker voor in de neus. De meest voorkomende vorm is het plaveiselcelcarcinoom, welke ontstaat in de oppervlakkige cellen die de binnenzijde van de neus(bij)holten bekleden. Een adenocarcinoom is een ander type. Deze ontstaat op de slijmklieren van de neus(bij)holten of neusbijholten.

Wie krijgen neuskanker?

Deze vorm van kanker komt niet zo heel vaak voor. De frequentie wordt geschat op ruim 100 nieuwe gevallen per jaar. De incidentie bedroeg in 1998 0,8 op 100.000.¹ De aandoening komt bij mannen meer voor dan bij vrouwen. De frequentietop ligt om en nabij het 60^e levensjaar.

Oorzaak van neuskanker

Het is niet duidelijk hoe tumoren van de neus en neusbijholten precies ontstaan. Leefwijze is een factor waar rekening mee gehouden moet worden in de ontwikkeling van neuskanker. Zo wordt de kans op het krijgen van deze kanker vergroot door langdurig roken. Ook mensen die jarenlang blootstaan aan hardhoutzaagsel, nikkelstof, formaldehyde of methanal hebben een verhoogd risico.

Risicofactoren van kanker in de neus

Er zijn twee factoren die het risico op neuskanker aanzienlijk verhogen:

• Tabaksgebruik; en
• Alcohol.

Tabaksgebruik

Tabaksgebruik is de grootste risicofactor voor hoofd-halskanker. Tabaksproducten bestaan uit sigaretten, sigaren, pijpen, kauwtabak en snuiftabak, een vorm van tabak die niet gerookt, maar gesnoven wordt. Zo'n 85% van hoofd-halskanker wordt geassocieerd met tabaksgebruik. Meeroken kan het risico op hoofd-halskanker ook vergroten.

Alcohol

Frequente en zware consumptie van alcohol is een risicofactor voor hoofd-halskanker. Het gebruik van alcohol en tabak tezamen vergroot dit risico nog meer.

Overige factoren

Andere factoren kunnen het risico van een persoon op het ontwikkelen van neuskanker vergroten:

• Geslacht. Neusholtekanker en neusbijholtekanker komt tweemaal zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen.
• Leeftijd. Neusholtekanker en neusbijholtekanker komen meestal voor bij mensen tussen de 45 en 85 jaar.
• Humane papillomavirus (HPV). Onderzoek toont aan dat infectie met HPV een risicofactor is voor neusholtekanker en neusbijholtekanker.
• Inademen van bepaalde stoffen. Het jarenlang blootstaan aan hardhoutzaagsel, nikkelstof, formaldehyde, methanal of oplosmiddeldampen die worden gebruikt bij de meubel- en schoenproductie.
• Blootstelling aan luchtvervuiling. Als je blootgesteld bent aan luchtvervuiling, kan het risico van een persoon op het ontstaan ​​van neusholtekanker en neusbijholtekanker worden verhoogd.
• Cannabisgebruik. Onderzoek suggereert dat mensen die cannabis hebben gerookt misschien meer risico hebben op hoofd-halskanker.
• Neuspoliepen. Neuspoliepen zijn meestal goedaardig, maar ontaarden mogelijk in neuskanker.

Symptomen van neuskanker

Verschijnselen

De verschijnselen en klachten die kunnen optreden, zijn:

• herhaaldelijke bloedneuzen die spontaan kunnen optreden;
• een verstopte neus of een loopneus (vrijkomen van pus), dikwijls aan één kant;
• korstjes in de neus;
• eenzijdige aangezichtspijn;
• terugkerende infectie en ontsteking van de bijholten;
• zwelling in het gezicht, hetgeen gepaard gaat met pijn;
• pijn boven of onder de ogen;
• post-nasale drip (slijm dat aan de achterkant van je neus je keel inloopt);
• gevoelloosheid van de tanden;
• constante waterige ogen;
• verlies van of veranderingen in het gezichtsvermogen;
• pijn of druk in één van de oren;
• problemen om de mond te openen;
• lymfeklieren in de nek die groter worden;
• verlies van reukvermogen, minder of niets meer kunnen ruiken.

Symptomen lijken op die van bijholteontsteking

Doordat de eerste symptomen die optreden hetzelfde zijn als bij sinusitis (bijholteontsteking - een ontsteking van het slijmvlies dat deze holten bedekt), verschijnt de patiënt vaak op het spreekuur van de huisarts wanneer hij een dikke wang, een hoogstand van het oog of een zwelling in de mond heeft.

Onderzoek en diagnose

Er kan een endoscopie van de neus worden verricht. Weefselonderzoek kan worden verricht om te weten of de geconstateerde afwijking kanker is. Een MRI- of CT-scan kunnen de grootte van het gezwel bepalen en aantonen of er sprake is van uitzaaiingen naar bijvoorbeeld hals en longen.

Stadium neuskanker

De uitgebreidheid van de kanker (wel of geen doorgroei en/of uitzaaiingen) wordt uitgedrukt in een stadium (I t/m IV). Het stadium kan aangeven welke behandeling nodig is en wat de overlevingskansen zijn.

Neuskanker behandeling

Soorten behandelingen

Behandeling is afhankelijk van de ernst van de aandoening en de grootte van de tumor. Vaak wordt ingezet op radiotherapie (bestraling), gecombineerd met een operatieve ingreep. Dit lijkt de beste resultaten te geven. Een en ander kan bemoeilijkt worden door uitbreiding van het tumorproces naar achteren en naar boven. Bij grotere tumoren of een recidief kan ook chemotherapie worden toegepast. Doelgerichte kankertherapie is ook een optie. Hierbij worden de kankercellen gestimuleerd om zichzelf te vernietigen.²

Operatie

Chirurgie wordt vaak gebruikt om een ​​tumor in de neus(bij)holte te verwijderen. Tijdens de operatie zal een chirurgische oncoloog (oncologie staat voor 'kankerkunde') de tumor en wat van het omringende gezonde weefsel verwijderen. De chirurg verwijdert een gedeelte van het omliggende gezonde weefsel om er zo zeker mogelijk van te zijn dat alle kwaadaardige cellen die zich reeds rond het gezwel bevinden mee worden verwijderd en er niet wat achterblijft. Een chirurgische oncoloog is een arts die gespecialiseerd is in de behandeling van kanker met behulp van een operatie.

Het doel van de operatie is om de gehele tumor te verwijderen en geen sporen van kanker in het gezonde weefsel achter te laten. Het is meestal niet mogelijk om de kanker volledig te verwijderen tijdens een operatie, dus extra behandelingen kunnen nodig zijn. Dit kan betekenen dat er meer dan één operatie nodig is om de kanker te verwijderen en om de verschijning en functie van de aangetaste weefsels te herstellen. Als een operatie vereist is om grote of specifieke weefsels te verwijderen, kan reconstructieve chirurgie worden aanbevolen. Als het oog verwijderd wordt, kan een specialist —een zogeheten 'maxillofaciaal-prosthodontist'—
ingewikkelde correctiewerkzaamheden uitvoeren. Ook speelt deze specialist een grote rol in het rehabilitatieproces.

Prognose en overleving

5-jaarsoverleving

De 5-jaarsoverleving per stadium is als volgt:

• Stadium 1: de 5-jaarsoverleving is bijna 65%
• Stadium 2: de 5-jaarsoverleving is ongeveer 60%
• Stadium 3: de 5-jaarsoverleving is 50%
• Stadium 4: de 5-jaarsoverleving is 35%

Welke factoren zijn van invloed?

De vooruitzichten hangen af van de grootte van de tumor, de mate van uitzaaiingen, het soort tumor en je algemene gezondheidstoestand. Jouw vooruitzichten zijn ook afhankelijk van welke delen van de neusholten betrokken zijn.

Preventie en voorkomen van neuskanker

Hoewel er geen bewezen manier is om neus(bij)holtekankerr volledig te voorkomen, kan je het risico verminderen. Het belangrijkste wat je kan doen is het stoppen met het gebruik van alle tabaksproducten, dit geldt ook voor mensen die al jarenlang tabak hebben gebruikt. Het voorkomen van blootstelling aan stoffen die erom bekend staan dat zij het risico op kanker vergroten, kan dit risico nog verder verminderen. Werknemers die met stoffen werken die de gezondheid kunnen schaden, dienen een beschermend gezichtsmasker te dragen om te voorkomen dat er potentieel schadelijke stoffen worden ingeademd. Werkgevers moeten passende maatregelen nemen waarmee de gevaren voor de gezondheid en de veiligheid van de werknemers kunnen worden voorkomen.

Noten:

1. C.J.H. van de Velde (redactie): Oncologie; zevende herziene druk, Bohn Stafleu van Loghum, 2005, p. 214.
2. Doelgerichte kankertherapie staat ook bekend als 'targeted therapy', 'gerichte therapie', 'moleculaire therapie', 'doelgerichte moleculaire therapie', of 'moleculaire doelgerichte behandeling'.

Lees verder

• Kanker symptomen: hoest, heesheid, knobbel, bloed in poep
• Neuspoliepen: symptomen, oorzaak, verwijderen en operatie
• Verstopte neus: oorzaak en wat te doen bij neusverstopping?
• Tumor/gezwel in neus: juvenile nasopharyngeal angiofibroma
• Huidaandoening neus: schilfering, pijn, zweertjes, roodheid